اوراق قرضه چیست؟
حتما بارها نام اوراق قرضه (Bond) را شنیده‌اید، در واقع وقتی این نوع اوراق را می‌خرید، به ناشر این نوع اوراق وام می‌دهید. در این صورت ناشر موافقت می‌کند که به شما سود پرداخت کند و پولتان را در تاریخ مشخصی در آینده برگرداند. شاید افراد به دنبال سرمایه‌گذاری در سهام باشند، اما درواقع بازار جهانی این اوراق از نظر ارزش بازار بزرگتر از بازار سهام است. بنابراین اگر شما هم به دنبال سرمایه‌گذاری در یک بازار هستید، باید از ویژگی‌ها و انواع آن مطلع باشید.
ما در این مقاله به شما می‌گوییم اوراق قرضه چیست و چه مزایای و معایبی دارد. در ادامه همراه وبلاگ فانوس باشید.
تعریف اوراق قرضه
اوراق قرضه(Bond)، نوعی سرمایه‌گذاری است که در آن سرمایه‌گذار در ازای پرداخت‌های منظم بهره، به یک شرکت یا دولت برای مدت معینی وام می‌دهد. هنگامی که اوراق به سررسید می‌رسد، ناشر اوراق قرضه پول سرمایه‌گذار را برمی‌گرداند. درآمد ثابت اصطلاحی است که اغلب برای توصیف این نوع اوراق استفاده می‌شود، زیرا سرمایه‌گذاری شما در طول عمر اوراق، پرداخت‌های ثابتی را به دست می‌آورد.
شرکت‌ها این اوراق را می‌فروشند تا عملیات‌های جاری، پروژه‌های جدید یا تملک‌ها را تامین مالی کنند. دولت‌ها اوراق را برای اهداف تامین مالی و همچنین برای تکمیل درآمد حاصل از مالیات می‌فروشند.
بسیاری از انواع اوراق قرضه (Bond)، سرمایه‌گذاری‌های کم‌ریسک‌تری نسبت به سهام محسوب می‌شوند. همین موضوع آنها را به یک جز کلیدی برای یک سبد سرمایه‌گذاری خوب تبدیل می‌کند. این اوراق می‌توانند به محافظت از ریسک سرمایه‌گذاری‌های بی‌ثبات‌تر مانند سهام کمک کنند و می‌توانند جریان ثابتی از درآمد را در طول سال‌های بازنشستگی شما با حفظ سرمایه فراهم کنند.
انواع مختلف اوراق قرضه
این اوراق تنوع خوبی دارند و البته این انواع در هر کشور می‌توانند متفاوت باشند. به طور کلی این اوراق در ایران شامل 3 مورد دولتی، شهرداری و شرکتی طبقه‌بندی می‌شوند. همچنین این سه نوع اوراق قرضه (Bond) دارای روش‌های مالیاتی متفاوتی هستند که برای سرمایه‌گذاران مورد توجه قرار می‌گیرند.
اوراق قرضه دولتی
دولت برای تامین مالی برنامه‌ها، حقوق و دستمزد و به ویژه برای پرداخت قبوض، اوراق قرضه صادر می‌کند. اوراق کشورهای باثبات مانند ایالات متحده، امن‌ترین سرمایه‌گذاری در نظر گرفته می‌شود. اما از سوی دیگر، اوراق کشورهای در حال توسعه ریسک بیشتری دارد. دولت ایالات متحده اوراق خود را از طریق خزانه‌داری و چندین سازمان دولتی مختلف منتشر می‌کند. در برخی موارد، سود حاصل از این اوراق شامل مالیات بر درآمد نمی‌شود.
اوراق قرضه شهرداری
این اوراق از طریق ایالت‌ها، شهرها، کشورها و مناطق مختلف برای تامین مالی عملیات یا پرداخت هزینه پروژه‌ها منتشر می‌شود. اوراق شهرداری بودجه ساخت بیمارستان‌ها، مدارس، نیروگاه‌ها، جاده‌ها، ادارات، فرودگاه‌ها و … را تامین می‌کند. یکی از مزایای اوراق شهرداری این است که سود آن معاف از مالیات است.
اوراق قرضه شرکتی
اوراق قرضه شرکتی توسط شرکتهای دولتی و خصوصی برای تامین مالی عملیات روزانه، توسعه تولید، تامین مالی تحقیقات یا تامین مالی خریدها منتشر می‌شود. اگرچه این اوراق از اوراق قرضه دولتی ریسک بیشتری دارند، اما می‌توان درآمد بیشتری از آنها کسب کرد. در بین این نوع اوراق شرکتی، گزینه‌های بیشتری برای انتخاب وجود دارند. ولی یکی از معایب این اوراق آن است که معاف از مالیات نیستند.
هنگام سرمایه‌گذاری در اوراق قرضه شرکتی، باید به ریسک آن توجه زیادی داشته باشید. هیچ سرمایه‌گذاری نمی‌خواهد برای این نوع اوراق کم درآمد با احتمال 50-50 ورشکستگی، پول خرج کند. برای خرید این اوراق، باید در مورد وضعیت مالی و چشم انداز مالی ناشر تحقیق کرد. این تحقیقات ممکن است شامل جریان نقدی، بدهی، نقدینگی و طرح تجاری شرکت باشند.
ویژگی‌های اوراق قرضه
ما می‌توانیم این اوراق را بر اساس نحوه پرداخت سود و برخی ویژگی‌های دیگر، طبقه‌بندی کنیم:
بدون کوپن
همانطور که از نامشان پیداست، اوراق بدون کوپن سود دوره‌ای را پرداخت نمی‌کنند. در عوض، سرمایه‌گذاران این اوراق را با تخفیف به ارزش اسمی آنها می‌خرند و در سررسید، کل ارزش اسمی بازپرداخت می‌شوند.
