معاملات فیزیکی

تحول در معاملات فیزیکی سکه طلا

گروه بورس- در تحولی تازه معاملات سکه در بورس کالا وارد فاز جدیدی شد به‌طوری که برای نخستین بار در معاملات آتی سکه طلا در بورس کالا، تحویل سکه به جای تحویل فیزیکی از طریق اوراق بهادار مربوطه یعنی گواهی سپرده کالایی انجام می‌شود. علیرضا ناصرپور، مدیر توسعه بازار مشتقه بورس کالا ضمن بیان این مطلب گفت: معاملات گواهی سپرده کالایی طلا از اسفند‌ماه سال ۱۳۹۴ در بورس کالا راه‌اندازی شد که افزایش میزان شناخت فعالان بازار از این معاملات، موجبات توسعه و رشد هرچه بیشتر از این ابزار را فراهم کرد. وی افزود: بنابراین در راستای اقدامات توسعه‌ای بورس کالا جهت راه‌اندازی ابزارهای معاملاتی مختلف سکه طلا و لزوم رونق بازار این معاملات و تسهیل در فرآیند تحویل قراردادهای آتی سکه طلا، شرکت بورس کالا در نظر دارد فرآیند تحویل فیزیکی قراردادهای آتی سکه طلا را در سررسید این قراردادها به کمک گواهی سپرده طلا انجام دهد. به گفته ناصرپور، در این فرآیند با تبادل اطلاعات فی‌مابین شرکت بورس کالا و مدیریت فناوری اطلاعات در آخرین روز معاملاتی با تطبیق تعداد موقعیت‌های تعهدی باز فروش هر مشتری در معاملات آتی با میزان موجودی دارایی وی در معاملات گواهی سپرده کالایی سکه طلا، لیست فروشندگانی که تعهدات خویش را ایفا کرده‌اند استخراج شده و انتقال مالکیت گواهی از ایشان به خریدارانی که مبلغ ارزش قرارداد را به حساب عملیاتی خویش واریز کرده‌اند انجام و پس از آن فرآیند تسویه نهایی اجرا می‌شود. مدیر توسعه بازار مشتقه بورس کالا ادامه داد: به این ترتیب دارندگان موقعیت تعهدی خرید در معاملات آتی در صورت ایفای تعهدات طرفین، صاحب گواهی سپرده سکه طلا خواهند شد که امکان معاملات مجدد آن در بازار گواهی سپرده یا تحویل گرفتن آن از انبار را خواهند داشت. این در حالی است که مشتریانی که تعهدات خود را ایفا نکرده‌اند تسویه نقدی و مشمول جرائم مطابق با مشخصات قرارداد آتی سکه طلا خواهند شد. ناصرپور در ادامه تصریح کرد: در این میان ذکر این نکته ضروری است که با توجه به اینکه معاملات گواهی سپرده سکه طلا از طریق بستر معاملاتی شرکت مدیریت فناوری بورس تهران انجام می‌شود، تمام مشتریان دارای کد معاملاتی قراردادهای آتی، ملزم به داشتن کد بورسی سهامداری نیز هستند که در این خصوص مشتریانی که جدیدا اقدام به اخذ کد در معاملات آتی می‌کنند باید کد بورسی سهامداری را اخذ کرده باشند تا هنگام تحویل مدارک به بورس کالا ارائه کنند. درخصوص مشتریانی که از قبل کد آتی دارند نیز ترتیباتی اتخاذ شده است تا در سررسید قرارداد آتی دارای کد بورسی سهامداری باشند. مدیر توسعه بازار مشتقه بورس کالا اعلام کرد: به منظور اجرای این فرآیند، دستورالعمل اجرایی معاملات قراردادهای آتی نیز اصلاح شده و هم‌‌اکنون در نوبت تصویب در جلسه هیات‌مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار است که در صورت تصویب این دستورالعمل شرکت بورس کالا در نظر دارد فرآیند تحویل قرارداد آتی سکه طلا تحویل شهریور‌ماه سال‌جاری را بر مبنای فرآیند یادشده انجام دهد.
رشد حجم و معاملات فیزیکی ارزش معاملات
در همین حال بورس کالا طی هفته منتهی به ۲۶ مرداد در حالی حدود ۸۶۹ هزار و ۷۵۹ تن انواع کالا به ارزش نزدیک ۱۴ هزار و ۱۵۳ میلیارد ریال در بورس کالای ایران مورد دادوستد قرار گرفت که در مقایسه با هفته ماقبل از رشد ۱۱۰ درصدی حجم و ۶۳ درصدی ارزش معاملات برخوردار شد. در چهارمین هفته مرداد‌ماه و در تالار محصولات صنعتی و معدنی، ۲۶۹ هزار و ۵۶۷ تن انواع کالا به ارزش هفت هزار و ۱۴۹ میلیارد ریال معامله شد. در این تالار یک‌هزار و ۸۴۰ تن آلومینیوم، ۲۶۱ هزار و ۳۴۵ تن فولاد، شش هزار و ۲۳۰ تن مس، ۱۴۰ تن کنسانتره مولیبدن و ۱۲ تن کنسانتره فلزات گرانبها از سوی مشتریان خریداری شد. همچنین در هفته معاملاتی مذکور در دو بخش داخلی و صادراتی تالار فرآورده‌های نفتی و پتروشیمی، ۵۳۲ هزار و ۶۲۶ تن انواع کالا به ارزش شش هزار و ۲۰۲ میلیارد ریال به فروش رسید. در این تالار، ۳۰۶ هزار و ۱۲۳ تن قیر، ۴۹ هزار و ۱۴۰ تن مواد پلیمری، ۱۳۶ هزار و ۹۴۰ تن وکیوم باتوم، ۱۹ هزار و ۵۰۰ تن لوب کات، ۱۷ هزار و ۹۷۱ تن مواد شیمیایی، ۹۰۰ تن گوگرد، ۵۰۶ تن روغن پایه و اسلاک واکس، هزار و ۵۱۵ تن عایق رطوبتی و ۳۰ تن گاز و خوراک خریداری شد. تالار محصولات کشاورزی بورس کالای ایران نیز در هفته چهارم مردادماه، شاهد معامله ۶۴ هزار و ۲۰۱ تن انواع کالا به ارزش نزدیک به ۷۲۱ میلیارد ریال بود؛ در این تالار دادوستد هشت هزار و ۱۰۷ تن جو دامی، ۴۶ هزار و ۶۷۰ تن گندم، هفت هزار و ۸۷۵ تن شکر سفید، ۸۰۰ تن ذرت، ۴۹۵ تن مرغ منجمد و ۲۵۴ هزار قطعه جوجه یک‌روزه گوشتی مشاهده شد. لازم به ذکر است در هفته‌ای که گذشت و در بازار فرعی بورس کالای ایران، سه هزار تن ورق گرم ضخامت دو به همراه ۱۰۰ تن کنسانتره فسفات، ۱۶۰ تن ضایعات فلزی، ۲۵ تن روغن کارکرده لوکوموتیو، ۷۰ هزار قطعه جوجه یک‌روزه، ۱۰ تن تراورس چوبی فرسوده و ۱۰۰ کیلو گرم بشکه خالی دادوستد شد.

