روش محاسبه شاخص‌ها

بررسی‌ها نشان می‌دهد که «اصلاحات اقتصادی»، «حکمرانی مناسب» و «سیاست‌گذاری موثر» استونی از ابتدای استقلال، عامل شتاب‌دهنده به رشد اقتصادی در این کشور بوده است. در طرف مقابل، «فساد گسترده»، «آزادی اقتصادی پایین و دموکراسی نامناسب»، «عدم شفافیت در کسب‌و‌کار» و «ضعف قوانین» عوامل بازدارنده کشتی اقتصادی گرجستان از حرکت بوده‌اند. (+)

همه چيز درباره محاسبه شاخص بورس

روش محاسبه شاخص این روزها محل بحث فعالان بازار است. برخی بر این باورند که شاخص کل بورس تهران بیشتر خط صعودی بورس را ترسیم می‌کند، همچنین گفته می‌شود که تغییر روش محاسبه شاخص از آذر ماه ۸۷ امکان مقایسه تاریخی روند بورس را سلب کرده است.

این شاخص در 11ماه نخست امسال بیش از 100درصد رشد کرد. پرسش اینجاست که آیا فعالان بورس درست استدلال می‌کنند؟ شاخص کل بورس تهران فراز و نشیب‌های زیادی را پشت‌سر گذاشته است. در گذشته شاخص کل بورس تهران از میانگین قیمت سهام شرکت‌های بورس به دست می‌آمد و به همین دلیل تا قبل از آذر ماه سال87 به شاخص روش محاسبه شاخص‌ها کل بورس تهران شاخص قیمت هم گفته می‌شد اما از آذر ماه سال87 تاکنون مولفه سود نقدی شرکت‌ها در شاخص بورس محاسبه می‌شود. در واقع شاخص بورس تهران حاصل جمع افزایش قیمت سهام و سود نقدی شرکت‌های بورس است، به همین دلیل است که به آن شاخص قیمت و سود نقدی هم می‌گویند. موضوع این است که روش محاسبه شاخص بر مبنای چنین فرمولی میزان شتاب و سرعت رشد شاخص را بیشتر نشان می‌دهد. برخی فعالان بازار سرمایه معتقدند که مدل جدید شاخص که به‌عنوان شاخص کل بورس از اواخر سال87 طراحی و مورد محاسبه قرارگرفته، بیانگر واقعیت بازار نبوده و از سقوط پی‌در‌پی شاخص جلوگیری می‌کند.

بورس اوراق بهادار تهران از فروردین ماه 1369 اقدام به محاسبه و انتشار شاخص قیمت برمبنای عدد پایه 100 و با نام تپیکس (TEPIX) کرد که این شاخص، نماگر تغییرات قیمت کل بازار بوده و به صورت میانگین وزنی محاسبه می‌شد.

این شاخص در آن زمان 52 شرکت را دربرمی‌گرفت و درصورتی‌ که نماد شرکتی بسته بود یا برای مدتی معامله نمی‌شد، قیمت آخرین معامله آن در شاخص لحاظ می‌شد و تعداد سهام منتشره شرکت‌ها، معیار وزن‌دهی در این شاخص بود که این امر منجر به تأثیر بیشتر شرکت‌های بزرگ در شاخص می‌شد.

در این میان شاخص قیمت و بازده نقدی یا همان شاخص بازده کل با نماد TEDPIX از فروردین1377 در بورس تهران محاسبه و منتشر شده است. تغییرات این شاخص نشانگر بازده کل بورس است و از تغییرات قیمت و بازده نقدی پرداختی متأثر می‌شود. این شاخص تمامی شرکت‌های پذیرفته شده در بورس را در بردارد و شیوه وزن‌دهی و محاسبه آن همانند شاخص کل قیمت (TEPIX) است و تنها تفاوت میان آن در شیوه تعدیل آنهاست، به‌طوری که شاخص قیمت و بازده نقدی علاوه بر موارد تعدیل شاخص قیمت، درصورت پرداخت سود نقدی نیز تعدیل می‌شود. علاوه بر این شاخص بازده (سود) نقدی که با نماد TEDIX منتشر می‌شود، بیانگر سطح عمومی بازده نقدی پرداختی شرکت‌هاست و مقدار آن از تقسیم پایه شاخص کل قیمت (TEPIX) بر پایه شاخص بورس (قیمت و بازده نقدی)(TEDPIX)، به دست می‌آید.

چرا محاسبه شاخص کل بورس تغییر کرد؟

شاخص کل قیمت، شاخص قیمت و بازده نقدی، شاخص بازده نقدی، شاخص صنعت، شاخص 50 شرکت فعال‌تر شاخص تالار اصلی و فرعی از شاخص‌هایی بودند که در بورس اوراق بهادار تهران مورد محاسبه قرار می‌گرفتند ولی در راستای اجرای بند 3 مصوبه شورای بورس و اوراق بهادار در تاریخ هشتم مرداد86، مقرراتی برای تغییر در محاسبه شاخص بورس به پیشنهاد هیأت مدیره سازمان بورس ارائه شد و در تاریخ 30 اردیبهشت 1387 در 10 ماده و 3 تبصره دستورالعمل نحوه تغییر شاخص‌های بورس یا تعریف شاخص‌های جدید تصویب شد.

بر اساس این مصوبه بود که شورای بورس اقدام به انتشار مقررات اجرایی نحوه تغییر در شاخص‌های بورس یا تعریف شاخص‌های جدید در بازار سهام کرد و همزمان با راه‌اندازی نرم‌افزار جدید معاملات موسوم به جم در روز 16 آذرماه، شاخص قیمت و دیگر شاخص‌های بورسی تغییراتی نسبت به گذشته پیدا کردند، به‌طوری که شاخص بازده نقدی و قیمت از سال87 به‌عنوان شاخص کل در بورس معرفی شد و در حال حاضر به جای شاخص قیمت، شاخص کل بورس به همراه شاخص صنعت، شاخص بازار اول، شاخص بازار دوم و شاخص آزاد شناور و شاخص 30 شرکت بزرگ در بورس اوراق بهادار تهران محاسبه می‌شود.

