واگرایی شاخص RSI

نمودار روزانه کاردانو CryptoMichNL

کاردانو آماده برای صعود | تحلیل فاندامنتال و تکنیکال کاردانو

کاخ سفید به‌تازگی در آخرین بیانیه خود کاردانو (Cardano / ADA) را مورد بحث قرار داد و آن را بلاک چین اثبات سهام (Proof-of-Stake / PoS) پیشرو و برتر حال حاضر بازار عنوان کرد. این خبر همزمان با اعلام آماده‌شدن شبکه برای اجرای هاردفورک وسیل (Vasil Hard Fork) بوده که طبق آن، سطح استفاده و مقیاس‌پذیری بلاک چین کاردانو ارتقا خواهد یافت.

اکنون تنها کافی است با جست‌و‌جوی کلمه ADA در توییتر، حجم عظیمی از توییت‌های مثبت، هیجانات و اطمینان معامله‌گران و سرمایه‌گذاران را پیرامون کاردانو مشاهده کرد.

بررسی تکنیکال کاردانو نشان می‌دهد که در روز بیانیه کاخ سفید راجع به این شبکه، قیمت ADA با رشد 7.43 درصدی به سقف 0.5243 دلار رسید و پس از آن در محدوده 0.5215 تا 0.4992 دلار قرار گرفت.

با استفاده از ابزار تشخیص روند رِگرسیون (Regression Trend Tool) کاملاً واضح است که ADA حتی چندین روز پیش از این بیانیه کاخ سفید در یک روند صعودی قرار گرفته است. این روند صعودی پس از سقوط اخیر بازار در میانه ماه آگوست (اواخر مرداد) آغاز شد.

نمودار 4 ساعته کاردانو در هفته‌های اخیر – TradingView

علی‌رغم این که تحلیل تکنیکال کاردانو نشان می‌دهد قیمت این رمزارز نسبت به کف‌های قیمتی خود در ماه ژوئن (خرداد) تا کنون افزایش قابل توجهی نداشته، اکنون به‌ویژه به‌دلیل ارتقای قریب‌الوقوع وسیل در این شبکه توجهات را به‌خود جلب کرده است و شاخص‌های هفتگی آن نشانه‌هایی از صعود دارند.

انتظار می‌رود هارد فورک وسیل در تاریخ 22 سپتامبر (31 شهریور) در شبکه اصلی راه‌اندازی شود. در همین راستا، اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز (DApp)، صرافی‌ها و اعتبارسنج‌ها مشغول به‌روزرسانی سیستم‌های خود جهت اطمینان از سازگاری با این هاردفورک هستند.

تیم توسعه کاردانو در 9 سپتامبر (18 شهریور) نسخه 5.0.0 دِیدالوس (Daedalus)، آخرین شبکه اصلی پیش از اجرای هارد فورک، را منتشر کردند. این نسخه چندین مشکل را برطرف کرده که مهم‌ترین آن‌ها، فرستادن توکن‌ها به میزان قبلی حتی در صورت تغییر توسط کاربر بود.

تحلیل تکنیکال کاردانو (ADA)

تحلیل تکنیکال و بررسی عملکرد قیمت کاردانو در نمودار هفتگی نشان از احتمال صعود این رمزارز در هفته‌های پیش رو دارد. اصلی‌ترین عامل در این تحلیل، احتمال ایجاد یک الگوی کف دو قلو یا سه قلو (Double/Triple Bottom) است که روند تشکیل آن از ماه ژوئن (خرداد) آغاز شده است.

این الگو با یک واگرایی (Divergence) صعودی در شاخص قدرت نسبی (RSI) هفتگی این رمزارز همراه شده است (خط سبز در نمودار). این نوع واگرایی‌ها عموماً یکی از عوامل اصلی در حرکت‌های صعودی قیمت هستند.

اما شاخص RSI هفتگی کاردانو پایین‌تر از 50 قرار دارد و چنانچه قرار بر صعود قیمت این رمزارز باشد، این شاخص باید واگرایی مذکور را تایید کند. در این صورت، نزدیک‌ترین مقاومت برای ADA سطح 0.85 دلار است و مقاومت بعدی، سطح بازگشتی فیبوناچی در 0.382 و قیمت 1.43 دلار خواهد بود.

نمودار هفتگی کاردانو – TradingView

یکی از معامله‌گران شناخته‌شده بازار در توییتر با نام کاربری “CryptoMichNL” نموداری از کاردانو به اشتراک گذاشت که نشان می‌دهد قیمت ADA در ابتدا به 0.55 دلار و سپس 0.75 دلار خواهد رسید.

نمودار روزانه کاردانو CryptoMichNL

البته شمارش امواج الیوت (Elliott Wave) در این سناریو تکنیکال کاردانو شک و شبه‌هایی را ایجاد می‌کند. این‌طور که به‌نظر می‌رسد، قیمت ADA با رسیدن به سقف تاریخی خود تا کنون در حال تشکیل یک حرکت نزولی متشکل از 5 موج بوده است (قسمت سیاه‌شده در تصویر).

چنانچه این مسئله صحت داشته باشد، کاردانو هم‌اکنون در حال تشکیل موج چهارم خود به‌شکل یک الگوی مثلث متقارن (Symmetrical Triangle) است. زیرموج‌ها (Sub-Wave) نیز به‌رنگ سفید در تصویر مشخص شده‌اند.

اگر شمارش امواج الیوت صحیح باشد، قیمت کاردانو ممکن است مثلث را شکسته و تا نزدیک‌ترین حمایت خود در 0.22 کاهش داشته باشد.

این هدف قیمتی با محاسبه سطح بازگشتی فیبوناچی در 1.16 هنگام اندازه‌گیری ارتفاع مثلث به‌دست آمده است.

امواج الیوت در نمودار روزانه کاردانو – TradingView

از این رو به‌دلیل عدم هماهنگی شاخص‌های تکنیکال کاردانو با رفتار قیمتی آن، شکست صعودی از سقف 0.594 (خط سبز) یا نزول از کف 0.427 (خط قرمز) احتمالاً مسیر آینده قیمت کاردانو را مشخص خواهد کرد.

تحلیل تکنیکال چیست؟

تحلیل تکنیکال یکی از اصول معامله‌گری است که جهت ارزیابی سرمایه‌گذاری و شناسایی موقعیت‌های معاملاتی توسط تحلیل روندهای آماری/ریاضی در نمودار قیمت دارایی انجام می‌شود.

اندیکاتور RSI چیست و چه کاربردی در بازار فارکس دارد؟

اندیکاتور RSI که به آن شاخص قدرت نسبی هم گفته می‌شود، توسط جی.ولز وایلدر توسعه داده شده است. این اندیکاتور، یک نوسانگر مومنتوم به حساب می‌آید که سرعت و تغییر حرکات قیمت را اندازه‌گیری می‌کند. ما در این مطلب به بررسی این اندیکاتور و ارتباطش با بازار فارکس می‌پردازیم.

تعریف اندیکاتور Relative Strength Index

از آنجا که اندیکاتور آر اس آی یک شاخص حرکتی است، در تحلیل تکنیکال به وفور استفاده می‌شود و میزان تغییرات اخیر قیمت دارایی‌ها را برای ارزیابی شرایط اشباع خرید یا اشباع فروش می‌سنجد. RSI به عنوان یک نوسانگر (گراف خطی که بین دو حد حرکت می‌کند) نمایش داده می‌شود و می‌تواند بین ۰ تا ۱۰۰ نوسان کند.

