اقتصاد چیست؟، محمدمهدی بهکیش، نشر نی، چاپ دوم، ۱۳۸۱
اوراق قرضه از اوراق بهادار است و طبق آن صادرکننده به خریدار بدهکار می شود. این سند دارای سررسید است و مبلغ آن در زمان سررسید به وسیلهٔ صادرکننده پرداخت می شود. این اوراق دارای کوپن بهره هستند و بهرهٔ آن ها در فواصل زمانی معیّنی توسط بانک که نمایندگی صدور اوراق را دارد، پرداخت می شود. از نظر سررسید، اوراق قرضه به سه دستهٔ کوتاه مدّت، میان مدّت و بلندمدّت تقسیم می شوند. سررسید اوراق کوتاه مدّت بین یک تا پنج سال، سررسید اوراق میان مدّت بین پنج تا ده سال و سررسید اوراق بلند مدّت معمولاً بیش از ده سال است.
Bond (finance), http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Bond_(finance)&oldid=541441849 (last visited Mar. 3, 2013).
حقوقی
بر اساس تعاريف قانوني، قرضه، برگهاي است که بيانگر مبلغي وام با بهره معين بوده و قابل معامله نيز است.ماده ۵۲ قانون تجارت، اوراق قرضه را اينگونه تعريف ميکند: «ورقه قرضه عبارت است از برگه قابل معاملهاي که مبلغي وام با بهره اوراق قرضه چیست؟ اوراق قرضه چیست؟ معين را معرفي ميکند که تمامي آن يا بخشهايي از آن در موعد يا مواعد معيني بايد مسترد شود.» طبق ماده ۲ قانون تأسيس بورس اوراق بهادار مصوب سال ۱۳۴۵، علاوه بر شرکتهاي سهامي (عام)، شهرداريها، مؤسسات وابسته به دولت و خزانهداري کل ميتوانند تحت شرايط مقرر در قوانين و تشکيلات خود اقدام به صدور اوراق قرضه کنند همچنين طبق قسمت اخير ماده ۵۲ قانون تجارت، براي ورقه قرضه ممکن است علاوه بر بهره، حقوق ديگري نيز شناخته شود.
قانون تجارت براي حفظ و استيفاي حقوق دارندگان اوراق قرضه که توسط شرکتهاي سهامي عام صادر ميشوند، حقوقي را به آنها اعطا کرده است؛ از جمله اين که چنانچه اوراق قرضه قابل تعويض با سهام شرکت باشد، مجمع عمومي فوقالعاده بايد بنا به پيشنهاد هيئت مديره و گزارش خاص بازرسان شرکت، مقارن اجازه انتشار اوراق قرضه، افزايش سرمايه شرکت را حداقل برابر با مبلغ قرضه، تصويب کند که در اين صورت حق تقدم (حق رجحان) سهامداران شرکت در خريد سهام قابل تعويض با اوراق قرضه خود بخود منتفي خواهد بود (ماده ۶۳ قانون تجارت) و اين حق اساساً به دارندگان اوراق قرضه تعلق ميگيرد که با تعويض اوراق قرضه خود با سهام شرکت، در زمره دارندگان سهام شرکت قرار گيرند.
بر اين اساس، زماني که مجمع عمومي فوقالعاده شرکت تصميم به کاهش اختياري سرمايه شرکت بگيرد، دارندگان اوراق قرضه ميتوانند از تاريخ نشر آخرين آگهي شرکت مربوط به اعلاميه کاهش اختياري سرمايه شرکت به دادگاه ذيصلاح مراجعه کنند و نسبت به کاهش اختياري سهام شرکت اعتراض و حقوق خود را مطالبه کنند.
البته دارندگان اوراق قرضه فقط بستانکار شرکت محسوب ميشوند و در اداره امور شرکت نميتوانند دخالتي داشته باشند اما حق دارند در ازاي خريد اوراق قرضه در مواعدي که تعيين شده است، اصل وام و بهره تعيينشده خود را مسترد دارند و در صورت قابليت تبديل ورقه به سهام شرکت، دارندگان اوراق قرضه هم ميتوانند بدون توجه به اين تبديل و تعويض جهت دريافت اصل و بهره اوراق قرضه به شرکت مراجعه کنند يا سهام شرکت را به تملک خود در آورند. به همين دليل است که قسمت دوم ماده ۶۴ قانون تجارت مقرر ميکند: «تعويض ورقه قرضه با سهم تابع ميل و رضايت دارنده ورقه قرضه است.» در صورت انجام تشريفات قانوني مربوط به تعويض اوراق قرضه يا سهام شرکت، دارندگان اوراق قرضه در هر موقع قبل از رسيد (اصل و بهره) ميتوانند تحت شرايط و ترتيبي که در اوراق قرضه قيد شده است، آن را با سهام شرکت تعويض کنند.
