کارکرد نقدینگی چیست؟

ایرنا

جهان نیویورک- ایرنا- محمد جمشیدی معاون سیاسی دفتر رئیس‌جمهور درباره دیدار آیت الله سید ابراهیم رئیسی رئیس جمهور با امانوئل مکرون رئیس جمهور فرانسه گفت که در این دیدار ابتکارهایی مطرح شد که اگر طرف مقابل تمایل یا اراده‌ای برای به سرانجام رساندن توافق داشته باشد، مسیر برایش باز است.

در دیدار متخصصان و کارشناسان سیاست خارجی آمریکا/

رئیسی: گره توافق باید به دست کسی باز شود که آن را ایجاد کرده است

جهان نیویورک - ایرنا- دکتر سید ابراهیم رئیسی عصر چهارشنبه (به وقت محلی) در ادامه برنامه‌های سومین روز از سفر به نیویورک، با تاکید بر اینکه از ابتدا اعلام کردیم که موافق مذاکره با هدف رسیدن به نتیجه و توافق عادلانه و منطقی هستیم نه مذاکره برای مذاکره، گفت، گره توافق باید به دست همان کسی باز شود که گره را زده است.

ایرنا گزارش می‌دهد؛

تحقق نیمی از هدف‌گذاری اشتغال برای سال ۱۴۰۱/ ایجاد ۴۳۰ هزار شغل در سال جاری

اقتصاد تهران- ایرنا- دولت سیزدهم برنامه ایجاد یک میلیون و دویست هزار شغل برای سال ۱۴۰۱ با برش بخشی صنعت، کشاورزی و خدمات به نهادها ابلاغ کرد که تاکنون ۴۳۰ هزار شغل با استناد به سامانه ملی رصد اشتغال به تفکیک دستگاه‌ها و مشخصات افراد ایجاد شده است.

هشدار زرد هواشناسی درمورد بارندگی در ۱۷ استان

اقتصاد تهران - ایرنا - امروز (پنجشنبه) در ارتفاعات تهران و البرز، آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، اردبیل، کردستان، کرمانشاه، ایلام، زنجان، قزوین، مرکزی، همدان، اصفهان، ارتفاعات جنوب سیستان و بلوچستان، هرمزگان، کرمان و فارس هشدار زرد برقرار است.

سیاست موشک بالستیک رضوان رونمایی شد

سیاست تغییر مرزهای منطقه را تحمل نمی‌کنیم و در برابر آن ساکت نخواهیم نشست

جهان آمریکا ادعای امکان بازگشت به توافق هسته‌ای با ایران را تکرار کرد

چندرسانه‌ای مرور روزنامه‌های ۳۱ شهریور ۱۴۰۱

یزد کم‌توجهی به مدل و روانشناسی رنگ‌ها در لباس فرم برخی مدارس

یزد - ایرنا - همه ساله در آستانه بازگشایی مدارس،انتخاب رنگ، جنس پارچه و طراحی لباس فرم دانش آموزان قصه تکراری است که نارضایتی دانش آموزان و والدین آنها را به دنبال دارد، بعضا لباس‌های فرمی که باید حس همبستگی و نشاط را در میان دانش آموزان ایجاد کند، به دلیل رنگ یا طراحی نامناسب با اقبال آنان مواجه نمی شود.

دفتر نیویورک رئیس جمهور در نیویورک؛از تصویر سردار سلیمانی در سازمان ملل تا نشست با صاحبنظران آمریکایی

نیویورک - ایرنا- سومین روز از سفر آیت الله ابراهیم رئیسی رئیس جمهور اسلامی ایران به نیویورک با نخستین حضور وی در مجمع عمومی سازمان ملل و ابتکاری…

نفت و انرژی صنعت پتروشیمی موتور محرک توسعه ملی است

تهران - ایرنا - سازنده تجهیزات صنعت نفت گفت: پتروشیمی برای سالیان متمادی‌ قادر است در نقش موتور محرک توسعه اقتصادی ایران ایفای نقش کند.

کتاب و ادبیات ویترین ادبیات دفاع مقدس محدود است

تهران- ایرنا- به گفته یک نویسنده و پژوهشگر حوزه دفاع مقدس، ویترین ادبیات دفاع مقدس به سایت ناشران محدود است. زیرا بیشتر کتاب‌فروشی‌ها این کتاب‌ها…

اخبار برگزیده

ترافیک سنگین در محورهای شمالی کشور

یک نیروی بسیجی در مشهد توسط اغتشاشگران به شهادت رسید

سهمیه بنزین مهر ماه امشب واریز می‌شود

سینماها ۴ روز تعطیل می‌شوند

اردوغان از مانع‌تراشی آمریکا برای فروش اف-۳۵ به ترکیه انتقاد کرد

کوشکی: نمایش تصویر حاج قاسم در سازمان ملل قله سیاست خارجی آیت‌الله رئیسی است

رشد پایه پولی ۱۲ واحد درصد و رشد نقدینگی ۵ واحد درصد کم شد

مراسم رژه نیروهای مسلح در تهران آغاز شد

ایرنا ۲۴

مرور روزنامه‌های ۳۱ شهریور ۱۴۰۱

سخنرانی رییس جمهور در مجمع عمومی سازمان ملل:

ایران از جهانی شدن عدالت حمایت می‌کند/رسیدگی قضایی به جنایت‌ ترامپ را از طریق یک دادگاه عادلانه دنبال می‌کنیم

دولت جدید انگلیس؛ چرخش به شرق در غرب

ترافیک دیپلمات

سجادی: مجموع دیدارهای تدارکاتی تیم ملی فوتبال ۳ دیدار خواهد بود

سرلشکر باقری:

عمل مجاهدانه با روحیات دوران دفاع مقدس تنها مسیر حل مشکلات کشور است

فوتبال نگاهی به کارنامه تیم‌های کی‌روش مقابل اروگوئه و سنگال؛ کفه ترازو به سمت حریفان سنگین‌تر است

تهران- ایرنا- سرمربی پرتغالی در حالی تیم ملی را برای ۲ دیدار تدارکاتی در اتریش آماده می‌کند که او با کلمبیا سابقه یک با رویارویی با اروگوئه…

فوتبال دبیر: بنا خسته بود و خودش رفت/ جواب پدر کشتی‌گیر را نمی‌دهم/ قرارداد کشتی‌گیران باید بالای ۵ میلیارد باشد

تهران- ایرنا- رئیس فدراسیون کشتی درباره انتخاب حسن رنگرز به عنوان سرمربی جدید تیم ملی کشتی فرنگی گفت: محمد بنا خسته بود و خودش رفت و برای…

سایر حوزه ها سجادی: از ماموریت کوتاه‌مدت کی‌روش در ایران اطلاعی ندارم

تهران- ایرنا- وزیر ورزش و جوانان با ابراز بی‌اطلاعی از اتمام ماموریت کوتاه مدت «کارلوس کی‌روش» در تیم ملی فوتبال ایران در پایان جام جهانی…

فوتبال

خطر از بیخ گوش کلانی گذشت

خلیج فارس، بهشتِ حاضرینِ در جام جهانی؛ فرصتی که "کی‌روش" نباید از دست بدهد

فیفا از ملی پوشان ایران تست دوپینگ گرفت

رونالدو: در یورو ۲۰۲۴ هم منتظر من باشید/ جاه‌طلبی‌های من تمامی ندارد

مصدومیت مهاجم پرسپولیس جدی نیست/ صادقی تا شروع مجدد لیگ می‌رسد

«جایزه سوکراتس» به فهرست جوایز توپ طلا اضافه شد

افشاگری علیه مسی

اقتصاد

تحقق نیمی از هدف‌گذاری اشتغال برای سال ۱۴۰۱/ ایجاد ۴۳۰ هزار شغل در سال جاری

تهران- ایرنا- دولت سیزدهم برنامه ایجاد یک میلیون و دویست هزار شغل برای سال ۱۴۰۱ با برش بخشی صنعت، کشاورزی و خدمات به نهادها ابلاغ کرد که تاکنون ۴۳۰ هزار شغل با استناد به سامانه ملی رصد اشتغال…

کاهش ۵ هزار مگاواتی مصرف برق با اجرای طرح تعویض ۲۰ میلیون الکتروموتور کولر آبی

تهران- ایرنا- معاون بهره‌وری انرژی سازمان انرژی‌های تجدیدپذیر و بهره‌وری برق ایران گفت: اجرای کامل طرح تعویض الکتروموتور ۲۰ میلیون کولر آبی موجود در کشور کاهش ۵ هزار مگاواتی مصرف برق را به دنبال…

آغاز صادرات کاتالیست به روسیه/ پول صادرات سوخت به لبنان دریافت شده است

تهران- ایرنا- وزیر نفت با اعلام اینکه صادرات سوخت به لبنان در سال گذشته انجام شده و پول آن را دریافت کردیم، از آغاز صادرات کاتالیست توسط شرکت‌های ایرانی به روسیه خبر داد.

