با توجه به سوالات بالا می‌توان گفت که نحوه تشکیل سبد سهام یکی از بحث‌های مهم و راهبردی معامله‌گری در بازار سرمایه است. در این مقاله قصد داریم علاوه بر تعریف سبد سهام روش‌های متداول تشکیل آن را شرح دهیم.
تشکیل سبد سهام
سبد سهام چیست؟ چرا سبد سهام تشکیل می‌دهیم؟ در بازار بورس، سهام صدها شرکت بین معاملهگران معامله می‌شود. آیا شما به‌عنوان سرمایه‌گذار برنامه‌ای برای خرید سهام دارید؟ بر اساس چه استراتژی بر روی سهام شرکت‌ها سرمایه‌گذاری می‌کنید؟ آیا شما هم جزو افرادی هستید که دارایی خود را فقط بر روی سهام یکی از شرکت‌های بورسی متمرکز می‌کنند؟
با توجه به سوالات بالا می‌توان گفت که نحوه تشکیل سبد سهام یکی از بحث‌های مهم و راهبردی معامله‌گری در بازار سرمایه است. در این مقاله قصد داریم علاوه بر تعریف سبد سهام روش‌های متداول تشکیل آن را شرح دهیم.
سبد سهام چیست؟
مجموعه‌ای از اوراق بهاداری است که در مالکیت یک سرمایه‌گذار قرار دارد. در نرم‌افزارهای رایج بازار نام سبد سهام، پرتفوی درج شده است؛ پرتفوی (Portfolio) در اصل به کیف چرمی بزرگی می‌گویند که اسناد و مدارک را در آن قرار می‌گیرد.
چرا سبد سهام تشکیل می‌دهیم؟
همانطور که ذکر شد، سبد سهام دربردارنده مجموعه‌ای از سهام شرکت‌های مختلف است که تحت مالکیت یک سرمایه‌گذار قرار دارد. این تنوع‌بخشی به پرتفوی برای کاهش ریسک و افزایش سودآوری است.
در بحث سبد سهام همیشه از ضرب‌المثل «تمامی تخم‌مرغ‌هایت را در یک سبد نگذار» استفاده می‌شود. این مثل در بازار بورس به معنی این است که هرگز تمام دارایی خود را بر روی یک سهم متمرکز نکنید؛ با تنوع‌بخشی به پرتفوی ریسک از دست رفتن سرمایه به کمترین مقدار خواهد رسید.
یک از اصل‌های مهم معامله‌گری که باید بدانید!
داشتن پرتفوی تنها به بازار بورس خلاصه نمی‌شود؛حتی اگر در بازارهای مالی دیگری چون بازار ارزهای دیجیتال نیز فعالیت دارید، باید بدانید یکی از اصل‌های مهم معامله‌گری داشتن سبدی متشکل از ارزهای متنوع است. کارشناسان اقتصادی حتی برای کل دارایی‌ها نیز توصیه به تشکیل سبد دارند؛ برای مثال شما باید سبد دارایی‌های خود را مقداری به طلا، مقداری به سهام، مقداری به مسکن و… اختصاص دهید تا از ریسک افزایش تورم در امان بمانید.
با تشکیل سبد سهام، ریسک سرمایه‌گذاری بین چند سهم تقسیم می‌شود و ممکن است سود یک سهم، زیان سهم‌های دیگر را جبران کند.
۴ روش متداول برای تشکیل سبد سهام
برای تشکیل سبد سهام ابتدا هدف خود را از سرمایه‌گذاری مشخص کنید؛ زیرا تشکیل پرتفوی نیز به مانند روش‌های تعیین استراتژی باید متناسب با روحیات و خلقیات سرمایه‌گذار باشد.
قبل از تشکیل سبد سهام حتما به سوالات زیر پاسخ دهید:
- هدف شما از تنوع بخشی در سبد سرمایه‌گذاری چیست؟
- برای چه مدت زمانی می‌خواهید در بازار بورس سرمایه‌گذاری کنید؟
- آیا به‌دنبال کسب سود از نوسان بازار هستید یا می‌خواهید به‌صورت بلندمدت در بازار سرمایه‌گذاری کنید؟
- آیا روحیه شما توانایی پذیرش ریسک را دارد؟
- آیا شما زمان کمی برای تعقیب بازار دارید؟
- پاسخ به تمامی سوالات بالا باعث می‌شود، بتوانید درست‌ترین روش را برای تشکیل سبد خود پیش بگیرید.
سبد سهام تهاجمی
این نوع سبد بیشتر مورد استقبال افراد ریسک‌پذیر است؛ زیرا به‌راحتی توانایی تحمل نوسانات شدید قیمت سهام را دارند. در سبد سهام تهاجمی (The Aggressive Portfolio) معمولا سهام شرکت‌های نوپایی قرار دارند که در آستانه رشد خود هستند. هدف معاملهگران ریسک‌پذیر از سرمایه‌گذاری در بازار بورس، کسب سودهای هنگفت است. اگر پرتفوی تهاجمی را انتخاب می‌کنید باید توانایی شناسایی سود را داشته باشید؛ چون سهم‌های این نوع سبد، نوسانات زیاد با سرعت بسیار بالا را تجربه می‌کنند. علاوه بر توانایی شناسایی سود باید بتوانید، زیان‌های احتمالی را نیز کنترل کنید. تمامی این موارد نیازمند تجربه بالا در معامله‌گری و داشتن استراتژی متناسب با سبد سهام تهاجمی است.
سبد سهام تدافعی
اگر جزو معاملهگران ریسک‌گریز هستید، سبد سهام تدافعی (The Defensive Portfolio) مناسب شما است. این نوع سبد، رشد آرامی دارد و سود زیادی را نصیب شما نخواهد کرد؛ اما با انتخاب این پرتفوی خیال شما آسوده خواهد بود که دچار زیان بالا نخواهید شد. حتی گاهی اوقات با سرعت بسیار پایین‌تری نسبت به کل بازار رشد می‌کنند، به همین دلیل افرادی که در سودای کسب ثروت از بازار هستند به سراغ این نوع سهم‌ها نمی‌روند. در سبد سهام تدافعی معمولا شرکت‌های بزرگی که نیازهای اساسی اقتصاد کشور را تامین می‌کنند، قرار دارند. چون نیاز به محصولات این شرکت‌ها ثابت است، با نوسانات بازار دچار تغییرات قابل توجهی نمی‌شوند، به همین دلیل نقطه امنی برای سرمایه گذاری افراد ریسک‌گریز است. نکته‌ای که باید توجه داشته باشید، سودده بودن این نوع پرتفوی در بلندمدت است؛ اگر زمان کافی برای بررسی روزانه تحرکات بازار ندارید، این سبد را انتخاب کنید.
سبد سهام درآمدی
این نوع پرتفوی نیز مختص افراد ریسک‌گریز است با این تفاوت که در سبد سهام درآمدی شرکت‌های با درآمد ثابت قرار دارند. این شرکت‌ها حتی با داشتن رشد کم یا متوسط خود را ملزم به پرداخت سود می‌کنند. این نوع شرکت‌ها هر ساله مقداری از سود سالیانه خود را بین سهامداران تقسیم می‌کنند، اگر انتظار درآمد ثابت از بازار بورس را دارید، بهترین انتخاب برای شما سبد سهام درآمدی (The Income Portfolio) است. اما باید در نظر داشته باشید که سود اختصاص یافته به شما به میزان سهام شما بستگی دارد؛ در واقع سود پرداختی شرکت متناسب با تعداد سهام شما خواهد بود.
سبد سهام سفته‌بازی
سبد سهام سفته‌بازی (The Speculative Portfolio)مخصوص افراد ریسک‌پذیر است. معاملهگران ریسک‌پذیر ترسی از نوسانات شدید قیمت سهم ندارند به‌همین دلیل به آسانی می‌توانند دارایی خود را درگیر سهم‌هایی با نوسان بالا کنند. در این سبد ممکن است سهم‌هایی با بنیاد بسیار ضعیف وجود داشته باشند. در بیشتر موارد سهام شرکت‌های کوچک در این سبد قرار می‌گیرند؛ زیرا معاملهگران با پول زیاد وارد سهم می‌شوند و با خرید حجم بالایی از سهام، کنترل قیمت آن را به دست می‌گیرند. ورود به این نوع از سهم‌ها ریسک بسیار بالایی دارد و به مانند قمار میتواند کل سرمایه شما را به خطر بیندازد. اختصاص درصد کمی از سرمایه به سهم‌های سفته‌بازی میتواند قابل توجیه باشد ولی در سبد سهام سفته‌بازی صد درصد سرمایه به این نوع سهام اختصاص می‌یابد.
