انواع اختیار معامله؛ اختیار فروش چیست؟
در پی راه اندازی قریب الوقوع معاملات قراردادهای اختیار معامله (آپشن) زعفران در بورس کالای ایران در مطالبی آموزشی به معرفی این قرارداد می پردازیم که در این مطلب «اختیار فروش» توضیح داده می شود.
به گزارش «کالاخبر»، سرمایه گذاران و فعالان بازارهای مختلف همواره تمایل دارند از ابزارهای معاملاتی مختلفی استفاده کنند تا ریسک معاملاتی خود را به حداقل رسانده و به نوعی خود را در مقابل نوسانات احتمالی بیمه کنند. در همین زمینه و همراه با فعال شدن ابزارهای معاملاتی جدید در بازار سرمایه و به ویژه بورس کالای ایران، شناخت این راهبردها میتواند برای فعالان بازارها بسیار سودبخش باشد. در یادداشت قبلی به توضیح قرارداد اختیار خرید و نحوه کارکرد آن پرداختیم، در این بخش به شرح قرارداد اختیار فروش خواهیم پرداخت.
اختیار فروش
این نوع اختیار معامله به خریدار خود این اجازه را میدهد که مقدار مشخصی از یک دارایی را در زمانی مشخص در آینده و با قیمتی معین به فروشنده اختیار معامله بفروشد. در واقع اختیار فروش به خریدار آن، حق فروش دارایی را میدهد.
در ادامه با ذکر یک مثال به توضیح نحوه کارکرد آن میپردازیم.
فرض کنید کشاورزی قصد دارد تا برای فروردین ماه ۹۸ محصول زعفران خود را به فروش رساند و نگران است تا در زمان فروش، قیمت زعفران کاهش یافته و نتواند محصول خود را به قیمتی که در نظر دارد، بفروشد. در حال حاضر قیمت نقدی زعفران به ازای هر گرم ۱۲۵۰۰ تومان میباشد و قرارداد اختیار فروش با قیمت اعمال ۱۳۰۰۰ تومان برای سررسید فروردین ماه ۹۸ در بورس کالای ایران تعریف شدهاست.
از آنجایی که این کشاورز پیشبینی کاهش قیمت را دارد، به طور مثال، میتواند با پرداخت ۶۰۰ تومان، قرارداد اختیار فروش با قیمت اعمال ۱۳۰۰۰ تومان را خریداری کند. به بیان دیگر شخص مذکور ۶۰۰ تومان به فروشنده پرداخت میکند و این حق را برای خود قائل میشود که در سررسید، چنانچه قیمت نقدی در بازار کاهش یافته و اختیار فروش با قیمت چیست؟ اختیار فروش با قیمت چیست؟ به ۱۲۰۰۰ تومان برسد، از حق خود برای فروش زعفران به قیمت هر گرم ۱۳۰۰۰ تومان استفاده نماید.
قیمت اعمال آپشن یا اختیار معامله چیست؟
قراردادهای آپشن (اختیار معامله) از ابزارهای بازار مشتقه در بورس کالا هستند. به دلیل پیچیدگی این موضوع، افراد کمی با آن آشنایی دارند. در این مطلب به تشریح قیمت اعمال آپشن میپردازیم که یکی از مشخصات قراردادهای آپشن است.
قیمت اعمال در بازار آپشن
قیمت اعمال (Exercise or Strike price) قیمتی است که در روز راهاندازی نماد قرارداد آپشن تعیین و در مشخصات قرارداد آپشن ذکر میشود. خرید یا فروش دارایی پایه در زمان معینی در آینده بر مبنای این قیمت انجام میگیرد. اگر فروشنده و خریدار با یکی از قیمتهای اعمال ذکر شده در متن قرارداد آپشن، اقدام به معامله کنند؛ طبق این قرارداد فروشنده متعهد میشود تا تعدادی مشخص از دارایی پایه تعیین شده را در روز اعمال با قیمت اعمال توافق شده، به خریدار آپشن تحویل داده یا از وی خریداری کند. همچنین خریدار آپشن در زمان اعمال قرارداد، در صورتیکه معامله به نفع او باشد؛ میتواند از اختیار خرید یا فروش خود استفاده کند و دارایی پایه را به قیمت اعمال توافق شده از فروشنده خریداری کرده یا به وی بفروشد.
در قراردادهای آپشن سه وضعیت مالی برای قیمت اعمال وجود دارد:
۱- قرارداد آپشن در سود (In The Money):
قراردادی در سود است که اگر معاملهگر در هر لحظه تصمیم به اعمال آن بگیرد؛ با توجه به قیمت نقدی دارایی پایه در بازار، کسب سود کند.
۱- قرارداد آپشن خرید در سود:
۲- قرارداد آپشن فروش در سود:
قیمت اعمال قرارداد آپشن> قیمت دارایی پایه در بازار نقدی
۲- قرارداد آپشن بیتفاوت (At The Money):
قرارداد آپشن بیتفاوت، معاملهای است که قیمت اعمال آن با قیمت دارایی پایه در بازار نقدی برابر است و معاملهگر در هر لحظه تصمیم به اعمال آن بگیرد، با توجه به قیمت نقدی دارائی پایه در بازار، سود و زیان ندارد.
قیمت اعمال قرارداد آپشن = قیمت دارایی پایه در بازار نقدی
۳- قرارداد آپشن در زیان (Out of The Money):
قراردادی در زیان است که معاملهگر در هر لحظه تصمیم به اعمال آن بگیرد، با توجه به قیمت نقدی دارائی پایه در بازار، متحمل زیان شود.
۱- قرارداد آپشن خرید در زیان:
قیمت اعمال قرارداد آپشن> قیمت دارایی پایه در بازار نقدی
۲- قرارداد آپشن فروش در زیان:
نحوه ارتباط بین دارایی پایه و قیمت اعمال قرارداد آپشن | |||
در سود | بی تفاوت | در زیان | |
اختیار خرید | St>K | St=K | St |
اختیار فروش | St | St=K | St>K |
قیمت اعمال قرارداد آپشن (k)
قیمت پایانی دارایی پایه دار در بازار نقدی (St)
نکته: با توجه به اینکه قراردادهای آپشن در بازار مالی ایران از نوع اروپایی هستند؛ امکان اعمال قرارداد تنها در روز اعمال وجود دارد.
برای مثال اگر امروز قیمت سکه در بازار نقد برابر ۱۴ میلیون تومان باشد. با توجه به تصویر زیر از تابلو معاملاتی قرارداد سکهی طلا، اختیار خرید با قیمت اعمال ۱۴ میلیون تومان نمایانگر قرارداد بیتفاوت است، قراردادهای با قیمت اعمال پایینتر (۱۲ و ۱۳ میلیون تومان) قراردادهای در سود و قرارداد با قیمت اعمال بالاتر ( ۱۵ میلیون تومان) در زیان محسوب میشوند.به همین صورت در اختیار فروش، قیمت اعمال ۱۴ میلیون تومان نمایانگر قرارداد بیتفاوت است، قیمت اعمال ۱۵ میلیون تومان در سود و قیمتهای اعمال ۱۲ و ۱۳ میلیون تومان در زیان محسوب میشوند.
قیمتهای اعمال تعیین شده برای سکه طلا
مشخصات قراردادهای آپشن
مشخصات قراردادهای آپشن شامل موارد زیر است:
- نوع قرارداد(call/put)
- تاریخ اعمال
- اندازه قرارداد
- قیمت اعمال
- سبک اعمال (اروپایی / آمریکایی)
اهمیت قیمت اعمال
از قراردادهای آپشن میتوان برای اهدافی چون پوشش ریسک قیمتی، نوسانگیری از روند قیمتها و آربیتراژ استفاده کرد. در ادامه به ارائه توضیحاتی در خصوص هر یک از این موارد خواهیم پرداخت.
۱- پوشش ریسک قیمتی (Hedging Price Risk):
تولیدکنندگان و مصرفکنندگان کالاها برای گریز از ریسک نوسانات قیمت کالا در آینده از معامله آپشن (خرید یا فروش) استفاده میکنند.
۲- نوسانگیری از روند قیمتها (Speculating):
نوسانگیران افرادی هستند که با خرید و فروش قراردادهای آپشن، صرفا به دنبال کسب سود حاصل از نوسانات قیمتها هستند.