معاملات فیزیکی

پایگاه خبری تحلیلی بانک مردم:حدود ۲٫۷ میلیون تن انواع کالا به ارزش بیش از ۳۵ هزار میلیارد ریال شهریور ماه امسال در بازار فیزیکی بورس کالای ایران داد و ستد شد که نسبت به ماه قبل (مرداد) به لحاظ ارزش هشت درصد رشد را تجربه کرد.

از شرکت بورس کالای ایران، در این مدت تالار محصولات صنعتی و معدنی شاهد معامله حدود یک میلیون تن انواع کالا به ارزش بیش از ۱۴ هزار میلیارد ریال در دو بخش داخلی و صادراتی بود که به لحاظ ارزش نسبت به مدت مشابه ماه قبل با رشد ۱۴ درصدی مواجه شده است.طی شهریور ماه در تالار محصولات صنعتی و معدنی بیش از ۷۰۰ هزار تن انواع محصولات فولادی، ۳۳۰ هزار تن سنگ آهن، ۲۲ هزار و ۲۰ تن انواع مس، ۱۱ هزار و ۹۸۰ تن انواع آلومینیوم،۵۰۰ تن کک متالورژی، ۲۵۰۰ تن سیمان، ۴۸۰ تن سولفور مولیبدن،۶۰ تن شمش روی و ۱۲ تن کنسانتره فلزات گرانبها مورد معامله قرار گرفت.به لحاظ ارزش، اکثر گروه های کالایی مذکور با افزایش ارزش معاملات مواجه شدند که از جمله آنها می توان به رشد ۲۲ درصدی ارزش معاملات گروه فولاد، ۵٫۷ درصدی گروه روی و ۵۱درصدی گروه آلومینیوم اشاره کرد.در این ماه همچنین ۶۹ کیلوگرم شمش طلا در بورس معامله شد.