استقراض دولت از صندوق توسعه ملی صفر شد

تهران - ایرنا - سازمان برنامه و بودجه اعلام کرد: منابع درآمدی حاصل از استفاده از صندوق توسعه ملی در چهار ماه نخست سال گذشته در دولت روحانی شش هزار و ۳۳۷ میلیارد تومان بوده که این رقم در ۴ماهه…

رشد پایه پولی ۱۲ واحد درصد و رشد نقدینگی ۵ واحد درصد کم شد

تهران- ایرنا- در یک سال اول دولت سیزدهم رشد پایه پولی حدود ۱۲ واحد درصد و رشد نقدینگی حدود ۵ واحد درصد از آنچه در پایان دولت روحانی رقم خورده…

لزوم ایجاد ارتباط دوسویه تجاری با کشورهای عضو پیمان شانگهای

تهران- ایرنا- قائم مقام دبیرکل خانه صنعت، معدن و تجارت ایران گفت: ایران پس از سپری کردن دوران عضویت ناظر، به عنوان عضو رسمی سازمان عضو همکاری‌های…

دیپلماسی در خدمت اقتصاد کشور؛ از کمرنگ شدن تجارت خارجی در دولت قبل تا احیا در دولت سیزدهم

تهران- ایرنا- در حالی که طی هشت سال عملکرد دولت قبل حجم تجارت خارجی کشور با کاهش ۵۰ درصدی و تراز تجاری کشور با کاهش ۹۰ درصدی مواجه شده بود اما…

دیدارهای رئیس جمهور در سومین روز سفر به نیویورک

سخنرانی رئیس جمهور در مجمع عمومی سازمان ملل

دهمین ماراتن برنامه‌نویسی تلفن همراه

جشن غنچه ها

اعضای هیأت دولت در جمع خبرنگاران /۳۰ شهریور ۱۴۰۱

دیدار پیشکسوتان دفاع مقدس با مقام معظم رهبری

نشست رئیس جمهور با رهبران ادیان الهی

نکوداشت آیت الله حسن زاده آملی

فرهنگ و هنر

فرهنگ ویترین ادبیات دفاع مقدس محدود است

تهران- ایرنا- به گفته یک نویسنده و پژوهشگر حوزه دفاع مقدس، ویترین ادبیات دفاع مقدس به سایت ناشران محدود است. زیرا بیشتر کتاب‌فروشی‌ها این کتاب‌ها را در ویترین قرار نمی‌دهند.

فرهنگ اعضای شورای سینما پس از وقفه ای ۱۲ ساله منصوب شدند

تهران- ایرنا- پس از وقفه ای ۱۲ ساله، اعضای جدید شورای سینما در احکام جداگانه ای از سوی معاون اول رییس جمهور منصوب شدند.

فرهنگ ضرورت شناور شدن بلیت سینما؛ یک اجبار دوست‌داشتنی + فیلم

تهران- ایرنا- طرح شناور شدن قیمت بلیت، یک طرح پذیرفته‌شده در تقریبا تمام کشورهای صاحب صنعت سینما است. طرحی که به موجب آن، قیمت بلیت، طی سانس‌ها و روزهای مختلف هفته، تغییر کرده و شکل ثابتی ندارد.

فرهنگ مصمم به رفع مشکل مسکن، معیشت و حقوق اهالی رسانه هستیم

تهران- ایرنا- وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی راه اندازی سامانه جامع رسانه‌های کشور را گامی در جهت ضابطه‌مند شدن امور خبرنگاران و تفکیک خبرنگاران اصلی از فرعی عنوان کرد و گفت: امروز اهالی رسانه مشکل مسکن، معیشت و حقوق…

رئیسی: گره توافق باید به دست کسی باز شود که آن را ایجاد کرده است

دفتر نیویورک نیویورک - ایرنا- دکتر سید ابراهیم رئیسی عصر چهارشنبه (به وقت محلی) در ادامه برنامه‌های سومین روز از سفر به نیویورک، با تاکید بر اینکه از ابتدا اعلام کردیم که موافق مذاکره با هدف رسیدن به نتیجه و توافق عادلانه و منطقی هستیم نه مذاکره برای مذاکره،…

دفتر نیویورک رئیس جمهور: دفاع از حقوق انسان‌ها در ذات نظام جمهوری اسلامی قرار دارد

اروپا اردوغان: مبادله اسرا گام مهمی در مسیر پایان جنگ بین روسیه و اوکراین است

آسیای غربی مقام نظامی یمن: نیروهای مسلح ما آماده نبردهای گسترده‌تر هستند

دفتر نیویورک امیرعبداللهیان: جمهوری اسلامی ایران جهت رسیدن به توافق خوب و پایدار آمادگی دارد

دفتر نیویورک جمشیدی: ابتکارهایی در دیدار آیت الله رئیسی با مکرون مطرح شد

آمریکای لاتین تظاهرات ضد صهیونیستی در مکزیک در اعتراض به نقض حقوق بشر

آفریقا ۲۷ نفر از عناصر تروریستی الشباب در حمله هوایی کشته شدند

دفتر لندن نخست وزیر انگلیس: تاریخ در لحظه سرنوشت‌سازی قرار دارد

زندگی

انواع کلاهبرداری پیامکی را بشناسیم

سبک زندگی کلاهبرداری پیامکی یکی از ساده‌ترین انواع کلاهبرداری های فناورانه است چرا که نیاز به گوشی های پیشرفته و آن چنانی ندارد و مجرم با یک گوشی ساده و با یک پیامک فریبانه و از دورترین نقطه از دل کوه گرفته تا کویر و جنگل و حاشیه دریا، می تواند با آسودگی خیال بنشیند و قربانیان خود را شکار کند. این کلاهبرداری که در عین سادگی قابل پیشگیری است در صدر کلاهبرداری ها قرار دارد به همین دلیل شناخت انواع آن خالی از لطف نیست تا با آشنایی ترفندهای شیادان باآگاهی و دانش بیشتر پیامک ها را خوانده و هوشمندانه تر عمل کرده و آن ها را در رسیدن به اهدافشان ناکام کنیم.

بازارساز خودكار (AMM) چيست و چگونه میتوان از آن کسب درآمد داشت؟ | بیدارز

بازارساز خودکار را می توان رباتی دانست که همواره به بیان قیمت میان دو دارایی تمایل دارد. برخی از یک فرمول ساده استفاده می کنند، مثل یونی سوآپ، اما برخی دیگر مثل کرو، بالانسر و دیگران فرمول های پیچیده‌تری را مورد استفاده قرار می‌دهند.

با استفاده از AMM، نه تنها بدون نیاز به اعتماد می توان معامله کرد، بلکه می‌توانید از طریق تأمین نقدینگی برای استخرهای نقدینگی، تبدیل به میزبان شوید. این امر به همه افراد اجازه می‌دهد تا تبدیل به یک بازارساز در یک صرافی شوند و برای تأمین نقدینگی کارمزد دریافت کنند.

بازارسازهای خودکار جای خود را در فضای DeFi به خوبی باز کرده‌اند، چراکه استفاده از آن‌ها بسیار آسان است. غیرمتمرکز ساختن بازارسازی از اهداف شایسته دنیای کریپتو می‌باشد.

مقدمه

امور مالی غیرمتمرکز (DeFi) شاهد همه گیری عظیم اتریوم و دیگر پلتفرم‌های قراردادهای هوشمند، همچون اسمارت چین بایننس بوده است. ییلد فارمینگ (Yield farming) تبدیل به روشی پرطرفدار برای توزیع توکن شده است، BTC توکنایز شده در حال رشد بر اتریوم است و حجم فلش لون (flash loan) ها در حال افزایش است.