۳- آربیتراژ (Arbitrage):
به معنای کسب سود بدون ریسک از تفاوت قیمت بین دو یا چند بازار است. برای مثال تفاوت قیمت نقدی (قیمت گواهی سپرده کالایی) یک کالا با قیمت قرارداد آپشن آن.
با توجه به استراتژی معاملهگر و برآورد قیمتی وی از دارایی پایه در روز اعمال قرارداد؛ معاملهگر میتواند نسبت به خرید یا فروش قراردادهای آپشن در هریک از قیمتهای اعمال اقدام کند.
کاربرد قیمت اعمال به منظور پوشش ریسک قیمتی
تولیدکنندگان و مصرفکنندگان کالاها برای گریز از ریسک نوسانات قیمت کالا در آینده میتوانند برای تهیه آپشن خرید و فروش اقدام کنند و در زمان اعمال، با توجه به قیمت نقدی، در خصوص اعمال آپشن خود تصمیمگیری کنند. به این ترتیب در صورتی که تولیدکننده کالا در قیمت اعمال مدنظر خود، آپشن فروش بخرد؛ اگر در روز اعمال، قیمت بازار کمتر از قیمت اعمال او باشد؛ آپشن خود را اعمال میکند و در غیر اینصورت نسبت به فروش کالا در بازار نقدی اقدام میکند. همچنین در صورتی که مصرفکننده کالا در قیمت اعمال مد نظر خود، آپشن خرید خریداری کند؛ اگر در روز اعمال، قیمت بازار بیشتر از قیمت اعمال او باشد؛ آپشن خود را اعمال میکند و در غیر اینصورت اقدام به خرید کالا در بازار نقدی خواهد کرد. در صورت عدم اعمال قرارداد، زیان خریداران آپشن محدود به قیمت آپشن (پرمیوم) خریداری شده است.
کاربرد قیمت اعمال برای خریداران آپشن
برای فروشنده آپشن در صورتی که پیشبینی وی کاهش (افزایش) قیمت نقدی دارایی پایه در بازار نقدی باشد؛ اختیار فروش با قیمت چیست؟ اقدام به فروش آپشن خرید (فروش) در قیمت اعمال بالاتر (پایینتر) میکند. همچنین در صورت تحقق پیشبینی وی در صورتی که قیمت دارایی پایه در زمان اعمال بیشتر (کمتر) یا مساوی قیمت اعمال شود، خریدار، اختیار خود را اعمال نمیکند و بنابراین فروشنده سودی معادل با قیمت فروش اختیار به خریدار (پرمیوم) خواهد داد. لازم به ذکر است که سود فروشنده آپشن محدود (حداکثر) به مبلغ پرمیوم است.
قیمت اعمال توسط چه کسی در بازار تعیین می شود؟
قیمت اعمال با توجه به قیمت نقدی دارایی پایه در روز راهاندازی نماد معاملاتی توسط بورس کالای ایران تعیین و در متن مشخصات قرارداد ذکر میشود. همچنین با توجه به نوسانات قیمت دارایی پایه، بورسکالا نسبت به تعریف قیمتهای اعمال جدید با نمادهای معاملاتی مجزا اقدام میکند. برای مثال اگر امروز قرارداد جدیدی برای سکه طلا توسط بورس اعلام شود و قیمت نقدی سکه در بازار ۱۵ میلیون تومان باشد، بورس کالا با توجه به اینکه فاصله قیمت اعمال سکه را ۱ میلیون تومان در نظر گرفته است؛ قراردادی با حداقل سه قیمت اعمال ۱۴ ، ۱۵ و ۱۶ میلیون تومانی روی تابلوی معاملاتی قرار میدهد. در صورتی که نوسانات قیمت سکه بیش از ۱ میلیون تومان باشد، بورس کالا قیمتهای اعمال بیشتری برای قرارداد آپشن در نظر میگیرد.
ملاک تعیین قیمتهای اعمال در آپشن چیست؟
ملاک تعیین قیمتهای اعمال، قیمت نقدی دارایی پایه در بازار نقدی در روز راهاندازی نماد معاملاتی است. همچنین باید همواره حداقل یک قرارداد «در سود»، یک قرارداد «بیتفاوت» و یک قرارداد «در زیان» روی تابلو وجود داشته باشد. فواصل قیمتی بین قیمتهای اعمال قراردادهای آپشن کالا در گذشته مانند سهام به صورت قیمتهای ثابت و از پیش تعیین شده نسبت به قیمت هر سهم تعیین میشد. در حال حاضر به سبب نوسانات بالای قیمت داراییهای پایه مانند سکه طلا، به منظور پیشگیری از ایجاد تعداد زیادی قیمت اعمال با فواصل کم، ملاک تعیین حد فاصله قیمتی قیمتهایاعمال، میزان نوسانات قیمتی دارایی پایه در بازههای زمانی ۶ ماه تا یکسال است. برای مثال فواصل قیمتی بین قیمتهای اعمال سکه طلا درگذشته ۲۰ هزار تومان بود و در حال حاضر به مبلغ ۱ میلیون تومان رسیده است. در صورت افزایش نوسانات قیمت سکه فواصل قیمتی، قیمت اعمال قرادادهای آپشن سکه افزایش پیدا میکند. در صورتی که نوسانات قیمتی دارایی پایه بیشتر از قیمتهای اعمال تعریف شده باشد؛ بورس کالا اقدام به بازگشایی نمادهای مجزا با قیمت اعمال جدید میکند.
سخن آخر
با توجه به نوپایی بازار مشتقه و پیچیدگی مفاهیم بازار آپشن و همینطور آشنایی اندک فعالان بازار سرمایه با این بازار نسبت به بازار نقدی، سعی بر آن است طی سلسله مطالبی، به معرفی قرارداد آپشن و مفاهیم اساسی و ویژگیهای متمایز این نوع قراردادها پرداخته شود. در مطلب قبلی به وجه تضمین قرارداد آتی و در مطلب جاری به تشریح قیمت اعمال آپشن پرداخته شد. در مطالب بعدی سایر ویژگیهای قراردادهای آپشن از قبیل پرمیوم، فرآیند تسویه و تحویل و مواردی از این دست تشریح خواهد شد.
اختیار معامله چیست؟
اختیار معامله چیست ؟ بیشتر فعالهای بورس فقط با خریدوفروش اوراق بهادار آشنا هستند. اما بهغیر از این اوراق، اوراق و قراردادهای دیگری در بورس تعریف میشوند. این ابزارهای مشتقه برای کاهش یا انتقال ریسک منتشر میشوند. یکی از ابزارهای مالی پرکاربرد اختیارهای معامله هستند. این اختیارها تاکنون بیشتر در بورس کالا استفاده میشدند. اخیرا در رابطه با انتشار اوراق اختیار فروش تبعی در بورس اوراق بهادار اخبار متعددی منتشر شده است. در این مقاله قصد داریم ابتدا با سازوکار انواع اختیار معامله آشنا شویم و سپس به توضیح اختیار فروش تبعی، چگونگی خرید اختیار فروش با قیمت چیست؟ این اوراق و نقش آنها در کاهش ریسک سرمایهگذاریها صحبت کنیم.
اختیار معامله چیست؟
هروقت شما با اراده خودتان، بهطور مستقل و بدون اجبار، تصمیم به انجام کاری بگیرید، یعنی بهطور اختیاری عمل کردهاید. ابزارهای مالی متعددی برای مدیریت ریسک در بازارها وجود دارند که برخی از آنها حالت اختیاری دارند و برخی دیگر اجباری.
برای مثال قراردادهای آتی نمونهای از ابزارهای مالی هستند که در صورت خرید آنها باید در تاریخ معین به تعهدات خود عمل کنید. در این قرارداد نمیتوانید تا تاریخ درج شده در قرارداد صبر کنید سپس وضعیت بازار را بسنجید و اگر به نفعتان بود به تعهدات خود عمل کنید. در واقع شما مجبورید بدون توجه به وضعیت بازار به تعهدات خود عمل کنید حتی اگر به ضررتان باشد.
