سود و ضرر انباشته

بانک سرمایه

تاثیر افزایش سرمایه از محل سود انباشته بر قیمت سهام

در ویدیوی قبلی افزایش سرمایه و انواع آن را توضیح دادم و گفتم که در ویدیوهای بعدی تک به تک انواع آن را بررسی می کنیم.

در این ویدیو سود انباشته را توضیح می دهم.

سود انباشته چیست؟

شرکت ها بر اساس فعالیت های که طی یک سال انجام می دهند، گزارش هایی را منتشر می کنند که در آن سود یا زیان انباشته نوشته شده است.

شرکتی که توانسته در یکسال خیلی خوب کار کند به سودهای خوبی هم رسیده است

اما شرکتی که نتوانسته خوب کار کند یا ورشکست شده است نه تنها سود نکرده است بلکه کلی ضرر هم کرده است.

ویدیوی افزایش سرمایه از محل سود انباشته

شرکتی که سودده بوده است در بخشی از گزارش خودش مقدار سود خالص را مشخص کرده است.

بخشی از این سود خالص به سهامداران شرکت می رسد که به آن سود به ازای هر سهم گفته می شود.

سود به ازای هر سهم را EPS هم می گویند.

حالا شرکت ها بخشی از این eps را بین سهامداران تقسیم می کنند که به آن dps می گویند.

و بخش دیگر آن را در حساب های شرکت به عنوان سود یا زیان انباشته ذخیره می کنند.

و زمانی که نیاز به توسعه شرکت باشد از آن استفاده می کنند.

افزایش سرمایه از محل سود انباشته شرکت همان سهام جایزه است.

یعنی شرکت از منابع مالی جدیدی برای رشد شرکت استفاده نکرده است بلکه از همان سودهای ذخیره شده استفاده کرده است.

حالا کسانی که سهامداران شرکت هستند از این افزایش سرمایه، تعدادی سهام به عنوان سهام جایزه دریافت می کنند.

مثلا اگر شرکت سرمایه قبلی اش ۱۰۰ میلیارد بوده و بعد از افزایش سرمایه ۱۰۰ درصدی، سرمایه شرکت ۲۰۰ میلیارد شده است،

شما نیز تعداد سهام تان ۱۰۰ درصد بیشتر می شود!

یعنی اگر ۱۰۰ هزار سهم داشتید الان ۲۰۰ هزار سهم دارید.

ولی صبر کنید! خوشحال نشوید! 🙂

چون دارایی شما ۱۰۰ درصد نشده است.

ویدیوی بالا را ببینید تا کاملا متوجه شوید.

درباره صادق عباسی

بزرگترین و قوی ترین استراتژی سرمایه گذاری بدون ریسک در بازار بورس فقط در ذهن خود توست پس در تحلیل ها و حرف های دیگران، دنبال پیدا کردن فرمول یا معجزه نباش! چون پیش بینی ها در بهترین حالت، فقط ۲۰ درصد جواب می دهد و ۸۰ درصد لازم است که روانشناسی سرمایه گذاری بلد باشی و مربی ذهن خودت شوی. و اینجا دقیقا همان جایی است که قرار است به سودهای بزرگ برسی.

کدام بانک بیشترین زیان را دارد؟

طبق آمارها، بالاترین رقم زیان انباشته مربوط به بانک خصوصی آینده با ۸۱ هزار و ۹۵۵ میلیارد تومان است. پس از این بانک، بانک دولتی ملی، دوم است.

به گزارش مشرق ، با اینکه اصلاح نظام بانکی از دغدغه‌های مهم سال‌های اخیر تصمیم‌گیران و سیاستگذاران این حوزه بوده و تاکنون اقدامات مختلفی برای کاهش آسیب‌های نظام بانکی صورت گرفته اما همچنان این مسیر دشوار و واجد اهمیت، نیازمند تلاش بیشتر مسئولان است.

آنچنان که روزنامه فرهیختگان گزارش داده در برخی از بانک‌ها مقدار زیان انباشته به قدری بالاست که این اعداد را شاید در هیچ‌جای دنیا نتوان مشاهده کرد.

فرهیختگان نوشته: «بررسی صورت مالی ۲۷ بانک کشور نشان می‌دهد در آخرین صورت‌های مالی ۱۲ بانک زیان انباشته نزدیک به ۳۰۰ هزار میلیارد تومانی ثبت شده و در ۱۵ بانک نیز سود انباشته ۴۳ هزار میلیارد تومانی مشاهده می‌شود.»

این روزنامه اضافه کرده:‌ طبق آمارها، بالاترین رقم زیان انباشته مربوط به بانک خصوصی آینده با ۸۱ هزار و ۹۵۵ میلیارد تومان است. پس از این بانک، بانک دولتی ملی با ۶۷ هزار و ۵۲۴ میلیارد تومان زیان انباشته تا پایان سال ۱۳۹۹ (آخرین صورت مالی) دوم است. بانک خصوصی سرمایه با ۳۸ هزار و ۵۰۳ میلیارد تومان سوم است. با توجه به اینکه بانک سپه پس از ادغام با بانک‌های نظامی صورت‌مالی ارائه نکرده، با در نظر گرفتن اطلاعات ارائه‌شده در لایحه بودجه سال ۱۴۰۱ که رقم زیان این بانک را ۳۵هزار میلیارد تومان ذکر کرده، این بانک چهارمین بانک با بالاترین زیان انباشته است. بانک شهر پنجمین بانک است که با ۲۳ هزار و ۸۵۶ میلیارد تومان زیان انباشته، ازجمله بانک‌های پرریسک کشور است. بانک ایران‌زمین با ۲۰ هزار و ۱۰۲ میلیارد تومان، بانک پارسیان با ۱۱هزار و ۳۸۲ میلیارد تومان، بانک کشاورزی با هفت‌هزار و ۸۴۱ میلیارد تومان (تا پایان سال ۱۳۹۹)، بانک دی با ۷/۷هزار میلیارد تومان؛ بانک مسکن (تا پایان سال ۱۳۹۹) با ۳.۲ هزار میلیارد تومان، بانک توسعه صادرات (تا پایان سال ۱۳۹۹) با ۱۲۵۱ میلیارد تومان و بانک توسعه تعاون با ۹۴۹میلیارد تومان زیان انباشته به ترتیب در رتبه‌های ششم تا دوازدهم قرار دارند.