نتیجه‌گیری
متداول‌ترین روش‌های تشکیل سهام این ۴ روش بودند؛ البته نمی‌توان تمامی سبدهای سهام را در دسته‌بندی‌های مشخصی جای گذاری کرد. اکثر معاملهگران بازار دارای سبدهای سهام ترکیبی هستند به شکلی که سرمایه خود را در مقدار درصدهای مختلف بین سهم‌های گوناگون تقسیم می‌کنند؛ این تقسیم‌بندی بستگی به شرایط روحی افراد دارد. اگر فرد ریسک‌پذیر باشد، درصد سهام تهاجمی و سفته‌بازی بالا خواهد بود و اگر فرد ریسک‌گریز باشد درصد سهام تدافعی و درآمدی بیشتر می‌شود.
حال با توجه به توضیحات بالا شما جزو کدام دسته از معاملهگران هستید؟ آیا سبد سهام شما با آگاهی بر روحیاتتان تشکیل شده است؟
سبد سهام متنوع و کم ریسک
مشاوره رایگان
برای دریافت مشاوره در مورد چگونگی عضویت در صندوق و شرایط سبد های مختلف کافیست عدد 2 را به سامانه زیر پیامک کنید.
- 02191004770
- [email protected]
- تهران، خیابان بهشتی، پلاک 436، طبقه 4، واحد 15
خانه / سرمایه گذاری و بورس / چگونه بهترین سبد سهام را تشکیل دهیم؟
چگونه بهترین سبد سهام را تشکیل دهیم؟
قطعا برایتان این سوال پیش خواهد آمد که چگونه بهترین سبد سهام را تشکیل دهیم؟ ما در این مطلب قصد داریم به بررسی عوامل مختلفی بپردازیم تا شما با توجه به آن ها بهترین سبد سهام را تشکیل دهید.
به طور خلاصه و کلی باید گفت برای سرمایه گذاری در بورس اگر فقط به معامله یک نوع سهام بپردازید در صورت کاهش ارزش آن سهام تمام سرمایه شما متضرر خواهد شد و ممکن است به یک باره کل سرمایه خود را از دست بدهید اما شما می توانید برای جلوگیری از این گونه ضررها یک سبد سهام که متشکل از چند سهام مختلف است تشکیل دهید تا ریسک سرمایه گذاری را تا حد قابل توجهی کاهش دهید.
نحوه تشکیل بهترین سبد سهام
فعالان بازار بورس بخصوص نوسهامداران باید بدانند که برای تشکیل بهترین سبد سهام باید به برخی از اصول و نکات مانند توزیع مناسب وزن سرمایه ، توجه به شاخص بورس و همچنین بازار های جهانی و شناسایی صنایع سودمند جهت سرمایه گذاری بسیار مهم می باشد که در ادامه تمامی این موارد را مورد بررسی قرار می دهیم.
۱. توزیع مناسب وزن سرمایه
اولین و ساده‌ترین اصل سرمایه‌گذاری، تقسیم دارایی‌ها یا تشکیل سبدی از دارایی‌های متنوع می باشد.توزیع وزن سرمایه بر روی چند سهم به‌جای تک سهم شدن، نخستین گام عینیت بخشیدن به اصل تشکیل بهترین سبد سهام است. تقسیم دارایی باعث می‌شود تا ریسک سرمایه‌گذاری کاهش یابد.
هر چه سبد دارایی‌های شما متنوع‌تر باشد، سرمایه‌گذاری مطلوب‌تری خواهید داشت، البته این موضوع به این معنی نیست که دارایی‌هایتان را آنقدر خرد کنید که کنترل سهم‌های مختلف را از دست بدهید! بلکه باید از قاعده‌ای منطقی پیروی کنید.
توجه داشته باشید که با سرمایه‌گذاری در سهام چند شرکتی (که به‌دقت و برای ایجاد توازن از بین انواع گوناگونی از شرکت‌ها انتخاب شده‌اند) کنترل بیشتری روی ریسک سرمایه‌گذاری خواهید داشت. دلیل و نکته اصلی سبد سهام این می باشد که اگر سهام یکی از شرکت‌هایی که در آن به سرمایه‌گذاری پرداخته اید، افت قیمت داشت، آن افت قیمت با افزایش در قیمت سایر سهم‌های سبدتان جبران شود.
۲. توجه به شاخص بورس
اگر برای سرمایه گذاری روش سرمایه‌گذاری مستقیم را به‌جای صندوقهای سرمایه‌گذاری مشترک انتخاب کردید، باید حواستان به نکات زیادی باشد که ریسک فعالیت‌هایتان را کم کنید و درعین‌حال بازدهی مطلوبی هم به دست آورید که یکی از این نکات مهم برای تشکیل بهترین سبد سهام و انتخاب سهم‌های پربازده، توجه به شاخص بورس می باشد.
اگر به سایت tsetmc مراجعه کنید، تمام شاخص‌های بازار بورس را میتوانید مشاهده فرمایید؛ توجه کنید برای تحلیل سریع و آسان این اطلاعات، کافی است به دو متغیر مهم «شاخص کل» و «شاخص کل هم‌وزن» بیشتر توجه داشته باشید.
شاخص کل بیانگر تغییرات ارزش سهام شرکت‌های بزرگ و کوچک است که اندازه شرکت‌ها نیز در آن تأثیرگذار است؛ به‌همین دلیل شرکت‌های با ارزش بازار بزرگ‌تر و سرمایه بیشتر بر تغییرات شاخص مذکور بیشتر تأثیر می گذارند.افرادی که به سرمایه‌گذاری در شرکت‌های بزرگ تمایل دارند، بهتر است با دقت بیشتری به تغییرات شاخص کل توجه کنند؛
اما «شاخص کل هم‌وزن» مربوط به تغییرات همه شرکت‌های بورسی می باشد، اما تفاوت آنها این است که نسبت به شاخص کل، اندازه همه شرکت‌ها به‌صورت مساوی دیده شده است. در این شاخص فارغ از اینکه شرکتی بزرگ یا کوچک است، درصد تغییرات ارزش سهام تمام شرکت‌ها به‌طور یکسان در شاخص مذکور تأثیر می‌گذارد.
در زمانی که شاخص کل هم‌وزن مثبت ولی شاخص کل منفی است، متوجه خواهیم شد شرکت‌های بزرگ منفی هستند و در مقابل تعداد زیادی از شرکت‌های کوچک مثبت می باشند.
۳. توجه به بازارهای جهانی
یک نمونه ساده تاثیر بازارهای مختلف بر یکدیگر، بازار فلزات است. اگر مشاهده کردید ارزش فلزات در بازارهای جهانی در حال کاهش است، باید منتظر تأثیر آن بر قیمت فلزات داخل کشور هم باشید یا اگر به‌دلیل یک حادثه طبیعی در خارج از کشور تولید یک صنعت خاص دچار مشکل شود، قطعاً بر بازار داخلی آن صنعت در کشورمان هم تأثیر مثبت یا منفی خواهد داشت؛
پس هنگام تشکیل بهترین سبد سهام، حواستان به اخبار و رویدادهای جهانی به‌ویژه در حوزه‌ای که سرمایه‌گذاری عمده انجام داده‌اید، باشد.
۴. شناسایی صنایع پربازده
کارشناسان بورسی معتقدند انتخاب گزیده‌ای از سهام شرکت‌های مختلف، به تنهایی ریسک سرمایه‌گذاری را کاهش نخواهد داد. در واقع به‌جزء تشکیل سبد سهام و متنوع‌سازی دارایی‌هایتان، باید به صنعتی که در آن سرمایه‌گذاری می‌کنید هم توجه کنید.