برای رفع این مشکل قراردادی طراحی شد که در آن پایبند بودن به مفاد قرارداد اجباری نبود. یعنی با استفاده از این قرارداد میتوانید در تاریخ سررسید بازار را از تمامی جهتها بررسی کنید و اگر به نفعتان بود به تعهدات خود عمل کنید. اگر در قرارداد موردی ذکر شده باشد که در صورت عمل به آن دچار ضرر و زیان شوید، میتوانید تعهدات خود را انجام ندهید.
با بررسی میان ابزارهای مالی موجود میتوان فهمید که اختیار معاملهها از امکانات بیشتری نسبت به سایر ابزارها برخوردارند. داشتن اختیارات بیشتر نسبت به سایر ابزارهای مالی باعث شده که قیمت اختیارها بیشتر از سایر ابزارها باشد.
اختیار معامله از ابزارهای مشتقه به حساب میآید. اوراق مشتقه، اوراقی هستند که ارزش خود را از یک دارایی دیگر میگیرند. در واقع این اوراق خود ارزش خاصی ندارند و میتوانند ارزش خود را از سهام، اوراق قرضه، ارز، کالا و. بگیرند.
ساز و کار اختیار معامله
همانطور که گفته شد، اختیار معامله یک قرارداد است که بین دو شخص (خریدار و فروشنده) بسته میشود. مواردی چون تاریخ سررسید، دارایی مورد معامله، قیمت توافقی باید در قرارداد مشخص شوند. اختیار معامله دارای دو نوع اختیار خرید و اختیار فروش است.
اختیار خرید (Call Option)
فرض کنید شخصی دارای تعدادی سهم مشخص است. این شخص حدس میزند که قیمت این سهم در آینده کاهش پیدا کند. بنابراین تصمیم میگیرد که بر روی سهام خود، اختیار خریدی منتشر کند.
در نقطه مقابل آن فرد شما قرار دارید و حدس میزنید که قیمت همان سهم در آینده نزدیک افزایش چشمگیری پیدا کند اما اکنون پول کافی برای خرید آن سهم ندارید. شما میتوانید به شخصی که اختیار خرید این سهم را میفروشد (دارنده سهم) مراجعه کرده و در ازای پرداخت قیمت قراردادِ اختیار معامله، اختیار خرید این سهم را از فروشنده بگیرید.
با خرید این اختیار، در تاریخ سررسید حق این را دارید که اختیار خرید خود را اعمال کنید یا نکنید. اگر قیمت این سهم در تاریخ سررسید از قیمت توافق شده بین شما و فروشنده بیشتر باشد، شما حق استفاده از اختیار خرید خود را دارید و میتوانید آن سهم را با قیمت توافق شده خریداری کنید.
اما اگر قیمت سهم مطابق با پیشبینی فروشنده تغییر کرده باشد و در تاریخ سررسید قیمت سهم در بازار آزاد پایینتر از قیمت توافق شده شما باشد، میتوانید از اختار خرید خود استفاده نکرده و سهام را بهطور مستقیم از بازار آزاد با قیمت پایینتر خریداری کنید.
در واقع شما با استفاده از این قرارداد اختیار خرید، ریسک معاملات خود را تنها با پرداخت قیمت قرارداد کاهش دادهاید.
برای اینکه بیشتر با سازوکار اختیار خرید آشنا شویم بیایید این موضوع را با یک مثال ساده عددی بررسی کنیم.
مثال) فرض کنید شما حدس میزنید سهمی که الان 3000 تومان میارزد در چند ماهه آینده قیمتش افزایش شدیدی خواهد داشت و ممکن است به 6000 تومان هم برسد.
در مقابل شما شخص دیگر پیشبینی میکند که بازار بورس چند ماهه آینده اصلاح داشته باشد. در این حالت این شخص اختیار خریدی را منتشر میکند و با قیمت 500 تومان به شما میفروشد. درواقع شما در ازای پرداخت این 500 تومان (قیمت اختیار خرید) این حق را پیدا میکنید که در تاریخ سررسید سهام را به قیمت توافق شده (قیمت توافق شده 4000) بخرید یا نخرید.
نمودار اختیار خرید برای فروشنده و خریدار
به نمودار بالا دقت کنید، اگر شما خریدار اختیار خرید هستید، خط سیاه مربوط به سود و زیان شما است. بیایید بررسی کنیم که این خط در هر نقطه چه چیزی را بیان میکند و دلیل رسم آن به این صورت چیست؟
وقتی یک اختیار خرید را از فروشنده میخرید، به اندازه قیمتِ خرید اختیار، هزینه میکنید. نقطه A که در نمودار رسم شده بیانگر همین موضوع است. مثلا شما اختیار خرید را به قیمت 500 تومان میخرید بنابراین نمودار سود و زیان شما از منفی 500 شروع میشود. با گذشت زمان و افزایش قیمت سهم به نقطه B یعنی همان قیمت توافقی میرسیم. در این قیمت چه از اختیار خرید خود جهت خرید سهم استفاده کنید و چه بهطور مستقیم از بازار آزاد سهم بخرید فرقی به حال شما نخواهد کرد و شما هنوز هم به اندازه قیمت خرید اختیار خود دچار ضرر میشوید.
اگر قیمت به نقطه C برسد، در صورت استفاده از اختیار خود نه سودی بهدست آوردهاید و نه ضرری کردهاید. در این نقطه تغییرات قیمتی از نقطه B تا C، میزان هزینهای که برای خرید اختیار کردهاید (همان 500 تومان اولیه) را پوشش میدهد، به این نقطه، نقطه سربهسر نیز گفته میشود. در نقطه سربهسر سود و زیان با هم برابر و مساوی با صفر است. بعد از نقطه C در صورت اعمال اختیار خود سود خواهید کرد.
در واقع در این معاملات سود خریدار اختیار نامحدود و زیان او محدود به قیمت خرید اختیار است.
نمودار زرد مربوط به فروشنده اختیار خرید است و سود و زیان او را نشان میدهد. سود و زیان فروشنده اختیار دقیقا عکس سود و زیان خریدار آن است.
اختیار فروش (Put Option)
با خرید قرارداد اختیار فروش، این حق را پیدا میکنید که در تاریخی مشخص از آینده یک دارایی یا سهام را با قیمت توافق شده بفروشید یا نفروشید.
نمودار اختیار فروش برای خریدار و فروشنده
در این نمودار هم، همانند نمودار قبل، خط سیاه نشاندهنده وضعیت سود و زیان خریدار در قیمتهای مختلف است.
فرض کنید یک موقعیت اختیار فروش روی سهام شرکت ایکس با پرداخت 500 تومان اتخاذ کردهاید. در این قرارداد علاوهبر قیمت توافقی 3000 تومان، تاریخ سررسید برای 6 ماه دیگر مشخص شده است. اگر بعد از گذشت 6 ماه و در تاریخ سررسید قیمت سهم کمتر از قیمت توافقی یعنی 3000 تومان باشد، کار درست این است که اختیار خود را اعمال کرده و سهم را با قیمت توافقی به فروشنده اختیار بفروشید. در این صورت لزوما سود نخواهید کرد، اما چرا؟
مبلغی که بابت خرید اختیار فروش پرداختیم را به یاد بیاورید، اگر مبلغ بازار سهام مورد نظر از مجموع قیمت توافقی با قیمت اختیار بیشتر باشد، سود میکنید. اما اگر بین محدوده C تا B باشد، که در صورت اعمال اختیار، کمتر ضرر خواهید کرد.
اما اگر قیمت سهم در بازار آزاد بیشتر از قیمت توافقی 3000 تومان باشد، کار درست این است که اختیار خود را اعمال نکنید. در این حالت حداکثر زیان شما برابر است با مبلغی که بابت خرید اختیار فروش (500 تومان) پرداخت کردهاید.
در چه صورت فروشنده اختیار فروش سود میکند؟
اگر قیمت بازار سهم بیشتر از قیمت توافقی بین شما و فروشنده باشد، شما اختیار خود را اعمال نخواهید کرد و فروشنده به اندازه قیمت فروش اختیار فروش به شما سود خواهد کرد.
اما اگر قیمت بازار سهم از قیمت توافقی شما کمتر باشد، شما اختیار را اعمال خواهید کرد. در این صورت فروشنده اختیار مجبور میشود که سهام شما را با قیمت توافقی از شما خریداری کند.