تفسیر سنتی و استفاده از RSI اینگونه است که مقادیر ۷۰ یا بالاتر آن، نشان می‌دهد که یک اوراق بهادار بیش از حد خرید یا ارزش گذاری شده و ممکن است برای یک روند معکوس یا عقب نشینی اصلاحی در قیمت آماده شود. قرائت RSI به مقدار ۳۰ یا پایین‌تر از آن، نشان‌دهنده شرایط فروش بیش از حد یا ارزش‌گذاری کمتر است.

فرمول RSI

RSI با یک محاسبه دو قسمتی که در زیر آمده است، محاسبه می‌شود:

میانگین سود یا زیان مورد استفاده در محاسبه، میانگین درصد سود یا زیان در طول دوره بازگشت است. این فرمول از یک مقدار مثبت برای میانگین ضرر استفاده می‌کند. دوره‌های با زیان قیمت در محاسبات میانگین سود به عنوان ۰ محاسبه می‌شود. همچنین دوره‌هایی با افزایش قیمت‌ها برای محاسبه میانگین زیان هم با عدد صفر محاسبه می‌شود.

استاندارد این است که از ۱۴ دوره برای محاسبه مقدار اولیه RSI استفاده کنید. به عنوان مثال، تصور کنید که بازار در هفت روز از ۱۴ روز گذشته با افزایش میانگین ۱ درصد بسته شده است. هفت روز باقی‌مانده نیز همه با کاهش متوسط ۰.۸- درصد پایین‌تر بسته شده‌اند. محاسبات بخش اول RSI شبیه محاسبه گسترده زیر است:

هنگامی که ۱۴ دوره از داده‌ها در دسترس است، بخش دوم فرمول RSI را می‌توان به راحتی محاسبه کرد. مرحله دوم محاسبه، نتایج را برای ما هموار می‌کند.

نحوه محاسبه اندیکاتور RSI

با استفاده از فرمول‌های ارائه شده، می‌توان مقدار RSI را تعیین کرد. شاخص قدرت نسبی مطابق با افزایش تعداد و اندازه بسته شدن‌های مثبت بیشتر می‌شود و با افزایش تعداد و اندازه ضرر و زیان‌ها کاهش پیدا می‌کند. بخش دوم محاسبات نتیجه را هموار می‌کند، بنابراین RSI در یک بازار پر روند فقط به ۱۰۰ یا ۰ نزدیک می‌شود.

همانطور که در نمودار بالا می‌بینید، اندیکاتور RSI می‌تواند در حین اینکه دارایی در روند صعودی قرار دارد، برای مدت طولانی در منطقه‌ اشباع خرید باقی بماند. ممکن است هنگامی که دارایی در روند نزولی باشد، این اندیکاتور یک مدت طولانی را در قلمرو اشباع فروش بگذارند. این می‌تواند برای تحلیل‌گران جدید گیج کننده باشد، اما یادگیری استفاده از اندیکاتور در چارچوب روند غالب، این مسائل را روشن می‌کند.

اندیکاتور RSI به شما چه می‌گوید؟

روند اولیه سهام یا دارایی، ابزار مهمی برای اطمینان از درک صحیح قرائت شاخص به کار گرفته می‌شود. برای نمونه کنستانس براون، CMT، این ایده را مطرح کرده که اشباع فروش در RSI در طول یک روند صعودی بسیار بیشتر از سطح۳۰٪ است و همچنین اشباع خرید در RSI در طول یک روند نزولی بسیار کمتر از سطح ۷۰٪ است.

همانطور که در نمودار زیر می‌بینید، در طول یک روند نزولی، RSI نزدیک به سطح ۵۰% به جای ۷۰% به اوج خود می‌رسد و می‌تواند توسط سرمایه‌گذاران برای نشان دادن شرایط نزولی قطعی‌تر استفاده شود.

بسیاری از سرمایه‌گذاران زمانی که یک روند قوی وجود دارد، یک خط روند افقی بین سطوح ۳۰ تا ۷۰ درصد اعمال می‌کنند تا افراطها را بهتر شناسایی کنند. هنگامی که دارایی در یک کانال افقی بلند مدتی قرار می‌گیرد، نیازی به اصلاح سطوح اشباع خرید و اشباع فروش نیست.

شما می‌توانید برای اطمینان بیشتر، با تمرکز بر سیگنال‌های روند و مطابقت آنها با سطوح اشباع خرید یا اشباع فروش استفاده کنید. به عبارت دیگر، استفاده از سیگنال‌های صعودی زمانی که قیمت در روند صعودی است و سیگنال‌های نزولی زمانی که یک سهم در روند نزولی قرار دارد، به جلوگیری از هشدارهای نادرست زیادی که RSI می‌تواند ایجاد کند، کمک می‌کند.

تفسیر اندیکاتور RSI و دامنه نوسانات آن

به طور کلی، زمانی که شاخص قدرت نسبی به صورت افقی از سطح ۳۰ فراتر می‌رود، یک سیگنال صعودی ایجاد می‌کند و زمانی که به صورت افقی به زیر سطح ۷۰ می‌لغزد، یک سیگنال نزولی ارائه می‌دهد. به عبارت دیگر، می‌توان تفسیر کرد که مقادیر RSI=۷۰ یا بالاتر نشان می‌دهد که یک اوراق بهادار بیش از حد خرید یا ارزش گذاری شده است و ممکن است برای یک روند معکوس یا عقب نشینی اصلاحی قیمت آماده شود. قرائت RSI =۳۰ یا پایین‌تر نشان دهنده شرایط فروش بیش از حد یا ارزش گذاری کمتر است.

در طول روندها، قرائت‌های RSI ممکن است در یک باند یا محدوده قرار گیرند. در طول یک روند صعودی، RSI تمایل دارد بالای ۳۰ بماند و اغلب باید به ۷۰ برسد. در طول یک روند نزولی، به ندرت دیده می‌شود که RSI از ۷۰ فراتر رود و این اندیکاتور اغلب به ۳۰ یا مقداری کمتر از آن می‌رسد.

این دستورالعمل‌ها می‌توانند به تعیین قدرت روند و شناسایی معکوس‌های بالقوه کمک کنند. به عنوان مثال، اگر RSI نتواند در چند نوسان متوالی قیمت در طول یک روند صعودی مقدار ۷۰ را طی کند و سپس به زیر ۳۰ برسد، روند ضعیف شده و ممکن است معکوس شود.

برعکس این حالت برای یک روند نزولی صدق می‌کند. اگر روند نزولی نتواند به مقدار ۳۰ یا کمتر از آن برسد و سپس به بالای ۷۰ صعود کند، این روند نزولی ضعیف شده و ممکن است به سمت صعودی معکوس پیش رود. خطوط روند و میانگین‌های متحرک ابزارهای مفیدی هستند که در هنگام استفاده از اندیکاتور RSI در این راه باید لحاظ شوند.

نمونه‌ای از واگرایی‌های RSI

یک واگرایی صعودی زمانی رخ می‌دهد که RSI یک قرائت اشباع فروش را ایجاد می‌کند و به دنبال آن یک فرود قیمت بالاتر که مطابق با فرود قیمت‌های پایین‌تر است، ایجاد می‌کند. این نشان دهنده افزایش حرکت صعودی است. همچنین یک شکست در بالای قلمرو اشباع فروش، می‌تواند برای ایجاد یک موقعیت خرید جدید استفاده شود. یک واگرایی نزولی زمانی رخ می‌دهد که RSI یک قرائت بیش از حد خرید و به دنبال آن یک اوج پایین‌تر ایجاد می‌کند که منطبق بر اوج‌های بالاتر در قیمت است.

