نتایج آزادسازی ۷ میلیارد دلار ارز در روزهای آتی اعلام می‌شود
به گزارش پول و تجارت، علی صالح آبادی رئیس کل بانک مرکزی گفت: توافقات خوبی را با همکاری وزارت خارجه انجام شده، حساب‌هایی معرفی و هماهنگی لازم انجام شده است.
به گفته او، نسبت به هر زمان دیگری پیشرفت‌های بسیار خوبی داشتیم، امیدواریم در روزهای آینده خبرهای خوبی را به جامعه منتقل کنیم.
رئیس کل بانک مرکزی گفت: جزئیات را نمی‌توانم الان اعلام کنم. در روزهای آینده نتایج را در عمل مشاهده می شود.
صالح آبادی می گوید: منابع ارزی، جزئی از دارایی های ملت ایران است و باید در راستای منافع کشور مورد استفاده قرار بگیرد. در همین راستا هم بانک مرکزی با همکاری دستگاه دیپلماسی از ابتدای استقرار دولت، پیگیری این موضوع را بطور جدی در دستور کار قرار داد که در یک مرحله، خوشبختانه منجر به آزادسازی بخشی از منابع مسدودی در انگلیس پس از بیش از ۴۰ سال گردید که رسما هم در این خصوص اطلاع رسانی شد.
صالح آبادی تاکید کرد: درخصوص سایر منابع مسدودی هم مذاکرات فشرده و مستمری در راستای استیفای حقوق قانونی ملت ایران انجام و طی هفته های اخیر هم پیشرفت خوبی در این خصوص حاصل شده، البته برخی ملاحظات بانکی در این زمینه..
به گزارش پول و تجارت، علی صالح آبادی رئیس کل بانک مرکزی گفت: توافقات خوبی را با همکاری وزارت خارجه انجام شده، حساب‌هایی معرفی و هماهنگی لازم انجام شده است.
به گفته او، نسبت به هر زمان دیگری پیشرفت‌های بسیار خوبی داشتیم، امیدواریم در روزهای آینده خبرهای خوبی را به جامعه منتقل کنیم.
رئیس کل بانک مرکزی گفت: جزئیات را نمی‌توانم الان اعلام کنم. در روزهای آینده نتایج را در عمل مشاهده می شود.
صالح آبادی می گوید: منابع ارزی، جزئی از دارایی های ملت ایران است و باید در راستای منافع کشور مورد استفاده قرار بگیرد. در همین راستا هم بانک مرکزی با همکاری دستگاه دیپلماسی از ابتدای استقرار دولت، پیگیری این موضوع را بطور جدی در دستور کار قرار داد که در یک مرحله، خوشبختانه منجر به آزادسازی بخشی از منابع مسدودی در انگلیس پس از بیش از ۴۰ سال گردید که رسما هم در این خصوص اطلاع رسانی شد.
صالح آبادی تاکید کرد: درخصوص سایر منابع مسدودی هم مذاکرات فشرده و مستمری در راستای استیفای حقوق قانونی ملت ایران انجام و طی هفته های اخیر هم پیشرفت خوبی در این خصوص حاصل شده، البته برخی ملاحظات بانکی در این زمینه باقی است که به طرف های مقابل اعلام شده و نمایندگان طرفین در حال پیگیری این موضوع هستند.
رئیس کل بانک مرکزی درباره معادل ریالی ۷ میلیارد دلار مسدود شده توسط دولت استفاده شده یا خیر؟ گفت: منابع ارزی مسدود شده جزء منابع بانک مرکزی است و در اختیار این بانک قرار خواهد گرفت.
حجم مبنا در بازار بورس چیست؟
همانطور که می دانید استفاده از سرور مجازی بورس توشن این امکان را به شما می دهد تا با استفاده از بالا ترین سرعت اینترنت خرید و فروش و معاملات خود را در بازار سرمایه انجام دهید.
در مطالب قبلی شما را با عرضه اولیه های احتمالی آبان ماه آشنا کردیم. در ادامه همراه ما باشید تا در خصوص حجم مبنا اطلاعاتی را در اختیارتان قرار دهیم.
آشنایی با حجم مبنا
به کمترین تعداد سهام ممکن که لازم است تا در طول یک روز خرید و فروش شود تا قیمت اصلی آن سهم که به آن قیمت پایانی نیز می گویند، بتواند دارای نوسانات مثبت یا منفی شود، حجم مبنا می گویند.
از حجم مبنا به عنوان وسیله ای برای کمک به آرامش در خرید و فروش سهام استفاده می گردد.
از این رو این وسیله سبب کاهش هیجانات کاذب قیمت سهام شرکت های بورسی می گردد و همچنین از افت یا رشد بی رویه آن جلوگیری می نماید.
در تعیین میزان آن هیچ معامله گری دخالت نخواهد داشت و به طور اتوماتیک به واسطه سامانه معاملات مورد اندازه گیری قرار می گیرد.
به منظور مشاهده حجم مبنای مختص به هر نماد بورسی، باید در سایت شرکت مدیریت فناوری بورس تهران (tsetmc.com) به دنبال نماد مورد نظر گشت.
در بازارهای سهام موجود در کشورهای مختلف، قانون گذاران به دنبال ایجاد شرایطی می باشند که علاوه بر تعیین مناسب قیمت‌ها در چهارچوب خرید و فروش معامله کنندگان، جلوی دخالت افراد سوء استفاده گر را گرفت.
به همین خاطر در اغلب شرایطی به منظور جلوگیری از نفوذ کردن این گونه افراد در چرخه طبیعی خرید و فروش ها و همچنین به دنبال آن نوسان‌های غیر معمول قیمت در نظر گرفته خواهد شد تا علاوه بر جلوگیری از ضرر کردن سهامداران، مسیر طبیعی معاملات اوراق بهادار به درستی و بدون هیچ گونه مشکلی انجام گیرد.