گزارش بانک سرمایه از کاهش زیان انباشته

بانک سرمایه

بانک سرمایه به عنوان یکی از بزرگترین بانک‌های خصوصی در کشور در سال‌های گذشته به دلایل مختلف با زیان همراه بوده است.اما این بانک در سال ۹۹توانسته است با مدیریت صحیح منابع بانکی خود بخش قابل توجهی از زیان انباشته خود را کاهش دهد.

به گزارش ایستانیوز، براساس اطلاعات منتشر شده در سامانه کدال، بانک سرمایه در سال ۹۸برای هر سهم حدود ۱۸۱۷تومان ضرر ثبت کرده است.

این رقم برای سال ۹۹به عدد ۱۴۷۵تومان رسیده است.

این اعداد و ارقام نشان می‌دهد بانک سرمایه در ۱۲ماهه منتهی به اسفند ۹۹حدود ۱۷درصد از زیان خود را کاهش داده است.

بررسی صورت‌های مالی نشان می‌دهد بانک سرمایه توانسته است زیان انباشته خود را از عدد ۷۵۷۰میلیارد تومان در بازه زمانی منتهی به اسفند ۹۸به عدد ۶۲۸۶میلیارد تومان در بازه زمانی منتهی به اسفند ۹۹کاهش داده و بدین ترتیب رشد کاهشی در روند زیان‌دهی خود را نه تنها متوقف کرده بلکه ۱۷پله نیز به عقب بازگرداند.

به عبارت دیگر، بانک سرمایه در سال ۹۹توانست مبلغی حدود ۱۳۰۰میلیارد تومان از زیان خود را جبران کند.

کاهش نرخ سود بانکی در ابتدای سال ۹۹و مدیریت منابع و مصارف بانک از سوی مدیریت این بانک در سال ۹۹منجر به کاهش هزینه تمام‌شده پول برای بانک‌ سرمایه شده است.

زیان انباشته ۳۰۰ هزار میلیارد تومانی ۱۲ بانک/این میزان از زیان را در هیچ‌جای دنیــــا نمی توان مشاهـــده کرد/ ۲۳۵ هـــــــزارمیلیارد تومان مطالبات معوق!

طبق اطلاعات صورت‌های مالی، در برخی از بانک‌ها مقدار زیان انباشته به قدری بالاست که این اعداد را شاید در هیچ‌جای دنیا نتوان مشاهده کرد.براساس آخرین صورت‌های مالی منتشرشده از سوی بانک‌های کشور، از مجموع ۲۷ بانک بررسی‌شده کشور، ۱۲ بانک خصوصی و دولتی دارای زیان انباشته و ۱۵ بانک فاقد زیان انباشته هستند. طبق اطلاعات صورت‌های مالی، مجموع زیان انباشته ۱۲ بانک ۲۹۹ هزار و ۳۱۸ میلیارد تومان است.

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی رادار اقتصاد به نقل از فرهیختگان ؛بررسی صورت مالی ۲۷ بانک کشور نشان می‌دهد در آخرین صورت‌های مالی ۱۲ بانک زیان انباشته نزدیک به ۳۰۰ هزار میلیارد تومانی ثبت شده و در ۱۵ بانک نیز سود انباشته ۴۳ هزار میلیارد تومانی مشاهده می‌شود. طبق اطلاعات صورت‌های مالی، در برخی از بانک‌ها مقدار زیان انباشته به قدری بالاست که این اعداد را شاید در هیچ‌جای دنیا نتوان مشاهده کرد. برای مثال زیان انباشته بانک آینده ۵۰ برابر سرمایه این بانک است. براساس ماده ۱۴۱ قانون تجارت، در صورتی که زیان انباشته یک شرکت به ۵۰ درصد سرمایه پایه آن برسد، هیات‌مدیره یا باید سرمایه شرکت راافزایش دهد یا اعلام ورشکستگی و انحلال کند. در قوانین پولی و بانکی کشور ماده یا بندی مربوط به سازوکار ورشکستگی وجود ندارد و به همین دلیل قوانین عام شرکت‌ها برای بانک‌ها نیز جاری است. در چند سال گذشته در مورد موسسات مالی و اعتباری این اتفاق رخ داد و اختیار آنها را بانک مرکزی در دست گرفت و تلاش کرد ساختار مالی آنها را اصلاح کند که در بسیاری از موارد این اقدام بانک مرکزی موفقیت‌آمیز نبود و ادغام و انحلال‌ها هزینه‌های بسیار هنگفتی را به مردم تحمیل کرد. به واسطه هزینه امنیتی و سیاسی بسیار بالا؛ پرواضح است دولت‌ها در ایران اجازه اعلام ورشکستگی به بانک‌ها را نخواهند داد اما پرداخت ضرر و زیان سهامداران بانک‌هایی که مورد سوءاستفاده موسسان یا دولت قرار گرفتند از جیب همه ملت هم دور از انصاف و عدالت است. فروش اموال و املاک مازاد، تغییر مدیریت بانک‌های ناسالم، قطع دست دولت و موسسان بانک‌های ناسالم از منابع بانک‌ها، نقد کردن تسهیلات غیرجاری و ایجاد قوانین و مقررات جدی برای مهار سوءاستفاده اشخاص زیرمجموعه بانک‌ها از منابع بانک‌ها، توجه جدی به بهداشت اعتباری و اعتبارسنجی تسهیلات کلان، توجه به اصل متنوع‌سازی دارایی‌ها و جلوگیری از ریسک تمرکز ازجمله راهکارهایی است که دولت باید برای ساماندهی وضعیت بانک‌های زیان‌ده به‌کار گیرد.