درواقع میتوان گفت که سود فروشنده اختیار فروش محدود است (به اندازه قیمت فروش) اما زیان فروشنده نامحدود است. هر چه قیمت سهم بیشتر کاهش پیدا کند، زیان فروشنده اختیار بیشتر خواهد شد.
قرارداد اختیار معامله میتواند روی سهم، سلف، ارز، کالا و. بسته شود. برای پوشش ریسکی که نوسانات قیمت برای دارندگان این داراییها ایجاد میکند دو ابزار اختیار خرید و فروش تبعی در نظر گرفته شده است. این دو اختیار از ابزارهای جذاب معاملاتی هستند که میتوانند در بالا و پایین شدن بازار به حفظ سرمایه ما کمک کنند.
اختیار خرید تبعی
بهطور کلی اختیار خرید تبعی، اختیاری است که میتوانید روی دارایی خود مانند سهم (در صورت وجود) بخرید. براساس این اختیار عرضه کننده (فروشنده، شرکت تولیدی)، اختیارِ خرید مقدار مشخصی از دارایی پایه را به قیمت اعمال در تاریخ سررسید خواهد داشت. منظور از قیمت اعمال، قیمتی است که در قرارداد اختیار معامله برای خرید یا فروش دارایی پایه ثبت شده است. این نوع اختیار خرید در بازار اوراق بهادار ایران کاربرد چندانی ندارد.
اختیار فروش تبعی
دستورالعمل عرضه اوراق اختيار فروش تبعی برای سهام شركتهای پذيرفته در مرداد ماه 1391 به کارگزاریها ابلاغ شد. بهطور کلی اختيار فروش تبعی، اختیار معاملهای است كه بر اساس آن، اختيار فروش تعداد مشخصی از سهم پايه (سهامی که میتوانید روی آن اختیار فروش را اخذ کنید) به قیمت تعيين شده (قیمت اعمال) در اطلاعیهای که توسط شرکت منتشر میشود (اطلاعیه عرضه) در تاريخ اعمال به خريدار آن داده میشود.
فرض کنید تعداد زیادی از سهام یک شرکت را خریداری کردهاید اما از نوسانات بازار میترسید. بنابراین میتوانید با خرید اختیار فروش تبعی روی آن سهم، بهنوعی از کسب حداقل سود بازار مطمئن شوید. با استفاده از این روش میتوانید در مواقعی که آینده بازار مشخص نیست، یا زمانی که میزان هیجانات در بازار به حداکثر خود میرسد، ریسک از دست دادن کل سرمایهاتان را پوشش دهید. به این اوراق، اوراق بیمه سهام نیز گفته میشود.
این اوراق معمولا توسط سهامداران عمده حقوقی، شرکتهای تابعه ناشر، صندوقهای اختصاصی بازارگردانی و صندوق توسعه بازار سرمایه در راستای پوشش ریسک و حمایت از سرمایهگذاران بازار منتشر میشوند.
این اوراق قابلیت معامله در بازار ثانویه را ندارند، یعنی شما نمیتوانید این اوراق را زودتر از سررسید در بازار معامله کنید و به شخص دیگری بفروشید. این اوراق باید تا سررسید نگهداری شوند.
اوراق اختیار فروش تبعی همانند سایر سهمهای موجود در بازار دارای یک نماد معاملاتی هستند. با جستجوی نماد این اوراق در سایت tsetmc میتوان تابلوی معاملاتی مربوط به این اوراق را مشاهده کرد و از قیمت آنها مطلع شد. برای مثال نماد مربوط به اوراق اختیار فروش تبعی سهم پایه بانک صادرات به صورت هصادر912 است. نمادهای مربوط به اوراق اختیار فروش تبعی معمولا با حرف ه آغاز میشوند. عدد 912 نشان میدهد که تاریخ سررسید این قرارداد برج 12 سال 99 است. طبق این قرارداد شما مجاز هستید که در تاریخ 99/12/23 سهام وبصادر را به قیمت 3750 ریال بفروشید.
چه موقع اختیار فروش تبعی خود را اعمال کنیم؟
وقتی روی سهام پایه خود یک موقعیت اختیار فروش تبعی اتخاذ میکنید در واقع اختیار این اختیار فروش با قیمت چیست؟ را پیدا میکنید که سهام خود را در تاریخ سررسید به ناشر اوراق به قیمت توافقی بفروشید یا نفروشید. توجه کنید که برای خرید این اوراق باید حتما اصل سهام را داشته باشید تا اجازه خرید اختیار فروش تبعی توسط کارگزاری به شما داده شود. علاوهبر آن تنها به تعداد سهمی که دارید این اوراق تعلق میگیرد و نمیتوانید بیشتر از تعداد دارایی خود اختیار فروش خریداری کنید.
در تاریخ سررسید اگر قیمت سهم شما پایینتر از قیمت توافقی در اختیار فروش باشد، میتوانید سهام خود را با قیمت توافق شده در قرارداد به ناشر آن بفروشید و ناشر یا همان شرکت عرضه کننده اوراق موظف است که سهام شما را خریداری کند.
اما اگر قیمت دارایی پایه ببیشتر از قیمت توافق شده در قرارداد باشد، میتوانید (حق دارید) اختیار خود را اعمال نکرده و سهم خود را در بازار آزاد به قیمت روز بفروشید.
چرا یک شخص یا نهاد باید سهام را در قیمتی بالاتر از قیمت بازار خریداری کند؟
معمولا شرکتها برای حمایت از قیمت سهام خود و عبور از وضعیت بد بازار اقدام به انتشار این اوراق میکنند. و یا میتوان گفت با وجود این اوراق افراد اطمینان بیشتری نسبت به سهم پیدا میکنند و بیشتر به سمت آن جذب میشوند.
از طرف دیگر وقتی خریدارها خیالشان از بابت ریسک معاملات راحت شود، با اعتمادبهنفس بیشتری سهم میخرند و کمتر پیش میآید که کارشان به استفاده از حق فروش برسد.
در صورت عدم ایفای تعهد شرکت ناشر در سررسید، چه اتفاقی خواهد افتاد؟
در صورت عدم ایفای تعهدات توسط ناشر در سررسید، خسارتی به شرح زیر به دارندگان اوراق تعلق خواهد گرفت:
مبلغ خسارتی که به ازای هر ورقه به دارندگان تعلق میگیرد برابر است با مابهالتفاوت بین قیمت اعمال اوراق اختیار فروش تبعی با قیمت پایانی سهم در سررسید بهعلاوه با قیمت پایانی سهم در سررسید ضرب در 2 درصد.
این مابهالتفاوت در صورتی به دارنده اوراق پرداخت میشود که قیمت اعمال در سررسید بیشتر از قیمت پایانی سهم پایه در سررسید باشد. اگر قیمت پایانی سهم پایه در سررسید به تشخیص بورس منصفانه نباشد، بورس میتواند قیمت پایانی سهم را تعدیل میکند و تمامی خسارات بر مبنای قیمت تعدیل شده محاسبه خواهد شد.
اضافه کردن این نکته نیز خالی از لطف نیست که اوراق فروش مورد بحث در بازار سرمایه ایران از نوع اروپایی هستند نه آمریکایی. یعنی فقط در تاریخ سررسید قابل استفاده هستند. همچنین امکان معامله این اوراق وجود ندارد. این اوراق برای خریدار در حکم بیمهنامه هستند و او نمیتواند حق خود را به دیگری واگذار کند.اختیار فروش با قیمت چیست؟
نظرات ارزشمند شما
لطفا اگر این مطلب برایتان مفید بود، سوال و یا نظری درباره آن داشتید، در انتهای همین صفحه نظر خود را ثبت بفرمایید.
میتوانید ویدیوهای بیشتری از تالاربورس را در آپارات (شبکه اشتراک ویدیو) و همچنین کانال یوتیوب تالاربورس مشاهده کنید.