شرايط صدور اوراق قرضه
براي صدور اوراق قرضه، رعايت شرايط زير از طرف شرکت سهامي الزامي است:
1- نوع شرکت بايد شرکت سهامي عام باشد، بنابراين و به طور کلي شرکتهاي سهامي خاص از صدور اوراق قرضه محروم شدهاند.
2- از تاريخ ثبت شرکت دو سال تمام گذشته باشد.
3- اجازه انتشار و صدور اوراق قرضه بايد در اساسنامه شرکت قيد شده باشد. در صورت عدم تصريح اين موضوع در اساسنامه، بنا به پيشنهاد هيئت مديره و اجازه و تصويب مجمع عمومي فوق العاده و اصلاح اساسنامه ميتوان به صدور اوراق قرضه اقدام کرد.
4- شرکت زماني ميتواند نسبت به صدور اوراق قرضه اقدام کند که تمام سرمايه ثبتشده شرکت، توسط صاحبان سهام پرداخت شده باشد.
5- حداقل در دو نوبت ترازنامه و حساب سود و زيان شرکت توسط مجمع عمومي صاحبان سهام به تصويب رسيده باشد.
رابطه حقوقي شرکت با دارندگان اوراق قرضه
صدور اوراق قرضه از طرف شرکتهاي سهامي عام و رابطه حقوقي شرکت با دارندگان اين گونه اوراق را شايد بتوان در چارچوب عقد قرض تبيين کرد؛ زيرا بر اساس ماده ۶۵۳ قانون مدني، مقترض (در اينجا شرکت) ميتواند به وجه ملزمي به مقرض (در اينجا دارنده اوراق قرضه) وکالت دهد در مدتي که قرض بر ذمه او باقي است، مقدار معيني از دارايي مديون را در هر ماه يا در هر سال (در اينجا موعد يا مواعد معينه) مجانا به خود منتقل کند اما اشکال در اينجا است که اصولا در عقد قرض بهره، مصداقي ندارد؛ زيرا مقترض بايد مثل مالي را که قرض کرده است، رد کند؛ اگرچه قيما ترقي يا تنزل کرده باشد.
البته بنا بر تجويز قسمت اخير ماده ۶۴۸ قانون مدني، در صورت تعذر رد مثل، مقترض موظف است قيمت يومالرد را بدهد، حال چنانچه ماده ۶۵۳ قانون مدني را جواز بهره بدانيم و مقترض (در اينجا شرکت) تضميناتي به مقرض (در اينجا دارنده اوراق قرضه) بدهد و آنها وکالت در انتقال دارايي مديون را به عنوان اصل و بهره يا فقط بهره طبق مفاد ماده مزبور مجانا به خود داشته باشند، از نقطه نظر مجوز قانوني و نيز تبيين روابط حقوقي شرکت با دارندگان اوراق قرضه مشکلي به وجود نميآيد اما چنانچه اين تضمينات داده نشود و مقدمات مربوط به تنظيم وکالتنامه به مرحله اجرا در نيايد، تکليف چيست؟ در اين صورت آيا ميتوان روابط حقوقي طرفين را طبق عقد مضاربه تبيين کرد؟ به نظر ميرسد پاسخ اين سوال منفي باشد زيرا مضاربه عقدي است که به موجب آن يکي از متعاملين سرمايه ميدهد؛ با قيد اين که طرف ديگر تجارت کرده و در سود و زيان آن شريک باشند. در حالي که دارنده اوراق قرضه نميتواند به سود يا زيان شرکت چشم داشته باشد بلکه او ميخواهد در ازاي وجهي که پرداخت کرده است، در موعد يا مواعد تعيينشده اصل وجه همراه با بهره معينه و از پيش تعيين شده آن را دريافت کند.
با توجه به جمعبندي مطالب فوق بايد ذهن را از روابط حقوقي بين شرکت و دارندگان اوراق قرضه منطبق با عقد قرض و مضاربه خارج و آن را معطوف ماده ۱۰ قانون مدني کرد که مقرر داشته است: «قراردادهاي خصوصي نسبت به کساني که آن را منعقد کردهاند، در صورتي که مخالف صريح قانون نباشد، نافذ است.» زيرا با توجه به حقوقي که قانون به دارندگان اوراق قرضه داده است، روابط حقوقي بين شرکت و دارندگان اوراق قرضه را نميتوان فقط در چهارچوب عقد فرض تصور کرد، بلکه بايد آن را يک رابطه خاص حقوقي تلقي کرد که به دارنده اوراق قرضه اين حق و اجازه اعطا شده است که طبق ميل خود در مواعد تعيينشده اصل وام و بهره را دريافت و در صورت تمايل و تحت شرايط مربوطه، اوراق قرضه را به سهام شرکت تعويض يا تبديل کند و در گروه صاحبان سهام شرکت درآيد يا اوراق قرضه خود را به عنوان اوراق بهادار معامله و به غير منتقل کنند.