** رشد معاملات همه کالاها در تالار پتروشیمیدر این مدت همچنین بیش از ۱٫۳ میلیون تن انواع کالا در تالار فرآورده های نفت و پتروشیمی در دو بخش داخلی و معاملات فیزیکی صادراتی مورد معامله قرار گرفت و ارزش معاملات انواع فرآورده های نفت و پتروشیمی در این تالار از مرز ۱۷ هزار میلیارد ریال عبور کرد که در مقایسه با مرداد ماه به ترتیب از نظر حجم و ارزش رشد ۲۳ و ۲۹ درصدی را تجربه کرد.در این تالار همه گروه های کالایی با افزایش حجم و ارزش معاملات روبرو شدند.بر اساس این گزارش، طی شهریور ماه حدود ۴۹۴ هزار تن انواع قیر، ۲۷۵ هزار تن انواع مواد پلیمری، ۳۲۴ هزار تن وکیوم باتوم، ۹۱ هزار تن انواع مواد شیمیایی و ۸۲ هزار تن لوب کات توسط مشتریان خریداری شده است.از دیگر فرآورده های نفتی و پتروشیمی که در این مدت معامله شد، می توان به داد و ستد حدود ۴۴۰۰ تن سلاپس واکس، ۲۴ هزار و ۹۷۰ تن گوگرد، ۱۵۰ تن گاز آرگون و ۶ هزار و ۶۶۲ تن عایق رطوبتی اشاره کرد.** معامله ۲۴۱ هزار تن جو دامی قیمت تضمینیتالار محصولات کشاورزی بورس کالای ایران نیز طی شهریور ماه گذشته شاهد معامله ۲۴۱ هزار تن جو دامی کشاورزان استان های مختلف کشور در قالب طرح قیمت تضمینی به ارزش بیش از یکهزار و ۶۷۰ میلیارد ریال بود.در این تالار همچنین ۴۹۴۰ تن مرغ منجمد، ۱۰ هزار تن گندم، ۱۶۰۰ تن کنجاله، ۱۴ هزار و ۵۰۰ تن شکر سفید، چهار کیلوگرم زعفران رشته، ۴۰۰ تن روغن خام و ۱۲ هزار و ۷۴۰ تن ذرت داد و ستد شد.** انتشار ۲۶۵۰ میلیارد تومان اوراق سلف گندمطی شهریور ماه بورس کالای ایران برای نخستین بار شاهد انتشار ۲۶۵۰ میلیارد تومان اوراق سلف موازی استاندارد روی یک کالای کشاورزی یعنی گندم بود؛ با انتشار این اوراق، بزرگترین تامین مالی بخش کشاورزی ایران در بازار سرمایه از طریق بورس کالای ایران و ظرف دو روز با موفقیت کامل انجام شد.اوراق سلف موازی گندم با نام و معاف از مالیات بوده و با سررسید ۶ ماهه و با نرخ بازده ۱۰ درصدی معادل سود ۲۰ درصد سالانه منتشر شد و نرخ بازخرید بازارگردان نیز روز شمار معادل ۱۹ درصد در سررسید سالانه تعیین شده بود که با استقبال سرمایه گذاران به فروش رسید.** انعقاد بیش از ۱۳۰ هزار قرارداد آتی سکه طلا در بازار مشتقهبازار مشتقه بورس کالای ایران طی شهریور ماه شاهد انعقاد ۱۳۰ هزار و ۳۷۴ قرارداد آتی سکه طلا به ارزش بیش از ۱۵ هزار و ۲۲۶ میلیارد ریال بود.معاملات فیزیکی در این ماه حدود ۹۳ هزار قرارداد سکه تحویل اردیبهشت ماه ۹۶ به فروش رفت که بیشترین حجم معاملات را به خود اختصاص داد.همچنین ۱۷ هزار قرارداد سکه تحویل تیرماه ۹۶، ۱۳ هزار قرارداد سکه تحویل اسفند ۹۵ نیز از سوی مشتریان مورد معامله قرار گرفت.قراردادهای آتی سکه تحویل دی، آبان و شهریور نیز به ترتیب با ۱۰۲۰، ۲۰۷۱ و ۳۲۶۷ قرارداد در رده های بعدی معاملات قرار گرفتند.

سایت بورس انرژی ایران irenex.ir

بورس انرژی ایران، از جمله بازار های مالی، در بازار سرمایه می باشد. این بورس، سایتی به آدرس اینترنتی irenex.ir، را راه اندازی کرده است که در این سامانه می توان از امکانات بورس انرژی ایران به صورت مجازی، مانند مشاهده لیست تمامی کارگزاران، بهره مند شد. همچنین، در بورس انرژی، بازارهای فیزیکی، مشتقه و فرعی برای معاملات وجود دارند.

برای مشاوره سایت بورس انرژی ایران irenex.ir

برای مشاوره سایت بورس انرژی ایران irenex.ir

عناوین اصلی این مقاله

بورس انرژی، توانسته است با دریافت مجوز، از شورای عالی بورس و اوراق بهادار، به عنوان چهارمین بورس رسمی کشور، شناخته شود. سایت بورس انرژی ایران، نیز جهت نظارت و انجام معاملات حامل‏ های انرژی و اوراق بهادار مبتنی بر آن ها، به صورت اینترنتی، راه اندازی شده است.