زیان انباشته ۳۰۰هزار میلیارد تومانی ۱۲ بانک

براساس آخرین صورت‌های مالی منتشرشده از سوی بانک‌های کشور، از مجموع ۲۷ بانک بررسی‌شده کشور، ۱۲ بانک خصوصی و دولتی دارای زیان انباشته و ۱۵ بانک فاقد زیان انباشته هستند. طبق اطلاعات صورت‌های مالی، مجموع زیان انباشته ۱۲ بانک ۲۹۹ هزار و ۳۱۸ میلیارد تومان است. طبق آمارها، بالاترین رقم زیان انباشته مربوط به بانک خصوصی آینده با ۸۱ هزار و ۹۵۵ میلیارد تومان است. پس از این بانک، بانک دولتی ملی با ۶۷ هزار و ۵۲۴ میلیارد تومان زیان انباشته تا پایان سال ۱۳۹۹ (آخرین صورت مالی) دوم است. با توجه به اینکه بانک سپه پس از ادغام با بانک‌های نظامی صورت‌مالی ارائه نکرده، با در نظر گرفتن اطلاعات ارائه‌شده در لایحه بودجه سال ۱۴۰۱ که رقم زیان این بانک را ۳۵هزار میلیارد تومان ذکر کرده، این بانک چهارمین بانک با بالاترین زیان انباشته است. بانک شهر پنجمین بانک است که با ۲۳ هزار و ۸۵۶ میلیارد تومان زیان انباشته، ازجمله بانک‌های پرریسک کشور است. بانک ایران‌زمین با ۲۰ هزار و ۱۰۲ میلیارد تومان، بانک پارسیان با ۱۱هزار و ۳۸۲ میلیارد تومان، بانک کشاورزی با هفت‌هزار و ۸۴۱ میلیارد تومان (تا پایان سال ۱۳۹۹)، بانک دی با ۷/۷هزار میلیارد تومان؛ بانک مسکن (تا پایان سال ۱۳۹۹) با ۳.۲ هزار میلیارد تومان، بانک توسعه صادرات (تا پایان سال ۱۳۹۹) با ۱۲۵۱ میلیارد تومان و بانک توسعه تعاون با ۹۴۹میلیارد تومان زیان انباشته به ترتیب در رتبه‌های ششم تا دوازدهم قرار دارند.

۱۵ بانک با سود انباشته

بررسی صورت‌های مالی بانک‌های کشور نشان می‌دهد بین ۲۷ بانک بررسی‌شده طی پایان سال ۱۳۹۹ و ۹ ماهه نخست امسال، ۱۵ بانک دارای سود انباشته هستند. بانک ملت با سود انباشته ۱۵هزار و ۳۵۰ میلیارد تومانی در رتبه اول، پاسارگاد با نزدیک به ۱۴هزار میلیارد تومان دوم، صادرات با نزدیک به ۲.۵ هزار میلیارد تومان سوم، تجارت و سامان هرکدام با نزدیک به ۱.۶ هزار میلیارد تومان چهارم و پنجم، مهرایران با ۱۵۰۰ میلیارد تومان ششم و اقتصادنوین با ۱۳۰۰ میلیارد تومان هفتم است. خاورمیانه، کارآفرین، سینا، رسالت، بانک صنعت و معدن، پست‌بانک، رفاه و گردشگری نیز به ترتیب با ۱۱۲۲ میلیارد تومان، ۱۰۲۴ میلیارد تومان، ۷۱۴ میلیارد تومان، ۶۵۸ میلیارد تومان، ۶۵۳ میلیارد تومان، ۴۳۷ میلیارد تومان، ۳۷۵ میلیارد تومان و ۱۰ میلیارد تومان در رتبه‌های هشتم تا پانزدهم قرار دارند.

شکست عبدالناصر همتی از یک بانک خانوادگی

همانطور که گفته شد بانک خصوصی آینده با نزدیک به ۸۲هزار میلیارد تومان، بالاترین رقم زیان انباشته را بین همه بانک‌های کشور دارد. این بانک سال‌ها با پرداخت سودهای بالا و دریافت خط اعتباری از بانک مرکزی زنده مانده اما همان سودها امروز بلای جان بانک نیز شده است. در ۹ماهه امسال بانک آینده درحالی ۱۹هزار و ۴۳۱ میلیارد تومان درآمد از تسهیلات اعطایی و سپرده‌گذاری و اوراق بدهی داشته که در این مدت ۳۳ هزار و ۵۶۵ میلیارد تومان سود سپرده به سپرده‌گذاران پرداخت کرده است. به‌عبارتی، خالص درآمد این بانک از تسهیلات و سپرده‌گذاری در ۹ماهه امسال منفی ۱۴هزار و ۱۳۴ میلیارد تومان بوده است. این رقم یا باید از محل سرمایه‌گذاری‌ها جبران شود یا از جیب مردم و بانک مرکزی.

رقم نزدیک به ۸۲هزار میلیارد تومانی زیان انباشته بانک آینده، معادل یک‌میلیون تومان برای هر ایرانی است. ریشه این زیان بزرگ که می‌تواند مصداقی از اخلال در نظام اقتصادی کشور باشد.