قابل وصول
این اوراق به ناشر اجازه می‌دهند تا قبل از سررسید، بدهی را بپردازد. یعنی پیش از انتشار اوراق قرضه، با مفاد فراخوان موافقت می‌شود.
قابل واگذاری
سرمایه‌گذاران این اختیار را دارند که یک اوراق قرضه قابل فروش که به عنوان اوراق قرضه فروش نیز شناخته می‌شود را زودتر از تاریخ سررسید بازخرید کنند. اوراق قرضه فروش می‌تواند یک یا چند تاریخ مختلف را برای بازخرید زودهنگام ارائه دهد.
قابل تبدیل
این اوراق شرکتی ممکن است قبل از سررسید به فروش اوراق قرضه سهام شرکت ناشر تبدیل شود. البته به طور قطعی نمی‌توان گفت که کدام نوع اوراق برای شما مفید است، زیرا این کاملا به شما، درآمد و هدفتان بستگی دارد. در نتیجه، سرمایه‌گذاران باید با مشاوران مالی خود مشورت کنند تا بتوانند این نوع اوراق که درآمد و مزایای مالیاتی خوبی دارند را برای آنها فراهم کنند.
مزایای خرید اوراق قرضه
این اوراق نسبتا امن هستند و می‌توانند نیروی متعادل کننده‌ای را در یک سبد سرمایه‌گذاری ایجاد کنند. اگر قصد سرمایه‌گذاری در سهام را دارید، افزودن این نوع اوراق می‌تواند دارایی‌های شما را متنوع کند و ریسک کلی را کاهش دهد. در حالی که این اوراق دارای خطراتی هستند (مثلا ناشران قادر به پرداخت سود یا پرداخت اصل نیستند)، معمولا ریسک آنها بسیار کمتر از سهام است.
این اوراق شکلی از درآمد ثابت هستند. این اوراق با نرخ‌ها و فواصل زمانی منظم و قابل پیش‌بینی بهره پرداخت می‌کنند. برای بازنشستگان یا سایر افراد که ایده دریافت درآمد منظم را دوست دارند، می‌تواند دارایی محکمی محسوب شود.
معایب خرید اوراق قرضه
یکی از معایب آن نرخ بهره پایین است، این اوراق بلندمدت دولتی از لحاظ تاریخی حدود 5 درصد بازدهی متوسط سالانه داشته‌اند. در حالی که بازار سهام از نظر تاریخی به طور متوسط سالانه 10 درصد بازده داشته است.
با وجود اینکه این اوراق نسبت به سهام ریسک کمتری دارند، ولی باز هم کاملا بدون ریسک نیستند. مثلا همیشه این احتمال وجود دارد که در فروش این نوع اوراق که دارید، مشکل پیش بیاید. مخصوصا اگر نرخ بهره بالا برود. در واقع ممکن است ناشر این اوراق نتواند سود یا اصل بدهی سرمایه‌گذار را به موقع پرداخت کند که به آن ریسک اعتباری می‌گویند. همچنین تورم می‌تواند قدرت خرید شما را در طول زمان کاهش دهد و درآمد ثابتی را که از اوراق خود دریافت می‌کنید با گذشت زمان کم‌ارزش کند.
نتیجه‌گیری
چه تصمیم داشته باشید با یک متخصص مالی کار کنید یا سرمایه‌گذاری خود را خودتان مدیریت کنید، سرمایه‌گذاری‌های با درآمد ثابت باید بخش اصلی استراتژی سرمایه‌گذاری شما باشند. در یک سبد سرمایه‌گذاری با تنوع مناسب، اوراق قرضه می‌توانند هم ثبات و هم درآمد قابل پیش‌بینی را فراهم کنند.
اگر هنوز اپلیکیشن خودتان را آپدیت نکرده اید از دو لینک زیر نسخه های جدید را از گوگل پلی و بازار دریافت کنید😊
عرضه اوراق دولتی سبب ریزش‌های بورس است؟
به گزارش سرویس بورس مشرق، با تداوم روند اصلاحی قیمت سهام و از آن بدتر کاهش نقدشوندگی سهام و قفل شدن سرمایه‌های در صف فروش، باز هم بازار بهانه‌جویی‌ها درخصوص دلایل متوقف نشدن این روند نزولی داغ شده است و این‌بار گویا صاحبان تریبون‌های مجازی، دیواری کوتاه‌تر از اوراق دولتی نیافته‌اند؛ به اصطلاح کارشناسانی که قصد دارند عرضه اوراق دولتی را به‌عنوان مقصر اصلی روزهای منفی بورس تهران معرفی کنند. این کانال‌ها پا را فراتر گذاشته و با داغ کردن تنور شایعات نوشتند «به کارگزاری‌ها دستور داده‌اند خریدی انجام ندهند، در غیر این صورت کدهای آنها بسته خواهد شد.
زجرکش کردن سهامداران در بورس یا شوک‌درمانی؟
هدف دولت از دامنه نوسان ۲درصد این بوده است که بازار در صف فروش قفل شود تا اوراق بفروشد» اما آیا می‌توان روند فعلی بازار و کاهش محسوس نقدشوندگی را گردن عرضه اوراق دولتی انداخت؟ واقعیت این است که همواره در روندهایی که برای فعالان بازار خوشایند نیست، هر کس به دنبال مقصری گشته و معمولا به جای اینکه انگشت اتهام به سمت مشکل اصلی که در حال حاضر همانا محدودیت دامنه نوسان است، نشانه رود به خطا رفته و زمین و زمان به‌عنوان متهم معرفی می‌شوند.