در بورس انرژی ایران، امکان معاملات حامل های انرژی، شامل برق، گاز، نفت و غیره وجود دارد. در این بورس نیز همانند سایر بورس ‏های رسمی کشور، متقاضیان زیادی برای معامله در این بازار مالی، حضور داشته که می توانند با فعالیت های خود، در بورس انرژی ایران، تعادلی در قیمت حامل های انرژی را در کشور ایران، رقم بزنند.

به دلیل اهمیت بورس انرژی، در بین بورس های رسمی کشور، در ادامه، در رابطه با بورس انرژی ایران، امکانات سایت irenex.ir و همچنین، انواع بازار های موجود در بورس انرژی، مطالبی آورده شده است.

برای ورود به سایت بورس انرژی ایران کلیک کنید.

کاربران برای ورود به سایت بورس انرژی ایران باید به سایت irenex.ir مراجعه کنند.

معرفی بورس انرژی ایران

شرکت بورس انرژی ایران، از سال 1391، به منظور ارائه خدمات برای معاملات مرتبط با حامل های انرژی، تاسیس شده است. این شرکت، به عنوان بازار چهارم بورس، توانسته است زمینه لازم را برای خرید و فروش حامل های انرژی در بازار معاملاتی به صورت اوراق بهادار فراهم کند.

افرادی که قصد سرمایه گذاری در بازار سرمایه را معاملات فیزیکی دارند، ابتدا می بایست کد بورسی دریافت نمایند.

منظور از حامل های انرژی در بورس انرژی ایران، ماده هایی هستند که امکان انتقال انرژی را به ‌حالت های شیمیایی و یا الکتریکی فراهم می کنند که برای مثال، گاز، بنزین و نفت را می توان نام برد. بورس معاملات فیزیکی انرژی نوعی از بورس کالا می باشد که در این بازار، پذیرش و معاملات کالا ها با معافیت مالیاتی صورت می گیرد.

حتما بخوانید: سامانه سجام

امکانات سایت بورس انرژی ایران irenex.ir

همانطور که گفته شد بورس انرژی ایران، همانند دیگر بازار های مالی، خدماتی را به صورت اینترنتی در سامانه irenex.ir، به کاربران خود ارائه نموده است که سرمایه گذاران، به راحتی می توانند با ورود به این سایت معاملاتی، از امکانات آن، بهره مند شوند. به همین دلیل، در ادامه، در رابطه با امکانات این سایت، توضیحاتی آورده شده است.

افرادی که قصد معاملات فیزیکی معاملات فیزیکی گرفتن استعلام کد بورسی را دارند، می توانند از طریق سایت estelam.ime.co.ir، اقدام نمایند.

امکان مشاهده معاملات در بازار های فیزیکی، مشتقه و سایر اوراق بهادار قابل معامله، به صورت اینترنتی، در سایت irenex.ir، وجود دارد.

امکان دریافت امید نامه ها در سامانه irenex.ir، به صورت PDF وجود دارد.

مشاهده لیست تمامی کارگزاران بورس انرژی ایران، در سایت irenex.ir، امکان پذیر است.

دریافت فرم ها و اطلاعیه های بازرسی، امور اعضا و نظارت، از طریق سامانه irenex.ir، امکان پذیر می باشد.

امکان مشاهده اخبار و اطلاعیه های بروز بورس انرژی ایران در این سایت، فراهم است.

لازم به ذکر است که سرمایه گذاران در بازار سرمایه، می توانند جهت مطلع شدن از اطلاعیه های رسمی منتشر شده از سوی شرکت سپرده گذاری مرکزی، از طریق سایت کدال اقدام نمایند. برای جزئیات بیشتر در رابطه با فعالیت سایت کدال، می توانید بر روی لینک زیر کلیک کنید:

بیشتر بخوانید: سایت کدال

انواع بازار در بورس انرژی ایران

بورس انرژی ایران، شامل سه بازار فیزیکی، مشتقه و فرعی بوده و هر یک از این بازار ها، شامل چند تابلو می باشند. همچنین، جهت دسته بندی این بازار های معاملاتی، از سه عامل نوع معامله، ساعت ‌های معاملاتی که صورت می گیرد و نوع کالاها، استفاده شده است . در ادامه، در رابطه با هریک از این بازار ها در بورس انرژی ایران، مطالبی آورده شده است.

افرادی که قصد دریافت گواهی سهام های خود در بازار سرمایه را دارند، می توانند از طریق درگاه یکپارچه ذینفعان بازار سرمایه، اقدام نمایند.