شاخص قیمت که به‌عنوان شاخص قدیم بورس مطرح است در گذشته بر اساس تغییرات قیمت سهام بازار محاسبه می‌شد، به‌طوری که تغییرات تمام شرکت‌های بورسی در این شاخص لحاظ می‌شد اما در محاسبه فعلی شاخص قیمت از قیمت تعدیل شده استفاده می‌شود، به‌طوری که قیمت سهم پس از تقسیم سود نقدی کاهش پیدا می‌کند که در محاسبه جدید، پایه شاخص به اندازه سود تقسیم شده، تعدیل می‌شود تا تاثیری بر شاخص نگذارد. لذا شاخص قیمت تنها بر اساس تغییرات قیمت محاسبه می‌شد ولی شاخص سود نقدی اثر تقسیم سود را نیز مورد بررسی قرار می‌دهد.

به‌عنوان مثال، در محاسبه جدید شاخص درصورتی که قیمت سهام یک شرکت بورسی قبل از برگزاری مجمع عمومی عادی سالانه یک‌هزار و 200 ریال باشد و این شرکت 200 ریال سود در مجمع تقسیم کند، در روز گشایش نماد تغییرات قیمت نسبت به مبلغ یک هزار ریال انجام می‌شود تا تاثیری در شاخص به وجود نیاید.

اما درگذشته نحوه محاسبه شاخص به گونه دیگری بود، به‌طوری که اگر سهام یک شرکت بورسی یک‌هزار و 200ریال بود و در مجمع 200ریال سود تقسیم می‌کرد، نماد با قیمت1100 ریال باز می‌شد که این امر شاخص را منفی می‌کرد. بنابراین در محاسبه جدید، تغییرات شاخص نسبت به مرز یک هزار ریال برای شرکت مذکور انجام می‌شود تا تاثیری در شاخص ایجاد نشود.

اشکالات شاخص فعلی بورس

به این ترتیب با تغییرات ایجاد شده در محاسبه شاخص بورس تهران، در شاخص فعلی، قیمت سهام یک شرکت قبل از مجمع منهای سود تقسیمی این شرکت محاسبه می‌شود که عمده‌ترین اشکال محاسبه آن در این روش محاسبه شاخص‌ها است که امکان مقایسه شاخص با گذشته از بین رفته و نمی‌توان بر مبنای اعداد سال گذشته به یک نتیجه منطقی در مورد روند حرکت شاخص در سال‌جاری رسید.

علاوه بر این سود نقدی شرکت‌ها در زمان بازگشایی نماد سهام آنان پس از مجمع از مخرج کسر محاسبه بازدهی کسر می‌شود که سبب رشد در محاسبه شاخص می‌شود و دلیل این موضوع نیز تلاش برای جلوگیری از نزول شاخص در دوران نزول است. عدم تطابق حرکت شاخص با حرکت قیمت‌ها، سردرگمی سهامداران و کاهش اعتماد به شاخص از جمله انتقادات وارده به شاخص جدید است که این مسائل موجب شده کارکرد شاخص به‌عنوان نماگر رویه کلی بازار در پرده ابهام قرار گیرد. بر این اساس است که برخی از فعالان بازار سرمایه نسبت به نحوه محاسبه شاخص، افزایش و مقایسه آن اعتراض داشته و معتقدند که شاخص‌های قدیمی نیز باید در نرم‌افزار جدید معاملاتی بورس تعریف و برای عموم نمایش داده شوند. با واقعی‌کردن شاخص و پذیرش اشتباهات شاخص می‌توان بازار را از فشار زیاد رهانید و سرمایه‌گذاران را از نگرانی بیرون آورد.

آیا رشد شاخص ارتباطی به تغییر فرمول دارد؟

رشد شاخص بورس به تبع تغییر فرمول محاسبه، از بازده قیمت به بازده نقدی و قیمت، فارغ از منطق تغییر شاخص این سؤال را مطرح می‌کند که آیا این تغییر اساسا درست و منطقی بوده یا نه و آیا رشد اخیر شاخص بورس ارتباطی به تغییر فرمول محاسبه آن دارد؟

در این میان یکی از کارگزاران بورس نحوه محاسبه شاخص کل بورس را مورد توجه قرار داد و گفت: یکی از اشکالات محاسبه شاخص کل بورس این است که اگر 5درصد سهام شرکت در بورس پذیرفته شده باشد، کل شرکت در محاسبه شاخص لحاظ می‌شود. لذا باید شاخصی مورد محاسبه قرار گیرد که بیان‌کننده وضعیت بازار باشد. وی با بیان اینکه شاخص کل بورس با شاخص قیمت و بازده نقدی پیوند زده شده است، ادامه داد: در محاسبه شاخص قدیم زمانی که شرکت‌ها سود تقسیم می‌کردند، شاخص کاهش پیدا می‌کرد ولی شاخص جدید طوری محاسبه می‌شود که با تقسیم سود شاخص افزایش می‌یابد، به‌طوری که در حال حاضر نیمی از بازدهی بورس از ابتدای سال تاکنون به‌دلیل برگزاری مجامع و تقسیم سود نقدی است.