در عین حال، پروتکل‌های بازارساز خودکار مثل یونی سوآپ شاهد حجم رقابتی، نقدینگی بالا و افزایش تعداد کاربران هستند.

اما نحوه عملکرد این صرافی‌ها چگونه است؟ چرا ساخت بازار برای فودکوین های اخیر انقدر آسان است؟ آیا بازارسازهای خودکار می‌توانند با صرافی‌های سنتی رقابت کنند؟ به این سؤالات پاسخ خواهیم داد.

بازارساز خودکار چیست؟

بازارساز خودکار (AMM) نوعی از پروتکل صرافی غیرمتمرکز (DEX) است که برای قیمت گذاری دارایی‌ها از فرمول های ریاضی استفاده می‌کند. در این پلتفرم‌ها به جای استفاده از دفتر سفارشات مثل صرافی‌های سنتی، تعیین قیمت دارایی‌ها بر اساس یک الگوریتم قیمت گذاری انجام می‌شود.

این فرمول می‌تواند در هر پروتکل متفاوت باشد. برای مثال یونی سوآپ از فرمول x*y=k استفاده می‌کند که x نشان دهنده مقدار یک توکن در استخر نقدینگی و y نشان دهنده مقدار توکن دیگر است.

در این فرمول k یک متغیر ثابت است، به این معنی که مقدار کل نقدینگی استخر همواره باید بدون تغییر باقی بماند. دیگر بازارسازهای خودکار از فرمول های دیگری برای موارد استفاده مختلف استفاده می کنند. نقطه تشابه میان همه آن‌ها، تعیین قیمت از طریق الگوریتم است.

بازارسازی سنتی معمولاً با شرکت‌هایی که دارای منابع گسترده و استراتژی‌های پیچیده هستند، همکاری می کنند. بازارسازها در صرافی‌های سنتی مثل بایننس به شما کمک می کنند تا به یک قیمت مناسب و تفاوت قیمتی کمتر میان خرید و فروش دست یابید. بازارسازهای خودکار، این فرآیند را غیرمتمرکز کرده و برای همه افراد امکان ساخت بازار در یک بلاکچین را فراهم می‌سازند؛ اما چطور می‌توانند این کار را انجام دهند؟

نحوه عملکرد بازارساز خودکار چگونه است؟

نحوه عملکرد بازارسازهای خودکار و صرافی‌های اوردر بوک مشابه هم است، از این لحاظ که در هر دوی آن‌ها جفت‌های معاملاتی وجود دارد؛ برای مثال جفت ارز ETH و DAI. با این تفاوت که برای انجام معامله، نیازی به طرف مقابل (معامله گر دیگر) ندارید. در عوض، با یک قرارداد هوشمند تعامل دارید که بازار را برای شما می‌سازد.

در یک صرافی غیرمتمرکز مثل بایننس DEX، معاملات مستقیماً میان کیف پول‌های کاربران انجام می‌شود. اگر در صرافی بایننس دکس BNB را با BUSD معامله کنید، به این معنی است که فرد دیگری در آن سوی معامله قرار دارد که با BUSD خود BNB خریداری می‌کند. به همین دلیل است که این معامله را یک تراکنش همتا به همتا (P2P) می‌نامیم.

در نقطه مقابل، بازارسازهای خودکار را می توان همتا به قرارداد (P2C) نامید. از آنجایی که معاملات میان کاربران و قراردادها اتفاق می افتد، نیاز به طرف مقابل حذف می‌شود. در بازارسازهای خودکار هیچ دفتر سفارشاتی وجود ندارد، بنابراین انواع سفارشات نیز در این صرافی‌ها بی معنی است. قیمت خرید یا فروش یک دارایی توسط یک فرمول تعیین می‌شود. شایان ذکر است که برخی از AMM های آینده ممکن است این محدودیت را نقض کنند.

بنابراین نیازی به طرف مقابل نیست، اما هنوز هم باید فردی باشد که بازار را بسازد. نقدینگی قراردادهای هوشمند باید توسط کاربرانی تأمین شود که تأمین کنندگان نقدینگی نام دارند.

استخر نقدینگی چیست؟

تأمین کنندگان نقدینگی پول‌های خود را به استخرهای نقدینگی می‌دهند. استخر نقدینگی را می توان مجموعه‌ای بزرگ از پول دانست که معامله گران در مقابل آن معامله می کنند. تأمین کنندگان نقدینگی در ازای تأمین نقدینگی برای پروتکل، در ازای هر معامله‌ای که در استخر انجام شود، کارمزد دریافت می کنند. در یونی سوآپ، تأمین کنندگان نقدینگی باید مقدار مساوی از هر دو توکن را سپرده گذاری کنند؛ برای مثال در استخر ETH/DAI باید 50% اتر و 50% DAI قرار دهند.

پس هر کسی می‌تواند یک بازارساز باشد؟ البته! سپرده گذاری پول در یک استخر نقدینگی بسیار آسان است. میزان کارمزدها توسط پروتکل تعیین می‌شود. برای مثال، در یونی سوآپ v2 میزان 0.3% کارمزد از معامله گران اخذ شده و مستقیماً به تأمین کنندگان نقدینگی پرداخت می‌شود. ممکن است پلتفرم‌ها و فورک های دیگر، در جهت جذب تأمین کنندگان نقدینگی به استخرشان، کارمزد کمتری اخذ کنند.

چرا جذب نقدینگی مهم است؟ با توجه به نحوه عملکرد بازارسازهای خودکار، هرچه میزان نقدینگی در استخر بیشتر باشد، سفارشات با حجم بالا کمتر با لغزش (slippage) مواجه خواهند شد. همین امر باعث می‌شود تا حجم بیشتری مجذوب پلتفرم شوند و این روند ادامه دار باشد.

آشنایی با پلتفرم و ارز دیجیتال یونی سواپ (UNI)

مسئله لغزش یا اسلیپج در طراحی‌های مختلف بازارسازهای خودکار متفاوت است، اما همواره باید حواسمان به آن باشد. اگر به خاطر داشته باشید، گفتیم که تعیین قیمت توسط الگوریتم انجام می‌شود. به زبان ساده، میزان تغییر ضریب میان توکن ها در یک استخر نقدینگی پس از یک معامله، قیمت را تعیین می‌کند. اگر میزان تغییر این ضریب وسیع باشد، میزان لغزش بسیار زیاد خواهد بود.

برای درک بیشتر این موضوع، یک مثال را بیان می‌کنیم. فرض کنیم که شما می‌خواهید تمام اترهای استخر ETH/DAI در یونی سوآپ را خریداری نمایید. نمی‌توانید این کار را انجام دهید! در این صورت، باید برای هر اتر اضافه که خریداری می‌کنید قیمت بالاتر و بالاتری بپردازید، اما در این حالت هم نمی‌توانید تمام اترها را از استخر خریداری کنید. چرا؟ به خاطر فرمول x*y=k. اگر هر یک از x یا y صفر باشد (مقدار اتر یا DAI صفر شود)، این معادله بی معنی خواهد شد.

اما این تمام داستان بازارسازهای خودکار و استخرها نقدینگی نیست. هنگام تأمین نقدینگی برای بازارسازهای خودکار باید به موضوع ضرر ناگهانی نیز توجه داشته باشید.

ضرر ناگهانی چیست؟

ضرر ناگهانی زمانی اتفاق می افتد که نسبت قیمتی توکن های سپرده گذاری شده، پس از سپرده گذاری آن‌ها در استخر تغییر می‌کند. هرچه این تغییر بزرگ‌تر باشد، میزان ضرر ناگهانی نیز بیشتر می‌شود. به همین دلیل است که بازارسازهای خودکار برای جفت توکن هایی با قیمت مشابه (مثل استیبل کوین‌ها) کارکرد بهتری دارد. اگر نسبت قیمتی میان جفت توکن در بازه کوچکی تغییر کند، میزان ضرر ناگهانی ناچیز خواهد بود.

از سوی دیگر، تغییرات زیاد این نسبت باعث می‌شود تا تأمین کنندگان نقدینگی دست از کار بکشند و به جای سپرده گذاری توکن ها خود در استخر، آن‌ها را نگه دارند. با این وجود، استخرهای یونی سوآپ (همچون استخر ETH/DAI) که کاملاً در معرض ضرر ناگهانی قرار دارند، به لطف کارمزدهای معاملاتی، سود دهی خوب داشته‌اند.