بازار فیزیکی

در بازار های فیزیکی، کالا های پذیرفته‌ شده‌ در بورس، خرید و فروش می‌ شوند. نحوه معامله هر یک از این کالا ها در بازار فیزیکی بورس انرژی ایران، با یکدیگر متفاوت می باشند. معاملات در این بازار، با واسطه ی کارگزاری های رسمی صورت می گیرد. بازار فیزیکی شامل تابلو های معاملاتی گاز، برق، نفت و سایر حامل های انرژی می شود.

در این بازار، پس از ارسال درخواست پذیرش، مدارک و مستندات به بورس، حدود 37 روز کاری طول می کشد، درخواست متقاضیان، پذیرفته شود. پس از بررسی مدارک ارسال شده و ثبت آن ها در شرکت بورس، کالاها به دو دسته اصلی و مشابه تقسیم می شوند. سپس، پس از گذشت یک ماه از ثبت درخواست، کالا های اصلی به هیئت پذیرش ارسال می شوند و کالا های مشابه نیز به کمیته عرضه بورس انرژی ایران ارسال می گردند.

بازار مشتقه

در بازار فیزیکی، معاملات به صورت خودکار صورت می ‌گیرد، اما در بازار مشتقه بورس انرژی ایران، اوراق بهادار کالا های حامل انرژی، خرید و فروش می ‌شوند. در بازار مشتقه، معاملات با استفاده از ابزار های مالی و همچنین، قرارداد های ویژه ‌ای مانند قرارداد سلف موازی، قرارداد آتی و قرارداد اختیار معامله، انجام می ‌شوند. شایان ذکر است که تمامی معاملات در این بازار، به‌ صورت کاملا الکترونیکی صورت می گیرد.

بازار فرعی

در بازار فرعی، معاملات کالا های تک، انجام می شود و در هر نوبت برای عرضه آن ها، می بایست به صورت جداگانه درخواست، ارسال شود و کمیته، با عرضه آن ها موافقت نماید. جهت ثبت درخواست در این بازار، ابتدا می بایست به واسطه مشاوران پذیرش به بورس ارسال شود؛ سپس، در صورت کامل بودن مدارک، این درخواست به کمیته عرضه، انتقال داده خواهد شد.

در ادامه بخوانید: سایت بورس کالای ایران

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد سایت بورس انرژی ایران irenex.ir در کانال تلگرام سرمایه گذاری عضو شوید، همچنین کارشناسان مرکز مشاوره سرمایه گذاری دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره سرمایه معاملات فیزیکی گذاری تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون سایت بورس انرژی ایران irenex.ir چه باید کرد پاسخ دهند.

سوالات متداول

1- ✔️بورس انرژی ایران چیست؟

✔️بورس انرژی ایران از جمله بازار های بورس می باشد که در آن معاملات حامل های انرژی صورت می گیرد که در متن مقاله در رابطه با این بورس توضیحات بیشتری داده شده است.

2- ✔️امکانات سایت بورس انرژی ایران چیست؟

✔️یکی از امکانات سایت بورس انرژی ایران مشاهده لیست تمامی کارگزاران این بازار می باشد که در متن مقاله نیز دیگر امکانات آن آورده شده است.

3- ✔️انواع بازار های بورس انرژی ایران کدامند؟

✔️بازارهای فیزیکی و مشتقه و فرعی از بازارهای بورس انرژی ایران هستند که در متن مقاله در رابطه با هر کدام از این بازارها توضیحات کامل آورده شده است.

معاملات بازار فیزیکی بورس کالا به 37 هزار میلیارد تومان رسید

هدف بورس کالا تنظیم بازار و حرکت به سوی بازارهای مالی مبتنی بر کالاست که با اهرم کشف قیمت برای توزیع یکسری از کالاهایی که تاثیر مستقیم بر زندگی مردم دارد؛ تلاش می کند.

به گزارش خبرگزاری موج، در حال حاضر ارزش معاملات بازار فیزیکی بورس کالا به 37 هزار میلیارد تومان رسیده است.

ارزش بازار مالی مشتقه، اوراق سلف موازی استاندارد و گواهی سپرده کالایی با نزدیک به 45 هزار میلیارد تومان از بازار فیزیکی بیشتر شده است.

حامد سلطانی نژاد ، مدیرعامل بورس کالای ایران با اشاره به ماموریت و وظیفه بورس کالا گفت: در واقع وظیفه بورس کالا تنظیم عرضه و تقاضای کالاهاست همه می دانیم تا چند سال پیش کنترل و تعادل در عرضه و تقاضا بر عهده ستاد تنظیم بازار بود، این وظایف به تدریج به بورس کالا سوق پیدا کرد هر چند در زمینه های نظیر کالاهای اساسی هنوز هم مسئولیت بر عهده ستاد تنظیم بازار است.