از این رو که در تمامی بازارهای اوراق بهادار از جمله بورس نیویورک، بورس‌های شانگهای، توکیو، فرانکفورت و غیره، نهادهایی برای حفظ چهارچوب معاملات حجم مبنای سهام فرابورس و کنترل بر شیوه انجام آن فعالیت می نمایند.
در ایران هم سازمان بورس به عنوان متولی در انجام خرید و فروش سهام در بازار بورس، به واسطه شرکت های زیر مجموعه خود از جمله شرکت بورس اوراق بهادار تهران و همچنین شرکت فرابورس ایران در انجام معامله های سهام نظارت می کند.
به همین خاطر از فاکتور هایی که از سال ۱۳۸۲ و همچنین در زمان تصدی دکتر حسین عبده تبریزی برای کمک به حفظ آرامش در معاملات سهام از آن استفاده می‌شود، حجم مبنا است. با استفاده از این ابزار، نوسانات دروغین در مورد سهم های بورسی پایان خواهد گرفت.
اصلی ترین حجم مبنا در محاسبه قیمت پایانی نمادهای فعال در بازار بورس تهران می باشد.
حجم مبنا فقط در بورس تهران استفاده می شود و مقدار آن به طور اتوماتیک، به واسطه سامانه معاملات اندازه گیری می گردد. بنابراین هیچ یک از معامله کنندگان در محاسبه آن دخالتی نخواهند داشت و می توانند آن را همیشه در سایت شرکت مدیریت فناوری بورس تهران (tsetmc) و برای هر یک از نمادها مشاهده نمایند.
به خاطر اینکه بتوانیم حجم مبنا را به خوبی توضیح دهیم ابتدا لازم است تعریفی دقیق از قیمت پایانی داشته باشیم.
طبق تعریف درج شده در تارنمای شرکت بورس اوراق بهادار تهران، حجم مبنا را می توان اینطور معنی کرد:
به تعدادی از یک نوع اوراق بهادار که لازم است در هر روز معامله گردد تا تمام درصد تغییرات مجاز در آن روز در تعیین قیمت روز بعد لحاظ گرددف اطلاق می شود.
چرا از این حجم استفاده می شود؟ سرمایه گذاران اطمینان پیدا کنند که نوسانات قیمت سهام در نتیجه خرید و فروش تعداد مشخصی از سهام شرکت انجام می شود و در نتیجه وجود حجم می تواند از ایجاد قیمت های غیراقعی و همچنین کاذب در بازار جلوگیری نماید.
موافقت شورای بورس و بازار سرمایه و همچنین بر اساس مصوبه های جلسه ۷ اسفند سال نودو هشت هیات مدیره سازمان اوراق بهادار قرار شد که برای شرکت های موجود در بازاراز حجم مبنا معادل ۴ در ده هزار تعداد سهام شرکت اعمال گردد.
فرابورس ایران مشخص کرده است که کمترین میزان ارزش مبنا در بازارهای اول و دوم فرابورس، پنجاه میلیارد ریالی و همچنین در تابلوهای زرد، نارنجی و قرمز بازار پایه به ترتیب ۲۰، ۱۰ و ۵ میلیارد ریالی در نظر گرفته می شود.
همچنین حداکثر ارزش مبنا برای شرکت های با سرمایه ۲۰ هزار میلیارد ریال و بالاتر ۱۲۰ میلیارد ریال تعیین شده است و برای شرکت های با سرمایه کمتر از ۲۰ هزار میلیارد ریال، حداکثر ارزش مبنا ۱۰۰ میلیارد ریال می باشد.
محاسبه حجم مبنا
قیمت پایانی هر سهمی به منظور داشتن نوسان باید حداقل ۱۰ درصد تعداد سهام کل شرکت معامله می شود. این درصد برای یک سال سهم است و برای محاسبه هرروز باید آن را تقسیم بر تعداد روزهای کاری هرسال کنیم که ۲۵۰ روز است.
از تقسیم این دو عدد، رقم ۰٫۰۰۰۴ به دست می‌آید. با ضرب این عدد در تعداد سهام کل شرکت، حجم مبنا هر سهم محاسبه می گردد.
با مطالعه اطلاعات بالا با حجم مبنا آشنا شدید.
امیدواریم با استفاده از سرور مجازی بورس توشن و همچنین پیگیری آخرین اخبار در مورد بورس می توانید به نتیجه مورد نظرتان دست پیدا کنید.
چگونه سرور مجازی بورس با اینترنت پر سرعت برای خرید عرضه اولیه و سر خط زدن معاملات بورس تهیه کنم ؟
حجم مبنا چیست؟ ابزاری برای محاسبه واقعی‌تر قیمت پایانی
حجم مبنا برای جلوگیری از نوسانات نامتعارف قیمتی و اطمینان دادن به سرمایه‌گذاران و معامله‌گران در بازار بورس پدید آمده است. این مفهوم مانند اهرمی است که از رشد و افت غیرمعمول قیمت‌ها جلوگیری می‌کند. در حقیقت حجم مبنا به واقعی بودن نوسانات قیمت کمک می‌کند. اما حجم مبنا چیست و سازوکار آن چگونه است؟
قوانینی که در بازارهای مالی در سراسر جهان وجود دارد، به گونه‌ای تدوین شده‌اند که علاوه بر تعیین چارچوب قیمتی مشخص و مناسب، هیچ فرصتی در اختیار افراد سودجو و منفعت‌‌طلب قرار نگیرد. پس طبیعی است که برای جلوگیری از نفوذ و مداخله این افراد، راه‌حل‌هایی به کار گرفته شود. به این صورت، معاملات روند طبیعی خود را خواهند داشت و بازار سهام شاهد نوسان‌های نامتعارف نخواهد بود. این امر از ضرر و زیان سرمایه‌گذاران جلوگیری می‌کند.