بنابر آنچه پیشتر گفتیم، ضرر ناگهانی نام مناسبی برای این پدیده نیست. واژه «ناگهانی» این معنی را القا می‌کند که با بازگشت قیمت دارایی به قیمتی که در آن سپرده گذاری شده است، میزان ضرر کاهش می‌یابد. گرچه، اگر سپرده خود را با نسبت قیمتی متفاوت از زمانی که سپرده گذاری کرده‌اید برداشت کنید، ضرر کاملاً دائمی خواهد بود. در برخی موارد، کارمزد معاملات می‌تواند باعث کاهش ضرر شود، اما باز هم باید خطرات را در نظر داشت.

هنگام سپرده گذاری پول‌های خود در بازارسازهای خودکار باید بسیار محتاط باشید و مطمئن شوید که با مفاهیم مرتبط با ضرر ناگهانی آشنایی کامل دارید.

بازتعریف کل‌های پولی در اقتصاد ایران

تهیه و انتشار درست و بهنگام آمار مربوط به کل‌های پولی نقش بسزایی در تحلیل سیاستگذار پولی از روند آتی شاخص‌های کلیدی اقتصادی نظیر نرخ تورم و همچنین اتخاذ به موقع سیاست پولی دارد. بر اساس تجارب بین‌المللی، تعریف واحدیی برای کل‌های پولی (در ابعاد گسترده‌تر از M1) توسط کشورها مورد استفاده قرار نمی‌گیرد و این تفاوت رویکرد در انتخاب تعاریف و ترکیب اجزای هر تعریف به عوامل مختلفی از جمله ساختار بازارهای مالی، بهره‌گیری از فناوری‌های نوین در عرصه پرداخت، تنوع ابزارهای مالی و دایره شمول آنها در کارکردهای اصلی پول بستگی دارد. دو اصل مهم در انتخاب تعریف گسترده پول باید مدنظر قرار گیرد: ۱) ابزارهای مالی مشمول در تعریف باید حداقل‌هایی را به لحاظ نقدشوندگی (بازتابی از ویژگی ابزار مبادله بودن پول) دارا باشند. ۲) تعریف گسترده پول باید ارتباط تجربی پایدار و قابل پیش‌بینی با نرخ تورم داشته باشد. این ویژگی باعث می‌شود کل‌های پولی ابزار مفیدی برای سیاستگذار پولی باشند زیرا شاخصی از فشارهای تورمی در میان‌مدت و بلندمدت هستند.
این دو اصل مهم باعث شده تا در دهه‌های گذشته کشورها در تعاریف خود در رابطه با کل‌های پولی دست به تغییرات عمده‌ای بزنند به نحوی که می‌توان گفت تعریف پول در معنای وسیع آن در طول زمان و بسته به ساختارهای اقتصادی و بازارهای مالی کشورها دستخوش تغییر می‌شود و ماهیت پویا دارد. این در حالی است که تعریف کل‌های پولی در ایران در چند دهه گذشته بدون تغییر باقی مانده و از سوی دیگر، در همین تعاریف موجود نیز نقاط ضعف جدی در انطباق با دستورالعمل صندوق بین‌المللی پول وجود دارد که اصلاح آمارهای ارائه‌شده از سوی بانک مرکزی را ضروری می‌کند زیرا ارائه آمارهای پولی بر اساس استانداردهای بین‌المللی باعث کارایی سیاست‌های پولی و افزایش دقت پیش‌بینی‌های اقتصادی در این حوزه می‌شود.
ابزارهای مالی: ویژگی و کارکردها
معیار شمول و یا عدم شمول ابزارها و دارایی‌های مالی در تعریف گسترده پول به دو کارکرد اصلی پول شامل «وسیله مبادله» و «ذخیره ارزش» برمی‌گردد. تمامی ابزارهای مالی نقد که به طور وسیعی به عنوان وسیله مبادله مورد قبول آحاد اقتصادی هستند و یا قابلیت تبدیل شدن به وسیله مبادله را در کمترین زمان و با کمترین کاهش در ارزش اسمی دارا هستند در تعریف گسترده پول قرار می‌گیرند. به عبارت دیگر، تعریف گسترده پول تمامی ابزارهای مالی که وسیله مبادله هستند و یا جایگزین نزدیک به وسیله مبادله هستند را دربر می‌گیرد. ارزیابی درجه پول بودن ابزارهای مالی بر اساس درجه نقدشوندگی و ذخیره ارزش اسمی اندازه‌گیری می‌شود. در تعیین اجزای تعریف گسترده پول باید ویژگی‌ها و معیارهای ذیل برای ابزارهای مالی در نظر گرفته شوند:
قابلیت نقدشوندگی: ابزارهای مالی با درجه نقدشوندگی بالا مانند اسکناس و سپرده‌های دیداری در تعریف محدود پول (مانند M1) وارد می‌شوند در حالی که دارایی‌های مالی با درجه نقدشوندگی پایین مانند سپرده‌های مدت‌دار در تعاریف گسترده پول در نظر گرفته می‌شوند.
سررسید: مهم‌ترین عامل تعیین‌کننده در شمول ابزارهای مالی در تعریف گسترده پول، سررسید است. در سطوح پایین کل‌های پولی ابزارهای با سررسید کوتاه‌مدت و در سطوح بالاتر کل‌های پولی ابزارهای با سررسید بلندمدت‌تر در نظر گرفته می‌شوند. برای مثال در اتحادیه اروپا، سپرده‌های مدت‌دار تا سقف سررسید حداکثر دو سال در تعریف M2 وارد می‌شوند در حالی که در برخی از کشورها مانند آمریکا، ابزارهای مالی فارغ از سررسید آنها در تعریف کل‌های پولی در نظر گرفته می‌شوند.
هزینه‌های مبادلاتی: تبدیل برخی از انواع دارایی‌های مالی به وجه نقد با هزینه‌های مبادلاتی و تاخیرهای زمانی زیاد همراه است. در حالی که سپرده‌ها و برخی از انواع اوراق بدهی بدون تحمیل هزینه‌های صریح به شکل کارمزد یا سایر هزینه‌های ضمنی کارکرد نقدینگی چیست؟ ناشی از تاخیر در روند بازخرید قابل تبدیل هستند.
تقسیم‌پذیری: یکی از ویژگی‌های پول که قابلیت نقدشوندگی آن را بالا می‌برد قابلیت تقسیم واحدهای بزرگتر به واحدهای پولی کوچکتر است. به همین دلیل در تعریف گسترده پول، ابزارهای مالی با ارزش‌های بزرگ (بالاتر از یک آستانه معین) در نظر گرفته نمی‌شوند. آستانه‌ها بسته به شرایط هر کشور متفاوت تعیین می‌شوند. برای مثال، در آمریکا سپرده‌های مدت‌دار با مقیاس بزرگ در تعریف M2 لحاظ نمی‌شوند و آستانه تعیین‌شده ۱۰۰ هزار دلار است.
بازدهی: عموما ابزارهای مالی که در تعریف سطوح بالاتر کل‌های پولی جای می‌گیرند بازده بالاتری از ابزارهای مالی مشمول در تعریف محدود پول دارند.
واحد پول داخلی/خارجی: در یک اقتصاد، وسیله مبادله معمولا بر حسب واحد پول داخلی است. ابزارهای مالی ارزی (مانند سپرده‌های ارزی) هم می‌توانند به عنوان وسیله مبادله تلقی شوند اگر بر حسب ارزهای قوی و جهان روا باشند و از مقبولیت جهت پرداخت برخوردار باشند. بنابراین می‌توان اسکناس و سپرده ارزی نزد اشخاص را در تعریف گسترده پول وارد کرد. برای مثال اتحادیه اروپا در تعاریف کل‌های پولی سپرده‌های ارزی (بر حسب تمامی واحدهای پولی) را در نظر می‌گیرد. اما مکزیک صرفا سپرده‌های بر حسب دلار آمریکا را در تعریف کل‌های پولی وارد می‌کند.
در مجموع تعریف واحدی از کل‌های پولی در سطوح بالا بین کشورها وجود ندارد و بنابراین کشورها با استفاده از شرایط و ساختار اقتصادی و مالی و گستردگی ابزارهای مالی و همچنین ارتباط تجربی میان تعریف گسترده پول و متغیرهای کلیدی اقتصاد کلان شامل تولید و تورم تصمیم‌گیری می‌کنند که کدام ابزار مالی و با چه سررسیدی در تعریف گسترده پول قرار گیرد. انجام آزمون‌های مختلف روی تعاریف متفاوت از کل‌های پولی و تعیین درجه همبستگی آنها با نرخ تورم می‌تواند سیاستگذار را در انتخاب هر چه بهتر تعریف گسترده پول کمک کند.
نگاهی به تعریف نقدینگی در برخی کشورها
مطالعه تجارب کشورها نشان می‌دهد در کشورهای معدودی مانند ژاپن و کره‌جنوبی علاوه بر تعریف پول در مفهوم وسیع، تعریفی از نقدینگی نیز ارائه می‌شود. در ژاپن، نقدینگی در مفهوم وسیع شامل M3 به علاوه اوراق بهادار دولت، اسناد قرضه تجاری منتشره توسط موسسات مالی، اوراق قرضه بانک‌ها، تراست‌های سرمایه‌گذاری، تراست‌های پولی و اوراق قرضه خارجی است. بحران مالی ۲۰۰۸- ۲۰۰۷ نشان داد که پول در مفهوم وسیع ممکن است نتواند به خوبی تمامی ابزارها و مکانیسم‌های تولیدکننده نقدینگی را به دلیل اهمیت موسسات مالی غیر از بانک‌ها و موسسات سپرده‌پذیر پوشش دهد. کل‌های نقدینگی (شامل کارکرد نقدینگی چیست؟ بدهی‌های سایر ناشران پول) تصویر کامل‌تری از نقدینگی در دسترس در اقتصاد را به نسبت پول در مفهوم وسیع ارائه می‌دهد. صندوق بین‌المللی پول، مفهوم نقدینگی و کل‌های نقدینگی را از منظر ناشر بدهی‌های مالی این‌طور تعریف می‌کند: نقدینگی مجموع پول در مفهوم وسیع و بدهی‌های سایر ناشران (به غیر از ناشران در نظر گرفته شده در پول به مفهوم وسیع) که تا حدی قابلیت نقدشوندگی دارند. برای مثال، در کنار موسسات سپرده‌پذیر، دولت مرکزی هم به عنوان ناشر نقدینگی حضور دارد و اوراق بدهی منتشرشده توسط دولت مرکزی در تعریف نقدینگی لحاظ می‌شود. یکی از تفاوت‌های مهم در ابزارهای مالی در نظر گرفته شده در تعریف پول در مفهوم وسیع و ابزارهای مالی در تعریف نقدینگی، به سررسید این دو دسته از ابزارها برمی‌گردد. در نقدینگی برخلاف پول در مفهوم وسیع، ابزارهای با سررسید طولانی مدت‌تر وارد می‌شوند. برای مثال در کره‌جنوبی، همان‌طور که اشاره شد ابزارهای مالی با سررسید بیشتر از دو سال در تعریف نقدینگی وارد می‌شوند. آنچه مسلم است، سهام (به جز واحدهای صندوق‌های بازار پول) به دلیل ویژگی‌هایی، حتی در تعریف نقدینگی در کشورها و همچنین دستورالعمل صندوق بین‌المللی پول وارد نمی‌شود. در ادامه به مقایسه آمار کل‌های پولی در ایران با دستورالعمل صندوق بین‌المللی پول و تجارب جهانی پرداخته می‌شود.