اگر بطور مثال تمام سبد سهام خود را از شرکت‌های فلزی انتخاب کردهاید، لازم است خیلی فوری استراتژی جامع‌تری برای سرمایه‌گذاری‌تان در نظر بگیرید!
به این دلیل که اگر اتفاقی برای شرکت‌های فعال در حوزه صنایع فلزی بیفتد یا سیاست جدیدی اتخاذ شود که به ضرر این صنعت باشد و درعین‌حال تمام سهم‌های شما هم در این صنعت باشد، قطعاً ریسک بالایی در انتظارتان خواهد بود.
اما اگر سهم شرکت‌های فلزی را در کنار سهم شرکت‌های پتروشیمی و صنایع مخابراتی تهیه کرده باشید، ریسک فعالیت‌های اقتصادی‌تان هم به‌طور چشم‌گیری کاهش خواهد یافت.
به همین دلیل است که توصیه می‌شود گزیده‌ای از صنایع پربازده را برای تشکیل سبد سهام خود انتخاب کنید. در این صورت اگر اتفاق خاصی برای یک صنعت بیفتد،همه سرمایه شما تبدیل به ضرر نمی شود
بهتر است چند صنعت برتر را شناسایی و از میان آنها، شرکت‌های مطلوب‌تر را انتخاب کنید تا ریسک سرمایه‌گذاری تان تا حد امکان کاهش یابد. فراموش نکنید خرد کردن بیش حد سرمایه هم کار چندان درستی نیست، چراکه ریسک مدیریت آن را افزایش می‌دهد.
۵. انتخاب سهام شرکت مناسب
برای اینکه سهام یک شرکت را انتخاب کنید، باید عوامل متعددی را مدنظر قرار دهید. به‌طورکلی اگر روش‌های تحلیل بازار سرمایه با تکیه بر تحلیل تکنیکال یا تحلیل بنیادی(فاندامنتال) را دنبال نمایید تا حد زیادی ادامه راه برایتان هموار خواهد بود؛ اما اگر هیچ‌کدام از ابزارهای تحلیلی مذکور را نمی‌شناسید، نیازی نیست نگران باشید، چرا که راه‌کار دیگری هم وجود دارد.
برای افرادی که زمان کافی یا تخصص لازم را ندارند، بهتر است برای داشتن بهترین سبد سهام از صندوق های سرمایه گذاری یا شرکت های سبد گردان (سبد گردان هدف) استفاده کنند که در آن کارشناسان خبره به بررسی انواع سهام با استفاده از روش سبد سهام متنوع و کم ریسک های تحلیلی می پردازند تا بهترین سبد را تشکیل دهند. اگر طبق همین پیشنهادات عمل کنید، شانس بیشتری برای کسب بازدهی مناسب خواهید داشت.
۶. توجه به صندوقهای قابل معامله
در کنار سبدی از سهام شرکت‌های برتر، میتوانید نسبت به خرید واحدهای سرمایه‌گذاری صندوقهای قابل‌معامله یا همان ETFها هم اقدام نمایید.
صندوقهای ETF نوعی از صندوقهای سرمایه‌گذاری هستند که از دارایی‌های متنوع تشکیل شده و واحدهای آن همانند سهام در بازار معامله می‌شود و ساختاری شبیه صندوقهای سرمایه‌گذاری مشترک دارند؛
یعنی شما در طول ساعات و روزهایی که بازار معاملات سهام باز است، میتوانید یک یا چند واحد از یک صندوقهای ETF را بخرید، یا چند واحد از آن را بفروشید. با خرید واحدهای ETF، پول خود را در صندوقی سرمایه‌گذاری می‌کنید که با استفاده از یک تیم مدیریت حرفه‌ای سعی می‌کند تا با تشکیل پرتفویی از سهام و انواع اوراق بهادار سود کسب کند.
لازم است بدانید صندوقهای قابل معامله گستره‌ای پهناور از طبقات دارایی مختلف را پوشش می‌دهند که می‌توانند ابزاری مناسب برای به نتیجه رسیدن سبد اوراق بهادار شما باشد.
۷. متعصبانه به سهام شرکت‌ها نگاه نکنید
توجه داشته باشید اگر سهام یک شرکتی در چند سال گذشته همیشه سودآور بوده، دلیل بر این نیست که در آینده هم سودآور باشد.
بعضی از افراد با تکیه بر اینکه سهام شرکتی در سال‌های گذشته اکثرا سودآور بوده، بدون توجه به سایر روش‌های تحلیل علمی، حجم زیادی از سهام شرکت مذکور را خریداری می‌کنند و سبد سهام خود را در ریسک قرار می دهند، در صورتی که ممکن است تحلیل‌ها و بررسی‌های کارشناسی برخلاف برداشت سرمایه‌گذار، به خرید مجدد سهام شرکت مذکور توصیه نکند.
گروه دیگری از معاملهگران فقط با توجه به اینکه از گذشته یک شرکت خاص را می‌شناخته‌اند، اکثرا خرید سهام آن شرکت را جزء گزینه‌های اصلی‌شان قرار می‌دهند، در حالیکه شناخت سطحی یک شرکت دلیل مناسبی برای سودآور بودن سهام آن نیست.
بنابراین برای تشکیل بهترین سبد سهام باید به فاکتورهای متعددی توجه کنید تا هم ریسک کمتر و هم بازدهی مناسب‌تری را کسب نمایید.
۸. توجه به تحلیل‌های سیاسی و اقتصادی
هر روز اخبار رسانه‌های تأثیرگذار را گوش کنید چون برای موفقیت در سرمایه‌گذاری، لازم است در جریان اخبار مهم و رویدادهای جاری قرار داشته باشید.
بسیاری از افرادی که در سرمایه‌گذاری موفق هستند، قبل از هرگونه اقدام یا تغییر استراتژی، نگاهی به آخرین رویکردهای سیاسی و اقتصادی داخل و خارج از کشور می‌اندازند.
قیمت‌های جهانی کالاها و نفت، قیمت جهانی طلا، برابری ارزها و سایر مفاهیم اقتصاد کلان مانند نرخ تورم، رشد، تولید ناخالص داخلی از جمله مواردی هستند که باید به بررسی آن بپردازید و به آن توجه کنید.
۹. به شایعات و شایعه‌سازها توجه نکنید
به همان اندازه که توجه به رسانه‌های معتبر برای خرید یا فروش سهم و انتخاب سهام شرکت‌های ارزنده بسیار مهم است؛ نباید به اخبار رسانه‌های غیر معتبر توجه کنید و در دام شایعات و پیام‌های غیرواقعی بیافتید.
بعضی اوقات مشاهده می‌شود برخی افراد تأثیرگذار در بازار، پس از خرید سهام یک شرکت خاص، اقدام به خبرسازی و شایعه‌پراکنی برای آن می‌نمایند تا اصطلاحاً بازار را مطابق میل خود حرکت دهند، در چنین مواقعی تیزبینی و تکیه بر اخبار رسانه‌های معتبر اهمیت و سایر ابزارهای تحلیل بازار بورس اهمیت دوچندانی می‌یابد.
۱۰. اشتباهات را قبول کرده و آنها اصلاح کنید
در بازار سرمایه باید منطقی عمل کنید. اگر شما سهمی را خریدید و اوضاع آن‌طور که می‌خواستید پیش نرفت، بهتر است آن را بفروشید چون جلوی ضرر را از هر جا بگیرید، منفعت است!
توجه داشته باشید قرار نیست همیشه تحلیل‌های شما درست از آب درآیند. اگر می‌خواهید در زمینه بورس و سرمایه گذرای موفق شوید، در مرحله اول باید اشتباه‌تان را پذیرفته و در مرحله بعدی تصمیم منطقی‌تری برای اصلاح آن بگیرید.
Compatible data.
Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipis scing elit, sed do eiusmod tempor incididunt ut labore et dolore magna aliqua.
enim ad minim veniam quis nostrud exercita ullamco laboris nisi ut aliquip ex ea commodo consequat.