اوراق قرضه
[ویکی فقه] یکی از نقشهای مهم نظام بانکی و به اعتقاد شماری، مهم ترین نقش آن کنترل و هدایت متغیرهای اساسی اقتصاد کلان از راه اجرای سیاستهای پولی است.
تجربه سالهای اخیر، نشان می دهد کشورهایی که با در پیش گرفتن سیاستهای خردمندانه، بیشترین توجه را به رفتار عرضه پول دا شته اند، کمترین بی ثباتی را در درآمد اسمی داشته اند. برعکس آنانی که کمترین توجه را به سیاست پولی داشته اند، بیشترین نوسان ها را در درآمد اسمی تجربه کرده اند. و بر همین اساس است که قانون بانکداری ایران نیز بر مسؤولیت سامان دهی کنترل و هدایت گردش پول و اعتبار به عنوان یکی از وظیفه های نظام بانکی به روشنی اشاره دارد. بانکهای مرکزی برای دست یابی به هدفهای سیاستهای پولی (رسیدن به رشد و اشتغال قابل قبول و تثبیت سطح عمومی قیمت ها و پدیدآوردن تعادل در موازنه پرداختهای خارجی) ابزارهای گوناگونی در اختیار دارند که در طول زمان دستخوش دگرگونیهایی گردیده و روزبه روز تکامل یافته اند. به طوری که پاره ای از آن ها چون:تغییر نرخ ذخیره قانونی، تغییر نرخ تنزیل مجدد، عملیات بازار باز، و کنترل کمی و کیفی اعتبارات، در ادبیات بانکداری به عنوان ابزارهای استاندارد جای باز کرده و در بیش تر کشورهای جهان مورد عمل واقع شده اند.
سیاست پولی در انقلاب اسلامی
بعد از پیروزی انقلاب اسلامی هماهنگ با دگرگونیهای قانون عملیات بانکی ایران، ابزارهای سیاست پولی نیز دگرگون گردید و در این راستا (فصل چهارم)که امروزه مهم ترین ابزار سیاست پولی به حساب می آید، با مشکل قانونی روبه رو گردیده و از جریان خارج شد. به دنبا ل این دگرگونی، صاحب نظران پول و بانکداری و اقتصاددانان مسلمان به فکر طراحی ابزارهای جدیدی افتادند.نوشتار حاضر پس از روشنگری جایگاه و اهمیت عملیات بازار باز در انجام سیاستهای پولی، به نقد و بررسی ابزارهای پیشنهاد شده جهت جایگزینی با آن ابزار پرداخته و در پایان ابزار جدیدی معرفی می کند.
عملیات بازار باز
مقامهای بانک مرکزی از عملیات بازار باز، که عبارت است از:خرید و فروش اوراق قرضه دولتی توسط بانک مرکزی، برای کنترل حجم نقدینگی استفاده می کنند. زمانی که اقتصاد به جهت عرضه کم پول، با نرخ بهره بالا روبه روست و مؤسسه های تولیدی و تجاری با کمبود نقدینگی دست به گریبانند، بانک مرکزی به خرید اوراق قرضه دولتی از مردم می پردازد و به این وسیله، پایه پولی (ذخایر بانکهای تجاری و اسکناس و مسکوکات در دست مردم) را افزایش می دهد. در نتیجه، عرضه پول افزایش یافته، نرخ بهره ها کاهش می یابد، به دنبال آن مشکل نقدینگی حل شده، سرمایه گذاری و رشد اقتصادی افزایش می یابد. در برابر، زمانی که اقتصاد به جهت بالا بودن حجم نقدینگی با تورم روبه روست، بانک مرکزی با فروش اوراق قرضه، به جمع آوری نقدینگی و کاهش تقاضای کل و در نتیجه پایین آمدن سطح عمومی قیمت ها می پردازد.
← اهمیت عملیات بازار باز
.
[ویکی فقه] اوراق قرضه (فقه). یکی از نقشهای مهم نظام بانکی و به اعتقاد شماری، مهم ترین نقش آن کنترل و هدایت متغیرهای اساسی اقتصاد کلان از راه اجرای سیاستهای پولی است.