شاخص فعلی واقعی‌تر از شاخص قبلی است

در این میان مدیرعامل شرکت بورس اوراق بهادار نظر دیگری دارد و معتقد است که شاخص کلی که در حال حاضر در بورس تهران محاسبه می‌شود واقعی‌تر از شاخص قبلی است. دکتر حسن قالیباف‌اصل در پاسخ به این سؤال که آیا شاخص کل بورس واقعیت‌های بازار را نشان می‌دهد یا نه گفت: شاخصی که در گذشته به نام شاخص قیمت مورد محاسبه قرار می‌گرفت، بخشی از واقعیت را نشان می‌داد که آن واقعیت فقط بازده به خاطر تغییرات قیمت بود ولی شاخص فعلی، بازده کل را نشان می‌دهد که هم شامل تغییرات قیمت و هم سود نقدی است؛ لذا شاخص کلی که در حال حاضر محاسبه می‌شود واقعی‌تر است زیرا کل واقعیت بازار را نشان می‌دهد.

رشد پی‌در‌پی شاخص فعلی

آمار روند حرکتی شاخص بورس از سال83 تاکنون بیانگر واقعیت دیگری است و این موضوع را به ذهن متبادر می‌کند که شاخص جدید برای رشد طراحی شده است! به‌طوری که شاخص قدیم بورس اوراق بهادار کشور که تنها با احتساب بازده قیمت محاسبه می‌شد در بهترین حالت و بالاترین رقم خود توانست در سال82 به رقم 3هزار و 809 واحد برسد و بعد از آن روند نزولی را طی کرد.

آمار حرکت شاخص کل بورس از ابتدای سال88 و بعد از تغییر فرمول محاسبه شاخص، نشان می‌دهد که شاخص کل بورس از همان ابتدای سال روند صعودی خود را آغاز کرد و از کانال 7هزار واحد در ابتدای سال به 12هزار و 537 واحد در پایان سال رسید. اما این پایان ماجرا نبود و روند پرشی و جهشی شاخص کل بورس طبق فرمول جدید در سال89 به اوج خود رسید و این متغیر مهم اعداد 13هزار، 14هزار، 15هزار، 16هزار، 17هزار و در نهایت 18هزار را فتح کرد که بیشترین رکورد شاخص بورس نیز مربوط به فصل مجامع و تقسیم سود شرکت‌ها بوده است.

این حرکت در سال‌های 90، 91 و 92 هم تکرار شد، به گونه‌ای که شاخص بورس در این سال‌ها، به‌خصوص امسال رشد فزاینده‌ای را تجربه کرد و از 38هزار واحد در رکوردی بی‌سابقه به 80هزار واحد رسید. همانطور که آمار نشان می‌دهد بعد از تغییر فرمول محاسبه شاخص کل، این متغیر مهم هیچ‌گاه شاهد سقوط 5 هزار واحدی همانند سال‌های83 تا 87 نشده و همواره مسیر خوش و خرمی را پیموده است.

مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در سال گذشته نحوه محاسبه شاخص‌های اصلی بورس تهران را مورد ارزیابی قرار داده و با توجه به انتقادات وارده بر نحوه محاسبه شاخص پیشنهادهای جدیدی برای نحوه محاسبه ارائه کرده است. همچنین این مرکز اعلام کرد که با توجه به اهمیت حیاتی وجود اطلاعات در بازارهای مالی ضروری است که شاخص قیمت برای تمامی روزهای کاری بورس از تاریخ انقطاع آن در آذرماه 1387 تاکنون محاسبه و منتشر شود؛ لذا این مرکز پیشنهادهایی برای محاسبه شاخص ارائه کرد.

این مرکز عنوان کرد از آنجا که محاسبه شاخص برای تمامی ساعات معاملاتی دشوار است پیشنهاد می‌شود حداقل شاخص قیمت بر مبنای قیمت روزانه (قیمت آغازین، پایانی یا میانگین این دو) محاسبه شده و در اختیار فعالان بازار قرار گیرد. این کار، عملا امکان انتخاب یکی از دوشاخص قیمت یا بازده کل را برای فعالان بازار فراهم می‌کند. مدیرعامل شرکت بورس در مهرماه امسال در نشست خبری اظهار کرد: قرار است شاخص بازده نقدی منتشر شود که مستقل از شاخص کل، بازده نقدی و بازده قیمت را مورد محاسبه قرار دهد.

به گفته قالیباف‌اصل، نرم‌افزار این سیستم توسط شرکت بورس در حال تهیه است تا اطلاعات را از سیستم معاملات بگیرد زیرا سیستم معاملات بورس محاسبه شاخص را انجام می‌داد اما تنظیمات آن به شکلی بود که شاخص کل را محاسبه می‌کرد که امیدواریم با طراحی این نرم‌افزار، شرکت بورس بتواند شاخص قیمت را محاسبه کند. وی اعلام کرد:‌ به‌دنبال این هستیم تا نرم‌افزاری طراحی شود که مانند شاخص کل بتواند هر لحظه از زمان بازار مورد محاسبه قرارگیرد و اطلاعات را در اختیار بازار قرار دهد.

تقسیم سود نقدی شاخص را بالا می‌برد

حسن قالیباف‌اصل، مدیرعامل شرکت بورس در مورد اینکه آیا رشد اخیر شاخص به تغییر فرمول محاسبه آن ارتباطی دارد یا نه، گفت: در ماه‌هایی از سال سود نقدی روی رشد شاخص اثرگذار است و آن هم‌زمانی است که مجمع عادی شرکت‌ها برگزار می‌شود و شرکت‌ها سود نقدی تقسیم می‌کنند ولی زمانی که مجمع برگزار نمی‌شود، شاخص قیمت هر تغییری کند، شاخص کل نیز همانقدر دچار تغییر می‌شود. وی اضافه کرد: لذا تقسیم سود نقدی که در شاخص بورس اثرگذار است فقط مربوط به ماه‌هایی از سال و معمولا در تیر ماه و فصل مجامع شرکت‌هاست و در مابقی ماه‌های سال این موضوع تاثیری روی شاخص کل بورس ندارد. قالیباف‌اصل در ادامه تاکید کرد: شاخص اصلی بورس همان شاخص کل است که شاخص کاملی بوده و در آینده نیز نحوه محاسبه آن تغییری نمی‌کند.