- Pina & Associates Insurance
- Payment at Contingency
- Amount of Payment
Two Most-Cited Reason
Consectetur adipiscing elit, sed do eiusmod tempor incididunt ut labore dolore magna aliqua. enim ad minim veniam, quis nostrud exercitation ullamco laboris nisi ut aliquip ex commodo consequat. duis aute irure dolor in reprehenderit in voluptate.
وبلاگ الگوریتم
آقاقلیزاده: «حفظ ارزش پول و کسب بازدهی قابل قبول یکی از دغدغه‌های اصلی سرمایه‌گذاران ایرانی است. ریسک‌های متعدد اقتصادی سبب شده است که بسیاری از سرمایه‌گذاران تحت تأثیر هیجانات و شایعات، سرمایه خود را مدام از بازاری به بازار دیگر ببرند و چه بسا که در این میان متحمل ضرر و زیان‌های هنگفت نیز بشوند»
مدیرعامل شرکت سبدگردان الگوریتم در گفت و گو با پایگاه خبری بازار سرمایه (سنا)، ضمن بیان مطلب فوق اظهار کرد: این در حالی است که آشنایی حداقلی با اصول اولیه تعیین ترکیب سبد دارایی‌ها نه تنها تا حد زیادی از بروز زیان‌های ناشی از شتاب‌زدگی جلوگیری می‌کند، بلکه میتواند رشد پایدار سرمایه را در بلند مدت نیز به دنبال داشته باشد.
آرش آقاقلیزاده یکی از راهکارهای مدیریت ریسک سبدهای سرمایه‌گذاری را متنوع‌سازی آن بر اساس کلاس‌های مختلف دارایی دانست و گفت: ابزارهای با درآمد ثابت به دلیل همبستگی پایین بازدهی خود با بازدهی بازار سهام یکی از اصلی‌ترین ابزارهای کاهش ریسک سبد به شمار می‌روند؛ البته سهم این دارایی‌ها در سبد به میزان ریسک‌پذیری افراد بستگی دارد.
وی ادامه داد: این دارایی‌ها می‌توانند در شرایط نامساعد اقتصادی یا در زمانیکه بازار سهام یک روند نزولی را تجربه می‌کند به کمک بازدهی سبد سرمایه‌گذاران بیایند.
این کارشناس بازار سرمایه در خصوص مزایای دارایی‌های با درآمد ثابت توضیح داد: این دارایی‌ها از مزایای متعددی برخوردارند که میتواند برای اکثر سرمایه‌گذاران جذاب باشد. حفظ سرمایه اولیه، وجود جریان درآمدی مستمر و نقد شوندگی بالا از مهمترین این ویژگی‌ها به‌شمار می‌روند؛ هرچند که در حال حاضر بسیاری از مردم بخشی از سرمایه خود را در سپرده‌های بانکی قرار داده و به نوعی استراتژی‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت را دنبال می‌کنند، اما بازار سرمایه نیز فرصت‌های سرمایه‌گذاری زیادی را در این حوزه ارائه می‌کند. اوراق مشارکت دولتی و شرکتی، انواع صکوک، اوراق رهنی، اسناد خزانه اسلامی و صندوقهای سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت ابزارهایی هستند که می‌توانند در مقایسه با سپرده‌های بانکی از جذابیت‌های بیشتری برخوردار باشند.
مدیرعامل شرکت سبدگردان الگوریتم اضافه کرد: ممکن است برخی افراد ابزارهای با درآمد ثابت بازار سرمایه را مشابه با سپرده‌های بانکی بدانند. باید گفت که هرچند برخی ویژگی‌ها میان هر دو مشترک است ولی تفاوت‌های مهمی نیز در این میان وجود دارد. در واقع سپرده‌های بانکی بیشتر کارکرد پس‌انداز دارند تا سرمایه‌گذاری؛ این سپرده‌ها برای پوشش تعهدات مالی کوتاه مدت یا اهداف مالی در آینده‌ای نه چندان دور مورد استفاده قرار می‌گیرند.
وی تصریح کرد: باید توجه داشت به دلیل عدم امکان افتتاح سپرده‌های بانکی با سررسید بیشتر از یکسال، تخصیص بخش زیادی از سرمایه به این سپرده‌ها میتواند سرمایه‌گذاران را با ریسک سرمایه‌گذاری مجدد مواجه سازد و ممکن است سرمایه‌گذاران در پایان عمر سپرده خود قادر به تمدید آن با نرخ‌های قبلی نباشند.
آقاقلیزاده سپرده‌های بانکی را سبب کاهش انعطاف در استراتژی‌های سرمایه‌گذاری عنوان کرد و گفت: اگر سرمایه‌گذار با توجه به تغییر شرایط اقتصادی و یا بهبود اوضاع در بازار سهام تصمیم به تغییر ترکیب دارایی‌های خود و افزایش درصد سرمایه‌گذاری در سهام بگیرد، در صورت انتقال منابع سپرده به دلیل وجود نرخ شکست، متضرر خواهد شد؛ در حالیکه در مقابل اوراق با درآمد ثابت با دوره سررسید طولانی‌تر یا صندوقهای با درآمد ثابت بدون سررسید قرار دارند که فروش آنها در هر زمان جریمه‌ای به دنبال نخواهد داشت
وی تاکید کرد: در سال‌های گذشته با توجه به نرخ‌های ترجیحی بالای سپرده‌های بانکی، سپرده‌گذاری در بانک‌ها برای افراد جذاب بود، این در حالی بود که اکثر مؤسسات مالی و اعتباری نیز نرخ‌های بسیار بالاتری را به سپرده‌گذاران خود پیشنهاد می‌کردند و از این طریق موفق به جذب سرمایه قابل توجهی هم شدند، اما اخیراً با توجه به کاهش نرخ سود بانکی، ماه‌شمار شدن سود سپرده‌ها و همچنین مسائل پیش آمده در سبد سهام متنوع و کم ریسک رابطه با برخی از مؤسسات مالی و اعتباری که موجب سلب اطمینان سرمایه‌گذاران شد، می‌توان گفت تا حدی از جذابیت سپرده‌های بانکی کاسته شده و سایر دارایی‌های با درآمد ثابت می‌توانند سهم بیشتری را در سبد سرمایه‌گذاران به خود اختصاص دهند.
این کارشناس بازار سرمایه صندوقهای سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت را یکی از ابزارهایی دانست که در سال‌های اخیر مورد استقبال سرمایه‌گذاران قرار گرفته اند و بیان کرد: این صندوق‌ها منابع مالی را از بازار جمع‌آوری سبد سهام متنوع و کم ریسک کرده و در سبدی از انواع اوراق بدهی و سپرده‌های بانکی سرمایه‌گذاری می‌کنند. این صندوق‌ها در دو نوع با تقسیم سود و بدون تقسیم سود در حال فعالیت هستند. با نگاهی به عملکرد این صندوق‌ها می‌توان دریافت که در حال حاضر نرخ بازدهی سالانه آنها بیشتر از سپرده‌های بانکی است.
وی انتخاب اوراق با درآمد ثابت برای سبد سرمایه‌گذاری را شامل رعایت نکاتی دانست و افزود: سرمایه‌گذاران این اوراق نیز باید مانند سرمایه گذاری سهام نکاتی از جمله شرایط فعلی و دورنمای اقتصاد کشور و همچنین اعتبار ناشر را مد نظر قرار دهند. با توجه به آنکه اکثر سرمایه‌گذاران از تخصص، زمان و منابع کافی برای بررسی کلیه اوراق موجود در بازار برخوردار نیستند، می‌توانند به جای خرید مستقیم این اوراق به سراغ صندوقهای سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت بروند. در واقع افراد با خرید واحدهای این صندوق‌ها با منابع بسیار کمتر می‌توانند سبد متنوعی از اوراق با درآمد ثابت را در اختیار داشته باشند.
وی راه حل این مشکل را خرید واحدهای صندوقهای با درآمد ثابت بیان کرد و اظهار کرد: این صندوق‌ها با توجه به افق سرمایه‌گذاری بلندمدت‌تر خود، می‌توانند این اوراق را در سبد دارایی‌های خود قرار دهند و سرمایه‌گذاران نیز بدون توجه به ترکیب دارایی‌های صندوق قادر خواهند بود به راحتی و به‌صورت روزانه اقدام به خرید و فروش واحدهای صندوق کنند و در عین حال از بازدهی بالای اوراق مذکور نیز بهره‌مند شوند.