تجربه سالهای اخیر، نشان می دهد کشورهایی که با در پیش گرفتن سیاستهای خردمندانه، بیشترین توجه را به رفتار عرضه پول دا شته اند، کمترین بی ثباتی را در درآمد اسمی داشته اند. برعکس آنانی که کمترین توجه را به سیاست پولی داشته اند، بیشترین نوسان ها را در درآمد اسمی تجربه کرده اند.
سیاستهای پولی مناسب، دکتر علی اکبر کمیجانی.
بعد از پیروزی انقلاب اسلامی هماهنگ با دگرگونیهای قانون عملیات بانکی ایران، ابزارهای سیاست پولی نیز دگرگون گردید و در این راستا (فصل چهارم)که امروزه مهم ترین ابزار سیاست پولی به حساب می آید، با مشکل قانونی روبه رو گردیده و از جریان خارج شد. به دنبا ل این دگرگونی، صاحب نظران پول و بانکداری و اقتصاددانان مسلمان به فکر طراحی ابزارهای جدیدی افتادند.نوشتار حاضر پس از روشنگری جایگاه و اهمیت عملیات بازار باز
قانون انتشار اسناد خزانه و اوراق قرضه مصوب ۱۳۴۸ و اصلاحیه ۱۳۵۰.
مقامهای بانک مرکزی از عملیات بازار باز، که عبارت است از:خرید و فروش اوراق قرضه دولتی توسط بانک مرکزی، برای کنترل حجم نقدینگی استفاده می کنند. زمانی که اقتصاد به جهت عرضه کم پول، با نرخ بهره بالا روبه روست و مؤسسه های تولیدی و تجاری با کمبود نقدینگی دست به گریبانند، بانک مرکزی به خرید اوراق قرضه دولتی از مردم می پردازد و به این وسیله، اوراق قرضه چیست؟ پایه پولی (ذخایر بانکهای تجاری و اسکناس و مسکوکات در دست مردم) را افزایش می دهد. در نتیجه، عرضه پول افزایش یافته، نرخ بهره ها کاهش می یابد، به دنبال آن مشکل نقدینگی حل شده، سرمایه گذاری و رشد اقتصادی افزایش می یابد. در برابر، زمانی که اقتصاد به جهت بالا بودن حجم نقدینگی با تورم روبه روست، بانک مرکزی با فروش اوراق قرضه، به جمع آوری نقدینگی و کاهش تقاضای کل و در نتیجه پایین آمدن سطح عمومی قیمت ها می پردازد.
← اهمیت عملیات بازار باز
.
دانشنامه عمومی
اوراق قرضه (به فرانسه: obligation) اسنادی است که به موجب آن شرکت انتشاردهنده متعهد می شود مبالغ مشخصی (بهره سالانه) را در زمان هایی خاص به دارنده آن پرداخت کند و در زمان مشخص (سررسید) اصل مبلغ را باز پرداخت کند. دارنده اوراق به عنوان بستانکار حق دریافت اصل و اوراق قرضه چیست؟ بهره آن را دارد ولی هیچ مالکیتی در شرکت ندارد.
اقتصاد چیست؟، محمدمهدی بهکیش، نشر نی، چاپ دوم، ۱۳۸۱
اوراق قرضه از اوراق بهادار است و طبق آن صادرکننده به خریدار بدهکار می شود. این سند دارای سررسید است و مبلغ آن در زمان سررسید به وسیلهٔ صادرکننده پرداخت می شود. این اوراق دارای کوپن بهره هستند و بهرهٔ آن ها در فواصل زمانی معیّنی توسط بانک که نمایندگی صدور اوراق را دارد، پرداخت می شود. از نظر سررسید، اوراق قرضه به سه دستهٔ کوتاه مدّت، میان مدّت و بلندمدّت تقسیم می شوند. سررسید اوراق قرضه چیست؟ اوراق کوتاه مدّت بین یک تا پنج سال، سررسید اوراق میان مدّت بین پنج تا ده سال و سررسید اوراق بلند مدّت معمولاً بیش از ده سال است.
Bond (finance), http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Bond_(finance)&oldid=541441849 (last visited Mar. 3, 2013).