حجم مبنا چیست؟
در سال ۱۳۸۲ و زمانی که دکتر حسین عبده تبریزی دبیرکل بورس اوراق بهادار تهران بود، برای نخستین بار مفهومی به نام حجم مبنا در بورس ایران مطرح شد. اکنون از حجم مبنا برای محاسبه قیمت پایانی هر یک از سهم‌های موجود استفاده می‌شود. در تمام بازارهای سرمایه دنیا نظیر بورس نیویورک، توکیو، فرانکفورت و دیگر بازارها، نظارت‌هایی صورت می‌گیرد تا از رعایت چارچوب‌های موجود و عدم تخطی از قوانین، اطمینان حاصل شود. سازمان بورس و اوراق بهادار ایران نیز همین رویه را در پیش گرفته است و بر بورس و فرابورس حجم مبنای سهام فرابورس نظارت کامل دارد تا از هرگونه تخلف و عدول از چارچوب‌ها جلوگیری کند.
هیچ‌یک از سرمایه‌گذاران و معامله‌گران دخالتی در تعیین میزان حجم مبنا ندارند و این امر بر عهده سامانه معاملات است. میزان این عدد برای هر سهم در تابلوی مربوط به آن در سایت tsetmc.com قابل مشاهده است. برای این که بهتر با این مفهوم آشنا شویم، بهتر است ابتدا به سراغ تعریف قیمت پایانی برویم و با بررسی یک مثال، به زبان ساده توضیح دهیم که تاثیر حجم مبنا بر قیمت پایانی سهام در بورس چیست.
مفهوم قیمت پایانی
قیمت پایانی از طریق محاسبه میانگین وزنی معاملات در هر روز به دست می‌آید. یعنی با توجه به این که بیشترین حجم معاملات در هر روز در چه قیمتی صورت گرفته است، قیمت پایانی را محاسبه می‌کنند. تا قبل از تاریخ ۱۲ اسفند ۱۳۹۸، وجود حجم مبنا یکی از تفاوت‌های میان نمادهای بورسی و فرابورسی بود. در نمادهای فرابورسی حجم مبنا برابر یک بود ولی در نمادهای بورسی مقدار آن به شیوه‌ای که در ادامه خواهیم گفت برای هر نماد محاسبه می‌شد.
پس از این تاریخ بود که حجم مبنا برای نمادهای فرابورسی نیز محاسبه شد و مقدار آن دیگر برابر یک نبود. حجم مبنا بر اساس قوانین داخلی و طبق یک دستورالعمل مشخص محاسبه می‌شود و هر از گاهی با توجه به قوانین جدید، دستخوش تغییر می‌شود. به طور خلاصه، برای به دست آوردن قیمت پایانی در هر روز، باید میانگین وزنی معاملات را با توجه به حجم مبنای تعریف شده برای هر سهم محاسبه کنیم.
تعریف دقیق حجم مبنا
حجم مبنا عددی است که تعداد سهم معامله شده باید بیشتر یا مساوی آن باشد تا تغییرات مجاز قیمتی برای هر سهم به صورت کامل برای تعیین دامنه قیمت روز بعد اعمال شود. دلیل تعیین این عدد و محدود کردن آن این است که سرمایه‌گذاران اطمینان حاصل کنند که نوسانات با میزان معاملات ارتباط مستقیمی دارد و این دو بر هم تاثیر مناسبی می‌گذارند. در صورتی که این حجم وجود نداشته باشد، احتمالا شاهد قیمت‌های غیرواقعی خواهیم بود.
شورای عالی بورس و اوراق بهادار در جلسه‌ای در تاریخ هفتم اسفند ماه ۱۳۹۸ تصویب کرد که میزان حجم مبنا برای تمامی نمادهای موجود در بازارهای اول، دوم و پایه فرابورس ایران برابر ۴ در هر ده هزار سهم است. بر اساس اعلام سازمان فرابورس، حداقل ارزش مبنا در بازارهای اول و دوم برابر ۵۰ میلیارد ریال و در تابلوهای زرد، نارنجی و قرمز بازار پایه به ترتیب ۲۰، ۱۰ و ۵ میلیارد ریال تعیین شده است. بر همین اساس حداکثر ارزش مبنا برای شرکت‌هایی که سرمایه‌ای برابر با ۲۰ هزار میلیارد ریال و یا بیشتر دارند، برابر ۱۲۰ میلیارد ریال در نظر گرفته شده است. برای شرکت‌هایی که دارای سرمایه‌ای کمتر از این میزان هستند، حجم مبنا حجم مبنای سهام فرابورس برابر ۱۰ میلیارد ریال تعیین شده است.
| طبقه‌بندی حداقل ارزش پایه | ارزش معادل |
| حداقل ارزش مبنای بازار اول و دوم فرابورس | ۵۰ میلیارد ریال |
| حداقل ارزش مبنای تابلو زرد | ۲۰ میلیارد ریال |
| حداقل ارزش مبنای تابلو نارنجی | ۱۰میلیارد ریال |
| حداقل ارزش مبنای تابلو قرمز | ۵ میلیارد ریال |
| طبقه‌بندی حداکثر ارزش پایه | ارزش معادل |
| حداکثر ارزش مبنای شرکت با سرمایه‌ی ۲۰ هزار میلیارد ریال و بالاتر | ۱۲۰ میلیارد ریال |
| حداکثر ارزش مبنای شرکت با سرمایه‌ی کمتر از ۲۰ هزار میلیارد ریال | ۱۰۰ میلیارد ریال |
اما مبنای تعیین حجم مبنا برای هر سهم چیست؟ برای تعیین این عدد در هر سهم به قیمت پایانی آن در آخرین روز معاملاتی هر هفته مراجعه می‌کنند و عدد به دست آمده، در اولین روز معاملاتی هفته بعد اعمال خواهد شد. همچنین اگر هر شرکت اقداماتی در راستای تغییر سرمایه انجام داده باشد، با توجه به جداول بالا و اعداد مشخص شده، تغییرات حجم مبنا اعمال خواهد شد. بر طبق این توضیحات مشخص می‌شود که این عدد قابل تغییر است و میزان ثابتی ندارد و با توجه به قیمت سهم تغییر می‌کند. یعنی اگر قیمت سهم افزایش پیدا کند، این عدد کم می‌شود و در صورت کاهش قیمت سهم، این عدد افزایش خواهد یافت.