مدیر عامل شرکت سبدگردان «الگوریتم» صندوقهای با درآمد ثابت را دارای ریسک اعتباری کمتری دانست و تصریح کرد: همانطور که می‌دانید ریسک اعتباری به عدم توانایی در انجام تعهدات گفته می‌شود، در صندوق با درآمد ثابت به دلیل تنوع سبد دارایی‌ها و توزیع منابع بین بانک‌ها و ناشران مختلف، ریسک اعتباری کمتر از سپرده‌گذاری در یک بانک مشخص و یا خرید اوراق یک ناشر خاص خواهد بود.
وی در مقایسه صندوقهای سرمایه‌گذاری قابل معامله و مبتنی سبد سهام متنوع و کم ریسک بر صدور و ابطال، گفت: صندوقهای قابل معامله با توجه به نقدشوندگی بالاتر و همچنین عدم تعلق کارمزد ابطال در صورت ابطال واحدها زودتر از موعد مشخص، جذابیت بیشتری دارند. به ویژه مورد دوم برای سرمایه‌گذارانی که برای یک دوره موقت تمایل به سرمایه‌گذاری در دارایی با درآمد ثابت دارند، اهمیت خواهد داشت.
این کارشناس بازار سرمایه بیان کرد: به عنوان نکته پایانی در رابطه با صندوقهای با درآمد ثابت باید گفت، این صندوق‌ها در سبد سهام متنوع و کم ریسک دنیا براساس سررسید دارایی‌های موجود در سبد و همچنین رتبه اعتباری آنها در انواع مختلفی به سرمایه‌گذاران ارائه می‌شوند؛ این در حالی است که در کشور ما سررسید اکثر اوراق یکسان بوده و همچنین به دلیل عدم وجود رتبه‌بندی اعتباری اوراق امکان متنوع‌سازی صندوق‌ها بر اساس کیفیت اعتباری اوراق وجود ندارد، با رفع این مسائل می‌توانیم در آینده شاهد تنوع در ساختار سبد دارایی‌های صندوقهای با درآمد ثابت باشیم.
روش‌های تشکیل سبد سهام و مدیریت پورتفوی
برای مشارکت و سرمایه‌گذاری در بازار بورس و اوراق بهادار تنها کافی است کد بورسی دریافت کنید. این کد که توسط شرکت‌های کارگزاری صادر می‌شود کلید ورود به دنیای سرمایه‌گذاری بورس است. از آن پس شما میتوانید در سبد سهام خود که اصطلاحا آن را پورتفوی می‌نامند؛ اقدام به خرید و فروش سهم‌های مختلف کنید اما مدیریت پورتفوی بر چه اساس و اصولی استوار است؟ شما از دو طریق میتوانید در بازار بورس و اوراق بهادار مشارکت داشته باشید. روش اول، روش مستقیم است. یعنی فرد سهامدار، خود مدیریت پورتفوی را بر عهده دارد و اقدام به خرید و فروش سهام شرکت‌های مختلف می‌کند. بر این اساس فرد باید اطلاعات و دانش کافی را نسبت به بازار سرمایه کسب کند و زمان لازم برای مدیریت سبد سهام خود را مهیا سازد.
در روش دوم که روش غیر مسقیم نام دارد، فرد سهامدار یا اقدام به خرید سهام صندوقهای سرمایه‌گذاری می‌کند یا سراغ شرکت‌های سبدگرانی و مدیریت دارایی می‌رود. در ادامه، به بررسی روش‌های تشکیل سبد سهام و مدیریت پرتفوی می‌پردازیم.
در این مطلب عناوین زیر را بررسی خواهیم کرد:
پرتفوی یا سبد سهام چیست؟
سبد سهام یا پرتفوی بورسی ترکیبی از انواع سهام است که یک سرمایه‌گذار آنها را خریداری کرده است. هدف از تشکیل سبد سهام، تقسیم کردن ریسک سرمایه‌گذاری بین چند سهم است. از این رو، سود یک سهم میتواند ضرر سهام دیگر را جبران کند. یک پرتفوی بورسی شامل سهم‌هایی از انواع گروه‌های بورسی است که میتواند به لحاظ بنیادی باهم تفاوت بسیاری داشته باشد. فلسفه تشکیل سبد سهام همان ضرب المثل قدیمی است که می‌گوید: همه تخم مرغ‌ها را در یک سبد نگذارید!
استراتژی‌های مدیریت پورتفوی
برای مدیریت پورتفوی به طور کلی دو استراتژی منفعل و فعال وجود دارد که در ادامه به معرفی آنها خواهیم پرداخت:
استراتژی منفعل یا انفعالی
در این نوع استراتژی، به دلیل عدم توانایی پیش‌بینی جریان آتی بازار یا عملکرد قیمت سهام، هدف اصلی نزدیک کردن بازده پرتفوی به بازده شاخص مورد نظر است. در استراتژی منفعل نوع مدیریت پرتفوی به صورت خرید و نگهداری است. در این شرایط خرید سهام بر مبنای چندین معیار انجام شده و تا پایان دوره سرمایه‌گذاری حفظ می‌شود. بنابراین هیچ‌گونه فعالیت خرید و فروشی پس از ایجاد پرتفوی وجود نخواهد داشت. استراتژی منفعل به نام‌های مختلفی همچون استراتژی سرمایه‌گذاری در شاخص نیز معروف است.
چگونه پرتفوی انفعالی تشکیل دهیم؟
برای ایجاد پرتفوی با نگاه استراتژی انفعالی، سه روش مرسوم وجود دارد:
روش پیگیری کامل: در این روش همه سهام موجود در شاخص به نسبت وزن‌شان در آن شاخص خریداری می‌شوند.
روش نمونه‌گیری: در روش نمونه گیری مدیر پرتفوی تنها سهامی را می‌خرد که در شاخص مبنا حضور دارد.
روش بهینه‌سازی یا برنامه‌ریزی غیرخطی: در این روش از اطلاعات تاریخی تغییرات قیمت‌ها و همبستگی بین سهام (ارتباط هر سهم با سهم دیگر) استفاده می‌شود و بر این اساس ترکیب پرتفوی مشخص خواهد شد.
استراتژی فعال
این استراتژی عمدتاً به منظور هماهنگی با پیش‌بینی‌های کوتاه‌مدت یا میان‌مدت بازار و سهم مورد استفاده قرار می‌گیرد. یعنی مدیر پرتفوی به صورت دائم در حال خرید و فروش سهم است تا بتواند بازدهی بیش از بازدهی شاخص بازار (بازدهی متوسط بازار) کسب کند.
برای مدیریت فعال پورتفوی نیز سه نوع استراتژی وجود دارد:
استراتژی سنجش موقعیت بازار: سرمایه‌گذار با پیش‌بینی آینده بازار، سبد سهام متنوع و کم ریسک حجم سرمایه‌گذاری را بین اوراق بهادار تغییر می‌دهد و در صورت پیش‌بینی بازده بالاتر از متوسط برای پرتفوی، نسبت به تعدیل و اصلاح ریسک پرتفوی اقدام می‌کند.
یعنی مدیر پرتفوی اگر بداند بازار در روند نزولی (صعودی) قرار خواهد گرفت، بیشتر (کمتر) در اوراق بهادار با درآمد ثابت (مثل اوراق مشارکت یا اوراق خزانه اسلامی) سرمایه‌گذاری می‌کند و حجم سرمایه‌گذاری در سهام را کاهش (افزایش) می‌دهد.
استراتژی گلچین سهام: سرمایه‌گذار وزن سهام زیر قیمت را در پرتفوی افزایش و وزن سهام بالای قیمت را کاهش می‌دهد. از این طریق ریسک پرتفوی نیز متنوع می‌شود و انتخاب‌های سهم بر سایر سهام اثر می‌گذارد.