اوراق قرضه چیست؟ + نکات مهمی که باید بدانید
اوراق قرضه به نوعی از سرمایه گذاری گویند که در آن سرمایه گذار به شخص حقوقی یا نهادی (شرکتی یا دولتی) پول قرض داده و شرکت سرمایه پذیر (اعتبار گیرنده) متعهد می شود تا وجه یا اعتبار مورد نظر را در برهه زمانی مشخص و با پرداخت سود دوره ای ثابت بازپرداخت نماید. اوراق قرضه یکی دیگر از انواع اوراق بهادار شرکت سهامی می باشد. اوراق قرضه اسنادی هستند که براساس آن ها ناشر متعهد میشود مبالغ معینی (بهرة سالانه) را در فاصله های زمانی مشخص به دارندة پرداخت کند و در سررسید، اصل مبلغ را بازپرداخت کند. اوراق قرضه یک ابزار بدهی طولانی مدت برای تأمین مالی است و با تعهدات مشخصی همراه است. دارندگان اوراق قرضه برخلاف صاحبان سهام عادی، ادعای مالکیت یا حق رأی در شرکت ندارند و در واقع فقط وام دهندگان به ناشر هستند. آن ها پول خود را به ناشر قرض می دهند و در مقابل بهره دریافت می کنند و در سررسید هم اصل سرمایۀ خود را پس میگیرند. دارندگان اوراق قرضه سهامدار شرکت نیستند. بدین ترتیب حق رأی و دخالت در امور شرکت را ندارند آنها طلبکار شرکت محسوب می شوند.
به زبا ن ساده تر میتوان بیان کرد که دارندگان این اوراق، طلبکاران شرکت به حساب میآیند و اما زمانی که شما خرید اوراق با درآمد ثابت را به عنوان راهی برای سرمایهگذاری انتخاب کنید، به شرکت صادرکننده اوراق، پول قرض میدهید. و در مقابل شرکت متعهد میشود تا در طول مدت وام، به شما بهره بپردازد. و البته مقدار و دوره پرداخت بهره به شرایط اوراق منتشره بستگی خواهد داشت. هر چه این اوراق بلندمدتتر باشد، بهره دریافتی بالاتر خواهد بود. پرداخت بهره اوراق با درآمد ثابت، به صورت ماهانه، سه ماهه، نیمساله و سالانه است. و زمانی که این اوراق به موعد سررسید خود برسد، صادرکننده اصل پول را بازپرداخت میکند. بنابراین خرید اوراق با درآمد ثابت مانند خرید سهام، یک نوع سرمایهگذاری محسوب میشود. با این تفاوت که با خرید سهام، شما مالکیت بخشی از شرکت را به خود اختصاص میدهید و بازدهی سرمایهگذاری شما به میزان سودی که شرکت کسب میکند، بستگی دارد و دقیقأ به همین دلیل است که خرید سهام، پرریسکتر و پرنوسانتر است. اما اوراق قرضه، به طور معمول نرخ بهره ثابت دارند و به همین دلیل، ریسک کمتری را به خود اختصاص میدهند. نکته دیگری که در رابطه با اوراق با درآمد ثابت باید بدانید این است که، این اوراق قابل مبادله هستند و اگر شخصی اوراق با درآمد ثابت خود را کمتر از مقدار اسمیاش به فروش برساند، گفته میشود فروش با تنزیل صورت گرفته است و اگر بالاتر از مقدار اسمیاش به فروش برساند، بیان میشود که اوراق با صرف به فروش رفته است.
انواع اوراق قرضه با درآمد ثابت:
- اوراق قرضه دولتی
- اوراق قرضه شهرداری
- اوراق قرضه شرکتی
اوراق قرضه دولتی:
برای تامین مالی برنامهها، پرداخت لیست حقوق و به خصوص پرداخت صورتحسابها، دولتها اوراق قرضه صادر میکنند. اوراق قرضهی کشورهای باثباتی مثل آمریکا، جزو امنترین سرمایهگذاریها شناخته میشود. اما در طرف دیگر، اوراق قرضهی کشورهای در حال توسعه، دارای ریسک بالاتری هستند. دولت آمریکا اوراق قرضهی خود را از طریق خزانهداری و چندین نهاد دولتی مختلف صادر میکند. در آمریکا به اوراق قرضهای که موعد سررسید آنها کمتر از یک سال باشد، اصطلاحا T-bills، اوراق قرضه با سررسید بین ۱ تا ۱۰ سال را T-notes و بیش از ۱۰ سال را اوراق خزانهداری میگویند. در برخی موارد، بهرهی دریافتی از این اوراق شامل مالیات بر درآمد نمیشود.