اختلاف تعریف پایه پولی از تعریف استاندارد صندوق
مطابق آمارهای پولی کشور، پایه پولی به صورت محدود و به صورت مجموع اسکناس و مسکوک در جریان (شامل اسکناس و مسکوک در دست اشخاص، اسکناس و مسکوک نزد بانک‌ها و موسسات اعتباری غیربانکی)، سپرده‌های قانونی و سپرده‌های دیداری ریالی و ارزی بانک‌ها و موسسات اعتباری نزد بانک مرکزی تعریف می‌شود. این در حالی است که بر اساس استاندارد صندوق بین‌المللی پول، کشورهای عضو باید در تعریف پایه پولی از تعریف وسیع آن استفاده کنند. تعریف وسیع پایه پولی مطابق استاندارد صندوق بین‌المللی پول برای آمارهای پولی کشور علاوه بر موارد مذکور شامل سپرده‌های شرکت‌های دولتی و موسسات و نهادهای عمومی غیردولتی (شهرداری‌ها) نزد بانک مرکزی، سپرده‌های دیداری کارکنان بانک مرکزی و اوراق مشارکت یا ودیعه منتشره بانک مرکزی (که سررسید نشده و در دست اشخاص قرار دارند) نیز هست. با توجه به صفر بودن رقم اوراق مشارکت منتشره بانک مرکزی و حجم اندک سپرده‌های شرکت‌ها و موسسات دولتی نزد بانک مرکزی (در سال ۹۸ این میزان ۵۶۵۰۰ میلیارد ریال بوده است)، مقادیر پایه پولی در دو فرمت تفاوت قابل ملاحظه‌ای با یکدیگر ندارند. اما بر اساس تصمیم اخیر بانک مرکزی در انتشار اوراق ودیعه در سال جاری اجرای این طرح سبب اختلاف هر چه بیشتر این دو تعریف نسبت به سال‌های گذشته (که حجم اوراق مشارکت بانک مرکزی در دست اشخاص صفر بوده) می‌شود.
تورش (انحراف) برخی اجزای پایه پولی
علت اصلی تفاوت در طبقه‌بندی بخش‌ها و زیربخش‌های اقتصادی و همچنین دارایی‌ها و بدهی‌های مالی در آمارهای پولی کشور با استاندارد صندوق، استفاده از معیار «واحد پول» به جای معیار «مقیم بودن» در آمارهای پولی است. استفاده از معیار واحد پول در طبقه‌بندی بخش‌ها و زیربخش‌های اقتصادی کشور موجب می‌شود برخی بدهی‌های انواع بخش‌ها و زیربخش‌ها که منشاء داخلی دارند (ولی به پول خارجی هستند) در بخش خارجی طبقه‌بندی شود.
همچنین این عمل باعث می‌شود برخی بدهی‌های انواع بخش‌ها و زیربخش‌ها که منشاء خارجی دارند (ولی به پول داخلی هستند) در بخش داخلی طبقه‌بندی شوند. این در حالی است که استفاده از «معیار مقیم بودن» در بخش‌بندی واحدهای نهادی در آمارهای پولی کشور، سبب طبقه‌بندی دارایی‌ها و بدهی‌های مالی در بخش‌ها و زیربخش‌های مربوطه شده و تحلیل‌ها را به واقعیت نزدیک‌تر می‌کند. در صورت استفاده از معیار مقیم بودن، باید سپرده‌های ارزی دولت نزد بانک مرکزی که منشاء داخلی داشته در گروه بدهی‌های داخلی (سپرده‌های بخش دولتی) طبقه‌بندی شود. در حالی که استفاده از معیار واحد پول باعث می‌شود تا سپرده‌های ارزی دولت نزد بانک مرکزی در گروه بدهی‌های خارجی بانک مرکزی طبقه‌بندی شود و در نتیجه آن کاهش این متغیر باعث افزایش خالص دارایی‌های خارجی بانک مرکزی شود.
این امر منجر به انجام تحلیل نادرست از سوی برخی تحلیلگران اقتصادی می‌شود. تحلیلگران پس از بررسی دقیق آمارها متوجه خواهند شد که افزایش خالص دارایی‌های خارجی منشاء داخلی (و نه خارجی) دارد. در مجموع، عدم‌طبقه‌بندی صحیح دارایی‌ها و بدهی‌های مالی در آمارهای کنونی کشور می‌تواند مشکلات زیادی را ایجاد کند؛ این در حالی است که طبقه‌بندی صحیح سرفصل‌ها از یک سو بر شفافیت آمارهای پولی افزوده و تحلیل سیاست‌های پولی را تسهیل می‌کند و از سوی دیگر وجهه بانک مرکزی را در تولید آمارهای پولی در محافل علمی داخلی و بین‌المللی بهبود خواهد بخشید.
تفاوت تعریف نقدینگی در آمارهای پولی
برخلاف تجربه سایر کشورها در زمینه تعریف پول و نقدینگی در مفهوم وسیع که شامل دامنه گسترده‌ای از ابزارهای مالی می‌شود، آخرین سطح از کل‌های پولی در کشور یا همان نقدینگی (M2) صرفا شامل اسکناس و مسکوک در دست اشخاص و سپرده‌های ریالی بخش غیردولتی (شامل سپرده‌های دیداری و غیردیداری) است. در آمارهای پولی کشور عبارت پول در مفهوم وسیع به اشتباه «نقدینگی» ترجمه شده است. تعریف نقدینگی گسترده‌تر از تعریف پول در مفهوم وسیع بوده و علاوه بر بدهی‌های پول در مفهوم وسیع، شامل بدهی‌های دیگری است که توسط سایر بخش‌ها منتشر شده و درجه نقدینگی این بدهی‌ها کمتر از درجه نقدینگی اجزای پول در مفهوم وسیع است. تعریف پول در مفهوم وسیع در ایران دارای نقایصی است که در ادامه به آنها پرداخته می‌شود:
* سپرده شرکت‌های دولتی و نهادهای عمومی غیردولتی مانند شهرداری‌ها نزد سیستم بانکی در داخل تعریف پول در مفهوم وسیع قرار ندارد.
* سپرده‌های دیداری، پس‌انداز و مدت‌دار ارزی اشخاص مقیم در تعریف پول در مفهوم وسیع قرار ندارد و در حال حاضر تحت عنوان بدهی‌های خارجی طبقه‌بندی می‌شوند.
بر اساس چارچوب صندوق بین‌المللی پول، تعریف نقدینگی در آمارهای پولی کشور به سمت پایین تورش دارد و به نوعی کم‌برآوردی دارد. همچنین با توجه به تعریف نقدینگی در آمارهای پولی ایران مشخص می‌شود که در حال حاضر نقدینگی شامل تمامی ابزارهای مالی نقد اسناد خزانه، اوراق مالی دولتی و… نیست. این امر قابلیت مقایسه آمارهای پولی کشور را با آمارهایی نظیر کشورهای دیگر با مشکل مواجه ساخته است. ضمنا در مطالعات تجربی نیز لازم است نقدینگی شامل تمام ابزارهای مالی نقد باشد. بدیهی است باگسترده‌تر شدن ابزارهای مالی در بازارهای پولی، اهمیت این موضوع دوچندان می‌شود. با اجرای طرح فروش اوراق ودیعه بانک مرکزی، اهمیت در نظر گرفتن این اوراق در تعریف نقدینگی دو چندان می‌شود. زیرا در صورت عدم در نظر گرفتن آن و همچنین کم شدن اسکناس و مسکوک در دست اشخاص (در نتیجه خرید اوراق توسط مردم)، حجم نقدینگی با فرض ثبات سایر اجزا کاهش می‌یابد. این در حالی است که اوراق ودیعه بانک مرکزی جزئی از تعهدات و بدهی‌های بانک مرکزی است و باید در ترازنامه بانک در سمت بدهی‌ها و جزئی از نقدینگی وارد شود. همان‌طور که گفته شد واحدهای صندوق‌های بازار پول در نقدینگی در مفهوم وسیع قرار می‌گیرند. مشابه این صندوق‌ها در بازار سرمایه ایران صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت هستند که دارایی‌های خود را در گواهی سپرده بانکی، اسناد خزانه و سایر اوراق بهادار با درآمد ثابت سرمایه‌گذاری می‌کنند. باقیمانده دارایی‌های صندوق نیز به اختیار مدیر صندوق (تا سقف ۱۵ درصد) می‌تواند در سهام سرمایه‌گذاری شود. اما تفاوت‌هایی نیز با صندوق‌های بازار پول دارند که مهم‌ترین آنها سرمایه‌گذاری در سهام و اوراق بلندمدت است که جزئی از نقدینگی قرار نمی‌گیرند. در صندوق‌های بازار پول در اوراق با سررسید حداکثر یک سال و با رتبه‌بندی اعتباری بالا سرمایه‌گذاری انجام می‌شود و به این دلیل درجه نقدشوندگی ابزارهای مالی صندوق بسیار بالاتر از صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت است. در نتیجه ابزارهای مالی در صندوق‌های بازار پول زیرمجموعه‌ای از ابزارهای موجود در صندوق‌های با درآمد ثابت است. با توجه به تفاوت‌های مذکور و بر اساس تجارب بین‌المللی، لحاظ واحدهای صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت در تعریف پول در مفهوم وسیع توصیه نمی‌شود.