باید توجه داشت بخش زیادی از اوراق دولتی توسط بانک‌ها خریداری شده و منابعی صرف آن شده که به هرحال وارد بازار سهام نمی‌شده است. بخش دیگر اوراق هم توسط صندوق‌های سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار با درآمد ثابت خریداری شده و عموما مخاطب این صندوق‌ها سرمایه گذار ریسک‌گریز است و انتظار هم نمی‌رود که منابع آن به بازار سهام سرازیر شود و از ابتدا هم منابع جمع آوری شده آن باید به همین نوع سرمایه‌گذاری اختصاص می‌یافت. پر بیراه نیست اگر بگوییم آنچه موجب رشد سریع بازار در انتهای سال ۹۸ و ابتدای سال ۹۹ شد، ورود پول فراوان افراد حقیقی به بازار سرمایه بود چرا که نرخ بهره بین بانکی کاهش یافته بود و نیک می‌دانیم کاهش نرخ بهره بین بانکی که تا حدی ناشی از کاهش نرخ سپرده قانونی بود، پایه پولی را به شدت افزایش داد و این پول مازاد در دست مردم در کنار شرایط تورمی به وجود آمده در اقتصاد کشور، راه بازار سرمایه را در پیش گرفت.
برگردیم به ماجرای پرحاشیه اوراق دولتی. ورود و خرید مستقیم افراد حقیقی در این اوراق چندان محتمل نیست و چنانچه در حال حاضر این بازیگران سهام استراتژی ماندن در بازار را با فروش سهام و خرید یونیت صندوق با درآمد ثابت کرده باشند، جای بسی خوشحالی است؛ چراکه در این صورت حداقل می‌توان امیدوار بود منابع داخل بازار باقی بماند و راهی دیگر بازارهای دارایی نشود. این یونیت‌های صندوق؛ هرلحظه در صورت بهتر شدن وضع بازار، توسط بخشی از سرمایه‌گذاران ریسک‌پذیرتر ابطال شده و وجوه ناشی از آن، صرف خرید سهام خواهند شد.
از نگاه تحلیلگران و مدیران سرمایه‌گذاری نهادهای مالی، سود دوره‌ای که این اوراق بهادار هر ۶ ماه یکبار به آخرین دارنده‌های آن پرداخت می‌کند، نسبت به سپرده بانکی و سایر فرصت‌های سرمایه‌گذاری بدون ریسک از جذابیت بالاتری برخوردار است و با توجه به اینکه این اوراق بهادار (اوراق مرابحه عام) از ضمانت خزانه‌داری کل کشور و سازمان برنامه و بودجه بهره‌مند است، سرمایه‌گذاران نهادی و بانک‌ها و سایر نهادهای مالی که به دنبال سرمایه‌گذاری در فرصت‌های سرمایه‌گذاری بدون ریسک هستند، اقدام به سرمایه‌گذاری در این اوراق می‌کنند. باید توجه داشت افزایش عمق بازار بدهی یکی از الزامات برای توسعه اقتصادی است.
در عین حال باید توجه داشت نقدینگی که از طریق نهادهای مالی اشاره شده جذب ابزارهای مالی بازار اوراق بدهی همچون اوراق مرابحه عام و. می‌شود درصورت عدم اختصاص در این نوع اوراق بهادار، به واسطه قوانین و مقررات و امیدنامه صندوق یا به دلیل حوزه فعالیتی خود، قدرت و توانایی هدایت به بازار سهام را ندارند، چراکه بانک‌ها، سرمایه‌گذاران نهادی و نهادهای مالی اشاره شده با مدیریت صندوق‌ها و سبدهای اختصاصی، پاسخگوی نیاز سرمایه‌گذاران ریسک‌گریز موجود در بازار هستند، مشتریانی که به واسطه ویژگی‌های رفتاری خود تمایلی به سرمایه‌گذاری در بازار سهام و در معرض ریسک قرار گرفتن را ندارند و به همین دلیل تمایل دارند وجوه و پس‌انداز خود را در سپرده بانکی یا صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت قرار دهند بازده بدون نوسانی نیز دریافت کنند.
برداشت نادرست بورس‌بازان از اوراق بدهی
علیرضا توکلی کاشی، کارشناس بازار سهام با بیان اینکه «بازار بدهی هیچ ارتباطی با بازار سهام ندارد و اینها دو بازار و دو بخش کاملا مجزا در بازار هستند» در توضیح کارکرد بازار بدهی می‌گوید: بازار بدهی بازاری است که در آن اوراق بهاداری که سررسیدها و سودهای مشخصی دارد مورد نقل‌وانتقال قرار می‌گیرد.
نرخی هم که در این بازار کشف می‌شود فقط تابع نرخ سود بازار بین بانکی و تابع انتظارات بلندمدت از تغییرات نرخ سود است.
به همین دلیل است که می‌بینیم در شرایط مختلف، بازار سهام مثلا ۳۰ درصد پایین می‌آید اما تغییر اساسی در بازار بدهی مشاهده نمی‌شود.