همانطور که در نمودار زیر مشاهده می‌کنید، زمانی که RSI پایین‌ترین سطح را تشکیل می‌دهد و قیمت پایین‌ترین حد را تشکیل می‌دهد، یک واگرایی صعودی شناسایی می‌شود. این یک سیگنال معتبر است؛ اما زمانی که یک سهم در یک روند بلندمدت ثبات دارد، این نوع واگرایی‌ها نادر هستند. استفاده از قرائت‌های قابل انعطاف اشباع فروش یا اشباع خرید، این پتانسیل را دارند که سیگنال‌های بالقوه بیشتری را شناسایی کنند.

مثالی از رد نوسان اندیکاتور RSI

یکی دیگر از تکنیک‌های معاملاتی که رفتار شاخص قدرت نسبی را در زمان خروج از منطقه اشباع خرید یا اشباع فروش بررسی می‌کند، سیگنال «رد نوسان» است. در زیر با ۴ بخش از رد نوسان صعودی آشنا می‌شوید:

• RSI در منطقه اشباع فروش قرار می‌گیرد.
• RSI دوباره از ۳۰ درصد عبور می‌کند.
• RSI بدون بازگشت به قلمرو اشباع فروش، افت دیگری را شکل می‌دهد.
• سپس RSI بالاترین سطح اخیر خود را می‌شکند.

همانطور که در نمودار زیر می‌بینید، اندیکاتور RSI بیش از حد فروخته شد، تا ۳۰ درصد شکست خورد و پایین‌ترین سطح رد نوسان را تشکیل داد که سیگنال را در هنگام برگشت به سطح بالاتر، تحریک کرد. کاربرد شاخص قدرت نسبی در این روش، مشابه ترسیم خطوط روند روی یک نمودار قیمت است.

مانند واگرایی‌ها، یک نسخه نزولی از سیگنال رد نوسان وجود دارد که به تصویر بازتابی نسخه صعودی شباهت دارد. رد نوسان نزولی از چهار قسمت زیر تشکیل شده است:

• RSI به منطقه‌ای که اشباع خرید است افزایش می‌یابد.
• RSI دوباره به زیر ۷۰% می‌رسد.
• RSI بدون بازگشت به قلمروی اشباع خرید، بالاترین قیمت دیگری را تشکیل می‌دهد.
• سپس RSI پایین‌ترین سطح اخیر خود را می‌شکند.

نمودار زیر یک سیگنال از رد نوسان نزولی را ارائه می‌دهد. مانند بسیاری از تکنیک‌های معاملاتی، این سیگنال زمانی قابل اعتمادتر خواهد بود که با روند بلندمدت غالب مطابقت داشته باشد. احتمال کمتری وجود دارد که سیگنال‌های نزولی در طول روندهای نزولی، هشدارهای کاذب ایجاد کنند.

محدودیت‌های اندیکاتور RSI

شاخص قدرت نسبی حرکت صعودی و نزولی قیمت را مقایسه می‌کند و نتایج را در یک نوسانگر نمایش می‌دهد که می‌تواند در زیر نمودار قیمت قرار گیرد. مانند بسیاری از اندیکاتورهای فنی، سیگنال‌های آن زمانی قابل اعتماد هستند که با روند بلندمدت مطابقت داشته باشند.

سیگنال‌های معکوس واقعی نادر هستند و جدا کردن آنها از هشدارهای کاذب، ممکن است دشوار باشد. برای مثال، یک هشدار مثبت کاذب، دارای یک تقاطع صعودی است و به دنبال آن کاهش ناگهانی دارایی رخ می‌دهد. یک هشدار منفی کاذب وضعیتی است که در آن یک تقاطع نزولی وجود دارد، اما ناگهان دارایی به سمت بالا شتاب می‌گیرد.

از آنجایی که این شاخص، نیروی حرکت آنی را نشان می‌دهد، زمانی که دارایی در هر جهت دارای شتاب قابل توجهی باشد، می‌تواند برای مدت طولانی در منطقه اشباع خرید یا اشباع فروش باقی بماند. بنابراین، RSI در بازارهای نوسانی که قیمت دارایی متناوبا دارای حرکات صعودی و نزولی است، بیشترین کاربرد را دارد.

شاخص قدرت نسبی (RSI) چه چیزی را اندازه‌گیری می‌کند؟

معامله‌گران برای ارزیابی حرکت قیمت سهام یا سایر اوراق بهادار از اندیکاتور rsi استفاده می‌کنند. ایده اصلی پشت RSI این است که با اندازه‌گیری آن، مشخص شود معامله‌گران با چه سرعتی قیمت اوراق بهادار را بالا یا پایین می‌کنند. RSI این نتیجه را در مقیاس ۰ تا ۱۰۰ ترسیم می‌کند. معامله‌گران اغلب این نمودار را به گونه‌ای تنظیم می‌کنند که در زیر نمودار قیمت اوراق بهادار قرار می‌گیرد و به آنها کمک می‌کند تا حرکت اخیر قیمت‌ها را مطابق با شرایط بازار، بررسی کنند.

منظور از سیگنال خرید اندیکاتور RSI چیست؟

اگر RSI یک اوراق بهادار به زیر ۳۰ برسد، برخی از معامله‌گران آن را به عنوان یک «سیگنال خرید» در نظر می‌گیرند؛ بر اساس این ایده که اوراق بهادار بیش از حد فروخته شده و بنابراین برای بازگشت آماده است. با این حال، قابل اعتماد بودن این سیگنال تا حدی به زمینه کلی بستگی دارد. اگر اوراق بهادار در یک روند نزولی قابل توجه قرار بگیرد، ممکن است برای مدتی طولانی در سطح فروش بیش از حد به معامله ادامه دهد. امکان دارد معامله‌گرانی که در چنین شرایطی هستند، تا وقتی که سیگنال معتبر دیگری را نبینند، خرید دارایی مورد نظرشان را به تعویق بیندازند.

پارامترهای شاخص قدرت نسبی

دوره پیش‌فرض بازگشت به عقب برای RSI به تعداد ۱۴ دوره است، اما می‌توان آن را برای افزایش حساسیت کاهش داد یا برای کاهش حساسیت آن را افزایش داد. آراس‌آی ۱۰ روزه نسبت به RSI بیست روزه احتمال بیشتری دارد که به سطوح اشباع خرید یا اشباع فروش برسد. سایر پارامترهای بازگشتی نیز به نوسانات یک اوراق بهادار بستگی دارند.

همانطور که گفتیم اندیکاتور RSI در زمانی که بالای ۷۰ باشد اشباع خرید و زمانی که زیر ۳۰ باشد به عنوان اشباع فروش در نظر گرفته می‌شود. این سطوح سنتی را نیز می‌توان برای تناسب بهتر با الزامات امنیتی یا تحلیلی تنظیم کرد. معامله‌گران کوتاه‌مدت گاهی اوقات از RSI دو دوره‌ای استفاده می‌کنند تا به دنبال قرائت‌های اشباع خرید در بالای ۸۰ و اشباع فروش در زیر ۲۰ باشند.