تغییرات مورد نیاز برای اصلاح مفهوم پول
کل‌های پولی اجزای فعلی اصلاحات مورد نیاز در راستای انطباق با آمارهای پولی سایر کشورها

پایه پولی اسکناس و مسکوک در جریان (اسکناس و مسکوک در دست اشخاص و اسکناس و مسکوک نزد بانک‌ها و موسسات اعتباری غیربانکی) و سپرده‌های بانک‌ها و موسسات اعتباری نزد بانک مرکزی لحاظ سپرده‌های دیداری شرکت‌های دولتی و موسسات و نهادهای عمومی غیردولتی (شهرداری‌ها) نزد بانک مرکزی، سپرده‌های دیداری کارکنان بانک مرکزی و اوراق ودیعه بانک مرکزی (در صورت انتشار)

M1 اسکناس و مسکوک در دست اشخاص و سپرده‌های دیداری بخش غیردولتی نزد بانک‌ها و موسسات اعتباری غیربانکی سپرده‌های دیداری شرکت‌های دولتی و موسسات و نهادهای عمومی غیردولتی (شهرداری‌ها) نزد سیستم بانکی، سپرده‌های دیداری ارزی اشخاص مقیم

M2 M1+ سپرده‌های غیردیداری شامل سپرده‌های سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت، بلندمدت، قرض‌الحسنه پس‌انداز و سایر سپرده‌ها نزد بانک‌ها و موسسات اعتباری غیربانکی M1+ سپرده‌های پس‌انداز و مدت‌دار ارزی اشخاص مقیم

–
M2+ اوراق بدهی منتشره توسط موسسات سپرده‌پذیر+ اسناد خزانه و اوراق مالی دولت (با سررسید کمتر از دو سال)+ اوراق مشارکت دولتی و نهادهای عمومی غیردولتی شامل اوراق مشارکت شهرداری‌ها (با سررسید کمتر از دو سال)

L (نقدینگی)
– M3+ اسناد خزانه و اوراق مالی دولت + اوراق مشارکت دولتی و نهادهای عمومی غیردولتی شامل اوراق مشارکت شهرداری‌ها

بخشی از نابسامانی اقتصاد ایران زیر سر بانک هاست / دو دهه عملکرد ضعیف دولت ها عامل تورم کنونی

به گفته کارشناسان اقتصادی در مقطع کنونی برخی از بانک ها ورشکسته هستند، زیرا تسهیلات کلانی که به افراد خاص داده شده اقساط برنگشته است و از طرف دیگر با در نظر گرفتن میزان تورم نرخ بهره واقعی در ایران منفی است.

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری موج، تورم در ایران همچنان بالای 45 درصد است، هرچند در تیر ماه کمی تورم نسبت خرداد کاهش داشته اما همچنان تورم اینقدر بالاست که زندگی دهک های پایین جامعه در مضیقه است و از طرف دیگر این رشد قیمت های تامین مواد اولیه و تقاضای موثر در بازار کاهش داده و همین مساله به رکود اقتصاد دامن زده است.

یک اقتصاددان در گفتگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری موج با اشاره به اینکه بخشی عمده مشکلات بازار پولی در نتیجه ضعف نظارت بانک مرکزی بر بانک هاست، گفت: در مقطع کنونی برخی از بانک ها ورشکسته هستند، زیرا تسهیلات کلانی که به افراد خاص داده شده اقساط برنگشته است و از طرف دیگر با در نظر گرفتن میزان تورم نرخ بهره واقعی در ایران منفی است.

جواد صلاحی با بیان اینکه ایران در رده کشورهایی ورشکسته نرخ بهره منفی دارد، افزود: نرخ تورم انتظاری در ماه های اخیر در کشور به حدود ۵۰ درصد رسیده است، زیرا دولت در سال های اخیر برای تامین اعتبارات مورد نیاز خود استقراض کرده است و حجم نقدینگی در کشور بالا رفته است.

او با تاکید بر اینکه بخش زیادی از هزینه های دولت باید صرف اوراقی شود که در دولت قبل منتشر و سررسید آنها فرا رسیده است، اظهار کرد: رشد نقدینگی در ایران همچنان صعودی است در حالی که دولت از منابع بانکی موجود در بانک مرکزی استقراض کرده است.