او با تاکید بر اینکه «حتی نرخ سود هم از تورم تا حد کمی تاثیر می‌پذیرد» می‌افزاید: شاهد مثال آن هم این است که تورم ما در سه سال گذشته ازارقام بین ۹درصد تا بیش از ۴۵درصد در نوسان بوده است اما نرخ اوراق بدهی بین ۱۶ تا ۳۰ درصد در نوسان بوده و تفاوت آنها در زمان‌های مختلف بین منفی ۱۵ تا ۱۲درصد مثبت بوده است. این اعداد و ارقام نشان می‌دهد که رابطه مستقیمی بین تورم و نرخ سود حداقل در کوتاه‌مدت و میان‌مدت وجود ندارند. و نکته قابل توجه اینکه نه تنها در ایران بلکه در کشورهای پیشرفته مثل ایالات متحده هم به همین صورت است بین سال‌های ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۸ که نرخ تورم در آمریکا بین یک تا ۳ درصد در نوسان بود نرخ سود اوراق دولتی عمدتا زیر یک‌درصد قرار داشت. توکلی کاشی اصلی‌ترین کارکرد بازار بدهی را نقدشوندگی برای اوراق بدهی می‌داند و یادآور می‌شود: در حال حاضر بیش از ۸۵درصد اوراق موجود دربازار بدهی مربوط به دولت است و ۱۵ درصد مربوط به اوراق شهرداری‌ها و بخش خصوصی است.
او معتقد است بهترین راهکار دولت‌ها برای تامین کسری بودجه، انتشار اوراق است و می‌گوید: اگر مخارج دولت از درآمدهایش پیشی بگیرد، باید این کسری بودجه را به نحوی جبران کند. البته در قدم اول دولت‌ها باید کاری کنند که کسری بودجه اتفاق نیفتد یا تا حد امکان عدد آن کوچک باشد. ولی با توجه به شرایطی که کشور ما دارد کسری بودجه فعلی دولت گریزناپذیر بود. ما یک سال است که نتوانستیم نفت بفروشیم و در شرایطی قرار داریم که خیلی از بنگاه‌ها به دلیل کرونا و قیمت دلار دچار رکود شده‌اند و درآمدهایشان کاهش پیدا کرده است و برخی از کسب‌وکارها درآمدشان تقریبا به صفر رسیده است. بنابراین دولت نمی‌تواند درآمد مالیاتی از آنان داشته باشد. حتی شاید لازم باشد در قالب بیمه بیکاری به کسب‌وکارها کمک کند. از سوی دیگر همه‌گیری کرونا خرج‌هایی روی دست دولت گذاشته است؛ دولت باید واکسن وارد کند که این خود هزینه‌ای بر دوش دولت خواهد گذاشت.
این کارشناس بازار سرمایه با تاکید بر اینکه «کسری بودجه دولت گریزناپذیر بود» می‌گوید: هرچند دولت می‌توانست عدد کسری بودجه را کوچک‌تر کند و این کار را نکرد.
از جمله سیاست دلار ۴۲۰۰ تومانی و سیستم قیمت‌گذاری دستوری که به نفع اقتصاد نیست و خود دولت هم از آن متضرر می‌شود. مثلا اگر ایران‌خودرو و سایپا بتوانند خودروی خود را به قیمت بازار بفروشند از این محل سود می‌کنند و از محل آن سود، می‌توانند مالیات بدهند و دولت از آن مالیات متنفع شود اما الان با قیمت‌گذاری دستوری عملا دولت خودش را از مالیات محروم کرده است.
توکلی کاشی با بیان اینکه «دولت برای جبران کسری بودجه چند راه پیش رو دارد» می‌گوید: یکی از آنها استقراض از بانک مرکزی است که منجر به چاپ پول می‌شود و در نهایت باعث تورم خواهد شد. راه دوم نیز استقراض از بانک‌هاست که دولت این کار را به وفور انجام داده که این کار هم باعث تورم می‌شود، هرچند با ضریب کمتری نسبت به استقراض از بانک مرکزی. او راه‌حل سوم برای جبران کسری بودجه را انتشار اوراق می‌داند و توضیح می‌دهد: خصوصیت مهمی که انتشار اوراق دارد و صندوق بین‌المللی پول هم آن را توصیه می‌کند و تقریبا همه کشورهای دنیا از روش انتشار اوراق، کسری دولت‌ها را پوشش می‌دهند این است که باعث تغییر در حجم نقدیندگی نمی‌شود.
به عبارت دیگر دولت با انتشار فروش اوراق قرضه اوراق از یک سو نقدینگی را از کل جامعه جمع می‌کند و از سوی دیگر آن را در قالب پرداخت‌هایی که دارد، توزیع می‌کند که این عمل بخشی از کسری بودجه را جبران می‌کند. او این استدلال که دولت در حال برداشت پول از بازار است را غلط می‌داند و می‌گوید: شخصی که برای خرید اوراق مراجعه می‌کند اصولا فعال بازار سهام نیست؛ او کسی است که دنبال صندوق بازنشستگی یا امثالهم است که سود ثابت داشته باشد، به همین دلیل به سراغ خرید اوراق می‌آید. بنابراین این استدلال که اگر جلوی بازار بدهی را بگیریم و از تامین مالی دولت از بازار جلوگیری کنیم باعث رشد بازار سهام می‌شود یا جلوی کاهش آن گرفته می‌شود، یک خیال باطل است. توکلی کاشی به تجربه سال ۹۶ در این خصوص اشاره و اضافه می‌کند: ما تجربه جلوگیری از انتشار اوراق را در سال ۹۶ پیش رو داریم ولی عملا شاخص کل بورس حداقل در نیمه سال ۹۶ به کاهش خود ادامه داد و جلوگیری از انتشار اوراق دولتی هیچ تاثیری در بازار سهام نداشت.
اوراق با بازده منفی کاهش می یابد
تغییر رفتار تندروانه بانک های مرکزی در سال جاری، پایان دوران بدهی های با بازده منفی جهان را نزدیکتر می کند و آمار جهانی اوراق قرضه بیانگر آن است که اوراق قرضه با بازدهی زیر صفر تا ۱۱ تریلیون دلار کاهش می یابد.