مقادیر RSI نرمال و RSI به عنوان یک شاخص واگرایی

بازارهای صعودی و نزولی نقش مهمی در نحوه رفتار آر اس آی دارند. در طی یک بازار صعودی، مقادیر RSI معمولا در محدوده ۴۰ تا ۹۰ قرار می‌گیرند و محدوده ۴۰-۵۰ به عنوان سطح حمایت در نظر گرفته می‌شود. در یک بازار نزولی، قرائت معمولا در محدوده ۱۰ تا ۶۰ باقی می‌ماند، با مقاومت سیگنال دهی منطقه ۵۰-۶۰. این محدوده‌ها معمولی هستند، اما ممکن است بر اساس تنظیمات شاخص و همچنین قدرت روند بازار پایه برای هر نوع اوراق بهاداری متفاوت باشند.

علاوه بر قرائت‌های پایه ۸۰/۷۰ یا ۲۰/۳۰، معامله‌گران همچنین به دنبال واگرایی بین حرکت قیمت و ارزش RSI هستند. هنگامی که قیمت به سطح پایین‌تر یا بالاتری می‌رسد که توسط فرود یا اوج مربوطه در RSI پشتیبانی نمی‌شود، این می‌تواند نشان‌دهنده یک بازگشت قیمت قریب‌الوقوع در بازار باشد.

استفاده از اندیکاتور RSI در معاملات فارکس

شاخص قدرت نسبی (RSI) معمولا برای نشان دادن شرایط موقتی اشباع خرید یا اشباع فروش در یک بازار استفاده می‌شود. یک استراتژی معاملاتی فارکس درون روز می‌تواند برای استفاده از نشانه‌های RSI مبنی بر اینکه بازار بیش از حد گسترش یافته است و در نتیجه احتمال عقب‌نشینی آن وجود دارد، ابداع شود.

RSI یک نشانگر فنی پرکاربرد است. نقطه ضعف RSI این است که حرکات ناگهانی و شدید قیمت می‌تواند باعث افزایش مکرر آن به سمت بالا یا پایین شود.و بنابراین، مستعد ارسال سیگنال‌های نادرست است. با این حال، اگر این جهش‌ها یا سقوط‌ها در مقایسه با سیگنال‌های دیگر، تأیید معاملات را نشان دهند، می‌تواند نشانه‌ای از یک نقطه ورود یا خروج موثر باشد.

غیرمعمول نیست که قیمت به فراتر از نقطه‌ای که RSI برای اولین بار در اشباع فروش یا اشباع خرید نشان می‌دهد، گسترش یابد. به همین دلیل، یک استراتژی معاملاتی با استفاده از RSI زمانی که با سایر اندیکاتورهای فنی تکمیل شود تا از ورود زودهنگام به معامله جلوگیری کند، بهترین کارکرد را خواهد داشت.

شناسایی تنظیمات معاملاتی با استفاده از شاخص قدرت نسبی

در اینجا چند مرحله برای اجرای یک استراتژی معاملاتی فارکس درون روز وجود دارد که از اندیکاتور RSI و حداقل یک نشانگر تأییدکننده اضافی، استفاده می‌کند:

• RSI را برای قرائت‌هایی که نشان می‌دهد بازار در منطقه اشباع خرید یا اشباع فروش است، بررسی کنید.
• برای تأیید نشانه‌های بازگشت قریب‌الوقوع، از دیگر شاخص‌های حرکت یا روند استفاده کنید. به عنوان مثال، اگر RSI قرائت‌های اشباع فروش را نشان دهد، یک اصلاح به سمت بالا پیش‌بینی می‌شود؛ هرچند لزوما تایید نمی‌شود.

اگر یکی از این شرایط اضافی برآورده شود، شروع معامله‌ای که به دنبال سود از اصلاح است، عمل خوبی در نظر گرفته می‌شود:

• میانگین متحرک همگرایی واگرایی (MACD) واگرایی از قیمت را نشان می‌دهد (مثلا اگر قیمت به یک فرود جدید رسیده باشد، اما MACD نداشته باشد و از شیب پایین به شیب تبدیل شده باشد).
• میانگین شاخص جهت‌دار (ADX) در جهت یک اصلاح احتمالی تغییر کرده است.

اگر شرایط بالا برآورده شد، بسته به اینکه معامله به ترتیب معامله خرید یا فروش باشد، معامله را با یک دستور توقف ضرر درست فراتر از قیمت پایین یا بالای اخیر شروع کنید. هدف اولیه سود می‌تواند نزدیکترین سطح حمایت/مقاومت شناسایی شده باشد.

در این مطلب به بررسی اندیکاتور RSI پرداختیم و گفتیم که این اندیکاتور چگونه می‌تواند شرایط اشباع فروش و اشباع خرید را در یک بازار نشان دهد. همچنین توضیح دادیم که چگونه می‌توان با جستجوی واگرایی‌ها، نوسانات و تقاطع‌ها را تولید کرد. همچنین درباره شناسایی روند کلی با این شاخص صحبت کردیم. امیدواریم مطالعه این مطلب برای شما مفید و موثر باشد.

معرفی اندیکاتور RSI

ساعد نیوز: یکی از اندیکاتورهای مهم و محبوب در بین تحلیلگران فنی، اندیکاتور RSI است. اندیکاتور RSI یا همان اندیکاتور شاخص مقاومت نسبی (Relative Strength Index) یک شاخص حرکت است که بزرگی تغییرات قیمت‌های اخیر را برای ارزیابی شرایط قیمت سهام یا دارایی دیگر اندازه گیری می‌کند.

یکی از اندیکاتورهای مهم و محبوب در بین تحلیلگران فنی، اندیکاتور RSI است. اندیکاتور RSI یا همان اندیکاتور شاخص مقاومت نسبی (Relative Strength Index) یک شاخص حرکت است که بزرگی تغییرات قیمت های اخیر را برای ارزیابی شرایط قیمت سهام یا دارایی دیگر اندازه گیری می کند. RSI به عنوان یک اندیکاتور نوسان ساز (Oscillator) شناخته می شود (نمودار خطی که بین دو سطح مشخص حرکت می کند و دارای محدوده ی معینی است). محدوده ی نوسان این اندیکاتور از 0 تا 100 می باشد. از این اندیکاتور برای تشخیص مناطق اشباع خرید و فروش استفاده می شود.

کاربرد اندیکاتور RSI در تحلیل تکنیکال

شما برای استفاده از این اندیکاتور نیازی به دانستن فرمول آن و حتی مفهوم آن ندارید! این خاصیت نه فقط برای RSI، که خاصیتی است که تمام اندیکاتورها از ان بر خوردارند. در واقع می واگرایی شاخص RSI توان گفت استقبال بسیار زیادی که از اندیکاتورها در تحلیل تکنیکال می شود معلول همین نکته است. شما میتوانید بدون آگاهی از فرمول و مفهوم یک اندیکاتور از آن استفاده کنید. تنها باید با قواعد کار آشنا باشید.

اندیکاتور RSI کاربردهای متنوعی در تحلیل تکنیکال دارد. این کاربردها شامل موارد زیر است:

• پیدا کردن مناطق اشباع خرید و فروش
• دریافت سیگنال های خرید و فروش
• پیدا کردن واگرایی ها در قیمت

بررسی استراتژی واگرایی شاخص RSI RSI: نزدیک شدن به کف و سقف (اشباع خرید و فروش)

همان طور که ذکر شد نمودار این اندیکاتور بین دو عدد 0 تا 100 نوسان میکند. هر زمان که نمودار به زیر عدد 30 بیاید، به معنی این است که قیمت سهم از میانگین ضرر 14 روز اخیر (اگر اندیکاتور روی 14 روز تنظیم شده باشد) خیلی پایین تر است و مقدار این کاهش بیش از حد معمول بوده است. در واقع به معنی این است که فروشنده ها در حال افراط کردن هستند و سهم در منطقه اشباع فروش است و احتمالا این حالت چندان پایدار نخواهد بود. این تفسیر به معنی سیگنال خرید نیست اما میتواند یک هشدار به فروشنده ها باشد. بر عکس اگر اندیکاتور RSI به بالای 70 و هرچه نزدیک تر به 100 برسد به معنی این است که خریداران در حال افراط هستند و سهم در منطقه اشباع خرید است. این میتواند یک هشدار برای خریداران باشد و باید انتظار تعدیل قیمت را داشته باشیم. در تصویر زیر می بینیم که این انتظار برآورده شده است.