استراتژی تمرکزبخش: این روش مشابه استراتژی گلچین سهام است با این تفاوت که واحد مورد نظر به‌جای سهام، صنعت است.
عوامل موثر در انتخاب استراتژی مدیریت پرتفوی
اما چه عواملی باعث می‌شود مدیر پورتفوی استراتژی خود را برای سرمایه‌گذاری انتخاب کند؟ به چند مورد آن اشاره می‌کنیم.
شرایط حاکم در بازار و نوع بازار: مدیر پرتفوی در شرایط رونق بازار از استراتژی فعال و در شرایط رکودی از استراتژی مدیریت منفعل در بازار بهره می‌گیرد.
سطح کارایی بازار: در بازاری که کارایی آن در سطح بالایی قرار دارد، مدیریت منفعل استفاده می‌شود و مدیران به سمت سرمایه‌گذاری در صندوقهای شاخصی و متنوع حرکت می‌کنند. در مقابل در بازارهای غیرکارا به‌تناسب وجود شکاف‌ها و فرصت‌های آربیتراژی، مدیران به سمت بهره‌گیری از توان تحلیل‌گری و مدیریت فعال حرکت می‌کنند.
نگاه و ویژگی شخصیتی مدیران: ظرفیت ریسک‌پذیری و محافظه‌کاری مدیران پرتفوی، نوع استراتژی که آنها در سبد سهام خود به کار می‌گیرند را مشخص می‌کند.
اندازه و حجم پرتفوی: مدیران پرتفوی‌هایی باارزش و حجم بالا، از سیستم مدیریتی منفعل استفاده می‌کنند و دلیل آن حجم بالای معاملاتی است که در صورت تغییر پرتفوی، باید انجام دهند و در مقابل مدیر یک پرتفوی کوچک به‌راحتی میتواند با اجرای مدیریت سبد سهام متنوع و کم ریسک فعال به جابه‌جایی سهام در پرتفوی خود بپردازد.
سطح تحمل ریسک پرتفوی: هرچه پرتفوی تحمل ریسکش بالاتر رود از استراتژی منفعل به سمت استراتژی مدیریت فعال حرکت خواهیم کرد.
انتظار و توقع سرمایه‌گذار: سهامداران محافظه‌کار معمولا استراتژی منفعل را به کار می‌گیرند و در مقابل سهام‌دارانی که انتظار سود بیشتری دارند از مدیریت پرتفوی فعال استفاده می‌کنند.
۳ اصل مهم در تشکیل سبد سهام
برای مدیریت بهینه سبد سهام سه اصل اساسی وجود دارد که به توضیح آنها می‌پردازیم:
اصل اول: تک سهم نشوید
توزیع وزن سرمایه بر روی چند سهم به‌جای تک سهم شدن، اولین گام استاندارد در امر تشکیل سبد سهام است. البته اگر جزو معامله گران ریسک‌پذیر هستید و قصد تک سهم شدن را دارید توصیه می‌کنیم قید پول‌تان را هم در بدو شروع سرمایه‌گذاری بزنید! حتی با تشکیل سبد سهام و متنوع سازی نیز کار به پایان نمی‌رسد.
اگر پرتفوی خود را از درون یک صنعت تشکیل داده باشیم، در حال کوبیدن آب در هاون هستیم. تشکیل سبد سهام از درون یک صنعت خاص، به‌اندازه‌ی عدم تشکیل سبد سهام ریسک دارد.
فرض کنیم سبد سهام خود را صرفاً از یک صنعت انتخاب کرده‌ایم. بر همین اساس چنانچه براثر رویدادهای اقتصادی کل صنعت فوق دچار رکود شود، احتمالا تمامی سهم‌ها افت قیمت خواهند داشت و قسمت زیادی از سرمایه شما به ضرر تبدیل خواهد شد.
اصل دوم: توزیع مناسب وزن‌های سبد اوراق بهادار در پرتفوی بورسی
پس از انتخاب موارد لازم برای تشکیل سبد اوراق بهادار، باید آن را به صورت دوره‌ای تحلیل کنید و تعادل آن را دوباره به وجود آورید؛ زیرا حرکات بازار میتواند وزن‌دهی اولیه شما را تغییر دهد.
برای تخصیص دارایی واقعی سبد اوراق بهادار شما باید سرمایه‌گذاری‌ها را به صورت کمّی دسته‌بندی کنید و نسبت ارزش هر کدام از آنها را نسبت به کل سبد بسنجید. سایر عواملی که طی زمان تغییر می‌کنند عبارتند از: وضعیت مالی فعلی شرکت، نیازهای آینده شما و تحمل نوسان ریسک از جانب شما.
اگر چنین تغییراتی وجود داشته باشد، باید مدیریت پرتفوی خود را نیز به نسبت آنها تغییر دهید. اگر تحمل ریسک شما کمتر شده باشد، باید میزان سهام سبد خود را کاهش دهید. شاید هم ریسک پذیری شما افزایش یابد. در این صورت باید در تخصیص دارایی‌های خود بخش کوچکی را به سهام‌های پرریسک‌تر اختصاص دهید.
اساسا برای ایجاد تعادل مجدد باید تعیین کنید که در وزن‌دهی موقعیت خود، به کدام طبقه از دارایی‌ها وزن کمتری داده و به کدام وزن بیشتری داده‌اید.
اصل سوم: ایجاد تعادل مجدد به شکلی استراتژیک
بعد از آن که به اهمیت اصل دوم پی بردید و آن را در مدیریت پرتفوی خود اجرایی کردید، لازم است مشخص کنید کدام دارایی‌ها را به عنوان جایگزین سهام قبلی باید خریداری کنید. تشخیص خرید سهام مناسب به عنوان جایگزین اهمیت بسیار بالایی دارد. چنانچه توازن لازم را در سبد سهام ایجاد نکنید، میتواند اثرات به مراتب بدتری نسبت به قبل داشته باشد. بنابراین توصیه می‌کنیم برای خرید سهام، حتما از تحلیل استفاده کنید.
در نظر داشته باشید که یک پرتفوی مناسب میتواند شامل همه گروه‌های بورسی باشد. لذا شما میتوانید از هر گروه یک یا دو سهم مناسب را در سبد خود داشته باشید. یک پرتفوی بورسی میتواند شامل شرکت‌های سرمایه‌گذاری، گروه خودرویی، دارویی، پتروشیمی، غذایی، پالایشی و … باشد. اما اگر پول شما آنقدر نیست که بتوانید از همه گروه‌ها سهام خریداری کنید، جای نگرانی نیست. صندوق های سرمایه‌گذاری گزینه بسیار مناسبی برای شما هستند.
بسیاری از کارشناسان سرمایه‌گذاری توصیه می‌کنند بخشی از سبد سهام خود را به شرکت‌ها و هولدینگ‌ها اختصاص بدهید و همچنین از ترکیب سهام کوچک و بزرگ در سبد خود استفاده کنید.
نکته: از هیجانات و شایعات دوری کنید! در نظر داشته باشید که بازار بورس نوسان‌هایی دارد و باید در مواجهه با این فراز و نشیب‌ها، احساسات و هیجانات خود را مدیریت کنید. این نوسانات ممکن است به دنبال برخی از تصمیم‌گیری‌های سیاسی در کشوری دنیا و … به وجود آمده باشند اما اگر شما با استراتژی معاملاتی صحیح خود گام برداشته باشید جای نگرانی نیست و فقط باید در مسیر معاملات خود ثابت قدم باشید.
آشنایی با خدمات مدیریت دارایی
با توجه به توضیحاتی که ارائه دادیم، مشخص شد که برای مدیریت سبد سهام و سرمایه‌گذاری مستقیم سبد سهام متنوع و کم ریسک در بازار، باید دانش و مهارت کافی داشته باشید و زمان زیادی را صرف رصد بازار و بازنگری سبد سهامتان کنید. در غیر این صورت دچار ضرر و زیان خواهید شد. اگر نمی‌توانید این شرایط را برای خود مهیا کنید، استفاده از خدمات مدیریت دارایی بهترین گزینه برای شما است.