این کارشناس اقتصادی با تاکید بر اینکه دولت مدعی هست که انتشار اوراق را متوقف کرده است در حالی که وقتی دولت کسری بودجه دارد انتشار اوراق قرضه بهترین راه برای جبران کسری بودجه است، تصریح کرد: دولت وقتی اوراق را زیاد منتشر کند و روند را متوقف کند باعث وارد شدن شوک به اقتصاد کشور می شود.

صلاحی با اشاره به تاثیر سیاست ها دولت بر بازارهای مالی گفت: اگر نرخ بهره و تورم متعادل بود بازارهای مالی کمتر با نوسان روبرو می شدند، زیرا وقتی نرخ تورم انتظاری در ایران ۵۰ درصد و نرخ بهره زیر ۲۰ درصد است نرخ بهره واقعی منفی تمام بازارها را تحت تاثیر قرار داده است.

او با اشاره به اینکه میزان تورم بیشتر از نرخ سود بانکی باعث شده مردم پول نقد را تبدیل به دارایی کنند اظهار کرد: ورود پول مردم به بازارهای مختلف باعث شده تا بانک ها خالی از سپرده شوند و توان تسهیلات دهی ندارند در شرایط که دولت باید بخشی از این منابع را از طریق تسهیلات به بخش های مولد هدایت کند.

خلق پولی و پایه پولی باید براساس گردش یک کالا باشد

یک کارشناس اقتصادی در گفتگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری موج، خلق پولی و پایه پولی باید براساس گردش یک کالا و تولید باشد، اظهار کرد: هر واحد پایه پولی براساس حجم نقدینگی در کشور چرخش یافته محاسبه می شود ، بنابراین باید نقدینگی نباید بیشتر از گردش کالا تولید شده باشد زیرا اگر این اصول رعایت نشود ارزش پول افت می کند و خود به عاملی برای ایجاد تورم می‌شود.

عبدالمجید شیخی با تاکید بر اینکه در شرایط تورمی خلق پول و گردش آن افزایش می یابد، تصریح کرد: رشد بالای نقدینگی در ایران مربوط به دو دهه گذشته است زیرا به ازای رشد نقدینگی تولید و گردش کالا افت داشته است. زیرا فرایند تولید در کشور یک فرایند مانع زا است؛ اگر موانع کسب و کار برداشته شود حجم کالا و خدمات نیز افزایش پیدا می‌کند. دولت باید بخش خصوصی را فعال کند تا تولید کالا و خدمات افزایش پیدا کند.

او با تاکید بر اینکه هم اکنون باید خلق نقدینگی توسط بانک‌ها متوقف شود، اظهار کرد: در سال های گذشته سرمایه گذاری بخش حقیقی در اقتصاد رشد نکرده و به واسطه آن تولید کالا و خدمات نیز رشد نکرده است، از این رو بهترین راهکار مدیریت نقدینگی است.

این کارشناس اقتصادی بیان اینکه حذف دلار و یورو از معاملات باعث می شود تسلط دلار بر اقتصاد کمرنگ شده نوسانات بازار هم کمتر شود، گفت: به طور قطع ایران باید همکاریهای چند جانبه ارزی با کشورهای همسایه نقش مهمی در کاهش وابستگی به دلار و یورو دارد، اظهار کرد: این مساله منجر می‌شود که تأثیر دلار بر حجم مبادلات کاهش یابد و این کار کمک می‌کند نوسانات دلار تأثیری بر اقتصاد کشور نداشته باشد.

سند ملی "فراگیری مالی" در وزارت اقتصاد آماده شده است

وزیر امور اقتصادی و دارایی در سی و یکمین همایش بانکداری اسلامی از آماده شدن سند فراگیری مالی در این وزارتخانه خبر داد و افزود، با تصویب و اجرای این سند، دسترسی به منابع مالی و بانکی برای عموم مردم تسهیل و توزیع منابع در نظام بانکی عادلانه تر خواهد شد.

به گزارش پایگاه خبری بانک مسکن-هیبنا به نقل از شبکه اخبار اقتصادی و دارایی ایران(شادا)، وزیر امور اقتصادی و دارایی طی سخنانی در "سی و یکمین همایش سالانه بانکداری اسلامی" که در محل بانک مرکزی جمهوری اسلامی برگزار شد، با قدردانی از زحمات کارکنان خدوم نظام بانکی در شرایط همه گیری کرونا و همدردی با خانواده های شهدای خدمت رسانی ابراز امیدواری کرد، با بهره مندی از نظرات صاحب نظران نظام بانکی بتوان برنامه تحول در نظام بانکی را نهایی کرده و به بهترین شکل به اجرا درآورد.
وی عنوان "بانک ها خلق پول و پشتیبانی از تولید" را یکی از محور های سخنرانی خود در این همایش اعلام کرد و بیان داشت: اینکه بانک ها چه نقشی می توانند در پشتیبانی از تولید انجام دهند بستگی به درک ما از بانک و کارکرد های آن دارد.
سید احسان خاندوزی گفت: اگر این را بدانیم که بانک نهادی است که ۹۷ درصد پول و نقدینگی کشور را منتشر می کند و به موارد مصرف آن تخصیص می دهد، آنگاه می توانیم بپرسیم، بانکی که با بدهکار کردن خود پول خرج کرده است، ما به ازای آن، کدام دارایی را احتساب و ترکیب ترازنامه اش را چگونه تغییر داده است؟
وزیر اقتصاد افزود: آیا این اعتبار جدید، صرف تأمین مالی بخش های مولد، فعالیت های کارآفرینانه و محصولات مورد تقاضای مردم یا صرف اقدامات غیرمولد، سفته‌بازی روی دارایی های موجود، تسهیلات رابطه‌ای ناسالم و . شده و قدرت خود را صرف متلاشی کردن تار و پود اقتصاد کرده است؟
خاندوزی ادامه داد: در واقع، سؤال این است که بانک از قدرت خلق پول خود برای «ساختن» یا برای «تخریب» استفاده کرده است؟
وی با بیان اینکه، خدمت پول به تولید و سرمایه‌گذاری یعنی "ساختن" و انحراف پول از بخش واقعی یعنی "تخریب" اقتصاد، گفت: می خواهم بر این نکته تأکید کنم که مسأله فقط کمیت پول و نقدینگی نیست و کیفیت خلق پول نیز به اندازه کمیت آن حائز اهمیت است و بانک ها باید به نحوی هدایت و اداره شوند که نقش سازنده پول را در کانون توجه قرار دهند.
خاندوزی یکی دیگر از محور های سخنان خود را "حکمرانی شرکتی در بانک ها و مسأله نظارت" عنوان کرد و گفت: اینجا سؤالی که مطرح می شود، این است که اگر منافع بانک ها اقتضاء نکند، وارد موضوع تأمین مالی تولید شوند، چه مسئولیتی متوجه آنها است و نهاد ناظر، چه زمانی متوجه تصمیمات بانک ها در خصوص نحوه تخصیص اعتبارات می شود؟
وی در ادامه گفت: سؤال اول، من را به محور دوم صحبتم در خصوص حکمرانی بانک ها می رساند که محور دیگر همایش امروز است، چرا که کاملاً ممکن است، یک‌ بانک، منابع خود را صرف ساختن مجتمع های فروشگاهی بزرگ مقیاس کرده و هزاران میلیارد تومان نقدینگی جدید را صرف این کار کند.
خاندوزی افزود: همچنین ممکن است یک بانک پول جدید را برای تأمین واحد مسکونی یا پرداخت حقوق به کارکنان شاغل در نهادی کند که سهامدار بانک است و ممکن است یک‌ بانک دیگر، منابع خود را صرف ایجاد حباب در بازار ثانویه کند یا بانکی دیگر که احتمال دارد، پول جدید را برای پرداخت بهره روی سپرده هایی صرف کند که ما به ازای آنها، دارایی در سمت راست ترازنامه اشان وجود ندارد.
وی تصریح کرد: همه این اقدامات، نقدینگی مخرب و خود افزا را در کشور افزایش می دهد و سؤال این است که مسئولیت بانکها در قبال آثار سوء چنین کارکرد نقدینگی چیست؟ تخصیص هایی چیست؟
وزیر اقتصاد گفت: تفاوت بین مدیرانی که نقش مؤثری در تأمین مالی فعالیت های مولد بازی کرده اند و مدیرانی که این چنین منابع حیاتی کشور را از بین می برند و سفته بازی را به زیان تولید و کارآفرینی سودآور می کنند، چیست؟ آیا نظام حکمرانی و تدبیر امور، تمایزی بین این نوع بانک ها قائل می شود یا به سودآوری ناشی از فعالیت های سوداگرانه، به همان نسبت سودآوری ناشی از پشتیبانی تولید پاداش می دهد؟