اختیار معامله چیست؟
اختیار معامله چیست؟ واژه اختیار به ابزار مالی اشاره دارد که مشتق شده از ارزش سهم پایه مثل (خودرو ، خساپا ، فملی و .. ) است. و با تغییرات قیمت این سهام تغییر می کند. قرارداد اختیار معامله به خریدار فرصت(اختیار و نه اجبار) خرید یا فروش ( بسته به نوع قراردادی که دارند ) دارایی پایه را می دهد. برخلاف قراردادهای آتی، دارنده آن ملزم به خرید یا فروش دارایی است .و باید قرارداد را اجرا کند. هر قرارداد تاریخ انقضای خاصی خواهد داشت که تا آن زمان دارنده باید اختیار خود را اعمال کند. و در سهم و دارایی پایه ای که قرارداد بروی ان بسته شده(مثل سکه و زعفران) را تحویل بگیرد و یا تحویل بدهد. قیمت اعمال روی یک اختیار معامله به عنوان قیمت اقدام شناخته می شود. و در روز سررسید باید با همان قیمت معامله انجام شود.
تعاریف کلیدی اختیار معامله
- اختیار معامله، مشتقات مالی هستند که به خریداران این حق را می دهند، اما نه تعهدی، برای خرید یا فروش یک دارایی پایه در قیمت و تاریخ توافق شده.
- اختیار معامله های خرید و اختیار معامله های فروش مبنای طیف وسیعی از استراتژی های اختیاری است که برای پوشش ریسک، درآمد یا سفته بازی طراحی شده اند.
- اگرچه فرصتهای زیادی برای سود بردن از اختیار معاملهها وجود دارد، سرمایهگذاران باید با دقت ریسکها را بسنجند.
درک اختیار معامله ها
اختیار معامله ها محصولات مالی همه کاره هستند. این قراردادها شامل خریدار و فروشنده می شود که در آن خریدار هزینه ای(پرمیوم) را برای حقوق اعطا شده توسط قرارداد می پردازد. اختیار معامله های خرید به دارنده این امکان را می دهد که دارایی را با قیمت مشخص شده در یک بازه زمانی خاص خریداری کند. از سوی دیگر، اختیار معامله های فروش به دارنده اجازه می دهد تا دارایی را با قیمت مشخص شده در یک بازه زمانی خاص بفروشد. هر اختیار خرید دارای یک خریدار با دیدگاه صعودی و یک فروشنده با دیدگاه نزولی است. در حالی که اختیار معامله های فروش دارای یک خریدار با دیدگاه نزولی و یک فروشنده با دیدگاه صعودی است.
معامله گران و سرمایه گذاران به دلایل مختلفی اقدام به خرید و فروش آپشن می کنند. سفته بازی در اختیار معامله به معامله گر اجازه می دهد تا با هزینه کمتری نسبت به خرید سهام یا دارایی، معامله ای اهرمی را در یک دارایی اجرا کند. سرمایه گذاران از اختیار معامله ها برای پوشش ریسک یا کاهش ریسک پرتفوی خود استفاده می کنند.
در برخی موارد، دارنده اختیار خرید میتواند با خرید اختیار معاملههای خرید یا فروش آن ، درآمد کسب کند. اختیار ها نیز یکی از مستقیم ترین راه ها برای سرمایه گذاری در نفت هستند(در بازارهای جهانی). برای معامله گران اختیار معامله، حجم معاملات روزانه و موقعیت های باز یک اختیار، دو عدد کلیدی هستند که باید به آنها توجه کرد تا آگاهانه ترین تصمیمات سرمایه گذاری را اتخاذ کرد.
اختیارات آمریکایی را می توان در هر زمانی قبل از تاریخ انقضای اختیار اعمال کرد، در حالی که اختیار معامله های اروپایی فقط در تاریخ انقضا یا تاریخ اعمال می توانند اعمال شوند. اعمال به معنای استفاده از حق خرید یا فروش اوراق بهادار اساسی است.
مقاله به زبان انگلیسی اختیار معامله چیست؟
ملاحظات خاص
قراردادهای اختیار معامله معمولاً نشان دهنده ۱۰۰۰ سهم یا دارایی (در بازارهای جهانی ۱۰۰ سهم) است که به آن اندازه قراداد می گویند. خریدار برای هر قرارداد یک هزینه یا پرمیوم پرداخت می کند.
به عنوان مثال، اگر یک اختیار معامله پرمیوم ۳۵ ریال در هر یک سهم از قرارداد داشته باشد.خرید یک اختیار معامله ۳۵۰۰۰ ریال (۳۵ ریال * ۱۰۰۰ اندازه قرارداد = ۳۵۰۰۰ ریال) هزینه دارد. پرمیوم تا حدی بر اساس اختلاف قیمت اعمال با قیمت سهم پایه بعلاوه مبلغی به ازای زمان باقی مانده تا تاریخ انقضا است.
در این نوع قیمت گذاری،فاصله قیمت اعمال و سهم پایه را ارزش ذاتی اختیار و به مبلغی که به ازای زمان باقی مانده اخذ می شود،ارزش رمانی گفته می شود. و به این نوع قیمت گذاری ،قیمت گذاری دو جمله ای گفته می شود.
مدل بلک شولز
نوع دیگری قیمت گذاری وجود دارد به نام بلک شولز است که در این صفحه می توانید در مورد آن بیشتر بدانید.
یکی دیگر از عوامل در قیمت پرمیوم تاریخ انقضا است. درست مانند آن کارتن شیر در یخچال، تاریخ انقضا نشان دهنده روزی است که قرارداد اختیار معامله باید استفاده شود.
اسپرد اختیارات
اسپرد اختیارات، استراتژی هایی هستند که از ترکیب های مختلفی از خرید و فروش اختیار معامله های مختلف برای ساخت نمایه ریسک و ایجاده بازده مورد نظر استفاده می کنند. اسپردها با استفاده از اختیار معاملهها ساخته میشوند. و میتوانند از سناریوهای مختلفی مانند محیطهای با نوسانات زیاد یا کم، حرکتهای بالا یا پایین یا هر چیز دیگری استفاده کنند.اختیار فروش با قیمت چیست؟
در استراتژی های اسپرد می توان از گذشت زمان و یا اختلاف پرمیوم اختیارات سود برد.
استراتژیهای بسیاری در اختیار معامله برای انجام اینگونه معاملات وجود دارد مثل کندوری
معیارهای ریسک اختیار معامله ها: حساسیت های یونانی
بازار اختیار معامله از اصطلاح یونانی ها برای توصیف ابعاد مختلف ریسک درگیر در گرفتن یک موقعیت اختیار معامله، چه در یک اختیار معامله خاص یا یک سبد، استفاده می کند. این متغیرها یونانی نامیده می شوند زیرا معمولاً با نمادهای یونانی مرتبط هستند. هر متغیر ریسک نتیجه یک فرض یا رابطه ناقص اختیار معامله با متغیر اساسی دیگر است. معامله گران از ارزش های یونانی مختلف برای ارزیابی ریسک اختیار معامله ها و مدیریت پرتفوی اختیار استفاده می کنند.
حساسیت یونانی کوچک
برخی دیگر از یونانیان که اغلب مورد بحث قرار نمی گیرند عبارتند از لامبدا ، اپسیلون، ووما ، ورا، سرعت، زوما ، رنگ، اولتیما .
این یونانی ها مشتقات دوم یا سوم مدل قیمت گذاری هستند .و چیزهایی مانند تغییر در دلتا را با تغییر در نوسانات تحت تأثیر قرار می دهند. آنها به طور فزاینده ای در استراتژی های معاملات اختیار معامله ها استفاده می شوند .زیرا نرم افزارهای رایانه ای می توانند به سرعت این عوامل ریسکی پیچیده و گاه باطنی را محاسبه و حساب کنند.
دیده بان اختیار معامله وحید زارع کلیه این حساسیت های را محاسبه میکند.
خرید اختیار معامله های خرید چیست
همانطور که قبلاً ذکر شد، اختیار خرید به دارنده این امکان را می دهد که یک اوراق بهادار پایه را با قیمت اعلام شده تا تاریخ انقضا به نام انقضا خریداری کند. دارنده در صورت عدم تمایل به خرید دارایی، تعهدی به خرید دارایی ندارد. ریسک خریدار به پرمیوم پرداختی محدود می شود و نهایتا پرمیوم از دست می رود.
خریداران نسبت به یک سهم خوشبین هستند و معتقدند که قیمت سهام قبل از انقضای اختیار، از قیمت اعمال بالاتر میرود. اگر چشمانداز صعودی سرمایهگذار محقق شود و قیمت بالاتر از قیمت اعمال افزایش یابد، سرمایهگذار میتواند از اختیار استفاده کند. سهام را با قیمت اعمال خریداری کند و بلافاصله سهام را به قیمت فعلی بازار برای کسب سود بفروشد.