وی افزود : بورس می تواند با پیش بینی زمانهای عرضه و تقاضا و تنظیم آن با ابزارها و اهرم های مالی، عرضه و تقاضا را مدیریت می کند. در واقع این که در دنیای امروز مقدار قیمت هر روز یک کالا چقدر است، بحث و مسئله اصلی همه بازارهای کالایی و ابزارهای مالی است اگر کسی کالایی را برای عرضه داشته باشد، اولین سوالی که از او پرسیده می شود قیمت کالا است.

سلطانی نژاد افزود: در حوزه کشاورزی، کالایی که روی رزق و روزی مردم اثر مستقیم دارد، هنوز زیر نظر دولت است کالاهایی نظیر گندم، سویا و نهاده های دامی مانند ذرت دامی که افزایش قیمت ذرت دامی سبب افزایش قیمت مرغ در بازار می شود.

در حال حاضر بورس کالا حدود 85 انبار در کل کشور دارد که همه این انبارها ثبت شده اند و کالا هنگام ورود و خروج ثبت و استاندارد سازی می شود و اگر کالایی استانداردهای لازم را نداشته باشد ، پذیرش کالا صورت نمی گیرد و پذیرش در انبارهای دیگری که برای کالاهای درجه دو یا سه پیش بینی شده است ف انجام می شود؛ در حال حاضر این انبارها فاقد سردخانه هستند ولی با اجرایی شدن کامل پذیرش خرما در بورس کالا در آینده ای نزدیک انبارها مجهز به سرد خانه خواهند شد.

مدیر عامل بورس کالا همچنین به مزایای درجه بندی انبارها اضافه کرد و اظهار داشت: کشاورزانی که کالای مرغوب ندارند و در انبارهای گروه A پذیرش نمی شوند، کالای خود را به انبارهای پیش بینی شده برای این منظور تحویل می دهند از مزایای این طرح تفکیکی و درجه بندی کالاهای تولید شده است به طوری که اگر این کالاها در زیر رده کالاهای حمایتی دولت باشند، برای اختصاص دادن یارانه تولید و کمک های حمایتی دولتی دیتا، اطلاعات خوبی را در اختیار مسئولان امر قرار می دهد.

وی با اشاره به فرایند تحویل کالا از سوی کشاورز و و صدور قبض انبار گفت: کشاورز با سپردن کالای استاندارد خود به انبار رسید یا همان قبض انبار را دریافت می کند از مزایا ی این قبض انبار قابلیت معامله در بورس کالا است به طوری که قبض مورد نظر مانند سهام شرکتها می تواند مورد خرید و فروش قرار بگیرد و در نهایت مالک کالا آخرین کسی است که قبض مورد تایید بورس کالا را در دست دارد، کشاورز تولید کننده هم در این شیوه می تواند پس از گرفتن قبض انبار برای فروش کالای خود از هر جا و هر وقت که صلاح بداند با توجه به عرضه و تقاضای بازار فقط کافیست به اینترنت وصل شود و پس از فروش کالای مورد نظر پول آن را از طریق سیستم بانکی و کارگزاری دریافت کند.

وی با تاکید بر لزوم رعایت عدالت با توجه به کیفیت محصولات تولیدی کشاورزان گفت: در کشور ما اکنون تعدادی از محصولات کشاورزی نظیر گندم با قیمت بالاتر از نرمال جهانی عرضه می شود و از طرف دولت خرید تضمینی صورت می گیرد.

در خرید تضمینی، هر محصولی که کشاورز تولید می کند را دولت خریداری می کند، حال اگر گندم تولید شده توسط یک کشاورز از نوع گندم مرغوب نباشد، بازهم دولت مجبور به خرید این محصول است و بدین ترتیب در حمایت از کشاورزان عدالت و انصاف رعایت نمی شود، زیرا اگر دولت گندم نامرغوب را خرید نکند، تبعات اجتماعی دارد و اگر هم محصول بی کیفیت را خرید کند، فرقی بین گندم مرغوب و نامرغوب گذاشته نمی شود.

اکنون همه سیاست گذاران اقتصادی به این جمع بندی رسیده اند که قیمت تضمینی به جای خرید تضمینی استفاده شود در این سیاست حمایت به شکل خرید نیست بلکه از قیمت حمایت می شود یعنی اگر کشاورزی قیمت محصول تولیدی در زمان فروش از مقداری پایین تر بیاید، نهاد نظارتی وارد عمل می شود و در قیمت بالاتر خرید صورت می گیرد.

این سیاست سال 89 در مجلس به عنوان قیمت تضمینی تصویب شد و سال 94 هم اجرایی شد.

وی با تشریح سیاست قیمت تضمینی به جای خرید تضمینی اضافه کرد: کشاورز محصول خود را در بورس عرضه می کند اگر قیمت فروخته شده در بورس کمتر از قیمت حمایتی و مشخص در معاملات فیزیکی دولت بود در این جا دولت فقط مبلغ ما به التفاوت را به کشاورز بپردازد، در این طرح دیگر لازم نیست دولت مبالغ زیادی را صرف خرید، کنترل کیفیت و هزینه های جانبی این کالاها کند و در انتها هم ممکن است در اثر گذشت زمان کالاهای دولتی معاملات فیزیکی به ضایعات تبدیل شود.