دو عدد 70 و 30 که آنها را برای مناطق اشباع فروش و خرید در نظر می گیریم، اعداد مقدسی نیستند! این محدوده تنها بر اساس تجربه ی تریدرهای مختلف در طول زمان تعیین شده است و بین تحلیلگران جا افتاده است. برای مثال در روندهای صعودی باید محدوده زیر 40 را منطقه اشباع فروش در نظر گرفت و محدوده بالای 80 را اشباع خرید لحاظ کرد. همچنین در یک روند نزولی زیر 20 اشباع فروش و بالای 60 اشباع خرید خواهد بود. چیزی که از این صحبت ها بر می آید، استفاده از این دو محدوده به تنهایی نمی تواند برای شما تعیین کننده انجام معاملات باشد.

بررسی استراتژی RSI: واگرایی ها

واگرایی ها یکی از معروفترین و محبوب ترین تکنیک ها در استفاده از اندیکاتور RSI هستند. درواقع واگرایی ها زمانی رخ می دهند که قدرت حرکات قیمتی در بازار، از سوی RSI تائید نشوند. به عبارتی دیگر با توجه به نوع فرمول، همواره افزایش قیمت منجر به زیاد شدن مقدار RSI نمی شود. به عنوان مثال زمانی که قیمت درحال تشکیل سقف های بالاتر قیمتی است، اندیکاتور RSI در حال کاهش و تشکیل کف های جدید است.

انواع واگرایی ها:

واگرایی ها به طور کلی به دو دسته تقسیم بندی می شوند

واگرایی های صعودی

این نوع از واگرایی ها زمانی اتفاق می افتد که اولا نموادر قیمت، در حالت نزولی باشد. در این حالت، قیمت در حال کشف کف های پایینتر بوده، اما در اندیکاتور RSI مقدار آن معکوس قیمت و درحال افزایش است. این موضوع به معنی ضعف، در قدرت فروشندگان به حساب می آید.

واگرایی های نزولی

همان طور که مشخص است، این نوع واگرایی ها دقیقا نقطه مقابل واگرایی های صعودی هستند. یعنی زمانی اتفاق می افتد که نمودار قیمت، در حالت صعودی باشد. در این حالت قیمت در حال تشکیل قله های بالاتر است، اما در اندیکاتور RSI مقدار آن معکوس قیمت و در حال کاهش است. دوراقع RSI سقف های قیمتی را تائید نمی کند. این موضوع نیز، به معنی ضعف در قدرت خریداران به حساب می آید.

بعد از این کشف تاریخی از مفهوم RSI، معامله گران زیادی بر این باور رسیدند که می توانند تنها با تکا به این موضوع معامله کنند. به این ترتیب که هرگاه در نمودار واگرایی صعودی دیدیم، وارد معاملات فروش شویم و هرگاه نیز واگرایی نزولی دیدیم، پس این یک کف قیمتی مطمئن است و ما میتوانیم با خیال راحت خرید کنیم و به این ترتیب پولدار شویم!

همان طور که در شکل های قبل دیدیم، بسیار ساده است که به گذشته نمودار نگاه کنید و بگویید که مثلا اینجا واگرایی رخ داده و بعد از آن جهت قیمت تغییر کرده. اما نکته ای که وجود دارد این است که وقتی نمودار در لحظه درحال نشان دادن واگرایی است، معامله گران هیچگاه نمی دانند که این واگرایی ها تا کجا ادامه خواهد یافت. همین نکته، به تنهایی دلیل کافی برای منقرض شدن این نسل از معماله گران واگرایی در اندیکاتور RSI شد.

زیرا وقتی واگرایی رخ میداد و آن ها وارد معماله خلاف جهت روند می شدند، معمولا همچنان واگرایی ادامه دار می شد، تا این که حساب معامله گر، کال مارجین (Call Margin) می شد. گروه دیگری هم که زرنگ تر از نوع اول بودند نیز، حد ضرر معامله برایشان فعال می شد و باز هم ضرر می کردند. به طورکلی نظریه های دانشمندان منقرض شده، در باب معامله و ترید با اتکا به واگرایی زیاد است، که برای رسیدن به مطالب مهم تر در این مقاله، اکتشاف این دانشمندان عزیز را به عهده شما واگزار می کنیم. دقت کنید در اینجا گفتیم که واگرایی ها در مفهوم RSI، به ما اطلاعات بسیار مفید و قابل توجهی نظیر کاهش قدرت خریداران و فروشندگان را می دهد. اما برای معامله گری به تنهایی، یکی از بهترین استراتژی ها برای بدست آوردن سود کم و ضررهای بزرگ است!

در عکس فوق نمونه ای از نقض در واگرایی های نزولی را می بینیم. اگر شما به عنوان معامله گر بودید، کدام یک از نقاط واگرایی را برای وارد شدن در جهت خلاف روند اصلی انتخاب می کردید؟

سیگنال های خرید و فروش RSI

اندیکاتور RSI یکی از اندیکاتورهایی است که میتوان از ان سیگنال های خرید و فروش مناسبی دریافت کرد. روش های متداول برای دریافت سیگنال خرید و فروش به صورت زیر است:

سیگنال خرید

• هر زمان که RSI از منطقه اشباع فروش (محدوده 30) خارج شود و بالا رود.
• هر زمان RSI از پایین محدوده میانی (RSI=50) را به بالا قطع کند.
• هر زمان خط روند نزولی در RSI شکسته شود.

سیگنال فروش

• هر زمان RSI از منطقه اشباع خرید (محدوده 70) خارج شود و پایین بیاید.
• هر زمان RSI از بالا محدوده میانی (RSI=50) را به پایین قطع کند.
• هر زمان خط روند صعودی در RSI شکسته شود.

نکته ای که در مورد RSI وجود دارد و باید حتما به آن توجه نمود این است که ممکن است خروج RSI از مناطق اشباع، بدون افت یا صعود قیمت و فقط با نوسان قیمتی صورت بگیرد. بنابراین این موضوع را همیشه به یاد داشته باشید که استفاده از اندیکاتور آر اس آی به تنهایی می تواند در برخی موارد باعث ایجاد خطا در تصمیم گیری شود و حتما باید در کنار سایر ابزار تحلیل تکنیکال به کار گرفته شود.

واگرایی و کاربرد آن در تحلیل تکنیکال

درگذشته‌ای نه‌چندان دور استفاده از تحلیل تکنیکال رواج چندانی نداشت و حتی عده کمی هم که از آن برای خرید و فروش سهام و … استفاده می‌کردند را دیوانه و حتی شعبده‌باز قلمداد می‌کردند؛ اما با گذر زمان کم‌کم به اهمیت این روش تحلیل بازار توجه بیشتری شد و امروز کمتر معامله گری است که از تحلیل تکنیکال استفاده نکند. تحلیل تکنیکال با روش‌ها و ابزارهای متعدد و فراوان منجر به ایجاد صدها استراتژی مختلف با ترکیب این ابزارها گشته است. واگرایی ها جزء مهم‌ترین و مؤثرترین ابزارها و استراتژی های تحلیل تکنیکال در تمام بازارهای مالی دنیا محسوب می‌شوند. لذا من در این مقاله به توضیح استراتژی معاملاتی واگرایی پرداخته‌ام. این استراتژی در عین سادگی کاربرد بالایی می‌تواند در تحلیل های ما داشته باشد امیدوارم این مقاله برای شما خواننده عزیز مفید باشد.