شاخص nvt چیست و چگونه از آن استفاده کنیم؟

مانند بازار بورس، در دنیای رمزارزها کاربران به دنبال ارزش‌گذاری دارایی خود با استفاده از روش‌های گوناگون هستند. یکی از شاخص‌هایی که می‌تواند در این زمینه کارآمد باشد، NVT نام دارد. ان وی تی مشابه شاخص پی به ای (P/E) که نسبت قیمت به درآمد در بورس را نشان می‌دهد، می‌باشد. اما تفاوت‌هایی دارد که به بررسی آن می‌پردازیم.

در این مقاله با موضوعات زیر آشنا خواهید شد:

شاخص NVT بیت کوین چیست؟

NVT خلاصه شده‌ی عبارت Network Value to Transaction می‌باشد. NVT شاخصی است که رابطه بین حجم انتقال و ارزش بازار را توصیف می‌کند. اغلب به آن نسبت P/E در ارزهای دیجیتال می‌گویند، که توسط ویلی وو ساخته شده است. اصطلاحاً شاخص ان وی تی به معنی ارزش شبکه‌ی یک رمزارز به تراکنش‌های آن است. یعنی با تقسیم کردن ارزش شبکه بر تراکنش‌های روزانه‌ی آن رمزارز به NVT آن رمزارز می‌رسیم. بنابراین، اگر مقدار شبکه بیشتر از حجم تراکنش باشد، مقدار NVT بالایی به دست می‌آید و برعکس.

چگونه از شاخص NVT استفاده کنیم؟

در مورد نحوه‌ قرائت این شاخص باید گفت که مقدار NVT بالا نشان می‌دهد که ارزش‌گذاری شبکه از حجم تراکنش آن پیشی گرفته است. که گاهی به شکل حباب قیمت دیده می‌شود. با این حال، در برخی موارد نادرتر، NVT رشد واقعی شبکه را اندازه گیری می‌کند. از سوی دیگر، مقادیر پایین NVT نشان می‌دهد که علیرغم افزایش علاقه به آن رمزارز، که از طریق تعداد تراکنش‌های بیشتر مشاهده می‌شود، ارزش شبکه عقب مانده است. اگر بخواهیم کمی تخصصی تر به این موضوع نگاه کنیم، می‌توان گفت که ان وی تی یک شاخص قدرتمند است برای تحلیل یک رمزارز، که نشان می‌دهد آیا ارزش‌گذاری آن رمزارز بر اساس رابطه بین قیمت و فعالیت زنجیره ای آن مناسب بوده یا خیر. یعنی NVT بالا نشان‌دهنده ارزش بالای شبکه بوده و مارکت کپ در مقایسه با توانایی تراکنش‌های رمزارز و حجم آن، بسیار ارزشمند است و NVT پایین یعنی مارکت کپ در مقایسه با توانایی تراکنش‌ها، کمتر ارزش‌گذاری شده است.

در حالی که مقدار NVT در تشخیص سقوط‌های بازار قبل از وقوع آن‌ها خیلی مفید نیست، می‌توان از آن برای نشان دادن وجه تمایز بین صعود و سقوط پس از اوج گیری قیمت یک رمزارز استفاده کرد. اگر ارزش آن رمزارز پس از یک اصلاح قابل توجه قیمت افزایش یابد، احتمال ترکیدن حباب وجود دارد.

شاخص بیت کوین NVTS چیست؟

شاخص بیت کوین ان وی تی اس شباهت‌های فراوانی با شاخص NVT دارد. این شاخص داده‌های مطمئن تر و صحیح تر در اختیار معامله گران می‌گذارد. برای محاسبه شاخص بیت کوین ان وی تی اس شما باید مقدار کل سرمایه گذاری در بازار را بر حجم معاملات در هر روز، تقسیم نمایید.

چگونه شاخص NVT را محاسبه کنیم؟

همانطور که گفته شد شاخص ان وی تی از محاسبه‌ یک کسر ساده به دست می‌آید. که می‌توان صورت این کسر یعنی ارزش شبکه را از سایت‌هایی مانند کوین مارکت کپ و مخرج کسر یعنی حجم تراکنش‌ها را از سایت‌هایی مانند www.blockchain.com مشاهده کنید.

بیشترین میزان استفاده این شاخص برای رمزارز بیت کوین است. بیت کوین که اولین رمزارز در جهان به حساب می‌آید، به دلیل تاثیرگذاری شدید روی بازار و مابقی رمزارزها در دنیا، از جهات زیادی مورد توجه معامله‌گران و سرمایه‌گذاران ارزهای دیجیتال می‌باشد. از این جهت می‌توان از سایت www.cryptoquant.com به صورت لحظه ای نموداری تشکیل شده از دو خط قیمت و نسبت NVT بیت کوین را مشاهده کرد.

جمع‌بندی

با توجه به این موضوع که اطلاعات مربوط به این کسر در سایت‌ها زیادی عرضه می‌شوند، در نظر داشته باشید که حتما اطلاعات را از سایت‌های معتبر و معروف بگیرید تا در نتیجه محاسبه دچار اختلاف نشوید.

در انتها باید گفت که این شاخص با تمامی جوانبش، تنها می‌تواند یک راهنمایی یا دید بلندمدت برای معامله‌گران این حوزه باشد و نمی‌توان از آن برای تصمیم‌گیری قطعی و نهایی استفاده کرد. باید از NVT در کنار سایر فاکتورهای بررسی یک رمزارز استفاده کرد تا بتوان بهترین تصمیم را برای سرمایه‌گذاری یا عدم سرمایه‌گذاری در آن اتخاذ کرد.