سود آنها در این معامله، قیمت سهم بازار منهای قیمت اعمال به اضافه هزینه ها(پرمیوم و کارمزد کارگزاری برای ثبت سفارشها) اختیار است. نتیجه در تعداد قراردادهای اختیار خریداری شده ضرب می شود، سپس در ۱۰۰۰ ضرب می شود .
اگر قیمت سهام پایه تا تاریخ انقضا بالاتر از قیمت اعمال حرکت نکند، اختیار معامله بی ارزش است و منقضی می شود. دارنده ملزم به خرید سهام نیست اما پرمیوم پرداخت شده برای خرید را از دست می دهد.
فروش اختیار معامله های خرید چیست
فروش اختیار خرید به عنوان نوشتن قرارداد و به ایجاد کننده این موقعیت ها نویسنده می گویند(Writer). نویسنده پرمیوم را دریافت می کند. به عبارت دیگر، خریدار پرمیوم را به نویسنده (یا فروشنده) یک اختیار خرید می پردازد. حداکثر سود، پرمیوم دریافتی هنگام فروش اختیار معامله است. سرمایهگذاری که یک اختیار خرید را میفروشد، دیدگاه نزولی دارد و معتقد است که قیمت سهام پایه کاهش مییابد یا در اختیار فروش با قیمت چیست؟ طول عمر اختیار، نسبتاً نزدیک به قیمت معاملاتی اختیار معامله باقی میماند.
اگر قیمت سهم بازار در زمان انقضا برابر یا کمتر از آن باشد، این اختیار معامله برای خریدار خرید بیارزش منقضی میشود. فروشنده اختیار معامله پرمیوم را به عنوان سود خود به جیب میزند. این اختیار اعمال نمی شود زیرا خریدار سهام را با قیمت اعمال بالاتر یا برابر با قیمت رایج بازار خریداری نمی کند.
با این حال، اگر قیمت سهم بازار بیشتر از قیمت اعمال در انقضا باشد، فروشنده اختیار معامله باید سهام را به خریدار اختیار معامله با آن قیمت اعمال کمتر بفروشد. به عبارت دیگر، فروشنده باید یا سهام خود را از دارایی های پرتفوی خود بفروشد یا سهام را به قیمت رایج بازار بخرد تا به خریدار اختیار خرید بفروشد. نویسنده قرارداد متحمل ضرر می شود. میزان زیان بستگی به هزینه سهامی دارد که آنها باید برای پوشش سفارش اختیار معامله استفاده کنند، به اضافه هر گونه هزینه سفارش کارگزاری. اما کمتر از پرمیوم ای که دریافت کرده اند.(محاسبه میزان زیان از اختلاف قیمت سهم پایه و اعمال منهای پرمیوم دریافتی بعلاوه کارمزدهای کارگزاری)
همانطور که می بینید، خطر برای نویسندگان خرید بسیار بیشتر از ریسک خریداران خرید است. خریدار خرید فقط پرمیوم را از دست می دهد. نویسنده با ریسک بینهایتی مواجه است، زیرا قیمت سهام میتواند به افزایش زیانهای قابل توجهی ادامه دهد.
خرید اختیار معامله های فروش چیست
اختیار فروش سرمایه گذاری هایی است که در آن خریدار معتقد است قیمت سهام پایه در بازار در تاریخ انقضا یا قبل از انقضای اختیار، به زیر قیمت اعمال کاهش می یابد . بار دیگر، دارنده می تواند سهام را بدون تعهد به فروش به قیمت اعمال اعلام شده برای هر سهم تا تاریخ اعلام شده بفروشد.
از آنجایی که خریداران اختیار معامله های فروش خواهان کاهش قیمت سهام هستند، اختیار معامله فروش زمانی سودآور است که قیمت سهام پایه زیر قیمت اعمال باشد. اگر قیمت رایج بازار کمتر از قیمت اعمال در انقضا باشد، سرمایه گذار می تواند از فروش استفاده کند. آنها سهام را با قیمت اعمال و بالاتر از قیمت رایج سهم می فروشند. اگر بخواهند این سهام را جایگزین کنند، می توانند آنها را در بازار آزاد خریداری کنند.
سود آنها در این معامله، قیمت اعمال منهای قیمت فعلی بازار، به اضافه هزینهها (پرمیوم و هر کارمزد کارگزاری برای ثبت سفارشها) است. نتیجه در تعداد قراردادهای اختیار خریداری شده ضرب می شود، سپس در ۱۰۰۰ ضرب می شود.
ارزش نگهداری یک اختیار فروش با کاهش قیمت سهام پایه افزایش می یابد. برعکس، با افزایش قیمت سهام، ارزش اختیار فروش کاهش می یابد. ریسک خرید اختیار فروش محدود به از دست دادن پرمیوم در صورت انقضای بی ارزش اختیار معامله است.
فروش اختیار معامله های فروش چیست
فروش اختیار فروش به عنوان نوشتن قرارداد نیز شناخته می شود. یک نویسنده اختیار فروش معتقد است که قیمت سهام پایه ثابت باقی می ماند یا در طول عمر اختیار افزایش می یابد و باعث صعودی شدن سهام آنها می شود. در اینجا، خریدار اختیار معامله این حق را دارد که فروشنده را وادار کند سهام دارایی پایه را با قیمت اعمال در انقضا خریداری کند.
اگر قیمت سهام پایه در تاریخ انقضا بالاتر از قیمت اعمال بسته شود، اختیار فروش بیارزش منقضی میشود. حداکثر سود نویسنده پرمیوم است. این اختیار معامله اعمال نمی شود زیرا خریدار اختیار سهام را با قیمت سهام اعمال پایین تر زمانی که قیمت بازار بیشتر است نمی فروشد.
اگر ارزش بازار سهام کمتر از قیمت اعمال اختیار معامله شود، نویسنده موظف است سهام پایه را با قیمت اعمال خریداری کند. به عبارت دیگر، اختیار فروش توسط خریدار اختیاری که سهام خود را به قیمت اعمال بالاتر از ارزش بازار سهام بفروشد، اعمال خواهد شد.
ریسک برای نویسنده اختیار فروش زمانی اتفاق میافتد که قیمت بازار به زیر قیمت معامله کاهش یابد. فروشنده مجبور است در انقضا سهام را به قیمت اعمال خریداری کند. ضرر نویسنده بسته به میزان کاهش ارزش سهام می تواند قابل توجه باشد.
نویسنده (یا فروشنده) میتواند سهام را نگه دارد و امیدوار باشد که قیمت سهام به بالاتر از قیمت خرید برسد یا سهام را بفروشد و ضرر را جبران کند. هرگونه ضرر با پرمیوم دریافتی جبران می شود.
یک سرمایهگذار ممکن است اختیار معاملههای فروش را با قیمت عملیاتی بنویسد که ارزش سهام را خوب ببیند و مایل به خرید در آن قیمت باشد. هنگامی که قیمت کاهش می یابد و خریدار از اختیار خود استفاده می کند، سهام را با قیمتی که می خواهد دریافت می کند و مزیت اضافی دریافت پرمیوم اختیار را دارد.
دیدگاه مثبت
خریدار اختیار خرید این حق را دارد که در صورت افزایش قیمت سهام، دارایی ها را با قیمتی کمتر از بازار خریداری کند.
خریدار اختیار فروش با فروش سهام به قیمت اعمال زمانی سود می برد که قیمت بازار کمتر از قیمت اعمال باشد.
فروشندگان آپشن به ازای نوشتن یک اختیار خرید، کارمزد پرمیوم را از خریدار دریافت می کنند.
دیدگاه منفی
فروشنده اختیار فروش ممکن است مجبور شود دارایی را با قیمت اعمال بالاتر از آنچه که معمولاً در صورت سقوط بازار می پردازد، بخرد.
اگر قیمت سهام افزایش یابد و مجبور شود سهام را با قیمت بالا بخرد، نویسنده اختیار خرید با ریسک بی نهایت مواجه می شود.
خریداران اختیار معامله باید پرمیوم اولیه را به نویسندگان اختیار معامله پرداخت کنند.