مفهوم واگرایی چیست؟

واگرایی را می‌توان نوعی ناهمگونی میان قیمت و اندیکاتور دانست در حالت عادی زمانی که نمودار سقف و یا کف جدیدی می‌زند اندیکاتور نیز همین کار را می‌کند. یعنی کف و یا سقف جدید تشکیل می‌دهد حال زمانی که نمودار سقف جدید زد اما اندیکاتور نتوانست سقف جدیدی بزند یا بلعکس. در اینجا گفته می‌شود که واگرایی بین قیمت و اندیکاتور شکل‌گرفته است.

در این مقاله برای بررسی واگرایی ها از دو اندیکاتور RSI و MACD استفاده می‌کنم که به‌طور مختصر توضیحی در مورد آن‌ها در ادامه بحث خواهم داد.

اندیکاتور RSI

اندیکاتور RSI یا Relative Strength Index شاخص قدرت نسبی توسط Wells Wilder توسعه‌یافته است. این اندیکاتور یک اندیکاتور اسیلاتور مومنتوم است. (نوسان گر نمایی که میزان قدرت بازار را نشان می‌دهد) و برای محاسبه سرعت و تغییر حرکات قیمتی بازار استفاده می‌شود. RSI همواره بین صفر و ۱۰۰ واحد در نوسان است. به‌طور سنتی سطوح ۷۰ و ۳۰ واحدی RSI نشانگر سطوح اشباع خرید و اشباع فروش هستند. معمولاً سطح ۵۰ درصد نیز به‌صورت دستی به آن افزوده می‌شود.

مسیر افزودن اندیکاتور RSI

Indicators>>Oscillators>>Relative Strength Index

عدد Period روی ۱۴ باشد آن را تغییر ندهید.

در سربرگ Levels گزینه Add را انتخاب کرده و سطح ۵۰ را اضافه کنید.

اندیکاتور مووینگ اوریج MACD

اندیکاتور مووینگ اوریج MACD مخفف عبارت Moving Average Convergence Divergence است. این عبارت به معنی همگرایی (Convergence) و واگرایی (Divergence) میانگین متحرک است. این اندیکاتور ابداع آقای جرالد بی اپل است. از این اندیکاتور در تحلیل تکنیکال برای به دست آوردن قدرت، جهت و شتاب در یک‌روند استفاده می‌شود. این اندیکاتور در اغلب موارد با استفاده از قیمت پایانی محاسبه می‌شود. برخلاف اندیکاتورهای دیگر اندیکاتور MACD فرمول سختی برای محاسبه خود ندارد.

مسیر افزودن اندیکاتور MACD

اعداد پارامتر اندیکاتور را تغییر ندهید و به همین شکل گزینه ok را بزنید.

انواع واگرایی

واگرایی ها بر اساس حالت‌های مختلفی که بین اندیکاتور و قیمت اتفاق می‌افتد انواع مختلفی داشته و به دودسته واگرایی معمولی و واگرایی مخفی تقسیم می‌شود که به‌اختصار به هرکدام از آن‌ها خواهم پرداخت. واگرایی‌های معمولی به دو نوع مثبت و مخفی تقسیم می‌شوند. در حالت عادی زمانی که قیمت کفی پایین‌تر از کف قبلی یا سقفی بالاتر از سقف قبلی می‌سازند اندیکاتور هم باید به پیروی از آن همین رفتار را داشته باشد.

واگرایی معمولی (Regular Divergence)

واگرایی های معمولی به معنای ضعیف شدن روند و اخطار بازگشت است و در نوع سیگنال های بازگشتی دسته‌بندی می‌شوند.

الف- واگرایی معمولی مثبت (RD+):

واگرایی معمولی مثبت زمانی هست که قیمت کفی پایین‌تر از کف قبلی یا کفی واگرایی شاخص RSI هم‌تراز با کف قبلی ساخته اما اندیکاتور کفی رو بالاتر از کف قبلی ساخته است

این موضوع به معنی این هست که روند نزولی قیمت تضعیف‌شده اما به این معنی نیست که دقیقا از همان نقطه بازخواهد گشت ممکن است این روند منفی ضعیف شده هم مدت‌ها ادامه داشته باشد. به همین دلیل برای استفاده از این واگرایی برای خرید نیاز هست که از ابزار و استراتژی کمکی نیز استفاده کرد که در بخش استراتژی خرید به توضیح آن خواهم پرداخت.

ب- واگرایی معمولی منفی (RD-):

این نوع از واگرایی زمانی هست که قیمت سقفی بالاتر از سقف قبلی و یا سقفی هم‌تراز با سقف قبلی زده اما اندیکاتور سقفی پایین‌تر از سقف قبلی زده است که نشان‌دهنده تضعیف روند صعودی هست اما بازهم نمی‌توان گفت که ریزش دقیقاً از همین نقطه شروع می‌شود.

در انواع دسته‌بندی‌ها معمولاً زمانی که قیمت سقف یا کفی برابر با سقف و کف قبلی خود بسازد را در دسته‌ای جدا قرار می‌دهند اما در این مقاله برای سهولت در تقسیم‌بندی این نوع از واگرایی ها را در همین دسته‌ها قرار می‌دهم.

واگرایی مخفی (Hidden Divergence)

این نوع از واگرایی‌ها نشان‌دهنده تقویت روند و ادامه روند موجود هستند و در دسته سیگنال های ادامه‌دهنده محسوب می‌شوند.

الف- واگرایی مخفی مثبت (HD+):

این نوع از واگرایی زمانی اتفاق می‌افتند که قیمت کفی بالاتر از کف قبلی بزند اما اندیکاتور کفی پایین‌تر از کف قبلی زده باشد که نشان‌دهنده ادامه‌دار شدن روند صعودی قیمت هست.

ب- واگرایی مخفی منفی (HD-):

این نوع از واگرایی زمانی اتفاق می‌افتند که قیمت سقفی پایین‌تر از سقف قبلی بزند اما اندیکاتور سقفی بالاتر از سقف قبلی زده باشد که نشان‌دهنده ادامه‌دار شدن روند نزولی قیمت هست.

استراتژی خرید یک

واگرایی ها را می‌توان به‌عنوان اخطار جهت تغییر روند یا نشانه‌ای برای ادامه روند دانست. اما نمی‌توان با آن‌ها به‌تنهایی خرید کرد. چراکه مشخص نیست این واگرایی دقیقاً تا چه نقطه ادامه می‌یابد. همان‌طور که می‌دانید بازار سهام ایران فقط امکان خرید دارد و نمی‌توان معامله فروش باز کرد و از آن سود برد. لذا ما باید در روند صعودی خرید کنیم برای این موضوع باید واگرایی‌های مثبت را تشخیص دهید.

در واگرایی RD+ برای خرید ابتدا خط روند نزولی سهم را رسم می‌کنیم. هر زمان که قیمت با یک کندل قوی و مثبت و حجم بالا موفق به عبور از این خط شد می‌توان خرید را انجام داد.