اقتصاد آنلاین – اکرم شعبانی؛ به گزارش فایننشال تایمز، قیمت اوراق قرضه در سال جاری کاهش یافته است چرا که بانک‌های مرکزی در تلاش برای پایان دادن به خرید دارایی‌های در مقیاس بزرگ و افزایش نرخ بهره در مبارزه با تورم فزاینده هستند و بازدهی بسیاری از اقتصادهای بزرگ را به بالاترین سطح خود در سال‌های اخیر رسانده است.
اوراق قرضه به ارزش ۲.۷ تریلیون دلار در حال حاضر با بازدهی کمتر از صفر معامله می‌شود که پایین‌ترین رقم از سال ۲۰۱۵ است و افت شدیدی از بیش از ۱۴ تریلیون دلار در اواسط دسامبر داشته است. حذف کامل بازدهی منفی برای طیف وسیعی از سرمایه‌گذاران بزرگ بازگشت به حالت عادی را نشان می‌دهد.
مایک ریدل مدیر ارشد پرتفولیوی آلیانز گلوبال اینورتورز در این باره گفت: بانک‌های مرکزی با تاخیر در تلاش هستند تا از این شوک تورمی جلو بیفتند، بنابراین بازار اوراق قرضه به طور ناگهانی با یک تغییر بزرگ در نرخ‌های بهره قیمت‌گذاری کرده است.
بازدهی منفی زمانی غیرقابل تصور و بعدها به عنوان یک پدیده و بعدتر از آن به عنوان یک ویژگی ثابت در بازارهای جهانی شناخته شد. منظور اینکه قیمت بدهی‌ها بسیار بالا و پرداخت‌های بهره به قدری پایین است که اگر سرمایه‌گذاران اوراق قرضه تا سررسید در بازار بمانند، مطمئنا دچار ضرر و زیان خواهند شد. آنها انعکاس دهنده این باور هستند که بانک‌های مرکزی نرخ بهره را در پایین‌ترین سطح خود نگه می‌دارد و در سال‌های اخیر در مقادیر زیادی بدهی در ژاپن و منطقه یورو تثبیت شده‌اند.
این ارزیابی در ماه‌های اخیر به طرز چشمگیری تغییر کرده است، به ویژه در منطقه یورو یعنی جایی که بانک مرکزی اروپا روز پنجشنبه برنامه‌های خود را برای پایان دادن به برنامه خرید اوراق قرضه در سال جاری تکرار کرد و معامله‌گران بر این باورند که تا دسامبر نرخ بهره برای اولین بار از سال ۲۰۱۴ به صفر بازگردد.
به گفته ریدل، پایان دادن به بازدهی بسیار پایین یا منفی یک «شمشیر دولبه» برای سرمایه‌گذاران اوراق قرضه است. از یک سو، مردم از نگهداری اوراق قرضه ضرر می‌کنند. اما سمت دیگر قضیه این است که نرخ‌های بدون ریسک مثبت به این معنی است که بازدهی آینده مطلوب‌تر به نظر می‌رسد. وی افزود: برای سرمایه‌گذارانی مانند صندوق‌های بازنشستگی که نیاز به نگهداری مقادیر زیادی از دارایی‌های امن مانند اوراق قرضه دولتی و کسب بازده کافی برای پرداخت‌های آتی دارند، این خبر خوبی خواهد بود.
به گفته سلمان احمد رییس بخش جهانی کلان در فیدلیتی اینترنشنال، کاهش موجودی بدهی‌های با بازده منفی نیز منعکس کننده سطوح بالای تورم است که سرمایه‌گذاران را به تقاضای غرامت بیشتر برای افزایش قیمت‌ها سوق داده است.
به گفته وی، بازده اسمی روند افزایشی دارد اما سرمایه‌گذاران بلندمدت باید به بازده واقعی اهمیت دهند. این همان چیزی است که پس از تورم باقی مانده و این موضوع هم دارای اهمیت است که تورم در حال حاضر بسیار بالاست.
منطقه یورو عامل اصلی کاهش معاملات بدهی با بازدهی زیر صفر بوده است. در ماه دسامبر، بلوک ارزی بیش از ۷ تریلیون دلار از این اوراق، از جمله تمام اوراق قرضه دولتی آلمان را به خود اختصاص داد. این رقم اکنون به ۴۰۰ میلیارد دلار کاهش یافته است. ژاپن، جایی که بانک مرکزی تاکنون در برابر تغییر جهانی به سمت سیاست‌های پولی سخت‌تر مقاومت کرده است، اکنون بیش از ۸۰ درصد از اوراق با بازده منفی جهان را در اختیار دارد.
بازده منفی احتمالا بار دیگر در منطقه یورو چند برابر خواهد شد، مگر اینکه بانک مرکزی اروپا افزایش نرخ بهره را که پیش از این توسط بازارها قیمت گذاری شده است، ارائه دهد. احمد تاکید کرد: بانک مرکزی با توجه به تهدیدی که برای بهبود منطقه ناشی از حمله روسیه به اوکراین و در نتیجه افزایش قیمت انرژی ایجاد می‌کند، برای افزایش نرخ بهره از سطح فعلی منفی ۰.۵ درصدی تلاش خواهد کرد.
وی افزود: من فکر می‌کنم بانک مرکزی اروپا پنجره عادی سازی سیاست‌ها را از دست داده است چرا که شوک رشد اوکراین در اروپا بسیار شدیدتر خواهد بود. از نظر ما سال جاری رشد اقتصادی به صفر نخواهد رسید و این بدان معناست که اوراق قرضه با بازده منفی از بین نمی‌روند.
اوراق مالی اسلامی
استفاده از ابزار های مالی همچون اوراق قرضه، کارایی زیادی در کشور های اسلامی دارد که در ادامه به شرح اوراقی پرداخته می شود که در کشور های مسلمان مورد استفاده قرار می گیرند.