براساس «آیین‌نامه تسهیلات و تعهدات کلان» بانک مرکزی، بانک‌ها تنها می‌توانند تا سقف هشت برابر سرمایه خود، تسهیلات کلان بپردازند. اما صورت‌های مالی بانک آینده نشان می‌دهد این بانک با سرمایه ۲۱۰۰ میلیارد تومانی تا انتهای سال ۱۳۹۹ بیش از ۱۱۲هزار میلیارد تومان «تسهیلات کلان» پرداخت کرده که بیش از ۶ برابر سقف قانونی است. به‌عنوان نمونه، یکی از این تسهیلات خلاف قانون، مربوط به شرکت مرتبط با ایران‌مال بوده است که ۴۰ برابر بیشتر از سقف تعیین‌شده بانک مرکزی پرداخت شده و از این محل، بانک آینده هم‌اکنون ۴۶هزار میلیارد تومان از شرکت مذکور طلبکار است. البته رقم ابتدایی تسهیلات حدود ۱۷هزار میلیارد تومان بوده اما عدم‌بازپرداخت، باعث افزایش آن شده است.

دست دولت در جیب بانک‌های دولتی

کارشناسان اقتصادی دلایل متعددی را برای زیان‌دهی بانک‌ها مطرح می‌کنند که عمده آنها عبارتند از: مطالبات از دولت، غیرمولد بودن دارایی‌ها، وجود املاک ملکی و تملیکی پرشمار، تسهیلات تکلیفی، نرخ سود دستوری، مطالبات غیرجاری از بخش خصوصی، نرخ تسعیر ارز و فساد سیستماتیک در بانک‌ها. بررسی‌ها نشان می‌دهد دلیل زیان‌دهی در بانک‌های دولتی و خصوصی کمی متفاوت از یکدیگر است؛ چراکه در بانک‌های دولتی مطالبات بانک‌ها از دولت یکی از دلایل اصلی زیان‌دهی بانک‌هاست که زیان پنهانی را به آنها تحمیل می‌کند. اما در بانک‌های خصوصی دستبرد موسسان به جیب سهامداران و مردم برای تامین منافع شخصی است که بانک‌ها را در مسیر خطرناکی قرار می‌دهد. درخصوص بانک‌های دولتی، بررسی صورت‌های مالی سال۹۹ بانک‌ نشان می‌دهد مانده بدهی دولت به بانک‌ها در پایان اسفندماه سال۹۹ به رقم ۱۲۰هزار میلیارد تومان رسیده است. این رقم در تاریخ یادشده در بانک‌های خصوصی‌شده صادرات، ملت و تجارت رقم ۱۱۰هزار میلیارد تومان را نشان می‌دهد. این رقم حدود ۹درصد دارایی‌های این بانک‌ها را شامل می‌شود. درحالی این مطالبات در صورت‌های مالی بانک‌ها ثبت شده که نه‌تنها سودی از آن نصیب بانک‌ها نمی‌شود، بلکه پرداخت اصل آن نیز با ابهام مواجه است. همین بررسی روی صورت مالی یک‌سال اخیر بانک ملی حکایت از منفی‌بودن حاشیه سود بانک دارد. یعنی بانک ملی در کسب درآمد تسهیلات ناکام بوده است. بررسی مطالبات بانک از دولت و تسهیلات اعطایی به اشخاص دولتی و غیردولتی حاکی از آن است که چیزی در حدود ۹۵درصد مطالبات بانک از دولت غیرجاری است و می‌توان بخش عمده‌ای از علت حاشیه سود منفی بانک را در عدم وصول مطالبات از دولت دانست و استقراض اینچنینی دولت از بانک ملی و عدم برگشت آن، موجب استقراض از بانک مرکزی و همچنین تحمیل هزینه سود و ضرر انباشته مالی زیاد به بانک در مقایسه با سال۱۳۹۸ شده است. البته نسبت مطالبات غیرجاری بانک ملی به اشخاص دولتی و غیردولتی چیزی بین ۲ تا ۵درصد است که پایین بودن این نسبت را یا می‌توان واقعا به‌دلیل وصول مطالبات غیرجاری دانست یا امهال مطالبات و همان‌طور که پیش‌تر گفتم به‌دلیل عدم وجود اظهارنظر حسابرس نمی‌توان در این خصوص با قطعیت نظر داد. بنابراین می‌توان یکی از معضلات و مشکلات بانک‌های کشور، به‌خصوص بانک‌های دولتی را درکنار تسهیلات تکلیفی، مطالبات از دولت که عمدتا دلیل آن کسری بودجه دولت است، دانست.