حد ضرر در این نوع ورود را زیرخط روند قرار داده و هر زمان قیمت خط روند را مجدد به سمت پایین قطع کرد از سهم خارج شوید.

اما برای خرید در واگرایی ها HD+ بهترین راه این است که قله پیش روی سهم را به‌عنوان مقاومت سهم در نظر گرفته و در صورت عبور قیمت از آن وارد سهم شد. حد ضرر در این نوع ورود را ۲ درصد زیرخط مقاومت قرار داده. هر زمان قیمت پایانی سهم به این نقطه رسید از سهم خارج شوید.

استراتژی خرید دو

دومین استراتژی خرید بر اساس اندیکاتور RSI است. زمانی که اندیکاتور خط ۵۰ را به سمت بالا قطع کرد می‌توانید وارد سهم شوید. حد ضرر خود را در این استراتژی زمانی قرار دهید که RSI خط ۵۰ درصد را به سمت پایین قطع کند. در این صورت از سهم خارج شوید.

استراتژی خرید سه

بهترین و کم ریسک ترین نقطه ورود را می‌توان این استراتژی دانست. هرچند که نقطه ورود آن با تأخیر بیشتری همراه خواهد بود اما ریسک خطا آن در ورود کمتر و احتمال موفقیت آن بیشتر است. در این استراتژی شما منتظر هستید تا قیمت سقفی جدید بزند. بعدازاین اتفاق سقف جدید را مقاومت پیش روی سهم در نظر می‌گیرید و هر زمان که قیمت از این سقف عبور کرد وارد می‌شوید. حد ضرر در این نوع ورود ۲ درصد زیرخط مقاومتی است که خرید را با آن انجام داده‌اید. زمانی که قیمت پایانی سهم به این نقطه رسید از سهم خارج شوید.

استراتژی خروج از سهم

برای خروج از سهم نمی‌توان از واگرایی های منفی استفاده کرد. چراکه در همه شرایط واگرایی الزاماً رخ نمی‌دهد. لذا برای خروج از سهم باید طرح و برنامه‌ای از قبل تعیین‌شده داشت.

برای این مورد پیشنهاد می‌کنم حد سودی معادل ۱۵ تا ۲۰ درصد رو در نظر گرفته و هر زمان که قیمت پایانی سهم به این هدف و تارگت رسید حد ضرر خود را به ۵ تا ۷ درصد زیر بالاترین قیمت پایانی سهم منتقل کنید.

تا زمانی که قیمت رشد کند حد ضررتان را به قیمت پایانی به سمت بالاتر انتقال دهید تا زمانی که قیمت بازگشته و حد ضرر شما را رد کند. در این شرایط با سیو سود از سهم خارج شوید.

نتیجه‌گیری

در پایان باید خدمت شما متذکر شوم که تحلیل تکنیکال به‌تنهایی کافی نیست و نیاز دارید تا برای انتخاب سهام درست از تحلیل بنیادی نیز استفاده کنید اگر سهمی بنیاد خوبی داشته باشد قطعاً شانس موفقیت شما چند برابر خواهد شد. بعد از آن قطعاً مدیریت سرمایه نقش مهمی در موفقیت کلی شما در بازار بورس خواهد داشت.

هر استراتژی و روش تحلیلی را که در بازار بورس انتخاب کنید قطعاً شامل معاملات موفق و معاملات ناموفق خواهد بود و هیچ استراتژی نیست که تمام معاملات آن موفق باشد. یکی از بزرگ‌ترین خطاهای معامله گران این است که وقتی استراتژی جدیدشان در یک یا دو معامله شکست می‌خورد استراتژی خود را تغییر می‌دهند و گمان می‌کنند که مشکل از استراتژی‌شان است. درحالی‌که این موضوع کامل طبیعی بوده و آن‌ها انتظار غلطی از بازار بورس و روش معامله داشته‌اند لذا توصیه می‌کنم حتماً این روش را در ۲۰ معامله پیاپی به‌صورت کاملاً صحیح اجرا کنید و معاملات خود را بر روی کاغذ بنویسید تا متوجه شوید که از ۲۰ معامله چند معامله به سود رسیده به این شکل شما بازدهی استراتژی‌تان را به دست خواهید آورد.

مهم‌ترین بخش از موفقیت معامله‌گری در تسلط بر ذهن و روان و اصول رفتارشناسی معامله‌گر و بازار هست. پس برای موفق شدن لازم است مباحث روانشناسی معامله‌گری را نیز بیاموزید.

از خوانندگان این مطلب می‌خواهم تا اگر تجربه مشابهی در استفاده از استراتژی واگرایی و مطالب این مقاله دارند آن را با ما در میان بگذارند.

شاخص قدرت نسبی (RSI) چیست و چه کاربردی دارد؟

شاخص قدرت نسبی RSI اندیکاتور تعیین ضرب آهنگ است که در تحلیل‌های تکنیکی به کار برده می‌شود و میزان قدرت و بزرگی تغیرات قیمت‌ها را مشخص می‌کند. به این ترتیب میزان خرید به قیمت بالاتری از ارزش واقعی (Overbought) و فروش به قیمت‌ پایین‌تر از قیمت واقعی (Oversold) سهام یا هر دارایی دیگری نیز مشخص می‌شود. شاخص RSI در واقع یک نوسان‌گر است که بین دونقطه حداکثری در حرکت است. این شاخص در حد فاصل ۰ تا ۱۰۰ خوانده می‌شود. این اندیکاتور نخستین بار توسط جی. والاس وایلدر جونیور (J. Welles Wilder Jr.) در کتاب سمینار او در سال ۱۹۷۸ به نام «مفاهیم جدید در سیستم های تحلیلی معاملات» (New Concepts in Technical Trading Systems) معرفی شد. تفسیرهای سنتی و موارد استفاده از RSI به این شرح است که اگر متغیر در بازه‌ای بالاتر از ۷۰ باشد نشان‌دهنده آن است که سهام بیش از اندازه خریداری می‌شود، در واقع به بهایی بیش از ارزش واقعی خود معامله می‌شود و به احتمال زیاد در آستانه بازگشت قیمت‌ها یا اصلاح آن هستیم. اگر شاخص RSI ۳۰ یا کمتر از آن را نشان دهد، شرایط در بازار حاکی از افزایش فروش و فروش دارایی به ارزشی کمتر از میزان واقعی آن است.

فرمول محاسبه شاخص RSI

شاخص قدرت نسبی با یک معادله دو بخشی محاسبه می‌شود. این معادله را در زیر مشاهده می‌کنید:

RSI _{step one} =100- [100 / (1+ متوسط سود / متوسط ضرر)

متوسط سود یا ضرری که در این معادله به کار برده می‌شود درصد متوسط سود یا ضرر در دوره‌ای است که پشت سر گذاشته‌ایم. در این فرمول برای متوسط ضرر نیز متغیر مثبتی در نظر گرفته شده‌است.

استاندارد محاسبه این شاخص به این شرح است که باید برای به دست آوردن ارزش شاخص RSI اولیه از یک دوره ۱۴ روزه استفاده کنید. به عنوان مثال تصور کنید بازار در طول هفت روز از این دوره ۱۴ روزه با قیمت بالاتری بسته شود و متوسط سود نیز ۱ درصد باشد. در هفت روز باقی‌مانده نیز بازار در قیمت پایین‌تری بسته شود و متوسط ضرر نیز -0.8 درصد باشد. در این صورت نحوه محاسبه شاخص RSI به شکل زیر خواهد بود:

به محض اینکه اطلاعات مورد نظر برای یک بازه زمانی ۱۴ روزه آماده شد بخش دوم فرمول شاخص RSI نیز محاسبه می‌شود. بخش دوم نتیجه را به خوبی نمایش می‌دهد:

RSI=100- [100 / 1+ (متوسط قبلی سود) *13+ / متوسط متوسط ضرر+ ضرر فعل / (سود فعلی)]

محاسبه شاخص RSI

با استفاده از فرمول بالا شاخص RSI به سادگی محاسبه می‌شود و خط RSI در زیر نمودار قیمت‌های یک دارایی به نمایش گذاشته می‌شود.