همچنین طبق مصوبات جدید حجم مبنا، از تاریخ ۱۲ اسفند ماه ۹۸، تغییراتی در بازار اعمال شد و حداقل ارزش حجم مبنا (میزان این حجم ضرب‌در قیمت پایانی آخرین روز معاملاتی هر هفته) برابر ۵۰ میلیارد ریال تعیین شد. بر همین اساس، این عدد برای شرکت‌هایی که ۲۰ هزار میلیارد ریال یا بیشتر سرمایه دارند، معادل ۱۲۰ میلیارد ریال و در صورت داشتن سرمایه‌ای کمتر از این میزان، برابر ۱۰۰ میلیارد ریال خواهد بود. پیش از تصویب این ارقام، حداقل ارزش ۵۰۰ میلیون ریال و حداکثر آن ۱۰ میلیارد ریال بود.
قانون جدید حجم مبنا حجم مبنای سهام فرابورس در بورس و تاثیرات آن
تطابق میان نقدینگی تزریق شده به بازار و روند رشد سهام از جمله مواردی است که در تغییر قانون حجم مبنا بر آن تاکید شده است. پیش‌بینی‌ها حاکی از آن است که این امر منجر به کاهش سرعت رشد بازار در نمادهای فرابورسی می‌شود. اما اثر چشم‌گیر این اتفاق در شرکت‌های کوچک قابل ملاحظه خواهد بود؛ شرکت‌هایی که پیش از این به دلیل عدم وجود حجم مبنا با دستکاری قیمت‌ها مواجه می‌شدند و با ورود حجم کمی از نقدینگی رشد می‌کردند.
هرچند حجم معاملات در اکثر این نمادها، روزانه بیش از دو برابر میزانی است که در فرمول حجم مبنا تعیین شده است و با توجه به قیمت پایانی آخرین روز معاملاتی هر هفته، بالا رفتن قیمت موجب کم شدن حجم مبنا خواهد شد. این مسئله موجب می‌شود که سهام شرکت‌ها قیمت‌های بالاتری را به خود ببینند.
تاثیر حجم مبنا بر قیمت پایانی چیست؟
انتظار می‌رود که قوانینی از قبیل اعمال حجم مبنا از نزولی شدن بازار و قفل شدن صفوف فروش جلوگیری کنند. همچنین در صف فروش نیز حجم متناسبی جابه‌جا شود و ورود سهامداران جدید از افت شدید قیمت بکاهد و در صورت عدم معامله قیمت پایانی، روند نزولی متوقف خواهد شد و این امر در روزهایی که بازار قرمز است، نکته مثبتی به حساب می‌آید. به طور کلی اگر حجم بالای ورود نقدینگی را در نظر بگیریم، می‌توان خوش‌بین بود که این چارچوب‌های جدید، روز به روز حرفه‌ای‌تر و کارآمدتر شوند. از مزایای این امر، جلوگیری از قیمت‌سازی‌های غیرواقعی و دستکاری در بازار خواهد بود.
به صورت خلاصه، اگر حجم معاملات با حجم مبنا برابر باشد، قیمت پایانی معاملات در یک روز، با میانگین وزنی معاملات در آن روز برابر خواهد بود. اما اگر حجم معاملات انجام شده در یک روز تنها درصدی از این حجم باشد و به اصطلاح حجم مبنا پر نشود، آن‌گاه باید با انجام برخی محاسبات، قیمت پایانی را به دست آوریم. اینطور در نظر بگیرید که حجم مبنا مانند ظرفی است که اگر کمتر از گنجایشش پر شود، به همین میزان اثرگذاری‌اش بر قیمت پایانی کمتر خواهد بود.
نحوه محاسبه قیمت پایانی طبق حجم مبنا
برای اینکه این موضوع بهتر در ذهن شما جا بیفتد، در این‌جا مثالی ارائه می‌کنیم. فرض کنید که قیمت پایانی سهام یک شرکت در روز گذشته ۱۰۰۰ ریال و میانگین وزنی معاملات امروز ۱۲۰۰ ریال بوده است. یعنی قیمت پایانی روز گذشته و میانگین وزنی معاملات امروز ۲۰۰ ریال اختلاف دارند. حال اگر حجم مبنا برابر ۱ باشد، این ۲۰۰ ریال به قیمت پایانی روز گذشته اضافه خواهد شد و قیمت صفر تابلو برای روز بعد برابر ۲۰۰+۱۰۰۰ ریال خواهد بود که معادل همان میانگین وزنی امروز است. اما اگر حجم مبنا داشته باشیم چه اتفاقی می‌افتد؟ در این شرایط دو حالت رخ می‌دهد:
۱- میانگین وزنی از این حجم بیشتر خواهد بود.
۲- میانگین وزنی از این حجم کمتر خواهد بود.
اگر میانگین وزنی از این حجم بیشتر یا مساوی آن باشد، مشابه حالتی است که حجم مبنا برابر ۱ خواهد بود اما اگر کمتر از این میزان باشد، باید به درصد آن توجه کرد.