سپه با زیان ۳۵ هزار میلیاردی

یکی از ویژگی‌های خاص سود و ضرر انباشته بانکداری در ایران، تاسیس بانک ازسوی نهادهای مختلف همچون شهرداری‌ها، نیروی انتظامی، بنیاد مستضعفان، بنیادشهید و. است. علت این است که از روز اول این بانک‌ها برای تامین مالی پروژه‌های موسسان از محل سپرده‌های سپرده‌گذاران تاسیس می‌شوند؛ اتفاقی که در این بانک‌ها می‌افتد، اعطای تسهیلات به شرکت‌ها و اشخاص زیرمجموعه خودشان است. کارشناسان اقتصادی معتقدند بانک باید پس‌انداز مردم را دراختیار بهترین تولیدکننده‌ها قرار بدهد، نه پارتی‌دارترین‌ها، نه اشخاص زیرمجموعه موسسان بانک چراکه اگر منابع اقتصاد به بهترین‌ها تخصیص داده نشود، رشد اقتصادی کم شده و منابع به‌جای صرف در بخش مولد، صرف سفته‌بازی در بخش‌های غیرمولد می‌شود و درنهایت هم سود و ضرر انباشته اگر هزینه‌ای از عملکرد بد بانک حاصل شود، از جیب مردم پرداخت خواهد شد. این موضوع در بانک آینده تجربه شد. این وضعیت در بانک‌شهر نیز قابل مشاهده است. طبق نتایج صورت مالی سال گذشته بانک‌شهر، ۲۱شرکت فرعی و وابسته بانک شهر چیزی حدود ۴هزار و ۱۰۰میلیارد تومان به این بانک بدهی داشته که فعالیت عموم این شرکت‌ها غیربانکی و در حوزه‌های پرریسکی مانند عمران، ارز، بیمه و. است. همچنین بسیاری از شرکت‌های این بانک دارای زیان انباشته بوده و بعید است بتوانند بدهی‌های خود را با بانک تسویه کنند. بانک‌های نظامی ادغام‌شده نمونه جالب‌تر تاسیس بانک ازسوی نهادهای مختلف در ایران است. گرچه از رقم زیان انباشته بانک سپه پس از ادغام با بانک‌های نظامی (۴بانک و یک موسسه اعتباری) خبری منتشر نشده، اما در لایحه بودجه سال آینده رقم زیان بانک سپه حدود ۳۵هزار میلیارد تومان برآورد شده است. همچنین در لایحه بودجه سال۱۴۰۰ شرکت‌های دولتی نیز رقم زیان بانک سپه در سال۱۴۰۰ بیش از ۳۸هزار میلیارد تومان برآورد شده بود. همچنین آن‌طور که احمد حاتمی‌یزدی، مدیرعامل اسبق بانک‌های تجارت و صادرات در ۱۳تیر۱۴۰۰ و در گفت‌وگو با خبرگزاری‌ها گفته بود: «بازار زیان بانک‌های ادغامی در بانک سپه مجموعا بیش از ۷۰هزار میلیارد تومان برآورد می‌شود و تاکنون هیچ فردی در این مورد از مسئولان بانک سپه سوال نکرده است که چگونه می‌توانند زیان موجود را مهار کنند.»

۲۳۵ هزارمیلیارد تومان مطالبات معوق

نسبت مطالبات غیرجاری بانک‌ها اهمیت زیادی میان شاخص‌‏های کارکرد درست تامین مالی در یک اقتصاد دارد، زیرا مطالبات معوق بانک‌ها از یک‌سو یکی از علت‌های مهم زیان‌دهی بانک‌هاست و ازسوی دیگر مطالبات معوق بر کیفیت دارایی، ریسک اعتباری و کارایی تخصیص منابع به بخش‌‏های تولیدی نیز تاثیر می‌گذارد. افزایش در مطالبات غیرجاری تاثیر مستقیمی بر کاهش نرخ رشد وام‏‌دهی بانک‌‏ها هم در کوتامدت و هم در بلندمدت دارد که اثرات بلندمدت آن به‌مراتب شدیدتر است. درواقع افزایش مطالبات غیرجاری قدرت وام‏‌دهی بانک‌ها را کاهش می‌دهد.

بررسی آمارها نشان می‌دهد مطالبات غیرجاری بانک‌ها از ابتدای سال۱۳۹۸ با نوسانات زیادی همراه بوده، اما در تابستان۱۴۰۰ برای دومین فصل متوالی به روند افزایشی خود ادامه داده و به ۲۳۵هزار میلیارد تومان رسیده است. این رقم نسبت به بهار۱۴۰۰ با افزایش ۴/۴درصدی و در مقایسه با تابستان۱۳۹۹ حدود ۱۹درصد افزایش یافته است. طبق آمارهای بانک مرکزی در سال۱۳۹۹، نسبت تسهیلات غیرجاری به مانده کل تسهیلات ایران ۶.۷درصد بوده که این رقم در مقایسه با بسیاری از کشورهای توسعه‌یافته و درحال توسعه رقم بالایی محسوب می‌‏شود. طبق آمارهای بانک مرکزی، نسبت تسهیلات غیرجاری ریالی به کل تسهیلات در تابستان امسال ۵.۷درصد و برای تسهیلات ارزی ۱۰.۷درصد بوده است.

شایان ذکر است میان کشورهای همسایه و مجاور نیز وضعیت ایران در نسبت مذکور در مقایسه با برخی کشورها همانند عربستان‌سعودی، گرجستان و ترکیه مطلوب نیست. نسبت مطالبات غیرجاری به کل تسهیلات این کشورها با توجه به آمارهای بانک جهانی در سال۲۰۲۰ به ترتیب ۲/۲درصد، ۲.۳درصد و ۳.۹درصد است. در سطح جهان نیز نسبت مطالبات غیرجاری به کل تسهیلات بانکی در آمریکا ۱/۱درصد و در چین ۱.۸درصد است. البته در سطح جهان نسبت تسهیلات غیرجاری در دوره شیوع کرونا افزایش یافته و اگر این مقدار را در قبل از کرونا رصد کنیم، این نسبت در نظام بانکی جهان همواره بین ۲ تا ۵درصد در نوسان بوده است.