اوراق قرضه شهرداری:
این اوراق با هدف تأمین مالی عملیاتها یا پرداخت هزینه پروژهها، توسط شهرها، کشورها و مناطق مختلف صادر میشوند. شهرداریها معمولأ زمانی به اوراق قرضه چیست؟ صدور اوراق با درآمد ثابت اقدام میکنند که به پولی بیشتر از پول حاصل از جمعآوری مالیاتها احتیاج داشته باشند. و به جهت اجرای پروژههایی مانند ساخت بیمارستان، مدرسه، نیروگاه، خیابان، دفاتر اداری، فرودگاه، پل و… این اوراق را منتشر میکنند و از مردم وام میگیرند.اوراق قرضه چیست؟
اوراق قرضه شرکتی:
این نوع از اوراق توسط یک شرکت یا یک کسب و کار صادر می گردد که به منظور تامین مالی و جبران هزینه های آنها صورت می گیرد. ریسک این نوع از اوراق از ریسک اوراق قرضه دولتی بیشتر می باشد اما دارای سود بیشتری است. نکته جالب توجه دیگر در این گونه از اوراق، تنوع بالای آنها می باشد که تعداد گزینه های بیشتری برای خرید وجود دارد اما از عیوب آن می توان به مالیاتی که به آنها تعلق می گیرد اشاره نمود.
ویژگی های اوراق قرضه:
- دارنده این اوراق بستانکار شرکت محسوب می گردد که حق دریافت اصل مبلغ اسمی و بهره آن را دارد و حقوق وی در سند قرارداد تعیین می گردد.
- دارنده این اوراق حق هیچ نوع مالکیتی در شرکت را ندارد و سود سهمی که به سهامداران پرداخت می شود، به وی تعلق نمی گیرد.
- این اوراق دارای سر رسید مشخص هستند که برخی از آنها در یک مقطع معین زمانی سررسید می شوند و برخی دیگر نیز به تدریج.
- این اوراق معمولا دارای ارزش اسمی مشخصی هستند.
- اگر ناشر این نوع از اوراق ورشکست شود، دارندگان اوراق حق تقدم نسبت به صاحبان سهام برای دریافت اصل و فرع سرمایه خود دارند.
- بعضی از شرکت ها با هدف ایجاد جذابیت و انگیزه بیشتر در سرمایه گذاران اقدام به انتشار اوراق قرضه همراه با وثیقه می نمایند.
- دارندگان این اوراق حق رای ندارند مگر در مواردی مانند انتشار اوراقی دیگر و یا ادغام شرکت با سایر شرکت ها.
- اگر این اوراق عرضه خصوصی شوند، فقط ناشر و خریدار حق فروش دارند.
اوراق مشارکت:
اوراق مشارکت به اوراق بهاداری می گویند که بیانگر مشارکت دارنده اوراق در یک طرح مشخص است. در واقع این شخص، سرمایه خود را در اختیار شرکت، کارخانه ها و … قرار داده است تا آن سازمان بتواند توسعه یابد و سود سرمایه گذار را به وی پرداخت نماید.
ویژگی های اوراق مشارکت:
- قابلیت خرید و فروش در بازار ثانویه را دارد.
- بازده بدون ریسک برای سرمایه گذاران دارد.
- مالکیت بدون حق رای برای دارندگان اوراق دارد.
- دارای معافیت مالیاتی برای سرمایه گذاری در اوراق مشارکت می باشد.
- دارای تضمین سود و اصل مبلغ سرمایه گذاری برای دارندگان اوراق است
- پرداخت سود دوره های معین با کوپن های ماهانه، سه ماهه یا سالانه صورت می گیرد.
- پرداخت سود به صورت علی الحساب و سود قطعی در سررسید می باشد.
- سود ۱۸تا۲۲درصد برای اوراق مشارکت تعیین شده است که ممکن است درصد های دیگری نیز پیشنهاد گردد.
اوراق صکوک چیست:
از آنجا که اوراق قرضه مبتنی بر قرض با بهره است، از دیدگاه اسلام ربا محسوب شده و حرام است؛ لذا در کشورهای اسلامی نمیتوان از این اوراق جهت تامین مالی استفاده کرد. برای رفع این مشکل در ابتدا به انتشار اوراق مشارکت پرداخته شد؛ اما از آنجا که این اوراق به پشتوانه یک طرح فیزیکی منتشر میشود و زمانی که شرکتها برای خرید دارایی و تامین نقدینگی دچار مشکل شوند، اوراق مشارکت کاربردی ندارند، متخصصان مالی ابزار مالی جدید را طراحی نمودند. در نهایت با ایجاد بانکداری اسلامی، ابزارهای مالی اسلامی یا همان صکوک ایجاد گردید.
صکوک جمع کلمه صک و به معنای اسناد است. این لغت در فارسی مترادف چک در نظر گرفته می شود. ابزارهای مالی اسلامی یا همان صکوک، اوراق بهادار با ارزش مالی یکسان و قابل معامله در بازارهای مالی هستند. این اوراق بر پایه یکی از قراردادهای مورد تایید اسلامی طراحی شده و دارندگان آن به صورت مشاع مالک یک یا مجموعهای از داراییها و منافع حاصل از آنها هستند. صکوک ابزار نوینی است که در کشورهای اسلامی به جای اوراق قرضه بهکار گرفته میشود این اوراق مبتنی بر دارایی با درآمد ثابت یا متغیر قابل معامله در بازار ثانویه و بر اساس اصول شریعت است. اوراق صکوک باید خود دارای ارزش بوده و نمیتوانند بر اساس فعالیتهای سفته بازی باشند.