به عنوان مثال، فرض کنید حجم مبنای یک نماد برابر ۲ میلیون باشد. حال تصور کنید میزان معاملات این نماد در امروز برابر ۱ میلیون است. در این صورت قیمت پایانی با توجه به درصدی از حجم مبنا که پر شده است محاسبه می‌شود. طبق فرمول زیر می‌توانید قیمت پایانی امروز را محاسبه کنید:
قیمت پایانی روز گذشته: ۱۰۰۰ ریال
میانگین وزنی معاملات امروز: ۱۲۰۰ ریال
حجم مبنا: ۲ میلیون سهم
حجم معاملات امروز: ۱ میلیون سهم
طبق این فرمول، قیمت پایانی در مثال بالا برابر است با ۱۱۰۰.
بنابراین بازه قیمتی مجاز برای معاملات روز بعد برابر است با مثبت و منفی ۵ درصد قیمت پایانی امروز؛ یعنی قیمت مجاز در بازه ۱۰۴۵ تا ۱۱۵۵ خواهد بود.
جمع‌بندی
حجم مبنا برای جلوگیری از نوسانات نامتعارف قیمتی و اطمینان دادن به سرمایه‌گذاران و معامله‌گران در بازار بورس پدید آمده است. این مفهوم مانند اهرمی است که از رشد و افت غیرمعمول قیمت‌ها جلوگیری می‌کند. در حقیقت حجم مبنا به واقعی بودن نوسانات قیمت کمک می‌کند. هیچ‌یک از سرمایه‌گذاران و معامله‌گران دخالتی در تعیین میزان حجم مبنا ندارند و این امر بر عهده سامانه معاملات است. میزان این عدد برای هر سهم در تابلوی مربوط به آن در سایت tsetmc.com قابل مشاهده است.
حجم مبنا بر اساس قوانین داخلی و طبق یک دستورالعمل مشخص محاسبه می‌شود و هر از گاهی با توجه به قوانین جدید، دستخوش تغییر می‌شود. اگر حجم معاملات با حجم مبنا برابر باشد، قیمت پایانی معاملات در یک روز، با میانگین وزنی معاملات در آن روز برابر خواهد بود. اما اگر حجم معاملات انجام شده در یک روز تنها درصدی از این حجم باشد و به اصطلاح حجم مبنا پر نشود، آن‌گاه درصدی از نوسانات قیمت در قیمت پایانی لحاظ خواهد شد.
حجم مبنا چیست؟ (بررسی کاربرد حجم مبنا در بورس)
در بازار بورس ایران یکی از ویژگی‌هایی که سهم ها دارند حجم مبنا است. حجم مبنا باعث می‌شود که هیجانات کاذب قیمت سهام شرکت‌ها کاهش یابد و همچنین از ریزش یا رشد بی‌رویه قیمت سهام شرکت‌ها جلوگیری شود. ما در این مطلب قصد داریم به تعریف و توضیح حجم مبنا بپردازیم.
حجم مبنا چیست؟
یکی از ابزارهایی که از سال ۱۳۸۲ و در زمان تصدی دکتر حسین عبده تبریزی برای کمک به حفظ آرامش در معاملات سهام از آن استفاده می‌شود، حجم مبنا است. با استفاده از این ابزار، امکان نوسان غیر معمول و کاذب برای سهم های بورسی از بین می‌رود. کاربرد اصلی حجم مبنا در محاسبه قیمت پایانی نمادهای فعال در بورس تهران است. این ابزار تنها در بورس تهران مورد استفاده قرار می‌گیرد و میزان آن به طور خودکار، توسط سامانه معاملات اندازه گیری می‌شود. بنابراین هیچ یک از معامله گران در محاسبه آن دخالتی ندارند و می‌توانند آن را همیشه در سایت شرکت مدیریت فناوری بورس تهران ( tsetmc.com ) و برای هر یک از نمادها مشاهده کنند. برای آنکه بتوانیم حجم مبنا را به خوبی توضیح دهیم ابتدا لازم است تعریفی دقیق از قیمت پایانی داشته باشیم.
قیمت پایانی چیست؟
قیمت پایانی به طور ساده عبارت است از قیمتی که بر اساس میانگین وزنی معاملات هر نماد بورسی در یک روز به دست می‌آید. اما آنچه که قیمت پایانی در بورس تهران را از نمادهای مورد معامله در صندوق های سرمایه گذاری جدا می‌کند، میزان حجم مبنا تعیین شده از سوی هر یک از این بازارها است. درحالی که بورس تهران حجم مبنای نمادها را بر اساس قوانین داخلی محاسبه می‌کند، مطابق با دستورالعمل‌های به کار گرفته شده در کلیه صندوق‌ها، حجم مبنا برای تمامی نمادهای این بازار «عدد یک» در نظر گرفته شده است. بنابراین قیمت پایانی در هر یک از صندوق‌ها برابر با میانگین موزون تمامی معاملات انجام شده در روز خواهد بود. این در حالی است که نمادهای بورسی باید برای به دست آمدن قیمت پایانی هر روز عدد حاصل از میانگین وزنی را متناسب با حجم مبنا تعیین شده برای آن نماد تعدیل کنند.
البته این قانون در سال 98 اصلاح شد؛ ولی قبل از آن کلیه نمادهای فرابورسی نیز دارای حجم مبنای 1 بودند که با وضع قانون جدید کلیه نماد های فرابورسی نیز دارای حجم مبنا شدند.
تعریف حجم مبنا
مطابق با تعریف مندرج حجم مبنای سهام فرابورس در تارنمای شرکت بورس اوراق بهادار تهران، حجم مبنا عبارت است از آن تعداد از یک نوع اوراق بهادار که باید در هر روز مورد داد و ستد قرار گیرد تا تمام درصد تغییرات مجاز در آن روز در تعیین قیمت روز بعد لحاظ شود و هدف از تعیین آن این است که سرمایه گذاران اطمینان داشته باشند که نوسانات قیمت سهام در نتیجه خرید و فروش تعداد مشخصی از سهام شرکت صورت گرفته است و در نتیجه وجود حجم می‌تواند مانع از ایجاد قیمت‌های غیرواقعی و کاذب در بازار می‌شود.