نحوه محاسبه شاخص توده بدنی (BMI)

اگر بخواهیم فرمول دقیق و علمی محاسبه شاخص توده بدنی را برای شما بیان کنیم باید بگوییم که نسبت وزن به مربع قد برابر است با شاخص توده بدنی شما. در واقع اگر بخواهید از این فرمول استفاده کنید باید وزن خود به کیلوگرم را بالای خط تقسیم قرار داده و مربع قد خود به متر را در پایین خط تقسیم قرار دهید.
به عنوان مثال اگر قد شما 1.64 باشد و وزن شما 56 کیلوگرم باشد، شاخص توده بدنی شما برابر با 20.82 خواهد بود. حال برای اینکه متوجه شوید آیا این عدد نرمال هست یا خیر، باید بدانید وزن نرمال بین چه بازه عددی می باشد. در واقع بازه عددی 18.5 الی 24.9 در بازه وزن نرمال قرار دارد. اما مقادیر کمتر و بیشتر این عدد به ترتیب نشان دهنده کمبود و یا اضافه وزن است.

اما BMI به همین محاسبه محدود نمی شود. بهتر است بدانید که برای محاسبه این عدد باید استثاهای زیادی را در نظر گرفت و به نکات ریز و درشت متعددی نیز اشاره نمود. در مورد تمامی این نکات ما به تفصیل در این مقاله پرداخته ایم و پیشنهاد می کنیم که اگر به دنبال رسیدن به تناسب اندام هستید این مقاله را از دست ندهید.

چرا شاخص توده بدنی مهم است؟

داشتن یک وزن متعادل و نرمال برای تمامی افراد مهم است. برای اینکه تشخیص دهید آیا وزن شما نرمال است یا نه نیاز به محاسبه شاخص توده بدنی خواهید داشت. همه کسانی که به دنبال رژیم های چاقی و یا لاغری هستند علاقمند به رسیدن به دامنه وزن نرمال خود بوده و سعی می کنند به تناسب اندام برسند.

در این مسیر ممکن است راه های زیدی اعم از راه های درست همچون ورزش، تحرک، و رژیم غذایی را در پیش بگیرند یا اینکه راه های نادرست همچون عمل های جراحی یا قرص های مضر چاقی و لاغری را ترجیح بدهند.

در هر صورت اگر می خواهید به تناسب اندام و در پی آن به زیبایی ظاهری و سلامت جسمانی دست پیدا کنید حتما باید در قدم اول شاخص توده بدنی خود را محاسبه کرده و ببینید که آیا در دسته افراد چاق قرار دارید، یا دسته افراد لاغر. حتی در صورتی که متوجه شدید وزن شما کاملا متعادل می باشد نیز باید سعی کنید که این تعادل را با روش صحیح زندگی حفظ کنید.

محاسبه BMI تا چه اندازه دقیق و قابل اعتماد است؟

با اینکه روش BMI یک روش بسیار مشهور و علمی برای محاسبه شاخص توده بدنی به حساب می آید، ولی باز هم امکان خطا در آن وجود خواهد داشت. این روش محاسبه به عنوان یک ابزار غربالگری برای تشخیص دامنه وزن استاندارد در نظر گرفته می شود. اما به هیچ عنوان قادر به تشخیص نسبت عضله به چربی نخواهد بود.

برای اینکه کامل متوجه این مسئله شوید یک مثال عینی برای شما ذکر می کنیم. دو نفر با BMI حدود 28 را در نظر بگیرید که دارای قد و همچنین تراکم استخوانی یکسانی هستند. فرض کنید که این دو نفر هر دو هم سن و هم جنس نیز باشند. اما یکی از آن ها یک ورزشکار بدنساز یا کشتی گیر و دیگری یک فرد چاق پر از توده چربی است.

محاسبه شاخص توده بدنی برای هر دو فرد عدد اضافه وزن را نشان می دهد، اما در واقع فرد ورزشکار به هیچ عنوان اضافه وزن ندارد و ممکن است هنوز نیز جای اضافه کردن عضله داشته باشد. در صورتی که فرد دیگر دارای اضافه وزن بوده و باید وزن خود را با استفاده از رژیم غذایی و ورزش نرمال کند.

آیا نحوه محاسبه شاخص توده بدنی برای تمامی افراد به یک صورت است؟

در این مورد نیز بهتر است بدانید که شاخص توده بدنی برای کودکان و نوجوانان زیر 18 سال خطا دارد. علاوه بر آن کسانی که در سن بالای 50 سال هستند؛ نسبت توده چربی به توده عضلانی و همچنین تراکم استخوانی، در آن ها در مقایسه با افراد جوان متفاوت است. به همین جهت نیز سن یک فاکتور تاثیر گذار در محاسبه شاخص توده بدنی در این افراد خواهد بود.

نکته دیگر این که افراد دارای تراکم استخوان بالاتر و افراد درشت استخوان تر در این محاسبه شبیه به افراد معمولی نخواهند بود. به این صورت که دو فرد با قد و وزن و سن وشاخص توده بدنی یکسان ولی با استخوان بندی متفاوت قابل مقایسه با یکدیگر نیستند.

اگر شاخص توده بدنی در هر دو فرد 25 باشد، فرد اول که تراکم استخوان متوسطی دارد در معرض چاقی زیاد است، اما فرد دوم که استخوان بندی درشت و تراکم استخوان بالایی دارد در دسته افراد چاق نیست و هنوز تا رسیدن به مرز قرمز چاقی چند کیلو وزن دیگر جا خواهد داشت.

محدودیت های محاسبه شاخص توده بدنی

همانطور که قبلا هم گفتیم محاسبه شاخص توده بدنی برای افراد کمتر از 18 سال دقیق نخواهد بود. این روند محاسبه برای کودکان نیز در نظر گرفته نمی شود. زیرا اغلب کودکان دارای شاخص توده بدنی متغیر بوده و این عدد به صورت ماهیانه تغییر می کند.