درمورد میزان مطالبات معوق بانک‌ها ابهامات زیادی وجود دارد. در دوره‌های مختلف این رقم ازسوی مسئولان متفاوت اعلام شده است که به نحوه محاسبه آن بازمی‌گردد. ازسوی دیگر مدیران بانکی برای گریز از پاسخگویی در این مورد با پرداخت تسهیلات جدید، شرایطی را برای بدهکاران بزرگ خود برای تسویه‌حساب تسهیلات معوق فراهم می‌کنند، به همین دلیل رقم واقعی این تسهیلات غیرجاری در ‌هاله‌ای از ابهام قرار دارد. این وضعیت در بخش توضیحات صورت‌های مالی به‌خوبی قابل مشاهده است، آنجایی که حسابرس صورت مالی مدعی‌شده بخش زیادی از تسهیلات غیرجاری (سررسید گذشته، معوق و مشکوک‌الوصول) در طبقه غیرجاری نیامده و مدیران بانک‌ها این ارقام را با امهال و تمدید به بخش جاری منتقل کرده‌اند. با همین وضعیت هم در برخی بانک‌ها ازجمله بانک سرمایه نسبت مطالبات غیرجاری معادل ۹۵درصد کل تسهیلات بانک بوده و این مقدار در بانک پارسیان نیز طی سال گذشته نزدیک به ۳۷درصد بوده است.

زیان انباشته ۷۵ هزار میلیارد تومانی 3 خودروساز

صورت‌های مالی سه خودروساز بزرگ کشور در سال۱۴۰۰ که به تازگی در سامانه کدال منتشر شده است از زیان ۹هزار و ۴۵۰میلیارد تومانی تولید حکایت دارد. این در شرایطی است که زیان انباشته نیز قله ۷۵هزار و ۶۰۰ میلیارد تومانی را فتح کرده است.

به گزارش اقتصادنیوز به نقل از دنیای اقتصاد، موتور تولید زیان در خودروسازی همچنان روشن است. صورت‌های مالی سه خودروساز بزرگ کشور در سال۱۴۰۰ که به تازگی در سامانه کدال منتشر شده است از زیان ۹هزار و ۴۵۰میلیارد تومانی تولید حکایت دارد. این در شرایطی است که زیان انباشته نیز قله ۷۵هزار و ۶۰۰ میلیارد تومانی را فتح کرده است. بر اساس این گزارش اگر چه سرعت تولید زیان در ۱۴۰۰ نسبت به سال۹۹ کاهش یافته، اما آمارها همچنان از زیان‌سازی خودروسازان حکایت دارد. قیمت‌گذاری دستوری دلیل روشن زیان تولید و انباشته خودروسازان است حال آنکه به نظر می‌رسد سیاستگذار برنامه مشخصی برای حذف یا کاهش ضرردهی شرکت‌های خودروساز به واسطه تغییر شیوه قیمت‌گذاری ندارد. در همین حال پیش‌بینی می‌شود با توجه به رشد هزینه نهاده‌های تولید در سال جاری و اصرار سیاستگذار به تثبیت قیمت، دور چرخش زیان‌دهی در خودروسازی افزایش یابد. این در شرایطی است که امسال برای تولید یک‌میلیون و ۵۰۰ هزار دستگاه خودرو برنامه‌ریزی شده است.

سرعت تولید زیان در شرکت‌های خودروساز کاهش یافت. طبق صورت‌های مالی حسابرسی نشده خودروسازان در سامانه کدال هر چند سه خودروساز بزرگ کشور همچنان با زیان تولید و انباشته مواجه هستند اما از سرعت رشد زیان‌‌دهی آن‌ها کاسته شده است.

بر این اساس زیان تولید در سال 1400 به 9میلیارد و 450میلیون تومان رسیده. این در شرایطی است که زیان انباشته نیز قله 76هزار میلیارد تومان را فتح کرده است. بنابر گزارش ارائه‌شده از سوی سه شرکت خودروساز بزرگ کشور (ایران‌خودرو‌، سایپا و پارس‌خودرو)، زیان تولید نسبت به سال 99 حدود 40 درصد کاهش یافته و از سرعت رشد زیان انباشته نیز در 1400 کاسته شده است. بر این اساس قیمت‌گذاری دستوری دلیل مشخص زیان تولید و انباشته خودروسازان شناخته می‌شود. این در شرایطی است که سیاستگذار خودرو برنامه تعیین‌شده‌ای برای حذف آن از خودروسازی کشور ندارد. هر چند فرامین هشت‌ماده‌ای رئیس‌جمهور مبنی بر واگذاری سهام دولت را می‌توان مبنای حذف قیمت‌گذاری دستوری از تولیدات خودروسازان عنوان کرد، با این حال فعالیت جدی برای عرضه سهام دولت دیده نمی‌شود. از سوی دیگر سیاستگذار خودرو نسبت به دیگر مسیرهای اصلاح قیمت نیز روی خوش نشان نداده و همچنان بر قیمت‌گذاری دستوری جهت تنظیم بازار تاکید دارد.آزادسازی قیمت خودرو راهکار بسیاری از کارشناسان و دست‌اندرکاران صنعت خودرو است برای حذف زیان‌دهی تولید؛ حال آنکه وزارت صمت با واهمه از تبعات اجتماعی رشد قیمت خودرو‌، هیچ‌گاه روی خوش به این پیشنهاد نشان نداده است. از سوی دیگر قیمت‌گذاری خودرو در بورس کالا می‌توانست مسیری شفاف در قیمت‌گذاری و عرضه خودرو به بازار باشد که این مسیر نیز با مخالفت جدی سیاستگذار خودرو روبرو بوده است. بدین ترتیب به نظر می‌رسد مسیر دیگری برای واقعی‌سازی قیمت نباشد مگر اینکه با واگذاری سهام معجزه‌ای در این زمینه رخ دهد.