بنا بر گزارش بورس کالای ایران ؛در راهکار پیش بینی شده در ماده33 قانون افزایش بهره وری کشاورزی ، کشاورز می تواند محصول را در بورس به فروش برساند، خرید و فروش در بورس براساس کیفیت، دوری و نزدیکی محل، شرایط نگهداری و دیگر عوامل معاملات فیزیکی موثر موجب شفاف شدن قیمت کالای مورد نظر می شود.

این طرح در بورس کالا برای ذرت و جو دامی طی سال 94 به صورت آزمایشی در دو استان و در سال 95 به صورت رسمی در کل کشور پیاده سازی شد که خوشبختانه این عرضه با موفقیت همراه بود.

شناسنامه دار شدن کالاها

وی با اشاره به کارهای صورت گرفته در گمرکات و سامانه مکانیزه اضافه کرد: یک سامانه مکانیزه با گمرک ایجاد کردیم از آنجایی که کالاهای صادراتی با اسم ایران باید منشا، تولید کننده و بازرگان کالای مورد نظر مشخص باشد در این سامانه به صورت آنلاین این اطلاعات وارد می شود و به صورت یکپارچه می باشد.

به عنوان مثال اگر کالا قیر باشد، تولید کننده وکیوم باتوم که به عنوان مواد اولیه قیر است هم باید مشخص باشد و این که قیر تولیدی به وسیله کدام شرکت و سرانجام توسط چه کسی قرار است صادر شود، همه از فاکتورهای مورد نظر گمرک برای ثبت در سامانه می باشد.

مورد دیگر که از اهمیت بالایی برخوردار است، کیفیت کالای مورد نظر است؛ موارد مورد نظر در کیفیت نظیر درجه، استاندارد، زمان تولید و . در بورس کالا ثبت شده است و با همکاری استاندارد به نوعی می توان گفت کالا شناسنامه دار می شود.

مدیرعامل بورس کالا اظهار داشت: همچنین ما در ارتباط الکترونیکی که با گمرک برقرار کردیم، می توانیم گواهی صدور و وجود کالا را صادر کنیم، ارتباط ما با گمرک به صورتی است که گمرک شماره رفرنس می دهد که این شماره می تواند در تسهیل صادرات و تنظیم بازار کمک شایانی کند.

سلطانی نژاد با اشاره به ثابت بودن قوانین و تعامل خوب بورس کالا با ستاد تنظیم بازار گفت: با توجه به این که نماینده بورس کالا در ستاد تنظیم بازار حضور دارد در مواردی که موضوع مطرح شده در ستاد تنظیم بازار مربوط به کالاهای داخل بورس کالا باشد، این که تصمیمات گرفته شده بر مبنای چه نوع ارزی، مشمول قیمت گذاری دولتی و مواردی از این دست باشد یا نه، باید بر طبق مقررات بورس باشد و خارج از آن صورت نگیرد.

وی در پاسخ به این سوال که الزام تولید کنندگان در عرضه محصولات خود در بورس یا بیرون بورس و تفاوت این قوانین در مقایسه با سایر نقاط دنیا گفت: درست است که در سایر نقاط دنیا اجباری در فروش وجود ندارد اما حتی در بازار نقد آمریکا و انگلیس هم یک نهاد ثبات وجود دارد که هر کسی که می خواهد کالایی را معامله کند به خاطر این که در بازار عرضه و تقاضا وارد می شود و می تواند تنظیم آن را به هم بزند باید رجیستر شود تا معلوم شود خریدار یا فروشنده چه کسی است، همین الان هم در اقتصادهای آزاد شما نمی توانید کالایی را آزادانه به فروش برسانید که این دقیقا شبیه شرکتهای سهامی است که وقتی قصد دارند سهام شان را به فروش برسانند، باید از طریق بورس اوراق بهادار و شبکه کارگزاری عمل کرده و مشخصات خریدار و فروشنده به طور کامل مشخص باشد.