اوراق قرضه چیست؟
در واقع میتوان بیان کرد که دارندگان این اوراق، طلبکاران شرکت به حساب میآیند و اما زمانی که شما خرید اوراق با درآمد ثابت را به عنوان راهی برای سرمایهگذاری انتخاب کنید، به شرکت صادرکننده اوراق، پول قرض میدهید. و در مقابل شرکت متعهد میشود تا در طول مدت وام، به شما بهره بپردازد. و البته مقدار و دوره پرداخت بهره به شرایط اوراق منتشره بستگی خواهد داشت. هر چه این اوراق بلندمدتتر باشد، بهره دریافتی بالاتر خواهد بود. پرداخت بهره اوراق با درآمد ثابت، به صورت ماهانه، سه ماهه، نیمساله و سالانه است. و زمانی که این اوراق به موعد سررسید خود برسد، صادرکننده اصل پول را بازپرداخت میکند. بنابراین خرید اوراق با درآمد ثابت مانند خرید سهام، یک نوع سرمایهگذاری محسوب میشود. با این تفاوت که با خرید سهام، شما مالکیت بخشی از شرکت را به خود اختصاص میدهید و بازدهی سرمایهگذاری شما به میزان سودی که شرکت کسب میکند، بستگی دارد و دقیقأ به همین دلیل است که خرید سهام، پرریسکتر و پرنوسانتر است.
ریسک اوراق قرضه
اوراق قرضه، به طور معمول نرخ بهره ثابت دارند و به همین دلیل، ریسک کمتری را به خود اختصاص میدهند. نکته دیگری که در رابطه با اوراق با درآمد ثابت باید بدانید این است که، این اوراق قابل مبادله هستند و اگر شخصی اوراق با درآمد ثابت خود را کمتر از مقدار اسمیاش به فروش برساند، گفته میشود فروش با تنزیل صورت گرفته است و اگر بالاتر از مقدار اسمیاش به فروش برساند، بیان میشود که اوراق با صرف به فروش رفته است.
اوراق قرضه در شرکتهای سهامی
تعریف اوراق قرضه در حقوق تجارت چیست؟ اوراق قرضه در شرکتهای سهامی چه ویژگی هایی دارند؟ انواع برگه قرضه از چه قرار است؟ وکیل دعاوی شرکت ها بطور مفصل در این مقاله به بحث پیرامون موضوعات مطروحه میپردازد.
تعریف اوراق قرضه در شرکتهای سهامی
شرکت سهامی عام میتواند تحت شرایط مندرج در قانون تجارت ایران، مبادرت به صدور اوراق قرضه نماید. ورقه قرضه، برگه قابل معامله ای است که معرفی کننده مبلغ معینی وام میباشد. که این وام دارای بهره معین است. بهره مذکور یا بصورت جزئی یا به صورت کامل باید در موعد یا مواعد معین پرداخت گردد. همچنین وکیل دعاوی شرکت ها می افزاید: برای اوراق قرضه ممکن است علاوه بر سود و بهره ای که در نظر گرفته میشود، حقوق و مزایای دیگری هم تعیین گردد.
آیا اوراق قرضه ربا است؟
وکیل تجاری میگوید: تعلق بهره و سود به قرض و وام، ربا است. لذا اوراق قرضه به شکل فوق، قابلیت اصدار نداشته و ممنوعیت دارد. نظریات شورای نگهبان و اصل ۴۹ قانون اساسی، معاملات ربوی (ربا) را باطل و ممنوع اعلام نموده است.لذا صدور اوراق قرضه توسط اشخاص خصوصی غیرممکن بوده و شرکتها از استفاده از این نوع سود و جذب نقدینگی محروم مانده اند.
اوصاف اوراق قرضه در قانون تجارت
وکیل دعاوی شرکت ها مهمترین اوصاف و ویژگی های برگه قرضه را بیان میدارد:
۱) صاحب برگه قرضه، طلبکار شرکت میباشد و در هرصورت مستحق دریافت سود میباشد.
۲) پرداخت سود قرضه بر پرداخت سود سهام مقدم است.
۳) پرداخت سود قرضه درصورتیکه شرکت دارایی داشته باشد، الزامی است.