اختیار معامله ها چگونه کار می کنند؟
اختیار معامله نوعی محصول مشتقه است که به سرمایهگذاران اجازه میدهد تا در برابر نوسانات یک سهام سفتهبازی کنند یا در برابر آن محافظت کنند. اختیار معاملهها به دو دسته اختیار خرید و فروش تقسیم میشوند، که به خریداران اختیار خرید اجازه میدهد در صورت افزایش قیمت سهام سود ببرند و اختیار معاملههای فروش که در آن در صورت کاهش قیمت سهام، خریدار سود میبرد. سرمایهگذاران همچنین میتوانند با فروش آنها به سرمایهگذاران دیگر، یک موقعیت فروش یا شورت کنند. بنابراین شورت کردن (یا فروش) یک اختیار خرید به معنای سود در صورتی است که، سهام اصلی کاهش یابد در حالی که فروش یک اختیار فروش به معنای سود در صورت افزایش ارزش سهام است.
مزایای اصلی اختیار معامله ها چیست؟
اختیار معامله ها می توانند به عنوان منبع اهرم و پوشش ریسک بسیار مفید باشند. برای مثال، یک سرمایهگذار با دیدگاه صعودی که میخواهد ۱۰۰۰ دلار در یک شرکت سرمایهگذاری کند، میتواند با خرید ۱۰۰۰ دلار اختیار خرید در آن شرکت، در مقایسه با خرید ۱۰۰۰ دلار از سهام آن شرکت، بازدهی بسیار بیشتری کسب کند.
از این نظر، اختیار معامله های خرید راهی را در اختیار سرمایه گذار قرار می دهند تا با افزایش قدرت خرید، موقعیت خود را افزایش دهد.
از سوی دیگر، اگر همان سرمایهگذار که سهامدار همان شرکت قرار است. و بخواهد ریسک خود را کاهش دهد،می تواند با فروش اختیار معاملههای فروش در برابر آن شرکت، ریسک خود را پوشش دهد.
معایب اصلی اختیار معامله ها چیست؟
عیب اصلی قراردادهای اختیار معامله پیچیده بودن و قیمت گذاری آنها دشوار است. به همین دلیل است که یک وسیله سرمایه گذاری پیشرفته در نظر گرفته می شود، که فقط برای سرمایه گذاران حرفه ای با تجربه مناسب است. در سال های اخیر، آنها به اختیار فروش با قیمت چیست؟ طور فزاینده ای در بین سرمایه گذاران خرده فروشی محبوب شده اند. به دلیل ظرفیت آنها برای بازده یا زیان بزرگ، سرمایه گذاران باید مطمئن شوند که قبل از ورود به هر موقعیت اختیاری، پیامدهای بالقوه را کاملاً درک کرده اند. عدم انجام این کار می تواند منجر به خسارات ویرانگر شود.
بازار اختیار معامله چیست و چه ویژگیهایی دارد
اختیار معامله قراردادی است که به خریدار حق خریدوفروش دارایی اساسی با قیمت و در تاریخ سررسید مشخص میدهد. انواع اختیار معامله و نحوه خریدوفروش آن را در کارگزاری سرمایه و دانش بخوانید.
اختیار معامله چیست و چرا باید درباره آن بدانیم؟ بازارهای مالی مانند بازار بورس پر از اصطلاحات و قراردادهایی است که هرکدام به دلیل و برای پیش برد هدف خاصی توسعه پیدا کردهاند.
شاید با خود بیندیشید که آیا نیاز به شناخت تمام این قراردادها و اصطلاحات داریم یا خیر؟ واقعیت این است که برای معامله در بازار بورس و فعالیت در آن، خیر؛ نیاز به کسب اطلاعات درباره همه این قراردادها ندارید. اما بسیاری از این قراردادها در عین اینکه ممکن است ناشناخته باشند، نحوه اجرای بسیار سادهای داشته و سودهای بسیار کلانی هم در پشت آنها مخفی است که تنها با مطالعه یک مقاله ساده میتوانید به درک درستی از آنها رسیده و سود خوب و راحتتری نیز از آنها کسب کنید. قراردادهای اختیار معامله نیز از این جمله هستند.
در این مقاله با شما همراه شدهایم تا بهصورت مفصل و البته دقیق و حرفهای به تشریح تمام نکات مربوط به قراردادهای اختیار معامله بپردازیم. با بررسی مزایای اختیار معامله و نکات دقیق عملیاتیسازی آن متوجه خواهید شد که این قرارداد برخلاف ظاهر پیچیدهای که از اسم آن پیداست، مفهوم سادهای داشته و استفاده از آن میتواند سود خوبی در بازار برای کاربر با ریسک پایینتر نسبت به معاملات معمول در بازار بورس رقم بزند.
اختیار معامله چیست
برای درک اینکه معاملات اختیار معامله چیست, ابتدا باید به تعریف خود اختیار معامله بپردازیم. اختیار معامله یا بهاصطلاح انگلیسی Option یکی از اصطلاحات رایج در بازارهای مالی است که البته در قراردادهای تجاری معمول هم از آن بهوفور استفاده میشود و تنها مختص بازار بورس و بازارهای مالی نیست.
در قرارداد اختیار معامله در لحظه هیچ خرید یا فروشی صورت نمیگیرد. در این قرارداد طرفین بر روی امکان خرید یا فروش یک کالا یا سهام در بورس با قیمت مشخص و در یک تاریخ مشخص توافق مینمایند.
این نوع از قراردادها بیشتر به دلیل ابهام در شرایط آتی و عدم امکان پیشبینی دقیق آینده به وجود آمده است. دو طرف معامله یعنی خریدار و فروشنده به دنبال کسب سود حاصل از پیشبینی و تحلیل خود از شرایط بازار هستند. اما با این ترفند بهنوعی ریسک خود را کاهش میدهند.
اختیار معامله بهطرف خریدار قرارداد این اجازه را میدهد که در تاریخ مشخصشده در متن قرارداد بهعنوان تاریخ سررسید، با همان قیمت اولیه و مشخصشده در روز بستن قرارداد، برای خرید سهام موردنظر یا فروش آن اقدام کند.
قیمت فعلی سهام هیچ تأثیری در این قرارداد نخواهد داشت. البته این مهم برای خریدار یک اختیار خواهد بود و هیچ تعهد یا اجباری دراینباره وجود ندارد . اما درصورتیکه هیچ اقدامی دراینباره نکند، عملاً پول پرداختشده اولیه برای خرید سهام اختیار معامله را از دست خواهد داد.
کد اختیار معامله چیست
اما کد اختیار معامله چیست و چگونه باید آن را تهیه کنیم؟ برای استفاده از مزایای اختیار معامله و استفاده از قراردادهای اختیار معامله نیاز به داشتن کد بورسی مخصوص دارید. به این معنی که با همان کد بورسی معمول نمیتوانید برای انجام معاملات اختیار یا آپشن اقدام کرده و نیاز به استفاده از کد مخصوص خواهید داشت.
برای این منظور شما میتوانید با مراجعه به کارگزاریهای مجاز که امکان استفاده از قراردادهای اختیار معامله را دارند، کد مخصوص برای این معاملات را دریافت کرده و سپس بهراحتی برای انجام معاملات در این بازار نیز اقدام کنید. فرآیندی که بهسادگی و برای هرکسی در دسترس است.
بازار اختیار معامله چیست
بازار اختیار معامله بخشی از بازار بزرگ بورس است که در آن بهجای خریدوفروش سهام بورسی، قراردادهای اختیار معامله خریدوفروش میشود. برای دسترسی به این بازار که بهصورت آنلاین و اینترنتی میتوانید رد آن فعالیت کنید، میبایست از پلتفرمهای ارائهشده در کارگزاریهای مجاز استفاده کنید.
دقت کنید که امکان ورود به این بازار و انجام معاملات در آن در لحظه تنها با استفاده از پلتفرم یک کارگزاری برای شما مقدور خواهد بود و در صورت اقدام از طریق یک کارگزاری از طریق سایر نمیتوانید برای خریدوفروش این قراردادها اقدام کنید.