با موافقت شورای عالی بورس و اوراق بهادار و طبق مصوبه‌های جلسه هفتم اسفندماه ۹۸ هیات مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار مقرر شد که برای شرکت‌های موجود در بازارهای اول، دوم و پایه فرابورس ایران حجم مبنا معادل ۴ در ده هزار تعداد سهام شرکت اعمال شود. فرابورس ایران اعلام کرد که حداقل ارزش مبنا در بازارهای اول و دوم فرابورس، ۵۰ میلیارد ریال و در تابلوهای زرد، نارنجی و قرمز بازار پایه به ترتیب ۲۰، ۱۰ و ۵ میلیارد ریال در نظر گرفته شده است. همچنین حداکثر ارزش مبنا برای شرکت های با سرمایه ۲۰ هزار میلیارد ریال و بالاتر ۱۲۰ میلیارد ریال تعیین شده است و برای شرکت های با سرمایه کمتر از ۲۰ هزار میلیارد ریال، حداکثر ارزش مبنا ۱۰۰ میلیارد ریال خواهد بود.
مهم ترین هدف برای تعیین حجم مبنا چیست؟
هدف اصلی از مشخص کردن حجم مبنا کنترل بر روی نوسانات قیمت می‌باشد که ممکن است تحت تاثیر حجم معاملات قرار گیرد. در حالت کلی به منظور مطمئن شدن از اینکه تغییر قیمت سهام قابل اطمینان باشد منطقی می‌باشد که تعداد زیادی سهم در قیمت جدید معامله خواهد شد؛ مگر اینکه فقط با معامله یک سهم در قیمت‌های غیرمنطقی امکان دارد قیمت و نوسان کاذب برای آن سهم بوجود آورد. پس میزان حجم معاملات طبق اندازه هر شرکت باید زیاد باشد تا بشود به نوسانات قیمت آن متکی شد؛ مگر اینکه در تعداد پایینی از حجم معاملات ریسک بالای قیمت‌های کاذب از طرف بازیگران و نوسان گیران وجود دارد.
حجم مبنا شیب روندهای صعودی و نزولی را متعادل می‌کند و همانطور که گفته شد هدف اصلی آن منطقی کردن روند قیمتی شرکت‌هاست و باعث شود تا رشد یا ریزش قیمت سهام شرکت، در صورت معامله شدن تعداد بالایی از سهام رخ دهد. همچنین باعث شد تا هیجانات کاذب قیمت سهام شرکت‌ها کاهش یابد و از ریزش یا رشد بی‌رویه قیمت سهام شرکت‌ها جلوگیری کند؛ همچنین باعث شد که سرمایه گذاران زیادی جذب بورس شوند.
حجم مبنای شرکت‌ها پس از افزایش سرمایه چگونه است؟
شرکت‌های سازمان بورس ممکن است قصد افزایش سرمایه داشته باشند و برای این کار اقدام نمایند. در صورت افزایش سرمایه همه سهام شرکت دستخوش تغییراتی خواهند شد و با توجه به شرایط افزایش سرمایه تعداد سهام شرکت‌ها کم یا زیاد می‌شود. بر همین اساس هم بعد از افزایش سرمایه حجم مبنای شرکت‌های بورسی تغییر می‌کند و به محاسبه حجم مبنای جدید برای آنها می‌پردازند.
حجم مبنا بر نوسانات قیمت سهام چه تاثیری دارد؟
زمانی که تعداد سهام شرکتی بالا باشد، قطعا حجم مبنای بیشتری هم دارد؛ بر همین اساس، در معاملات سهام شرکت‌های بزرگ که حجم مبنایشان زیاد است، بعضی وقت‌ها نوسانات کمتری نسبت به سهام شرکت‌های کوچک دارند.
معایب و مزایای حجم مبنا چیست؟
همانطور که در فوق اشاره کردیم حجم مبنا باعث جلوگیری از ایجاد قیمت‌های کاذب می‌شود؛ اما به این نکته هم توجه کنید که در مواقعی مانند تشکیل صف‌های خرید و فروش باعث بلوکه شدن مقدار بسیار زیادی از پول می‌گردد و باعث می‌شود نوسان قیمت در هر دو روند نزولی و صعودی کند شود. تاثیر حجم مبنا بر قیمت سهام بر کسی پوشیده نیست و باید به آن توجه ویژه داشت.
در مواقعی که میزان حجم معاملات بسیار پایین می‌آید که سرمایه گذاران در بورس در این شرایط می‌گویند سهم خشک شده است و همچنین نوسانی هم نمی‌کند. در این شرایط سازمان بورس در یک محدوده زمانی معین همانند یک روز نماد سهام را بدون هیچگونه حجم مبنا و دامنه نوسان باز می‌کند تا معاملات انجام گیرد و همچنین قیمت مورد نظر خریداران و فروشندگان از طریق عرضه و تقاضا مشخص گردد.
حجم مبنای یک سهم در کجا قرار دارد؟
برای دسترسی به حجم مبنای یک سهام باید به سایت مدیریت و فناوری بورس تهران مراجعه کرده و در قسمت جستجو نماد مورد نظرتان را پیدا و به صفحه آن نماد بروید. بطور مثال حجم مبنای نماد وبملت را در تصویر زیر مشاهده می‌کنید.