مدیریت دارایی در بازار بورس به دو روش انجام می‌شود:
• سبدگردانی اختصاصی
• صندوقهای سرمایه‌گذاری
همانطور که در مطلب سبدگردانی اوراق بهادار در کارگزاری آگاه ذکر شد، سبدگردانی یعنی خرید، فروش یا نگهداری اوراق بهادار، بنام سرمایه‌گذار معین و توسط سبدگردان که در قالب قراردادی مشخص و به‌منظور کسب انتفاع برای سرمایه‌گذار انجام می‌گیرد. از مزیت این شرکت‌ها، می‌توان به اداره آنها توسط مدیران و کارشناسانی خبره در زمینه سرمایه‌گذاری اشاره کرد.
صندوقهای سرمایه‌گذاری نیز یکی دیگر از خدمات مدیریت دارایی هستند. هر صندوق سرمایه‌گذاری یک نهاد مالی است که نقدینگی مردم را جمع و در دارایی‌های مختلف سرمایه‌گذاری می‌کند. افراد سبد سهام متنوع و کم ریسک به میزان سرمایه‌گذاری خود، در سود و زیان صندوق شریک هستند.
کارکرد صندوق‌ها با سبدگردانی اختصاصی متفاوت است. از جمله این تفاوت‌ها می‌توان به این موضوع اشاره کرد که در سبدگردانی، مدیریت پورتفوی به صورت خاص برای هر فرد برنامه‌ریزی می‌شود در نتیجه اهداف فرد سرمایه‌گذار، میزان ریسک‌گریزی و افق زمانی او در سبد سهام نظر گرفته خواهد شد.
در این سبدها، فرد سرمایه‌گذار مالکیت مستقیم سرمایه خود را در اختیار دارد و در واقع سرمایه‌گذاری با نام او و بر اساس اهداف و میزان ریسک‌پذیری او انجام می‌شود؛ این در حالی است که مالکیت در صندوق‌ها به صورت مشاع است و افراد با خرید هر واحد به همان میزان در سود و زیان صندوق سهیم می‌شوند.
برای آشنایی با خدمات مدیریت دارایی، کلیک کنید:
سخن آخر
در انتها باید گفت برای انتخاب استراتژی مدیریت پورتفوی، عوامل مختلفی تاثیرگذار است. به طور کلی سبد اوراق بهاداری که به خوبی تنوع بخشی سبد سهام متنوع و کم ریسک شده باشد، بهترین شانس را برای شما در جهت رشد پایدار و طولانی مدت در سرمایه‌گذاری شما خواهد داشت. تشکیل سبد سهام، دارایی شما را از ریسک سقوط زیاد حاصل از عوامل مختلف در بازار محافظت می‌کند.
همه چیز درباره "تعداد سهام پرتفوی" که باید بدانید! [آپدیت 1400]
یکی از مواردی که باید پیش از ورود به هر کاری از آن اطلاع پیدا کنید، اصطلاحات مختص به آن بازار است. هر نوعی از کسب و کار در دل خودش پر است از اصطلاحات این چنینی که ما تصمیم داریم در این مقاله به یکی از پرکاربردترین این اصطلاحات یعنی تعداد سهام پرتفوی و سایر اطلاعات موجود در این باره بپردازیم.
ابتدا پیش از رفتن به سراغ اصل مطلب و توضیح درباره تعداد سهام پرتفوی باید بگوییم که سبد در واقع به مجموعه سهم‌هایی گفته می‌شود که در پرتفوی شما وجود دارد. در ادامه این مقاله هم می‌خواهیم به ریسک‌های موجود در سبد سهام و اینکه نحوه تشکیل این سبد چگونه است بپردازیم. پس تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.
تعداد سهام پرتفوی باید چقدر باشد؟
پرتفوی که در واقع به آن سبد سهام هم گفته می‌شود، در برگیرنده تعداد بسیار متنوعی از سهام‌هایی است که شما خریداری کردهاید. تعداد سهام پرتفوی هم در واقع یک معیار شخصی است. یا تمایل دارید که ریسک زیادی کنید و سهام کمتری داشته باشید، یا ترجیح می‌دهید ریسک کمتری کنید و تعداد سهام بیشتری داشته باشید.
اما در واقع اینکه چه تعداد سهمی در سبد سهامتان وجود داشته باشد، بستگی به نوع و میزان سرمایه‌ای است که در اختیار دارید. در وهله اول باید در نظر بگیرید که همه تخم مرغ‌های خودتان را در یک سبد نگذارید. سرمایه خودتان را بین چند سهم مشخص که از بنیان و اصالتشان اطلاع کافی دارید پخش نمایید.
آن‌قدرها هم این سرمایه را پخش نکنید که سود ناچیزی از سهام‌ها به دستتان برسد. اغلب داشتن 5 تا 8 سهم در سبد سهام کفایت می‌کند. البته بازهم ذکر این نکته را مفید می‌دانیم که بگوییم، بسته به میزان سرمایه خودتان مثلاً 50 میلیون خوب است که 5 سهم 10 میلیونی داشته باشید. یا با 30 میلیون خوب است که سه سهم 5 تومانی یا دو سهم 15 میلیونی داشته باشد.
تعداد سهام پرتفوی در واقع یک امر کاملاً شخصی است که خودتان باید بسنجید و تصمیم بگیرید سبد سهام متنوع و کم ریسک که به دنبال چه چیزی در بازار هستید و طبق همان استراتژی شخصی هم که دارید اقدام به خرید کنید.
بازدهی پرتفوی سهام یعنی چه؟
پرتفوی چیست؟ بازدهی را که یک سرمایه گذار انتظار دارد در مدت زمان معینی از ترکیب چند دارایی کسب کند، بازدهی مورد انتظار آن پرتفوی گویند. بازدهی در واقع عبارت است از اینکه در مدت زمان مشخص این تعداد از سهام‌هایی که قرار است در پرتفوی ما باشند چه مقدار سود سهام عاید ما می‌کنند. برای حساب کردن این عایدی هم در سبد پرتفوی خود یک فرمول مشخص ساده وجود دارد که به راحتی می‌توانیم از آن استفاده کنیم. این فرمول به طریق زیر است:
R: بازدهی کل سبد دارایی w: درصد هر سهم از سبد دارایی r:در پرتفوی بازدهی هر سهم
اگر بخواهیم این را تا حدی ساده‌تر بیان کنیم، باید بگوییم که بازدهی یک سبد دارایی در پرتفوی شخصی‌تان عبارت است از میانگین موزون سود هر سهم در پرتفوی. این ساده‌ترین و کاربردی‌ترین تعریفی است که می‌شود از این موضوع داشت.
ریسک پرتفوی در تعداد سهام پرتفوی چه مقدار است؟
اصلی‌ترین دلیلی که می‌شود در یک استراتژی برای چیدمان پرتفوی سهام به آن اشاره داشت، ریسک است. علی‌رغم بازدهی که در آن ریسک برابر بود با میانگین موزون هر یک از اوراق بهادار، اینجا عوامل متعددی دخیل هستند، از جمله:
- نسبت موجود بین هریک از دارایی‌های که در سبد سهام یا پرتفوی موجود است.
- انحراف معیار هر یک از دارایی‌هایی که در پرتفوی شما موجود است.
- مقدار نزدیکی میان اقلام متنوع دارایی‌های پرتفوی شما که از لحاظ مقدار بازدهی هر یک برایش باید به محاسبه کوواریانس میان دارایی بپردازیم.
همان‌طوری که اشاره شد، کوواریانس در اصل چگونگی ارتباط میان نرخ بازدهی سهام گوناگون در پرتفوی سبدتان است، به صورتی که اگر رابطه مستقیمی بین این‌ها باشد، مقدار کوواریانس مثبت می‌گردد و اگر هم این عوامل دارای رابطه معکوس باشد، کوواریانس در اصل حالت منفی دارد. حالا حالت منفی هم به این معنی است که اگر بازدهی بین دو سهم از سبد سهامتان کاهش یابد، ریسک کل پرتفوی شما هم کم می‌گردد.
ریسک های گوناگون در پرتفوی سهام
همانطور که می‌دانید ریسک‌های گوناگونی در بازار وجود دارد که هرکدامشان هم دارای روش گوناگونی هستند.