اوراق اختیار معامله چیست
اوراق اختیار معامله چیست و چه مشخصاتی دارد؟ وقتی صحبت از خریدوفروش سهام اختیار معامله میشود، درواقع شما در حال خریدوفروش اوراق بهاداری با عنوان اوراق اختیار معامله هستید. این اوراق شامل تمام مشخصات مربوط به این معامله اعم از تاریخ سررسید، قیمت، نوع قرارداد و مشخصاتی ازایندست هستند. در لحظه خریدوفروش شما میتوانید تمام این مشخصات را برای آن مشاهده کرده و سپس برای خرید و انجام معامله بر روی آن تصمیم بگیرید.
مثال برای اختیار معامله
برای درک هر چه بهتر قراردادهای اختیار معامله بایستی شما را با یک مثال ساده دراینباره همراه کنیم. فرض اختیار فروش با قیمت چیست؟ کنید قیمت سهام شرکت مخابرات ایران با نماد اخابر در بازار 1000 تومان است.
یکی از سهامداران این شرکت بر این باور است که قیمت سهام شرکت در چندماهه آینده با افت روبرو شده و ممکن است به 900 تومان برسد. اما بااینحال دراینباره مطمئن نیست و تمایل به فروش قطعی سهام خود ندارد. وی با تعریف قراردادهای اختیار معامله اقدام به عرضه این قراردادها با قیمت مشخص برای مثال 200 تومان در بازار مینماید.
شما بهعنوان خریدار و با تصور اینکه قیمت اخابر میتواند در چند ماه آینده روند صعودی داشته باشد، وارد معاملهشده و اوراق اختیار معامله عرضهشده را با قیمت 200 تومان خریداری میکنید.
در زمان سررسید این حق برای شما وجود دارد که تعداد سهام درجشده در قرارداد را با همان قیمت 1000 تومان توافق شده خریداری نموده و مالک آنها شوید. قیمت فعلی سهام اخابر در این مهم هیچ تأثیری نخواهد داشت. حال اگر قیمت بالا رفته باشد، شما سود کردهاید و اگر قیمت پایین آمده باشد، شما ضرر.
البته دقت کنید که شما این اختیار را نیز خواهید داشت که برای خرید سهام اقدام نکنید. در این شرایط تنها همان 200 تومانی که در اول پرداخت کردهاید را از دست خواهید داد.
انواع اختیار معامله چیست
انواع اختیار معامله چیست و هر یک چه شرایطی دارند؟ نوبت به معرفی انواع اختیار معامله میرسد. البته باید متذکر شویم که دستهبندیهای مختلفی برای قراردادهای اختیار معامله وجود دارد که هر یک بنا به شرایط خاصی صورت گرفته است. در ادامه سعی میکنیم تا اصلیترین دستهبندیها و انواع اختیار معامله را برای شما تعریف کنیم و توضیحات کافی درباره هر یک را با شما در میان بگذاریم.
اختیار خرید معامله چیست
یکی از انواع اختیار معامله اختیار خرید است. در این قرارداد شخص خریدار این حق را خواهد داشت تا در تاریخ سررسید برای خرید مقدار سهام مشخصشده در قرارداد با همان قیمت مشخصشده اقدام نماید.
اختیار فروش معامله چیست
در مقابل اختیار خرید معامله اختیار فروش معامله قرار دارد. در این قرارداد شخص خریدار این حق را خواهد داشت تا در تاریخ سررسید برای فروش مقدار سهام تعیینشده در قرارداد با همان قیمت مشخصشده اقدام نماید.
اختیار معامله اروپایی چیست
یکی از انواع اختیار معامله مدل اروپایی آن است. در این نوع از قراردادها شخص خریدار تنها در تاریخ سررسید میتواند برای اختیار خود اقدام نماید.
اختیار معامله آمریکایی چیست
در این نوع از انواع قرارداد اختیار معامله شخص خریدار میتوان در بازه زمانی زمان خرید تا سررسید برای استفاده از حق و اختیار خود در متن قرارداد اقدام نماید.
اختیار معامله برمودایی
نوعی از قراردادهای بینابین اروپایی و آمریکایی است که در آن ممکن است امکان استفاده از اختیار در تاریخ سررسید و یا تاریخهای مشخصشده قبل از سررسید برای خریدار وجود داشته باشد.
قراردادهای اختیار معامله سهام
این دسته از قراردادهای اختیار معامله به اختیار خریدوفروش سهام بورسی اطلاق میشود. برای اکثر سهام بورسی موجود در بازار بورس ایران این قراردادها تعریف شدهاند و در دسترس کاربران قرار دارند.
سایر انواع قرارداد اختیار معامله
قراردادهای اختیار معامله دیگری برای روابط تجاری معمول در بازار تعریف میشود که کمتر در بازار بورس استفاده داشته و بیشتر مختص سایر بازارها و روابط تجاری میان افراد هستند. برای مثال قرارداد اختیار معامله بر روی اوراق قرضه، اختیار معامله بر روی نرخ بهره، اختیار معاملات ارزی، اختیار معاملات کالایی و مواردی ازایندست را میتوان در این دسته قرار داد.
مزایای قرارداد اختیار معامله
احتمالاً تا به این جای مقاله درک کردهاید که قرارداد اختیار معامله چیست و چه انواعی دارد. اما برای درک هر چه بهتر آن باید به بررسی مزایای اختیار معامله نیز بپردازیم. مزایای اختیار معامله بر ای هر دو طرف قابلبررسی است و هر دو طرف میتوانند از این مزایا برای کسب سود استفاده نمایند. در ادامه این مزایا را باهم بررسی میکنیم.
امکان استفاده از اختیار معامله بهعنوان اهرم مالی
فرض کنید که شما قصد خرید سهام یک شرکت در حجم بالا را داشته اما پول نقد کافی برای این خرید را ندارید. در چنین مواقعی قرارداد اختیار معامله میتواند به مانند یک اهرم مالی برای شما عمل کرده تا با قیمت کمتری برای این خرید اقدام نمایید.
مدیریت ریسک هم برای خریدار و هم برای فروشنده
هر دو طرف در این معامله میتوانند برای مدیریت ریسک خود اقدام کنند. به این معنی که خریدار با این ترفند در صورت واردشده سهام به ضرر، هزینه کمتری متقبل خواهد شد و فروشنده نیز در صورت وارد شدن به ضرر میتواند بخشی از ضررهای خود را با قیمت قرارداد اختیار معامله جبران کند.
کسب درآمد از خریدوفروش قراردادهای اختیار معامله
کاربران میتوانند جدای از بحث سود و ضرر مربوط به نوسانات از خریدوفروش خود این اوراق نیز سود کسب نمایند. البته این مهم مبتنی بر شرایط مندرج در متن قرارداد خواهد بود.
نحوه خریدوفروش اختیار معامله
در حال حاضر تعداد شرکتهای محدودی در بازار بورس تهران امکان خریدوفروش قرارداد اختیار معامله را دارند. کاربران میتوانند با خدمات این مجموعهها برای خریدوفروش این سهام اقدام کنند. البته نیاز به دریافت کد اختیار معامله مخصوص خواهید داشت. نحوه خریدوفروش اختیار معامله خیلی پیچیده نیست و تفاوتی با خریدوفروش سهام عادی ندارد. البته قدرت تحلیل کاربر در این شرایط بسیار اهمیت دارد.
در بازار بورس ایران استفاده از قرارداد فروش چندان کاربردی نبوده و خیلی رایج نیست و بیشتر کاربران به دنبال کسب سود از قراردادهای اختیار معامله خرید میباشند. ازاینرو صعودی بودن قیمت در آینده میتواند اهمیت بسیار زیادی برای این منظور داشته باشد.
بهصورت کامل و جامع پاسخ پرسش سهام اختیار معامله چیست را برای شما تشریح کردیم. با این موارد اکنون شما میدانید که این قراردادها چه ابزاری هستند و چه هدفی در پشت آنها وجود دارد.
استفاده از این قراردادها میتواند باعث افزایش میزان سود شما در بازار بورس البته با تحلیل درست بازار شده و سود شما را نسبت به شرایط معمول چند برابر نماید. اما دقت کنید اینکه شما درک کنید که اختیار معاملات چیست تنها بخشی از مسیر رسیدن به سود با استفاده از این روش است و هم چنان نیاز است تا کاربران ازنظر قدرت تحلیلی خود را تقویت کرده و با استفاده از روشهای موجود، دقیقتر از همیشه برای پیشبینی آینده قیمت سهام اقدام نمایند.
دیدگاه شما