یک گزینه دیگر نیز به عنوان محدودیت در محاسبه مقدار BMI موثر خواهد بود. افرادی که دارای قد استاندارد نیستند در این محاسبه خطا خواهند داشت. بر فرض مثال این محاسبه برای افراد دارای قد زیر 1.51 و افراد دارای قد بالاتر از 2.10 درست در نمی آید.

قبلا به صورت کامل در مورد نحوه محاسبه توده بدنی و همچنین استثناهای موجود پرداخته ایم. سعی کنید علاوه بر این محاسبه همیشه دور کمر خود را نیز اندازه بگیرید. زیرا گاهی اوقات شاخص توده بدنی اضافه وزن مفرط را نشان نمی دهد، زیرا چربی در بدن فرد انباشته نشده است اما چربی های انباشته شده در دور کمر و شکم شما زیاد بوده و نیاز به اقدامات جدی خواهد داشت.

چگونه پس از رسیدن به شاخص بدنی نرمال وزن خود را ثابت نگه داریم؟

پس از اینکه شاخص توده بدنی خود را محاسبه کردید باید وزن خود را با ورزش و رژیم های مخصوص چاقی و یا لاغری به حد نرمال رسانده و پس از اینکه به تناسب اندام رسیدید وزن خود را ثابت نگه دارید. وقتی به وزن نزمال برسید سخت تر از آن نگه داشتن وزن در مسیر تعادل خواهد بود. به این منظور می بایست؛

شاخص کل قیمت بورس چگونه محاسبه می شود؟

به نظر من شاخصی که باید برای کل بازار مهم باشد شاخص هم وزن است نه شاخص کل چگونه شاخص قیمت بورس را محاسبه میکنند که با این ریزش ها انقدر پایین نمی آید. اخص الان نباید بجای ۱۵۰۰۰۰۰ واحد برروی ۱۰۰۰۰۰۰ واحد باشد؟ ممنون میشم نحوه محاسبه شاخص کل بورس را توضیح دهید

سلام شاخص کل قیمت یکی از مهم ترین شاخص های بورس اوراق بهادار تهران می روش محاسبه شاخص‌ها باشد. این شاخص بر اساس فرمول لاسپیرز محاسبه میشود. بدین صورت که ارزش جاری بازار را در تعداد سهام منتشر شده ضرب میکنند و عددی به دست می آید. همچنین حاصل ضرب ارزش پایه سهام را در تعداد سهام در سال پایه محاسبه میکنند و عددی به دست می آورند. حال اگر حاصل تقسیم عدد حاصله اول را بر عدد حاصله دوم را در ۱۰۰ ضرب کنیم شاخص کل قیمت به دست می آید.
در محاسبه شاخص کل قیمت سال ۱۳۶۹ به عنوان سال پایه در نظر گرفته میشود. به زبان ساده شاخص کل قیمت بیان می کند که ارزش کل بازار کنونی نسبت به ارزش بازار در سال ۱۳۶۹ چند برابر شده است.
همچنین اگر شاخص در یکسال مثلا از ۲۵۰هزار واحد به ۳۰۰هزار واحد افزایش پیدا کند یعنی میانگین بازدهی آن در یک سال ۲۰درصد بوده است.
توجه: لازم به ذکر است که شرکت های بزرگتر تاثیر بیشتری در شاخص قیمت دارند.
شاخص کل قیمت در بورس اوراق بهادار تهران برای سه دسته انجام می شود. یکی شاخص قیمت کل بازار که در آن همه شرکت های دخیل در بازار شرکت داده میشود. و دیگری شاخص قیمت تالار اصلی که فقط قیت سهام شرکت های معامله شده در تلار اصلی و دیگری شاخص قیمت تابلوی فرعی است که فقط قیمت سهام شرکت های معامله شده در تالار فرعی را نشان میدهد.

شاخص جینی چیست؟ آشنایی با منحنی لورنز و نحوه محاسبه ضریب جینی

حتی اگر در زمینه‌ی اقتصاد کلان چندان مطالعه نکرده باشید، باز هم احتمالاً اصطلاح شاخص جینی یا ضریب جینی یا نسبت جینی (Gini Coefficient) به گوش‌تان خورده است.

مثلاً گفته می‌شود که ضریب جینی در اقتصاد ایران ۰.۴۰ و در اقتصاد آمریکا ۰.۴۳ است.

حدود یک قرن پیش یک جامعه‌شناس و متخصص آمار ایتالیایی به نام کورادو جینی (Corrado Gini) شاخصی را برای سنجش نابرابری اقتصادی در جوامع طراحی و پیشنهاد کرد و این ضریب امروزه به نام خود او شناخته می‌شود.

البته شخصی به نام مکس لورنز قبل از جینی، یک منحنی برای نمایش نابرابری طراحی کرده بود و جینی تعریف ضریب خود را بر پایه‌ی منحنی لورنز بنا کرد.

در این درس می‌خواهیم به معرفی مختصر ضریب جینی بپردازیم و نحوه محاسبه آن را شرح دهیم.

منحنی لورنز چیست و چگونه ترسیم می‌شود؟

برای درک بهتر ضریب جینی لازم است ابتدا با منحنی لورنز آشنا شویم.

فرض کنید تمام افراد یک جامعه‌ی هزار نفری را بر اساس درآمدشان به صف کرده‌اید. در ابتدای صف، کم‌درآمدترین فرد ایستاده و همین‌طور که به انتهای صف نزدیک می‌شوید، درآمد افراد افزایش پیدا می‌کند.

واضح است که اگر درآمد صد نفر اول صف را جمع بزنید، کمتر از ۱۰٪ کل درآمد جمعیت را خواهند داشت (چون کم‌درآمدها یا فقیرترها در ابتدای صف ایستاده‌اند).

به شکل مشابه، اگر درآمد سیصد یا چهارصد نفر اول صف را جمع بزنید، به‌ترتیب کمتر از ۳۰٪ یا ۴۰٪ کل درآمد جمعیت را خواهند داشت.

