ارزش آتی چیست؟

مدت تنزیل پروژه اصولا برابر است با عمر پروژه. در صورتی که ارزش فعلی خالص مثبت باشد قابلیت سوددهی طرح سرمایه گذاری بیش از نرخ تنزیل است و بدین سبب احتمال قبول این پروژه وجود دارد. چنانچه ارزش فعلی خالص صفر باشد سوددهی طرح با نرخ تنزیل برابری می کند و در چنین حالتی لازم است با بهره گیری از دیگر شاخصهای موجود اقدام به اتخاذ تصمیم کرد. هرگاه ارزش فعلی خالص طرحی منفی باشد بدین معناست که طرح از نرخ تنزیل هم کمتر بازده می دهد. در اینجا بیشتر ارزیابان از پروژه صرف نظر میکنند.

با فرض بر اینکه نرخ هزینه سرمایه را «K» فرض کنیم، ارزش فعلی خالص یک پروژه با عمر مفید 5 ساله به صورت زیر محاسبه می شود:

ارزش فعلی خالص در پروژه های سرمایه گذاری

در صورتی که ارزش فعلی خالص مثبت باشد قابلیت سوددهی طرح سرمایه گذاری بیش از نرخ تنزیل است و بدین سبب احتمال قبول این پروژه وجود دارد. چنانچه ارزش فعلی خالص صفر باشد سوددهی طرح با نرخ تنزیل برابری می کند و در چنین حالتی لازم است با بهره گیری از دیگر شاخصهای موجود اقدام به اتخاذ تصمیم کرد. هرگاه ارزش فعلی خالص طرحی منفی باشد بدین معناست که طرح از نرخ تنزیل هم کمتر بازده می دهد.

ارزش فعلی خالص بیانگر ارزش کنونی درآمدهای آینده منهای سرمایه گذاری اولیه است. در نتیجه با استفاده از این روش سیر جریانات نقدینگی از پروژه، مورد بررسی قرار می گیرد. جریانات نقدینگی با استفاده از نرخ بازده مورد نیاز شرکت یا به نوعی نرخ هزینه سرمایه تنزیل می شود. مثل روش نرخ بازده داخلی در این روش نیز هزینه سرمایه به عنوان حداقل برگشت مورد قبول از یک طرح، مطرح می گردد.

مدت تنزیل پروژه اصولا برابر است با عمر پروژه. در صورتی که ارزش فعلی خالص مثبت باشد قابلیت سوددهی طرح سرمایه گذاری بیش از نرخ تنزیل است و بدین سبب احتمال قبول این پروژه وجود دارد. چنانچه ارزش فعلی خالص صفر باشد سوددهی طرح با نرخ تنزیل برابری می کند و در چنین حالتی لازم است با بهره گیری از دیگر شاخصهای موجود اقدام به اتخاذ تصمیم کرد. هرگاه ارزش فعلی خالص طرحی منفی باشد بدین معناست که طرح از نرخ تنزیل هم کمتر بازده می دهد. در اینجا بیشتر ارزیابان از پروژه صرف نظر میکنند.

با فرض بر اینکه نرخ هزینه سرمایه را «K» فرض کنیم، ارزش فعلی خالص یک پروژه با عمر مفید 5 ساله به صورت زیر محاسبه می شود:

در اینجا ارزش فعلی خالص نقدینگی در هر دوره محاسبه و پس از به دست آوردن حاصل جمع کلی، خالص سرمایه گذاری از آن ارزش آتی چیست؟ کسر می گردد. چنانچه خالص گردش نقدینگی برای بعضی سال ها منفی باشد، همان خروجی های نقدینگی در تعیین مجموع خالص گردش نقدینگی سال های پروژه مورد استفاده قرار می گیرد.

با توجه به محاسبات انجام شده، هر دو پروژه به خاطر وجود ارزش فعلی خالص منفی مورد قبول واقع نمی شود. در صورتی که بخواهیم چند پیشنهاد سرمایه گذاری را با استفاده از این روش رتبه بندی کنیم، پس از محاسبه ارزش فعلی خالص آن ها، پیشنهادهایی را که ارزش فعلی خالص بیشتری دارند را اولویت قرار می دهیم.