این موضوع باعث شده است که دولت ها و شرکت های اسلامی که در کشور های غیر اسلامی فعال می باشند، تامین مالی و مدیریت بدهی های خود را بر اساس راه های مقبول انجام دهند که مطابق با اصول اسلامی باشند.
اوراق مالی اسلامی (صکوک):
همان گونه که در مقاله اوراق قرضه اشاره شد، اوراقی هستند که مبتنی بر قرض با بهره می باشند که از نظر اسلام، ربا و حرام است. در این شرایط کشور های اسلامی نمی توانند از این اوراق برای تامین مالی استفاده کنند.
بنابراین اوراق مشارکت منتشر شد که به وسیله آن شرکت اقدام به تامین مالی نماید و برای خرید دارایی و تامین نقدینگی دچار مشکل نشود اما اوراق مشارکت در این زمینه نتوانست کاربردی داشته باشد.فروش اوراق قرضه
سپس متخصصان مالی ابزار های مالی جدیدی را طراحی کردند که با استفاده از آنها بتوانند به تامین مالی بپردازند که یکی از مهم ترین آنها صکوک می باشد.
مفهوم صکوک:
صکوک جمع کلمه “صک” و به معنای اسناد است که این لغت در فارسی مترادف چک در نظر گرفته می شود.
صکوک، به اوراق بهادار با ارزش مالی یکسان و قابل معامله در بازار های مالی گفته می شود که بر پایه یکی از قرارداد های مورد تایید متون اسلامی طراحی شده باشد. دارندگان این اوراق، به صورت مشاع مالک یک یا مجموعه ای از دارایی ها و منافع حاصل از آنها هستند.
در واقع صکوک یک ابزار نوین مالی می باشد که در کشور های اسلامی جایگزین اوراق قرضه می باشد و بر پایه دارایی با درآمد ثابت یا متغیر در بازار های ثانویه قابل معامله می باشند.
نکته: اوراق صکوک خودشان دارای ارزش می باشند و نمی توانند بر اساس فعالیت های سفته بازی باشند.
تفاوت صکوک با اوراق قرضه با درآمد ثابت:
در واقع می توان گفت که صکوک بیان گر مالکیت یک دارایی مشخص می باشد و اوراق قرضه فقط گواهی تعهد بدهی است. بنابراین بین صادر کننده اوراق قرضه و خریدار آنها رابطه ای به شکل وام دهنده و وام گیرنده برقرار است که در آن نرخ بهره وام، ثابت می باشد.
اعتبار اوراق قرضه وابسته به اعتبار صادر کننده یا ناشر آن می باشد در صورتی که اعتبار صکوک به ناشر وابسته نمی باشد و تنها به ارزش دارایی پشتوانه بستگی دارد.
نکته: فروش صکوک در بازار ثانویه، فروش مالکیت دارایی است اما فروش اوراق قرضه، یک نوع فروش بدهی محسوب می شود.
در صکوک امکان افزایش اصل دارایی و در نتیجه ارزش خود ورقه صکوک وجود دارد در حالی که اصل بدهی در اوراق قرضه قابلیت افزایش ندارد.
تشابه صکوک با اوراق قرضه:
- قابلیت نقد شوندگی در بازار ثانویه
- درجه بندی اعتباری توسط موسسات رتبه بندی و قابلیت افزایش اعتبار
- تنوع در طراحی و عرضه
مزایای استفاده از ابزارهای مالی اسلامی (صکوک):
- افزایش نقدینگی بانی از طریق انتشار صکوک
- خروج دارایی ها از ترازنامه و جایگزین شدن وجوه نقد
- قابل استفاده بودن دارایی ها با وجود جدا شدن آنها از دارایی های شرکت بانی و کاهش هزینه تامین مالی
- کمک به توسعه بازار سرمایه با فراهم کردن امکان تبدیل دارایی ها به اوراق بهادار
موسسه مشاوران مطالعه مقاله حسابداری تنخواه گردان را به شما عزیزان پیشنهاد می کند.
انواع اوراق بهادار مالی اسلامی
انواع اوراق بهادار مالی اسلامی (صکوک):
صکوک دارای انواعی می باشد که در زیر به آنها اشاره می شود.
اوراق قرض الحسنه:
اوراق قرضه اسلامی، بر اساس قرارداد قرض و بدون بهره منتشر می گردند که بر اساس آن، ناشر این نوع از اوراق به میزان ارزش اسمی آنها از دارندگان اوراق استقراض می کند و به همان مقدار بدهکار می شود و لازم است که در سررسید معین یا عند المطالبه به آنها بپردازد.
اوراق وقفی:
اوراق وقفی، به اوراق بهادار با نامی گفته می شوند که به قیمت اسمی مشخص و برای مدت معین و در زمان احداث پروژه منتشر می شوند و به افرادی که قصد مشارکت در طرح های عام المنفعه دارند، واگذار می گردند.
اوراق مرابحه:
بیع مرابحه که از گذشته تا کنون در بین مردم رایج بوده است، هدف آن این است که فروشنده قیمت تمام شده کالا را به اطلاع مشتری می رساند و پس از آن مبلغ یا درصدی را به عنوان سود، از شخص تقاضا می کند.
بنابراین می توان گفت که این اوراق، اوراقی هستند که دارندگان آنها به صورت مشاع، مالک دارایی مالی هستند و بر اساس قرارداد مرابحه حاصل می شود.
نکته: این اوراق بازدهی ثابتی دارند و قابل فروش در بازار ثانویه می باشند.