حالا فرض کنید همین اطلاعات را روی یک نمودار به شکل زیر ترسیم کنیم:

قاعدتاً منحنی همیشه از نقطه‌ی (صفر و صفر) شروع می‌شود. چون صفر درصد جمعیت،‌ طبیعتاً صفر درصد درآمد را هم دارند.

هم‌چنین منحنی همیشه به نقطه‌ی (صد و صد) می‌رسد. چون صد‌درصد جمعیت قطعاً صد‌درصد درآمد را هم در اختیار دارند.

ویژگی دیگر منحنی لورنز هم معمولاً شکل مقعر آن است و به اصطلاح، کمی رو به پایین شکم دارد. این ویژگی هم قابل‌درک است. چون جمعیت را از کم‌درآمد به پردرآمد صف کرده‌ایم،‌ طبیعتاً همیشه n% از جمعیت کمتر از n% درآمد را در اختیار خواهند داشت.

ضریب جینی چگونه محاسبه می‌شود؟

جامعه‌ای را در نظر بگیرید که همه‌ی افراد آن درآمد یکسانی دارند.

در چنین جامعه‌ای، ۱۰٪ جمعیت دقیقاً ۱۰٪ درآمد را خواهند داشت. ۲۰٪ جمعیت دقیقاً ۲۰٪ درآمد را خواهند داشت و به همین ترتیب، n% جمعیت دقیقاً n% درآمد را در اختیار خواهند داشت.

بنابراین می‌توان گفت در این جامعه منحنی لورنز به یک خط مورب تبدیل خواهد شد.

جینی با توجه به این نکته به نتیجه رسید که هر چقدر منحنی لورنز مقعرتر شود (به زبان ساده: شکم بیشتری داشته باشد) نابرابری در آن جامعه بیشتر خواهد بود.

به عبارت دیگر، در منحنی زیر، هر چقدر ناحیه‌ی آبی‌ رنگ بزرگ‌تر شود می‌توان گفت نابرابری در جامعه بیشتر است.

جینی پیشنهاد کرد که مساحت ناحیه‌ی آبی رنگ (A) را بر کل مساحت زیر نمودار (A+B) تقسیم کنیم و حاصل این تقسیم را به عنوان معیاری از نابرابری درآمد در نظر بگیریم.

بنابراین اگر گفته می‌شود ضریب جینی در یک جامعه حدود ۰.۴۰ یا ۴۰٪ است، می‌توان نتیجه گرفت که مساحت ناحیه‌ی آبی حدود ۴۰٪ مساحت کل مثلث (آبی + نارنجی) را به خود اختصاص می‌دهد.

هم‌چنین می‌توان گفت در جامعه‌ای که همه‌ی انسان‌ها درآمد برابر دارند، ضریب جینی برابر صفر بوده و در جامعه‌ای که همه‌ی درآمد در دست افراد اندکی جمع شده، ضریب جینی به عدد یک نزدیک خواهد شد.

کاربرد ضریب جینی

سیاست‌گذاران با بررسی دوره‌ای ضریب جینی می‌توانند تأثیر سیاست‌ها و اقدامات خود را بر روی نابرابری و شکاف طبقاتی ببینند و اندازه بگیرند.

بسیاری از کشورها، به صورت منظم ضریب جینی را محاسبه و گزارش می‌کنند. در ایران هم محاسبه و انتشار این ضریب توسط بانک مرکزی انجام می‌شود. البته بانک مرکزی از سال ۹۶ تصمیم گرفت مقدار این ضریب را منتشر نکند.

اگر علاقه‌مند باشید از ضریب جینی کشورهای دیگر هم مطلع شوید، می‌توانید به سایت بانک جهانی مراجعه کنید.

ضریب جینی به عنوان یک شاخص نشان‌دهنده‌ی نابرابری در حدی پذیرفته شده است که در سند اهداف توسعه پایدار کاهش ضریب جینی کشورها به عنوان یک هدف توسعه‌ای ذکر شده است.

ضعف‌ها و ایرادهای ضریب جینی

با وجودی که استفاده از شاخص جینی بسیار فراگیر است و تقریباً تمام کشورها از آن برای سنجش نابرابری‌ اقتصادی استفاده می‌کنند، این شاخص خالی از ایراد هم نیست.

اگر بخواهید ضریب جینی در دو کشور را با هم مقایسه کنید، بیش از هر زمان دیگری متوجه محدودیت‌های این ضریب خواهید شد. مثل ضریب جینی اقتصاد ایران و آمریکا نسبتاً نزدیک هستند، در حالی که وضعیت اقتصادی این دو کشور مشابه نیست.

به‌طور کلی، مشکل ضریب جینی این است که ما فاصله‌ی بین طبقات مختلف درآمدی را اندازه می‌گیریم، اما متوجه نمی‌شویم که حجم و اندازه و میزان فقر پایین‌ترین طبقه‌ی جامعه در چه حد است.

به همین علت ممکن است با اجرای برخی سیاست‌های توسعه‌ای، هم‌زمان با خروج عده‌ای از مردم از فقر مطلق، ضریب جینی هم افزایش پیدا کند. و یا بالعکس، با فقیرتر شدن جامعه و نابود شدن تدریجی اقتصاد، ضریب جینی کاهش پیدا کند. پدیده‌ای که از آن با عنوان «توزیع عادلانه‌ی فقر» (در برابر توزیع نابرابر ثروت) یاد می‌شود.

با همه‌ی این‌ها، و به رغم این‌که شاخص‌های بهتری هم برای سنجش نابرابری اقتصادی پیشنهاد شده‌اند، هم‌چنان ضریب جینی را می‌توان شناخته‌شده‌ترین شاخص در این حوزه دانست.