وی با تاکید بر لزوم پیشگیری قبل از درمان خاطر نشان کرد: امسال قصد داشتیم در همه حوزه ها قراردادهای فوروارد طولانی مدت را برقرار کنیم اما زیر ساخت قانونی نداشتیم که برای جلوگیری از بروز التهابات به جای درمان از پیشگیری استفاده کنیم.به طور مثال ما همواره در 6 ماهه اول سال کمبود شکر داریم اما در6 ماهه دوم همان سال به دلیل برداشت چغندر با مازاد کالای شکر مواجه هستیم که این را می توان با قراردادهای بلند مدت اول سال و پیش بینی نیاز بازار در سال مورد نظر تدبیر کرد و هر کسی که شکر نیاز دارد با پرداخت قسمتی از وجه لازم می تواند سفارش خرید کالا را بدهد و مابقی وجه را در زمان تحویل و سر رسید دریافت کالا بپردازد.در این زمینه بستر بورس کالا معاملات فیزیکی می تواند با بدست آوردن نیاز کشور کمبود یا مازاد کالا را با خرید یا فروش در بورس های کشورهای دیگر متعادل کند.

وی با اشاره به ریسک هایی نظیر تغییر نرخ ارز و نوسان قیمت های جهانی کالاها اضافه کرد: سازکارهایی برای اجتناب از این ریسک ها پیش بینی شده است که در مورد تغییرات نرخ ارز با تشکیل بازار مشتقه ارزی می توان این ریسک را پوشش داد که هنوز این بازار مشتقه ارزی اجرایی نشده است و منتظر موافقت های اصولی مراجع ذیصلاح هستیم.

شرکت بورس کالای ایران

بورس کالای ایران درمرداد 1386در تهران تأسیس و شرکت در تاریخ 1390/07/12 در بازار پایه فرابورس پذیرفته شد. به سبب بخشنامه سازمان بورس و اوراق بهادار، سهام شرکت بورس کالای ایران به چهار گروه کارگزاران، تولیدکنندگان، نهادهای مالی و سایر اشخاص تقسیم شده است که هیچ یک حق معامله سهم خود در گروه دیگر را نداشته و به همین سبب شرکت دارای چهار تابلو قیمت در بازار است.

درحال حاضر عمده درآمدهای شرکت از معاملات فیزیکی تأمین می شود یکی از دلایل آن این است که تا سال 1394 عمده معاملات به صورت فیزیکی انجام می شده ولی باید انتظار داشت که اقبال بیشتر به سمت ابزارهای اوراق بهادارسازی شده حرکت کند. با آن که کارمزد معاملات ابزارهای اوراق بهادارسازی شده کمتر است اما گردش آنها در طی دوره به مراتب بیشتر از معاملات فیزیکی است. چنانچه در آمار معاملات سال 95 هم پیداست هم اکنون هم معاملات اوراق بهادار کالایی از معاملات فیزیکی سبقت گرفته است و پیش بینی می شود این روند ادامه داشته باشد. شرکت بورس کالای ایران در زمینه معرفی و توسعه محصولات نوین مالی بسیار پیشرو بوده و بعد از آغاز معاملات آتی سکه طلا در سال 1389 همچنان در عرصه توسعه کالاهای جدیدتر و ابزارهای مالی بروزتر بسیار فعال بوده است. از همین جهت در سال قبل شرکت اقدام به ایجاد سپرده کالایی برای برخی کالاها و ایجاد معاملات اختیار طلا نمود و در همین حال ورود زعفران و پسته به تالار معاملات از دیگر نوآوری های بورس کالا در سال 95 بوده است.

در سال 96 هم با ورود سپرده های کالایی، صندوقهای سرمایه گذاری کالایی به وجود آمده اند که از مهمترین آن ها می توان به صندوق های طلا اشاره کرد. همچنین شرکت برنامه های متعددی برای ایجاد و گسترش حیطه فعالیت خود دارد که از جمله آن می توان به درج معاملات سیمان، سنگ آهن و … اشاره کرد.

یکی از پروژه های بزرگ بورس کالا ورود ابزارهای مشتقه بر روی ارز به بازار معاملات است. با این که شرکت بسترهای لازم برای ایجاد و تسویه اینگونه ابزارها را تهیه کرده است. از آنجا که اینگونه ابزارهای مالی نیاز به مجوز بانک مرکزی دارد، هم اکنون امکان این معاملات وجود ندارد ولی می توان انتظار داشت که با تک نرخی شدن ارز مجوز انتشار این اوراق بهادار هم صادر شود.

از دیگر پتانسیل های بورس کالا، سیستم و مدیریت به روز آن است که سبب می شود، ایجاد همکاری آن با بورس های خارجی به مراتب از سایر بورس های دیگر کشور آسان تر باشد. بنابر صحبت های مدیر عامل فعلی؛ دکتر سلطانی نژاد، تلاش هایی هم برای ایجاد رابطه با بورس های جنوب شرق آسیا آغاز شده است.

طبق اصول بورس های کشور میزان سود تقسیمی شرکت بورس کالای ایران بسیار پایین است و دلیل عمده آن کوچک بودن سرمایه بانک نسبت به حجم فعالیت های آن است که در صورت فراهم آمدن سرمایه مناسب امکان ایجاد ارتباط با بازارهای بین المللی هم برای شرکت تسهیل می شود.