در هر حال آنچه مشخص است، تا سیاستگذار خودرو نسبت به اصلاح و واقعی‌سازی قیمت تن ندهد‌، زیان تولید و انباشته خودروسازی همچنان روند صعودی خواهد داشت. اما آمارهای ارائه‌شده از سوی سامانه کدال گویای واقعیت دیگری نیز هست. از ابتدای سال جاری تاکنون با توجه به روند صعودی نرخ تورم عمومی‌، رشد نرخ ارز و همچنین حذف ارز 4200تومانی هزینه خودروسازی به‌شدت رشد کرده. این در شرایطی است که سیاستگذار خودرو نیز در اظهاراتی، رشد قیمت در سال جاری را منتفی خوانده، چرا که در آذر‌ماه سال 1400، رشد 18‌درصدی قیمت بر محصولات خودروسازان اعمال شده است. بنابراین با توجه به رشد هزینه نهاده‌های تولید به دلیل رشد نرخ تورم و ارز و . از یک‌سو و ثبات قیمت در سال جاری با صلاح‌دید سیاستگذار باید در انتظار رشد انفجاری زیان در شرکت‌های خودروساز باشیم. رشد زیان تولید و انباشته نیز سیگنال‌هایی است برای افت تولید و به دنبال آن اوج‌گیری دلالی و واسطه‌گری در بازار خودرو. از دیگر سو همچنین رشد زیان انباشته و تولید به طور حتم واگذاری سهام خودروسازی را با مشکلاتی روبرو خواهد کرد. اما آمار کدال مبنی‌بر کاهش سرعت تولید زیان حاوی سه نکته است. نکته اول اینکه توقف تولید محصولات زیان‌ده همچون 405 و پراید در کاهش سرعت زیان نقش مهمی ‌داشته؛ این در شرایطی است که پرتیراژها همچنان زیان‌ده‌ترین خودروها در این آمار شناخته می‌شوند. از سوی دیگر گروه پژو نیز زیان‌ده‌ترین محصولات در این آمار عنوان شده است.

سود و زیان فروش خودرو در 1400

بررسی صورت‌های مالی تلفیقی سه خودروساز بزرگ کشور مربوط به 12ماهه سال 1400 نشان می‌دهد این سه شرکت در مجموع حدود 9هزار و 450میلیارد تومان زیان را در بخش عملیات در حال تداوم (تولید) در صورت‌های مالی خود ثبت کردند. در میان این شرکت‌های خودروساز بزرگ، سایپایی‌ها با درج زیان تولیدی حول‌و‌حوش 6هزار و 655میلیارد تومان رتبه اول جدول زیان تولید را دارد. بعد از این شرکت، ایران‌خودرو با ثبت زیان تولیدی حدود دو هزار و 478 میلیارد تومان رتبه دوم را به خود اختصاص داده است. پارس‌خودرو نیز در صورت‌های مالی تلفیقی تا پایان سال گذشته در مجموع حدود 315میلیارد تومان زیان تولید را به خود دیده است. با توجه به زیان‌های تولید ثبت‌شده در صورت‌های مالی خودروسازان، سایپایی‌ها به‌تنهایی حدود 70درصد زیان تولید کل را به خود اختصاص داده‌اند.

اما بررسی ریز فروش شرکت‌های خودروساز نشان می‌دهد ایران‌خودرویی‌ها در این بخش با ثبت زیان حدود 5هزار و 600میلیارد تومان در صدر جدول قرار دارند. آبی‌های جاده‌مخصوص طی سال گذشته در مجموع حدود 451‌هزار و 600 دستگاه از انواع محصولات خود را برای مشتریان فاکتور کردند. از محل فروش این تعداد دستگاه خودرو حدود 109هزار و 340میلیارد تومان به حساب خود واریز کردند. این در حالیست که تولید این تعداد خودرو هزینه حدود 114هزار و 940میلیارد تومانی روی دست ایران‌خودرو گذاشته است. در میان محصولات تولیدی ایران‌خودرو طبق ادوار گذشته گروه پژو بیشترین زیان فروش را در صورت‌های مالی این خودروساز ثبت کرده است. آبی‌های جاده مخصوص طی سال گذشته حول‌و‌حوش 300هزار دستگاه انواع محصولات خود با برند پژو را به بازار عرضه کردند. فروش این تعداد خودرو با برند پژو زیانی حدود 6‌هزار و 840‌میلیارد تومانی به این خودروساز تحمیل کرده است. بعد از گروه پژو، گروه سمند در جایگاه دوم بیشترین زیان‌دهی در میان محصولات تولیدی این خودروساز قرار دارد. خودروساز ساکن کیلومتر 14 جاده مخصوص از محل فروش حدود 50هزار دستگاه انواع سمند عرضه‌شده بیش از هزار و 800میلیارد تومان زیان را تجربه کرده است.

رانا نیز با درج زیان حدود 31میلیارد و 400‌میلیون تومانی پشت سر گروه سمند در جاده زیان‌دهی حرکت کرده است. آبی‌های جاده مخصوص طی سال 1400 در مجموع حدود 28‌هزار و 380‌دستگاه رانا را برای حرکت به سمت بازار آماده کردند. اما برخلاف محصولات یاد‌شده ایران‌‌خودرویی‌ها در فروش دنا سودده بوده‌اند. غول آبی جاده مخصوص در 12ماهه سال گذشته حدود55‌هزار و 750 دستگاه انواع دنا را برای مشتریان خود فاکتور کردند. فروش این تعداد دنا در سال گذشته حدود 500میلیارد تومان سود را به حساب ایران‌خودرو واریز کرده است. آبی‌های جاده مخصوص در صورت‌های مالی تلفیقی سال گذشته خود سود و زیان ‌هایما محصول مونتاژی چینی خود و همچنین تارا جدیدترین محصول حاضر در خطوط تولید خود را اعلام نکرده و جلوی نام دو خودروی یاد‌شده سود و ضرر انباشته در صورت‌های مالی خود خط تیره قرار داده‌اند. حال به سراغ وضعیت فروش دیگر خودروساز بزرگ کشور یعنی خودروسازی سایپا می‌رویم. خودروساز ساکن کیلومتر 15 جاده مخصوص طی سال 1400 در مجموع حول‌و‌حوش 310هزار و 200 دستگاه از انواع محصولات تولیدی خود را برای مشتریان فاکتور کرد. از محل فروش این تعداد خودرو در مجموع حدود سه‌هزار و 160‌میلیارد تومان زیان را در کارنامه خود ثبت کرده است.