شاخص RSI همگام با افزایش تعداد و اندازه روزهایی که قیمت در بازه بالاتری بسته شده‌است افزایش پیدا می‌کند و هر اندازه تعداد و اندازه ضرر افزایش پیدا کند، این شاخص کاهش پیدا خواهدکرد. بخش دوم معادله محاسبه این شاخص نتیجه را به وضوح نشان می‌دهد به این ترتیب شاخص RSI در یک بازار معاملاتی قدرتمند تنها در نزدیکی ۰ یا ۱۰۰ قرار خواهد داشت.

همان‌طور که در نمودار بالا مشاهده می‌کنید. در حالی که قیمت‌ها روند صعودی را پیش گرفته‌اند اندیکاتور RSI در ناحیه افزایش میزان خرید به ارزشی بالاتر از ارزش واقعی (Overbought) باقی مانده‌است. این احتمال نیز وجود دارد که شاخص برای یک بازه زمانی دراز مدت در ناحیه فروش به بالاترین قیمت در مقایسه با ارزش واقعی (Oversold) نیز باقی بماند، آن هم در حالی که قیمت‌ها روند نزولی را در پیش گرفته‌اند. این امر برای کسانی که به تازگی قدم به حوزه تحلیل گذاشته‌اند اندکی دشوار به نظر برسد؛ اما آموختن نحوه استفاده از این شاخص در روندهای متداول تا حد زیادی مسئله را روشن خواهد کرد.

شاخص RSI چه اطلاعاتی را در اختیار ما می‌گذارد؟

روند اولیه سهام یا دارایی ابزار مهمی برای اطمینان از این امر است که شاخص RSI به درستی درک شده‌است. به عنوان مثال تکنیسین شناخته شده بازار کنستانس برون (Constance Brown) این ایده را رواج داده است که زمانی که شاخص RSI یک روند صعودی Oversold را نشان می‌دهد به احتمال زیاد اندازه این شاخص بیشتر از ۳۰ درصد است. و زمانی که شاخص در روندی نزولی، Overbought را نشان می‌دهد نیز کمتر از ۷۰ درصد است.

همان‌طور که در نمودار زیر مشاهده می‌کنید. در طول یک روند نزولی شاخص RSI بیشتر به سطح ۵۰ درصد نزدیک می‌شود تا سطح ۷۰ درصد؛ همین امر به عنوان نشانه‌ای از یک بازار خرسی برای سرمایه‌گذاران به شمار رود. بسیاری از سرمایه‌گذاران زمانی که با یک روند قدرتمند در قیمت‌ها روبه‌رو می‌شوند، خط افقی مستقیمی را بین ۳۰ و ۷۰ درصد رسم می‌کنند و به این ترتیب به بهترین شکل دامنه حرکات حداکثری را تعیین می‌کنند. تعیین بالاترین و پایین‌ترین حد آن هم زمانی که قیمت سهام یا دارایی در بازه زمانی بلند مدت مد نظر است، نیاز به رسم خط افقی را از میان بر می‌دارد.

یک مفهوم دیگر برای استفاده از سطح خرید به ارزشی بیش از ارزش دارایی (Overbought) و فروش به قیمتی کمتر از ارزش دارایی (Oversold) در یک روند قیمتی، تمرکز روی سیگنال‌های معاملاتی و تکنیک‌هایی است که برای تأیید روند استفاده می‌شوند. به عبارت دیگر استفاده از سیگنال‌های گاوی هنگامی که قیمت در یک روند گاوی قرار دارد و استفاده از سیگنال‌های خرسی در یک روند خرسی از هشدارهای غلطی که از سوی شاخص RSI ایجاد می‌شود نیز جلوگیری می‌کند.

نمونه‌هایی برای واگرایی RSI

واگرایی گاوی زمانی روی می‌دهد که شاخص RSI خبر از فروش دارایی به ارزشی کمتر از ارزش واقعی (Oversold) را نشان می‌دهد و در ادامه شاخص بیشتر کاهش پیدا می‌کند که با کاهش مشاهده شده در قمیت‌ها نیز همخوانی دارد. این امر نشان‌دهنده آن است که ضرب آهنگ گاوی در حال افزایش است و شکستی در ناحیه فروش دارایی به ارزش کمتر از ارزش واقعی روی می‌دهد که منجر به ایجاد جایگاه‌های خرید جدیدی در بازار می‌شود.

واگرایی خرسی زمانی روی می‌دهد که شاخص RSI پس از اینکه افزایش خرید به قیمتی بالاتر از ارزش واقعی را نشان داد، بازه پایین‌تری را نمایش دهد که با بالاترین بازه قیمت‌ها همخوانی داشته باشد.

همان‌طور که در نموداری که در ادامه درج شده‌است مشاهده می‌کنید، واگرایی خرسی هنگامی شناسایی شده که شاخص RSI از بازه پایین‌تر قبلی افزایش پیدا کرده است؛ چرا که در این هنگام شاخص از پایین‌ترین بازه قیمتی نیز کمتر شده و این سیگنالی معتبر است. اما هنگامی که سهام در یک روند با ثبات بلند مدت قرار دارد به ندرت شاهد وقوع واگرایی هستیم. استفاده از اعداد Overbought و Oversold امکان شناسایی سیگنال‌های احتمالی را امکان‌پذیر می‌کند.

محدودیت‌های شاخص RSI

شاخص RSI ضرب‌آهنگ تغییرات قیمت‌های خرسی و گاوی را مقایسه می‌کند و نتیجه را در دامنه‌ای از نوسانات نمایش می‌دهد. این نوسانات در پایین نمودار قیمت‌ها نمایش داده می‌شود. درست مانند تمام اندیکاتورهای تکنیکال، زمانی می‌توان سیگنال‌های دریافتی از این شاخص را معتبر قلمداد کرد که این سیگنال‌ها در یک بازه زمانی بلند مدت تأیید شوند.

سیگنال‌های بازگشت صحیح به ندرت دیده می‌شوند و جدا کردن آنها از سیگنال‌های اشتباه نیز دشوار است. به عنوان مثال یک سیگنال مثبت اشتباه می‌تواند علامت روند گاوی به دنبال کاهش ناگهانی قیمت‌ها در سهام باشد. یک سیگنال منفی اشتباه نیز می‌تواند شرایطی را نشان دهد که روند خرسی شاهد افزایش ناگهانی قیمت‌ها باشد.

از آنجایی که این اندیکاتور ضرب‌آهنگ تغییرات قیمت‌ها را نمایش می‌دهد، این احتمال وجود دارد که برای یک بازه زمانی بلند مدت و هنگامی که قیمت‌ها در هر یک از جهات ضرب‌آهنگ قابل‌توجهی داشته باشند در محدوده Oversold یا Overbought جای بگیرد. بنابراین شاخص RSI زمانی در بازاری پر از نوسان بیش از هر زمان دیگری مفید است که قیمت دارایی بین تغییرات خرسی و گاوی در نوسان باشد.