اوراق مرابحه انواعی دارد مانند:
- اوراق مرابحه تامین مالی
- اوراق مرابحه تامین نقدینگی
- اوراق مرابحه تشکیل سرمایه شرکتهای تجاری
اوراق اجاره:
اوراق اجاره به اوراقی گفته می شود که از رایج ترین انواع اوراق بهادار اسلامی می باشند و سرمایه گذاران می توانند در مقاطع زمانی معین، سود حاصل از سرمایه گذاری خود را دریافت نمایند.
نکته: این اوراق مبتنی بر سود معین می باشند و ثابت هستند به همین علت این اوراق مهم ترین اوراق بهادار اسلامی است.
انواع اوراق اجاره:
- اوراق اجاره تامین دارایی
- اوراق اجاره تامین نقدینگی
- اوراق اجاره جهت تشکیل شرکت های لیزینگ
- اوراق اجاره رهنی
اوراق استصناع:
اوراق استصناع، به اسناد و گواهی های دارای ارزش یکسان گفته می شود که برای تجمیع وجوه لازم برای ساخت کالایی استفاده می شوند و تحت تملک دارنده صکوک می باشند.
اوراق سلف:
سلف از اقسام بیع محسوب می شود که بر عکس نسیه می باشد و زمانی که شخصی تولید یا ارائه یک کالای معین را مورد هدف قرار می دهد، با انتشار این نوع اوراق می تواند منابع مالی مورد نیاز خود را تامین نماید. در واقع می توان گفت که، سرمایه گذاران در این اوراق، کالای مورد نظر را از قبل خریداری می کنند.
اوراق منفعت:
اوراق منفعت، به اسناد مالی بهاداری گفته می شوند که بیان کننده مالکیت دارنده آن اوراق بر مقدار معینی از خدمات یا فروش اوراق قرضه منافع در آینده از یک دارایی است که در ازای پرداخت مبلغ معینی به وی انتقال داده شده است.
اوراق جعاله:
اوراق جعاله، یک نوع اوراق مالکیت مشاع خدمتی می باشند که بر اساس قرارداد جعاله، انجام و تحویل آن تعهد شده است.
اوراق مشارکت:
اوراق مشارکت که زیر مجموعه ای از صکوک هستند، به فروش اوراق قرضه سند هایی گفته می شوند که گویای مالکیت دارنده آن نسبت به بخشی از یک دارایی حقیقی هستند که متعلق دولت، شرکت های تعاونی یا خصوصی می باشند و تا زمان سررسید اوراق هر نوع تغییر قیمت دارایی متوجه صاحب اوراق مشارکت است.
اوراق مضاربه:
در اوراق مضاربه، ناشر می تواند با واگذاری اوراق، وجوه متقاضیان را جمع آوری نماید و سپس به عنوان مضاربه در اختیار بانی قرار دهد و بانی نیز پس از کسب سود در فعالیت اقتصادی مورد نظر خود، به تعهد خود عمل نماید و سود هر دوره را بین خود و صاحبان اوراق تقسیم کند.
اوراق مزارعه:
اوراق مزارعه نوعی از اوراق بهادار می باشند که بر اساس قرارداد مزارعه طراحی می شوند و ناشر آن با واگذاری این اوراق، وجوه متقاضیان را جمع آوری نموده و با آن اراضی قابل زراعت را خریداری می نماید.
سپس این اراضی را طی قرارداد مزارعه از طرف دارندگان اوراق به کشاورزان واگذار می کند تا روی این اراضی زراعت کنند و در پایان سال فروش اوراق قرضه زراعی، محصول را با هم تقسیم کنند.
موسسه مشاوران مطالعه مقاله تعیین صلاحیت حسابداران را به شما عزیزان پیشنهاد می کند.
اوراق مساقات:
ناشر با واگذاری این نوع از اوراق بهادار، وجوه متقاضیان را جمع آوری می کند و با آن باغ های قابل بهره برداری را خریداری کرده و سپس با اخذ وکالت از طرف دارندگان اوراق مربوطه در طی یک قرارداد مساقات به باغبانان واگذار می کند تا به آنها رسیدگی شود و در پایان، محصول به دست آمده را با هم تقسیم نمایند.
نکته: در این نوع صکوک، دارنده اوراق نقش مالک، ناشر نقش وکیل و باغبان نقش عامل و اوراق مساقات سند مالکیت مشاع دارندگان است.
اوراق مشتقه:
اوراق مشتقه، به قرارداد های بین دو یا چند نفر گفته می شود که پرداخت های آن بر اساس موقعیت سنجی تعیین می شود و در واقع مشتقه ها ابزاری برای کاهش یا انتقال ریسک به شمار می آیند.
در مقاله اوراق مشتقه می توان با انواع آن و نحوه کار با آن آشنایی کامل یافت.
انواع اوراق صکوک با توجه به ثابت یا انتظاری بودن نرخ سود:
اوراق صکوک با توجه به ثابت یا انتظاری بودن نرخ سود آنها، دارای انواع زیر هستند.
اوراق مبتنی بر خرید و فروش دین:
این گروه از اوراق بهادار اسلامی از جهت بازدهی نزدیک ترین گروه به اوراق بهادار ربوی هستند. این اوراق در زمان مشخص سود معینی به دست می آورند. از جمله این اوراق می توان به اوراق استصناع و اوراق مرابحه اشاره کرد.
اوراق مبتنی بر خرید و فروش دارایی فیزیکی:
این گروه از اوراق بهادار بر خرید و فروش دارایی فیزیکی مبتنی است از شاخص ترین مصداق این گروه می توان به اوراق اجاره علی الخصوص اوراق اجاره به شرط تملیک اشاره کرد که به منظور تامین مالی یا نقدینگی منتشر می شود.
سود این اوراق به جهت متغیر بودن جریان درآمدی خالص آنها، متغیر است. اما می توان با مدیریت ریسک به بازدهی با ثباتی دست یافت.