به‌رغم توقف تولید خانواده X100 (پراید) نارنجی‌های جاده مخصوص همچنان از فروش این خودرو زیان را در صورت‌های مالی خود تا پایان سال گذشته درج کردند. آن‌طور که سایپایی‌ها در صورت‌های مالی خود اعلام کردند، از ناحیه فروش 127‌ دستگاه انواع پراید در سال گذشته، نزدیک به یک‌میلیارد و 510 میلیون تومان زیان دیده‌اند. خانواده X200 (تیبا، ساینا و کوییک) اما بیشترین زیان را نصیب خودروساز کیلومتر 15 جاده مخصوص کرده است. این خودروساز سال گذشته در مجموع نزدیک به 263‌هزار و 270 دستگاه انواع محصولات حاضر در خانواده X200 را به بازار عرضه کرد. فروش این تعداد از اعضای خانواده X200 باعث شد تا سایپایی‌ها حدود چهار‌هزار و 618میلیارد تومان زیان را در صورت‌های مالی خود ثبت کنند. فروش شاهین که عنوان جدیدترین محصول گروه خودروسازی سایپا را یدک می‌کشد نیز با زیان همراه بوده است.

نارنجی‌های جاده مخصوص سال گذشته 21‌هزار و 950 دستگاه شاهین را در بخش فروش خود فاکتور کردند. فروش این تعداد شاهین زیانی حدود 77‌میلیارد و 900‌میلیون تومانی را به این خودروساز تحمیل کرده باشد. خودروساز ساکن کیلومتر 15 جاده مخصوص سال گذشته 4 دستگاه آریو فروخته و از محل فروش این تعداد آریو بیش از 835‌میلیون تومان ضرر کرده است. اما غول نارنجی جاده خصوص در فروش وانت 151 (وانت پراید)، چانگان و سراتو توانسته سود را به حساب خود واریز کند. سایپایی‌ها سال گذشته حدود 24‌هزار و 490 دستگاه وانت پراید فروختند. فروش این تعداد خودرو سودی نزدیک به 825‌میلیارد و 430‌میلیون تومان به حساب این خودروساز واریز کرده است. همان‌طور که عنوان شد در فروش چانگان نیز سایپایی‌ها سود کردند. این خودروساز سال گذشته در مجموع بیش از 360 دستگاه چانگان را برای مشتریان فاکتور کرد. از محل فروش این تعداد چانگان بیش از 73میلیارد و 500‌میلیون تومان درآمد کسب شد.

فروش یک دستگاه سراتو نیز سودی حدود 53‌‌میلیون‌تومانی برای این خودروساز به همراه داشته است. حال سراغ سومین خودروساز بزرگ کشور یعنی پارس‌خودرو می‌رویم. این خودروساز سال گذشته را با فروش بیش از 116هزار دستگاه خودرو به پایان رساند. فروش این تعداد خودرو حدود 10هزار و 400میلیارد تومان درآمد برای این خودروساز به همراه داشت. اما با توجه به اینکه این تعداد خودرو بیش از 10هزار و 800میلیارد تومان هزینه تولید روی دست پارس‌خودرو گذاشت، بنابراین سومین خودروساز بزرگ کشور نیز از محل فروش محصولات حدود 398‌میلیارد تومان زیان به خود دیده است. در میان محصولات تولیدی پارس‌خودرو، فروش حدود 64هزار دستگاه از خودروهای زیر‌مجموعه گروه Q200 زیانی بیش از 286‌میلیارد و 900‌میلیون تومانی را برای این خودروساز به همراه داشته است.

پارس‌خودرویی‌ها سال گذشته بیش از هزار و 160 دستگاه برلیانس برای مشتریان فاکتور کردند. فروش این تعداد برلیانس زیانی حول‌و‌حوش 106میلیارد و 840میلیون تومان به این خودروساز تحمیل کرده است. فروش یک دستگاه خودرو از گروه رنو نیز زیان 11میلیون تومانی را در صورت‌های مالی پارس‌خودرو ثبت کرده است.اما سومین خودروساز بزرگ کشور همانند شرکت مادر خود در فروش برخی از محصولات خود سودده بوده است. پارس‌خودرویی‌ها سال گذشته نزدیک به 13‌هزار و 690 دستگاه کوییک معمولی را برای مشتریان خود فاکتور کردند. فروش این تعداد کوییک معمولی درآمدی حدود 11میلیارد و 150‌میلیون تومانی برای پارس‌خودرو به ارمغان آورد. بنابراین شاهد هستیم سومین خودروساز بزرگ کشور برخلاف گروه Q200 در فروش کوییک معمولی سوددهی را تجربه کرده است.دیگر محصولی که پارس‌خودرویی‌ها توانسته‌اند در فروش آن سودی را نصیب خود کنند، گروه S200 است. پارس‌خودرویی‌ها طی بازه یک‌ساله سال گذشته نزدیک به 12‌هزار و 450 دستگاه از محصولات زیر‌مجموعه گروه S200 را به بازار عرضه کردند. فروش این تعداد خودرو بیش از 16‌میلیارد و 850‌میلیون تومان درآمد به حساب پارس‌خودرو واریز کرده است.