سید احسان خاندوزی ادامه داد: قاعده گذاری و اجرای قواعد حکمرانی شرکتی از برنامه های محوری ما در وزارت امور اقتصادی و دارایی است و خوشبختانه در حال حاضر لایحه ای برای این منظور در وزارتخانه تهیه شده است که با قوت بیشتر پیگیری خواهد شد.
وی بیان داشت: سؤال دوم، من را به مسأله نظارت می رساند. نظارت ابعاد بسیاری دارد که مجال پرداختن به آن نیست، اما صرفاً می خواهم به دو نکته اساسی اشاره کنم. یکی اینکه مقام ناظر و سیاستگذار نباید واحد باشد که در غیر این صورت، امکان نظارت مؤثر فراهم نمی آید.
وزیر اقتصاد افزود: بنابراین باید به این سمت پیش برویم که سیاستگذار برای تعقیب اهداف خود سیاست هایی را اتخاذ و مقام ناظر، از اجرای درست آنها، اطمینان حاصل کند و این موضوعی است که باید آن را در قالب لایحه قانون بانک مرکزی تعقیب کنیم.
خاندوزی یادآور شد: در دوره حضور من در مجلس شورای اسلامی، فراخوان مؤثری برای پیشنهادهای ایجابی طرح بانک مرکزی ارسال شد و اکنون نیز از موضع وزارت امور اقتصادی و دارایی همچنان دست یاری به سمت صاحب نظران بانکداری اسلامی و سیاستگذاری پولی دراز می کنم.
وی ادامه داد: امروز فناوری های نوین نظیر زنجیره بلوک، قراردادهای هوشمند و پول دیجیتال بانک مرکزی، امکانی را فراهم می کند که هم مدیران بانک در لحظه متوجه شوند ترازنامه آنها در اقصی نقاط کشور، چگونه در حال تغییر است و هم کنترل بانک مرکزی بر جریان وجوه مالی را افزایش می دهد.
خاندوزی با بیان اینکه این، امکان بی نظیری را برای شفافیت، مبارزه با پولشویی، فرار مالیاتی و نظایر آن ایجاد می کند، ابراز امیدواری کرد که در تعامل وزارت اقتصاد با بانک مرکزی و شبکه بانکی بتوان این برنامه ها را با قوت، پیش برد.
وزیر امور اقتصادی و دارایی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به موضوع "ارزیابی و آسیب شناسی مدل کسب و کار بانکی" به عنوان سومین محور همایش حاضر، گفت: در این زمینه می خواهم به یکی دو نکته اشاره کنم. گاهی کسب و کار بانکی به تأمین مالی و اعطای تسهیلات به یک واحد تولیدی معطوف می شود که در مقایسه با تأمین مالی فعالیت های غیر تولیدی یک گام به جلو است.
وی افزود: اما راه مؤثرتر، تأمین مالی زنجیره ارزش (supply chain finance) آن هم نه از طریق اعطای تسهیلات و اخذ وثیقه، بلکه از طریق اعطای خط اعتباری بر مبنای شایستگی اعتباری است.
خاندوزی گفت: کسب و کار بانکی در حال حاضر برای خود یک منطقه امن را شناسایی کرده است و حاضر نیست به راحتی از آنجا خارج شود. این منطقه امن سه رکن شامل اعطای تسهیلات، دریافت نرخ بهره و انجام عملیات در بالای خط ترازنامه دارد.
وی یادآور شد: این در حالی است که منطقه فعالیتی که اقتصاد به آن نیاز دارد و تلاش بیشتر شبکه بانکی را می طلبد، مستلزم اعطای خط اعتباری، دریافت کارمزد و عملیات در زیر خط ترازنامه است. ما نیاز داریم در عملیات بانکی از منطقه 1 به منطقه 2 گذار کنیم یا لااقل منطقه 2 را هم در کنار منطقه 1 تعریف کنیم و این مستلزم آن است که بانک ها به این سمت هدایت شوند.
وزیر اقتصاد گفت: گاهی مقررات ما، بانکها را می ترساند که به این سمت بیایند. برای آنها راحت تر است که همچنان تسهیلات بدهند و وثیقه بگیرند، در حالی که برای تأمین مالی زنجیره ارزش ما به خط اعتباری و نه به تسهیلات نیاز داریم. هزینه خط اعتباری بسیار کمتر از تسهیلات است و پرداخت هزینه، زمانی فعال می شود که منابع بانکی استفاده می شود.
خاندوزی افزود: تنها در این مقطع زمانی است که منبع، از زیر خط به بالای خط می آید. به هر حال این یک تغییر پارادایم بزرگ است که لازم است به سمت آن حرکت کنیم.

وزیر امور اقتصادی و دارایی در ادامه سخنان خود «تفکیک نهادی و کارکردی بانک ها» را نکته بعدی مورد تأکید خود عنوان و بیان داشت: در شبکه بانکی ما، همه بانک ها در پارادایم موجود کارکردهای مشابهی دارند و برای آنها کار ویژه مشخص و متمایز تعریف نشده است.
وی افزود: در قانون عملیات بانکیِ بدون ربا توجه ویژه ای به بانکداری سرمایه گذاری شده است و عملیات بانکی در قالب بانکداری تجاری، توسعه ای و تخصصی تفکیک نشده است و بلکه نوع اخیر عملیات بانکی نادیده گرفته شده است.
به گفته خاندوزی، آنچه در بازنگری قانون بانکداری نیاز داریم این است که به سایر انواع عملیات بانکی توجه کنیم و بانک ها را بر اساس کارکردهای آنها تفکیک کنیم؛ تفکیک کارکردی به ما اجازه می دهد در مقام سیاستگذار، متفاوت برخورد کنیم.
وی با بیان اینکه، دلیلی ندارد نرخ سیاستی بانک مرکزی برای بانک تجاری، برابر بانک توسعه ای باشد، گفت: با تنظیم گری و سیاستگذاریِ تفکیکی می توانیم همزمان کارکردهای توسعه ای، تجاری و غیره را به نحو موفقیت آمیزی محقق کنیم.

خاندوزی نکته دیگر سخنان خود را ناظر بر مسأله "فراگیری مالی" عنوان و بیان داشت: نظام بانکیِ وثیقه محور، آن هم نظامی که وثایق در آن تنها «عین معین» تعریف شده است، ثروتمندان را به فقرا ترجیح می دهد و منابع مالی را از کسانی سلب می کند که بیشترین نیاز را به آن دارند. در واقع، شکل کنونی کسب و کار بانکی، نسبت به نابرابری، و فقیر و غنی، نه تنها بی تفاوت نیست بلکه اغنیا را به فقرا ترجیح می دهد و نابرابری را تعمیق می کند.
وی با بیان اینکه انتقال پارادایم دیگری که لازم داریم «فراگیری یا شمول مالی» است، اظهار داشت: جالب است که این موضوع در کشورهای توسعه یافته هم مورد توجه قرار گرفته است و تا کنون حدود 70 کشور جهان، سند ملی شمول مالی خود را پیاده‌سازی کرده‌اند یا در مراحل مختلف تدوین آن قرار دارند.
خاندوزی تصریح کرد: توسعه «شمول مالی» نه تنها مستلزم آن است که بانکها، بیمه ها و سایر نهادهای مالی در سیاست ها و برنامه های کسب و کار خود بازنگری کنند، بلکه لازم است نهادهای سیاستگذار و سایر ذی نفعان به صورت یکپارچه و با افراز مشخص وظایف در این مسیر حرکت کنند.
وی عنوان کرد: برای این منظور در وزارت امور اقتصادی و دارایی مقدمات تدوین سند ملی فراگیری مالی آماده شده و برای ایجاد اجماع ملی در این خصوص، پیشنهادی برای هیأت وزیران ارسال شده است.