اوراق مبتنی بر مشارکت در سود طرح اقتصادی:
این گروه از اوراق بهادار اسلامی بر اساس عقد های مشارکتی طراحی شده اند. از جمله این اوراق می توان به موارد زیر اشاره کرد:
در این گروه از اوراق صاحبان اوراق به صورت مشاع به عنوان صاحبان سرمایه در احداث پروژه یا انجام یک فعالیت اقتصادی مشارکت می کنند و در سود حاصل از آن سهیم می شوند و چنان چه پروژه با زیان مواجه شود، زیان آن به تناسب بین صاحبان سرمایه تقسیم می شوند.
موسسه مشاوران مطالعه مقاله سبد سهام یا پرتفوی را به شما عزیزان پیشنهاد می کند.
ارکان انتشار اوراق بهادار اسلامی
ارکان انتشار اوراق بهادار اسلامی (صکوک):
اوراق بهادار اسلامی، دارای ارکان زیر می باشد.
بانی:
بانی شخص حقوقی است که نهاد واسط برای تامین مالی او، در قالب عقود اسلامی اقدام به انتشار اوراق بهادار اسلامی می کند.
شرکت مدیریت دارایی مرکزی بازار سرمایه:
این شرکت نهاد مالی است که بر اساس دستور العمل فعالیت نهاد های واسط مصوب ۱۳۸۹/۰۵/۱۱ شورای عالی بورس و اوراق بهادار، تاسیس شده است و وظیفه تاسیس و راهبری نهاد های واسط را در بازار سرمایه ایران را بر عهده دارد.
لازم به ذکر است که این نهاد نقش امین را عهده دار است و برای حفظ منافع دارندگان اوراق بهادار و حصول اطمینان از صحت عملیات ناشر، نسبت به مصرف وجوه، نحوه نگهداری حساب ها و صورت های مالی و عملکرد اجرایی به صورت مستمر، رسیدگی و اظهار نظر می نماید.
از دیگر وظایف این شرکت انجام کلیه امور اداری، مالی، مدیریتی، حقوقی و قانونی نهاد واسط و همچنین نگهداری حساب ها و دفاتر مالی نهاد واسط است.
فروشنده:
فروشنده می تواند بانی یا شخص حقوقی دیگری باشد که اقدام به فروش دارایی به نهاد واسط می نماید.
ضامن:
ضامن توسط بانی و با تایید سازمان بورس صرفا می تواند از بین موارد زیر انتخاب شود:
- بانک ها
- موسسات مالی و اعتباری تحت نظارت بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران
- بیمه های تحت نظارت بیمه مرکزی
- شرکت های تامین سرمایه
- نهاد های عمومی
- موسسات دولتی
عامل فروش:
شخصی حقوقی که نسبت به عرضه اوراق بهادار اسلامی از طرف ناشر برای فروش اقدام می کند که این شخص حقوقی از بین شرکت های کارگزاری عضو بورس اوراق بهادار تهران یا فرا بورس ایران توسط بانی انتخاب می شود.
عامل پرداخت:
شرکت سپرده گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه است که نسبت به پرداخت های مرتبط با اوراق بهادار اسلامی در سررسید های معین به سرمایه گذاران اقدام می کند.
انواع ریسک اوراق بهادار اسلامی (صکوک):
اوراق بهادار اسلامی (صکوک) با ریسک های زیر مواجه است.
- ریسک از بین رفتن دارایی ها
- ریسک کاهش قیمت دارایی
- ریسک نرخ سود
اگر این مطلب برای شما رضایت بخش بوده است، مطالعه مقاله نهاد های مالی را به شما پیشنهاد می کنیم.
فروش ۱۰ میلیارد دلار اوراق قرضه شرکت مادر فیس بوک
شفقنارسانه- مِتا پلتفرمز که شرکت مادر فیس بوک است، اعلام کرد از نخستین عرضه اوراق قرضه، ۱۰ میلیارد دلار جمع کرده است.
به گزارش شفقنا رسانه از ایسنا، فروش اوراق قرضه به مِتا برای تامین مالی بازخرید سهام و سرمایه گذاری در حوزه‌های جدید کمک خواهد فروش اوراق قرضه کرد. در میان شرکتهای فناوری بزرگ، مِتا تنها شرکتی بود که هیچ بدهی در حساب‌های خود نداشت. ورود به بازار اوراق قرضه، به این شرکت برای تامین هزینه بعضی از تغییرات پرهزینه از جمله فعالیت در حوزه واقعیت افزوده و واقعیت مجازی، فضای مالی بیشتری را فراهم می‌کند. همچنین در فضای بازار فعلی، انتشار اوراق قرضه، نسبتا ارزان خواهد بود. اوراق قرضه شرکتی پس از ریزش که اوایل امسال داشتند، ماه گذشته بهبود یافتند زیرا سرمایه‌گذاران امیدوارند مبارزه بانک مرکزی آمریکا با تورم از طریق افزایش سریع نرخ‌های بهره، به تدریج تاثیر خود را نشان دهد.
غول‌های فناوری دیگر نظیر اپل و اینتل هم اوایل هفته گذشته اوراق قرضه منتشر کرده و به ترتیب ۵.۵ و شش میلیارد دلار جمع کردند.
بر اساس گزارش رویترز، اوراق قرضه از سوی مِتا، پس از پیش بینی یک دورنمای تیره و ثبت نخستین کاهش سه ماهه درآمد این شرکت منتشر می‌شود. نگرانی از وقوع رکود اقتصادی و فشارهای رقابت پذیری، بر فروش تبلیغات دیجیتالی مِتا تاثیر منفی گذاشته است.
دیدگاه شما