۴) صاحبان اوراق قرضه، سهم و حقی بیشتر از سود خود نداشته و صرفا همان میزان را دریافت مینمایند.
۵) صاحب ورقه قرضه، طلبکار شرکت است.لذا حق مداخله در امور شرکت را ندارد.
۶) پذیره نویسی و خرید اوراق قرضه عمل تجاری نمیباشد.
شرایط الزامی صدور اوراق قرضه
در قانون تجارت نکاتی ذکر شده است که رعایت آنها در اصدار برگه قرضه الزامی بوده و عدم رعایت آنها موجب مسئولیت و ضمانت اجرا برای مسئولان میگردد. مندرجات الزامی ورقه قرضه از قرار ذیل است:
۱) نام شرکت ۲) شماره و تاریخ ثبت شرکت ۳) مرکز اصلی شرکت ۴) مبلغ سرمایه شرکت ۵) مدت شرکت ۶) مبلغ اسمی، شماره ترتیب و تاریخ صدور ورقه قرضه ۷) تاریخ و شرایط بازپرداخت قرضه ۸) تضمینات قرضه ۹) شرایط تعویض اوراق قرضه به سهام ۱۰) مهلت و شرایط تعویض مذکور
وکیل دعاوی شرکت ها میگوید: ضمانت اجرای عدم درج مفاد الزامی ورقه سهم در ماده ۲۵۲ قانون تجارت قید شده است. ماده مرقوم مشعر بر آن است که رییس و اعضای هیات مدیره و مدیر عامل هر شرکت سهامی عام که نکات مندرج در ماده ۶۰ (یعنی مندرجات الزامی ورقه قرضه) را رعایت ننمایند به پرداخت جرای نقدی محکوم خواهند شد.
تفاوت اوراق قرضه با اوراق مشارکت
وکیل شرکت ها به نحو اختصار بیان میدارد:
۱) وجوه حاصل از واگذاری اوراق مشارکت باید در همان طرح هایی که مشخص شده مصرف گردد. زیرا صاحب ورقه مشارکت با شرکت شریک میباشد. ولی اوراق قرضه چیست؟ وجوهی که در نتیجه اوراق قرضه دریافت شده است، میتواند در هر زمینه ای که شرکت صلاح بداند مصرف بشود.
۲) اوراق قرضه در زمان انتشار دارای سود مشخص و معینی میباشند. ولیکن دارندگان اوراق مشارکت، در نتیجه ای که از طرح مربوطه حاصل می آید، شریک است.
۳) بازپرداخت اصل و سود علی الحساب اوراق مشارکت باید تضمین بشود در حالیکه در انتشار اوراق قرضه چنین الزامی برای تضمین وجود ندارد.
تعریف اوراق مشارکت اوراق مشارکت یعنی انتشار دهنده آنها، در قبال در یافت وجه از پرداخت کننده، به وی بدهکار میشود که در مدت زمان مشخص، مبلغی را به عنوان سود به سرمایه گذار بپردازد. شرکت های سهامی عام و خاص مجاز به صدور اوراق مشارکت میباشند. این امر اصولا برای تامین منابع مالی و سودآوری در تولید صورت میگیرد.
نقش وکیل در دعاوی تجاری مربوطه
در کلیه اوراق قرضه چیست؟ مواردی که به لحاظ عدم رعایت قانون، معاملات ممنوعه صورت میپذیرد که در نتیجه حکم قانونی، باطل اعلام میگردند، برای جلوگیری از تضییع حق و حقوق طرفین اعم از اشخاص و شرکت های سهامی میبایست از مشاوره حقوقی و سپس وکالت بهترین وکیل دعاوی شرکت ها استفاده نمایید. همچنین بهترین کار آن است که پیش از اقدام به خرید اوراق مشارکت وکیل متخصص خود را به همراه داشته باشید تا عملکرد شرکت تجاری مورد نظر شما را مورد بررسی قرار داده و آینده احتمالی سرمایه گذاریتان را برای شما تشریح نماید.
وکیل تخصصی امور تجاری در تهران
موسسه حقوقی و داوری امین عدالت کبریا در تهران متشکل از وکلای متخصص و مجرب پایه یک دادگستری میباشد. شما میتوانید پیش از انجام هرگونه معامله با شرکت های تجاری مانند شرکت های سهامی عام و خاص، با وکیل مربوطه صحبت نمایید و از چند و چون های قانونی موجود مطلع گردید. وکیل دعاوی شرکت ها در جلسات مشاوره حقوقی خود برای شما ابعاد مساله حقوقی پیش روی را بازگو نموده و حتی میتواند به همراه شما در جلساتی که با شرکت میگذارید، حضور یابد و همراه شما باشد.
دیدگاه شما