شما با عضویت ویژه در متمم، می‌توانید به درس‌ها و آموزش‌های بسیاری از جمله موضوعات زیر دسترسی کامل داشته باشید:

موضوعات زیر، برخی از درس‌هایی هستند که در متمم آموزش داده می‌شوند:

دوره MBA (یادگیری منظم درس‌ها)

اگر با فضای متمم آشنا نیستید و دوست دارید درباره‌ی متمم بیشتر بدانید، می‌توانید نظرات دوستان متممی را درباره‌ی متمم بخوانید و ببینید متمم برایتان مناسب است یا نه. این افراد کسانی هستند که برای مدت طولانی با متمم همراه بوده و آن را به خوبی می‌شناسند:

ترتیبی که متمم برای خواندن مطالب سری آشنایی با سیستم کنترل مدیریت به شما پیشنهاد می‌کند:

چند مطلب پیشنهادی از متمم:

برخی از سوالهای متداول درباره متمم (روی هر سوال کلیک کنید)

متمم مخففِ محل توسعه مهارتهای من است؛ یک فضای آموزشی آنلاین برای بحث‌های مهارتی و مدیریتی.

برای کسب اطلاعات بیشتر می‌توانید به صفحه‌ی درباره متمم مراجعه کنید.

ما برای هر یک از درس‌های متمم، یک نقشه راه داریم که به یادگیری آن درس کمک می‌کند.

می‌توانید با مراجعه‌ به صفحه‌ نقشه راه یادگیری، عنوان درس‌های مختلف متمم را ببینید.

همچنین می‌توانید دوره MBA متمم را ببینید.

شما می‌توانید بدون پرداخت پول در متمم به عنوان کاربر آزاد عضو شوید. اما به چیزی در حدود نصف درسهای متمم دسترسی خواهید داشت.

پیشنهاد ما این است که پس از ثبت نام به عنوان کاربر آزاد، با خرید اعتبار به کاربر ویژه تبدیل شوید.

اعتبار را می‌توانید به صورت ماهیانه (۷۴ هزار تومان)، فصلی (۱۹۰ هزار تومان)، نیم‌سال (۳۴۵ هزار تومان) و یکساله (۵۸۵ هزار تومان) بخرید.

برای اطلاعات بیشتر لطفاً به صفحه‌ی ثبت نام مراجعه کنید.

مجموعه گسترده و متنوعی از فایلهای صوتی رایگان در رادیو متمم ارائه شده که می‌توانید هر یک از آنها را دانلود کرده و گوش دهید.

۸ نظر برای شاخص جینی چیست؟ آشنایی با منحنی لورنز و نحوه محاسبه ضریب جینی

پرطرفدارترین دیدگاه به انتخاب متممی‌ها در این بحث

نویسنده‌ی دیدگاه : شهرزاد

با خوندن این درس و دیدن این لینک که متمم در همین درس در اختیارمون گذاشته تا از ضریب جینی کشورهای دیگر هم مطلع بشیم،

نکته‌ای که خیلی برام جالب بود، مشاهده وضعیت چند تا از این کشورهای تازه به استقلال رسیده‌ی اتحاد شوروی در ضریب جینی (یا همان شاخص سنجش نابرابری اقتصادی - به عنوان یکی از هفده شاخص اصلی در سنجش توسعه پایدار) بود، که نسبت به بسیاری از کشورهای دیگه، در این شاخص وضعیت به مراتب بهتری داشتند.

یکی از بهترین نمونه‌هایی که در این لیست توجهم رو جلب کرد، کشور استونی (Estonia) بود که ضریب جینی اقتصاد کشورش در سال 2017 معادل 30.4 بود.

و اگر به سایر کشورها هم در اون لیست نظری بندازیم متوجه میشیم که استونی در مقایسه با بسیاری از کشرهای همجوار یا دورترِ خودش، وضعیت بسیار بهتری داره.

من جست‌وجوی کوچکی انجام دادم و این موضوع وقتی باز برام جالب‌تر شد که متوجه شدم که این کشور - یعنی استونی - در میان سایر کشورهای پساشوروی، از نظر شاخص توسعه انسانی ("به شکل کلی، میزان استانداردهای زندگی در جوامع بشری") هم امتیاز بسیار بالایی گرفته. (منبع)

و در سال 2018 (در میان 189 کشور جهان) رتبه 30 ام رو در این شاخص (توسعه انسانی) از آنِ خودش کرده. (منبع)

و بعد در ادامه جست‌و‌جویی که داشتم به مطلبی تحت عنوان «رمز سبقت در ماراتن اقتصاد» در روزنامه «دنیای اقتصاد» رسیدم که در کنار تمام نکات خواندنی و آموزنده‌ی این مقاله، به نکته‌ی جالب و قابل تاملی در همین زمینه اشاره شده بود، و استونی رو با کشوری مثل گرجستان که بعد از استقلال از اتحاد شوروی نتونسته رشد اقتصادی قابل قبولی داشته باشه، مقایسه کرده بود.

به نظرم رسید شاید عوامل اشاره شده در این مقاله هم میتونن با وضعیت ضریب جینی اقتصاد این کشور (البته با تمام ضعف‌ها و محدودیت‌هایی که این شاخص داره و در متمم بهش اشاره شد)، به نوعی ضریب همبستگی داشته باشن.

با اجازه متمم عزیز، بخش کوتاهی از اون مقاله رو - که به نظرم میتونه برای کشور ما هم الهام‌بخش باشه - اینجا می‌نویسم:

بررسی‌ها نشان می‌دهد که «اصلاحات اقتصادی»، «حکمرانی مناسب» و «سیاست‌گذاری موثر» استونی از ابتدای استقلال، عامل شتاب‌دهنده به رشد اقتصادی در این کشور بوده است.

در طرف مقابل، «فساد گسترده»، «آزادی اقتصادی پایین و دموکراسی نامناسب»، «عدم شفافیت در کسب‌و‌کار» و «ضعف قوانین» عوامل بازدارنده کشتی اقتصادی گرجستان از حرکت بوده‌اند. (+)