ریسک غیر سیستماتیک
به این ریسک، ریسک قابل اجتناب هم می‌گویند. یک سری از موارد متفاوت نظیر تغییرات میزان فروش و سهم بازار، ساختارهای مربوط به هزینه شرکت، تغییر و تحولات مدیریتی، نوع بازاری که شرکت فعالیتش را در آن شروع کرده است و . در ایجاد این نوع از ریسک بسیار مؤثر هستند. مطالعه مقاله "رفتارشناسی بازار سهام" میتواند مفید باشد.
همانطور که گفته شد برای اینکه بتوانید در مقابل این نوع ریسک مقاومت کنید، باید تعداد موجودی سهام خودتان را در پرتفوی افزایش بدهید. برای اینکه بدانید تنوع سبدتان به چه شکلی باید باشد، راه‌حل‌های گوناگونی وجود دارد که در ادامه این مقاله به آنها خواهیم پرداخت:
1. تنوع بخشیدن به سهام شرکت‌های گوناگون در سبد
برای اینکه ضرر کمی متحمل شوید و ریسک سهام را در شرایط بی‌ثباتی بازار حفظ کنید یک سری راه حل وجود دارد که میتوانید از تک سهم شدن رهایی پیدا کنید:
- سبدی که بر ارزش بازار مبتنی شده
در مدل اول، باید بدانید که سهمی که ارزش بیشتری در بازار دارد، در سبد دارایی شما هم وزن زیادتری خواهد داشت. اینکه ارزش و وزن سهم نسبت به ارزش کلی سبد شما در زمان خرید هم مشخص می‌شود، امری است که نباید فراموش کرد. این‌طور می‌شود مثال زد که اگر ارزش کل یک سبد به مبلغ 100 میلیون تومان باشد و از یک سهم 10 میلیون تومان داشته باشیم؛ ارزش آن ده درصد کل سبدتان است.
همچنین باید گفته شود ارزشی که هر سهم در بازار دارد، از حاصل ضرب قیمت پایانی هر سهم در تعداد کل سهام شرکت حاصل می‌شود.
فکر کنید قرار است سبدی تشکیل دهید که در آن سهم‌هایتان باید طبق ارزشی که هر سهم در بازار دارد بچینید، در این جا باید ابتدا ارزش هریک از سهام‌های موجود در بازار را بسنجید. سپس اگر ارزش سهم الف 10 درصد بیشتر از سهام دال باشد، در سبد هم باید ارزش سهام الف شما ده درصد بیشتر از ارزش سهام دال باشد.
اما ساختار سبد سبد سهام متنوع و کم ریسک هم‌وزن ساده‌تر است. پس از تحلیل و بررسی سهام بازار، چند سهم را انتخاب کرده و منابع مالی خود را به‌صورت مساوی بین آنها تقسیم می‌کنیم. در این حالت وزن سهام مختلف پرتفوی برابر است. به‌عنوان مثال اگر صد میلیون تومان پول داشته باشیم و ده سهم را انتخاب کنیم، برای خرید هر یک ده میلیون تومان اختصاص می‌دهیم.
2. تنوع سرمایه گذاری در صنایع مختلف
اما این را هم بدانید، فقط اینکه متناسب با وزن سهام اقدام نمایید تا سبدی جمع کنید کفایت نمی‌کند، علاوه بر اینکه تنوع دارایی را مدنظرتان قرار می‌دهید باید بدانید که باتوجه به موقعیت کشور و سطح اقتصاد خرد در برابر سرمایه‌گذاری‌های صورت پذیرفته در صنایع گوناگون باید تنوع ایجاد نمود. به بیان دیگر به جای اینکه چند سهم در یک صنعت انتخاب کنید، باید سهام‌های مختلف از صنایع گوناگون بخرید و در سبدتان نگهدارید.
ریسک سیستماتیک
در قسمت قبل دریافتیم که اگر برای سرمایه‌گذاری خود تنوع را در نظر بگیریم، به راحتی می‌شود ریسک غیر سیستماتیک پرتفوی را تا حد بسیار زیادی کاهش داد. ولی بخشی از این ریسک را هیچ‌گاه نمی‌شود جبران کرد. همچنین با خیلی از روش‌های گوناگون مطرح هم نمی‌توان این کار را انجام داد. این ریسک در برگیرنده کلیه سهام‌های بازار می‌شود که عبارت است از تحولات در عرصه بین‌المللی که به طور مستقیم روی شرایط سیاسی و اقتصادی مملکت تأثیر می‌گذارد. بیکاری و حوادث قهریه را هم در کنار این موارد جای بدهید.
اگر طبق موارد بالا یک پرتفوی بچینید که هم از نظر تعداد در صنایع و هم از نظر وزن آن در بازار معیارهای گفته شده را به نوعی دارا باشد به طور جدی بخش ریسک غیر سیستماتیک را به نحو مؤثری کاهش داده‌اید. اما ریسک سیستماتیک همچنان سنگینی بیشتری بر روی سبد سهامتان دارد. جهت مشخص کردن ریسک سیستماتیک در سبد پرتفوی از شاخص β بهره‌برداری می‌شود.
در این حالت است که اغلب ریسک سیستماتیک سهام‌های موجود در سبدتان با ریسک کل بازار یکسان تلقی می‌شود. جهت حساب نمودن β از شاخص کل بهره‌برداری می‌شود. ضریب بتا از رابطه ذیل حاصل می‌گردد:
شاید بتوان این‌طور گفت که در اصل ضریب بتا نوسان بازدهی و همچنین درجه تغییر پذیری آن در نسبت تغییراتی که در بازار و شاخص بورس اتفاق می‌افتد، ریسک سیستماتیک در برابر ریسک کل بازار بورس و اوراق بهادار سنجیده می‌شود. اگر هنوز به خوبی نمی دانید شاخص بورس چیست مطالعه مقاله "شاخص کل هم وزن بورس چیست" را به شما پیشنهاد می کنیم.
به عبارتی با این ضریب در واقع می‌شود تا میزان تغییرات بازدهی یک سهم را در برابر تغییراتی که در شاخص کل اتفاق می‌افتد، اندازه‌گیری نمود. ضریب β را می‌توان در ۳ حالت مورد بررسی قرار داد:
- اگر β کمتر از 1 تصور شود، ریسک سیستماتیک سهم مورد نظرتان کمتر از ارزش آن در بازار است و به دنبال تغییرات بازدهی سهم، کمتر از بازدهی را در بر می‌گیرد که شاخص کل نشان می‌دهد. این نوع از سهام‌ها اغلب در موقعیت‌های رکودی حاکم بر بازار که شاخص هم نوعی روند نزولی را نشان می‌دهد، مناسب است.
- اگر β برابر 1 باشد، این در حالتی است که شاخص بازار برابر با بازدهی سهم در آن حالت است. اغلب بیشتر صندوقهای سرمایه‌گذاری این ترکیب را برای دارایی‌های در اختیارشان تداعی می‌کنند. در این شرایط همچنین ریسک سیستماتیک سهم مساوی است با ریسک سیستماتیکی که در آن زمان در بازار موجود است.
- اگر β بزرگ‌تر از 1 باشد، در این شرایط هم ریسک سیستماتیک سهام پرتفوی زیادتر از ریسک موجود در بازار است. در نهایت انتظار بازدهی سهم، بیشتر از چیزی است که شاخص بازار نشان می‌دهد. این ترکیب از نگهداری سهام برای بازده‌هایی خوب است که روند شاخص کل به صورت صعودی است. اگر درباره بازدهی سهام به دنبال اطلاعات بیشتری هستید مطالعه مقاله "محاسبه بازده سرمایه گذاری در بورس" را پیشنهاد می کنیم.
و در آخر .
همیشه به دنبال این باشید که دانشتان را در بازار گسترش بدهید و مدام در حال آموزش و کسب مهارت باشید تا دچار ضرر و زیان سنگین نشوید. بازار مدام در حال نوسان و تغییرات است و کسی در این بازی بازنده است که بدون سواد و مهارت کافی وارد بازی بازار می‌شود.
دیدگاه شما