چگونگی محاسبه حجم مبنای سهام فرابورس حجم مبنا
برای آنکه چگونگی به‌کارگیری حجم مبنا را به خوبی توضیح دهیم با مثالی ساده بیان می‌کنیم. فرض کنید که یک نماد، حجم مبنایی برابر با ۲ میلیون سهم دارد. در چنین شرایطی اگر قیمت پایانی این نماد در روز گذشته ۱۲۰ تومان باشد و میزان معاملات آن در روز مورد نظر به یک میلیون سهم (یعنی ۵۰ درصد حجم مبنا) برسد، در اولین قدم از محاسبه قیمت پایانی روز جاری، ابتدا میانگین وزنی معاملات آن روز را به دست می‌آوریم. سپس تفاوت میانگین به دست آمده با قیمت پایانی روز گذشته را در نسبت معاملات امروز به حجم مبنا ضرب می‌کنیم و آن را به قیمت پایانی روز گذشته اضافه خواهیم حجم مبنای سهام فرابورس کرد تا قیمت پایانی به دست آمده در این روز محاسبه شود. در این حالت اگر فرض کنیم که میانگین وزنی معاملات روز جاری ۱۳۰ باشد، قیمت پایانی نماد برابر با ۱۲۵ تومان خواهد بود.
میانگین وزنی معاملات امروز: ۱۳۰
قیمت پایانی روز گذشته: ۱۲۰ تومان
حجم مبنا: ۲ میلیون سهم
حجم معاملات روز جاری: ۱ میلیون سهم
تفاوت میانگین وزنی معاملات امروز با قیمت پایانی در روز گذشته:
تعدیل با حجم مبنا:
قیمت پایانی امروز:
بنابراین مبنای تغییرات قیمت‌ها و سقف مجاز نوسان روز بعد، در بازه ۵ درصد مثبت و ۵ درصد منفی خواهد بود.
سخن آخر
بازار بورس، بازاری همراه با ریسک است، لذا سازمان بورس و اوراق بهادار تهران همواره در تلاش برای به حداقل رساندن ریسک و اتخاذ قوانینی در جهت ایجاد فضایی امن برای انجام معاملات است. از این رو حجم مبنا را به عنوان ابزاری برای کمک به حفظ آرامش تعیین کرده است. در کنار تمام مزایای آن که در این مقاله به آن اشاره گردید، به معایب آن نیز پرداختیم و اینکه سازمان بورس برای رفع مشکلات و معایب ناشی از آن نیز راهکارهایی اندیشیده و حجم مبنا را به ابزاری کارآمد و ضروری در معاملات بورس تهران تبدیل نموده است.
خداحافظی با دوران کارت به کارت! | چه فعالیت هایی تجاری محسوب می شود؟
پس از آنکه گام نخست قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مودیان برداشته و دستگاه‌های کارتخوان ساماندهی شدند، بسیاری از فعالان اقتصادی برای فرار از مالیات، کارت به کارت را جایگزین پرداخت از طریق دستگاه پوز کردند اما به نظر می رسد با تفکیک حساب‌های تجاری دوران خداحافظی با کارت به کارت فرا رسیده است.
به گزارش ایسنا، گام نخست قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مودیان که در سال ۱۳۹۸ تصویب شد، سال گذشته برداشته و ماده (۱۱) این قانون اجرا شد.
طبق ماده ۱۱ قانون مذکور، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران موظف بود با همکاری سازمان ظرف مدت یک سال پس از ابلاغ این قانون، نسبت به ساماندهی دستگاه‌های کارتخوان بانکی و یا درگاههای پرداخت الکترونیکی اقدام کرده و با ایجاد تناظر بین آنها با مجوز فعالیت و شماره اقتصادی بنگاه‌های اقتصادی به هر یک از پایانه های فروش، شناسه یکتا اختصاص دهد.
پس از تخصیص شناسه مذکور، کلیه تراکنش‌های های انجام شده از طریق حساب‌های بانکی متصل به دستگاه‌های کارتخوان بانکی و نیز درگاههای پرداخت الکترونیکی به عنوان تراکنش‌های های بانکی مرتبط با فعالیت شغلی صاحب حساب بانکی محسوب شده و بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران موظف است در چهارچوب قانون و مقررات مربوطه، اطلاعات این تراکنش‌های های بانکی شامل مانده اول دوره، وجوه واریزی، وجوه برداشت شده و مانده آخر دوره هر حساب بانکی را به منظور تکمیل پایگاه اطلاعات هویتی، عملکردی و دارایی مودیان موضوع ماده (۱۶۹ مکرر) قانون مالیات های مستقیم مصوب سوم اسفند سال ۱۳۶۶با اصلاحات و الحاقات بعدی به صورت برخط در اختیار سازمان قرار دهد.
در زمینه اجرای این ماده، حدود ۱۸ میلیون و ۸۰۰ هزار دستگاه کارتخوان ساماندهی شد که از این تعداد، حدود ۹ میلیون و ۴۰۰ هزار دستگاه به علت عدم اتصال به پرونده‌های مالیاتی غیرفعال و مابقی نیز به پرونده‌های مالیاتی مربوطه متصل شد.
در واقع حساب‌های متصل به این دستگاه‌های کارتخوان، به عنوان حساب تجاری محسوب شده و وجوه واریزی به این حساب‌ها به عنوان وجوه درآمدی کسب و کار مؤدی در نظر گرفته شد. با این اتفاق، بسیاری از مودیانی که به صورت مستقیم با مشتری سر و کار دارند، واریز نقدی یا کارت به کارت را به جای استفاده از کارتخوان پیشنهاد می‌کنند.
فرایندی که برخی آن را ناعدالتی مالیاتی می‌دانند، زیرا درحالی که مالیات برخی اقشار از جمله کارمندان ماهانه از حقوق آنها کسر می‌شود، اصناف دیگری که از درآمد بالایی هم برخوردار هستند از این طریق از پرداخت مالیات سرباز می‌زنند.
بنابراین، تفکیک حساب‌های تجاری و شخصی، کار برخی از مشاغل که می‌خواهند مالیات کارتخوان را با کارت به کارت کردن، دور بزنند، سخت می‌کند، زیرا با این تفکیک اگر فردی بخواهد از طریق کارت یا حساب بانکی خود از کارتخوان استفاده نکند، نظارت بانکی بر آن حساب‌ها بیشتر می‌شود.
در این مورد طبق مصوبه شورای پول و اعتبار، اگر حسابی بیش از ۱۰۰ تراکنش در ماه داشته باشد و ۳۵ میلیون تومان در تراکنش‌ها جابه‌جا شود، تراکنش تجاری تلقی می‌شود.
البته، بانک مرکزی توضیح داده که داشتن ۱۰۰ تراکنش واریزی در ماه فقط ملاک تجاری تلقی شدن یک حساب نیست بلکه باید به‌طور همزمان در یک‌ماه بیش از ۱۰۰ تراکنش و ۳۵ میلیون تومان جابه‌جا شود که صرفا تعداد واریزی به حساب ملاک است نه هر تراکنش.
چه تراکنش‌هایی مشمول مالیات تراکنش تجاری نمی‌شود؟
فارغ از این، رئیس کل بانک مرکزی گفته که ممکن است فردی هزار تراکنش واریز به حساب داشته باشد، اما حساب وی تجاری محسوب نشود، چراکه امکان دارد فردی روزانه صدها تراکنش خرید داشته باشد که این قبیل موارد به هیچ وجه مشمول مالیات نیست.
صالح‌آبادی در ادامه بیان کرده است که فردی در بورس معامله می‌کند به هیچ وجه مشمول مالیات حساب تجاری نیست، چراکه فعالان بورس نیم درصد مالیات را از حساب وی کسر می‌کند و یا مثلا فردی اقدام به فروش خانه مسکونی می‌کند و پنج میلیارد تومان به حساب وی واریز می‌شود به هیچ وجه این فرد مشمول نیست.
بنابراین، طبق گفته رئیس کل بانک مرکزی از آنجا که بخش عمده تفکیک حساب‌های تجاری و شخصی در زمان اتصال دستگاه‌های کارتخوان به پرونده مالیاتی صورت گرفته است، از هر ۱۰۰۰ نفر حداکثر دو یا سه نفر را مشمول مالیات حساب تجاری می‌شوند.
علاوه بر این، با توجه به اینکه فعالیتی تجاری است که فرد با کاسبی کسب سود کند یا متحمل زیان می‌شود و معامله انجام می‌دهد بنابراین، فعالیت‌هایی نظیر خیریه‌ها یا صندوق‌های خانوادگی مشمول حساب‌های تجاری نخواهد بود.
چگونگی شناسایی حساب تجاری
طبق این گزارش، مسئولان بانک مرکزی می‌گویند که مبنای تفکیک حساب‌های تجاری و غیر تجاری بر اساس کد ملی افراد است، به گونه‌ای که اگر فردی چندین حساب داشته باشد مبنا برای ۱۰۰ تراکنش و واریز ۳۵ میلیون تومان تمامی حساب‌های فرد خواهد بود.
بررسی‌ها نیز نشان می‌دهد که سازمان امور مالیاتی برای شناسایی حساب‌های مشکوک به تجاری از معیارهای متنوعی چون تعداد و حجم تراکنش در کنار داده‌کاوی استفاده می‌کند که بر این اساس یکسری تراکنش‌ها از جمله یارانه، واریزی از یک حساب به حساب دیگر متعلق به فرد، تسهیلات بانکی و حقوق جز تراکنش‌های مشکوک به تجاری محسوب نمی‌شود.
بنابراین، زمانی که حسابی را سازمان امور مالیاتی به‌عنوان حساب تجاری شناسایی می‌کند، دو حالت پیش می‌آید؛ یکی اینکه صاحب حساب تجاری پرونده مالیاتی دارد که در این حالت، حساب تجاری شناسایی شده به پرونده مالیاتی وی متصل می‌شود.
در صورتی که صاحب حساب تجاری شناسایی شده، پرونده مالیاتی نداشته باشد، به آن فرد برای تشکیل پرونده از سوی اداره مالیاتی اطلاع‌رسانی می‌شود و او به‌عنوان مودی جدید در سازمان امور مالیاتی شناسایی خواهد شد.
نحوه اخذ مالیات از حساب‌های تجاری
در نهایت، از تراکنش‌های حسابی که به‌عنوان حساب تجاری شناسایی شده است، مالیات گرفته می‌شود. در این بین، اگر مشخص شود که آن فرد پیش از این مالیات آن تراکنش‌ها را پرداخت کرده باشد، هیچ مالیات اضافه‌ای برای این تراکنش گرفته نمی‌شود. البته، در صورتی که مالیات تراکنش موردنظر پرداخت نشده باشد، نرخ مالیات مربوطه متناسب با فعالیت تجاری آن فرد محاسبه و اخذ می‌شود.
البته توجه به این نکته ضروری است که به گفته داوود منظور، رییس سازمان امور مالیاتی، اگر واریز به حسابی هر ماه ۹۹ مرتبه باشد، قطعا بررسی شده و ضابطه تغییر می‌کند.
به گفته وی، سازمان امور مالیاتی در هر دوره بررسی کرده و جمع صورت حساب الکترونیکی با جمع واریز به حساب تجاری را مقایسه می کنیم و اگر واریز به حساب تجاری بیشتر باشد فرد مبلغ ۱۰ درصد از فروش جریمه می‌شود.
بنابراین به نظر می رسد این قانون می تواند با توجه به شرایط متغیر باشد و اگر حسابی مشکوک به تجاری بود قبل از آنکه به عنوان تجاری شناخته شود، با صاحب حساب جلسه‌ای برگزار شده و شرایط سنجیده می‌شود.
دیدگاه شما