ارزش فعلی خالص بیانگر این نکته است که آیا پروژه های منتخب نرخ بازده الزام شده توسط سرمایه گذاران شرکت را تامین خواهد نمود یا خیر؟

این روش با اهداف سهامداران در جهت حداکثرسازی ثروت منطبق است. ارزش فعلی خالص هم گستردگی و هم زمان جریانات نقدینگی را در مدت عمر مفید پروژه مورد بررسی قرار می دهد. ارزش فعلی خالص بیانگر این نکته است که آیا پروژه های منتخب نرخ بازده الزام شده توسط سرمایه گذاران شرکت را تامین خواهد نمود یا خیر؟ مهم ترین عیب استفاده از این روش تعیین نرخ تنزیل است که به راحتی امکان پذیر نیست. همچنین بعضأ مطرح می گردد که ارزش فعلی خالص نرخ دقیق قابلیت سوددهی پروژه را نشان نمی دهد. بدین جهت در بسیاری از اوقات پیشنهاد می گردد که از نرخ بازده داخلی در کنار ارزش فعلی خالص استفاده شود.

منبع:بررسی اقتصادی طرح های سرمایه گذاری

تهیه شده در گروه تولید محتوی سپینود شرق
کلیه حقوق این وبسایت متعلق به موسسه سپینود شرق می باشد. .

اهرم مالی در بازار آتی چیست و چه کاربردی دارد؟

این روزها بازارهای سرمایه‌گذاری جدید توانسته‌اند توجه سایرین را به سمت خود جلب کنند و بستری مناسب برای کسب درآمد فراهم کنند. بورس یکی از بازارهایی است که در سال اخیر توانست به‌خوبی برای خود فعالان مختلف از هر قشری را جذب کند. بازار بورس بسیار گسترده‌تر از آن چیزی است که عوام فکر می‌کنند و این فضای گسترده با ابزارها و آیتم‌های گوناگونی مانند اهرم مالی در بورس مجهز شده است. برای اینکه بتوانید به‌خوبی در این محیط فعالیت کنید ابتدا لازم است که نسبت به آن بینش کامل داشته باشید در ادامه این متن شمارا با بازار آتی و کاربرد اهرم مالی و اهرم مالی در بازار آتی آشنا می‌کنیم.

بازار آتی اتاقی در بازار بورس
اهرم مالی در بورس٬ فرصتی برای ثروت یا ورشکستگی؟
کاربرد اهرم مالی

بازار آتی اتاقی در بازار بورس

ممکن است شما چندان بازار آتی را نشناسید در خصوص این بازار باید گفت که آن بخشی از بازار بورس را تشکیل می‌دهد. این بازار فعلاً حول معاملات کالاهایی شامل زعفران٬ زیره سبز و پسته فعالیت می‌کند. معاملات و قراردادهایی که در این بازار صورت می‌گیرند مربوط به آینده هستند. به معنی واضح‌تر شما می‌توانید محصولی را باقیمت امروز بفروشید و آن را در ماه‌های آینده تحویل بدهید و برعکس می‌توانید محصولی را باقیمت امروزی خریداری کرده و در آینده تحویل بگیرید.

معاملاتی که شما انجام می‌دهید کاملاً واضح با مشخص کردن تاریخ تحویل و قیمت موردنظر ثبت می‌شود و برای اینکه از هرگونه فرار و تخلف جلوگیری شود دو طرف معامله مبلغی به شکل وجه تضمین اولیه به شخص امین یا همان بورس کالا می‌سپارند.اگر میخواهید با صفر تا صد بازار آتی نقره آشنا شوید و آموزش ببینید به این صفحه مراجعه کنید.

در این بازار سه گروه فعال هستند. یکی گروه فروشندگان که کالاهای خود را به قیمت امروز٬ در آینده پیش‌فروش می‌کنند. گروه دیگر خریداران هستند که محصولات موردنیاز خود در آینده را باقیمت امروز پیش‌خرید می‌کنند و دسته دیگر نوسان گیران هستند که هدفشان خریدوفروش اصل کالا نیست بلکه می‌خواهند با استفاده از نوسانات قیمت بازار به سود برسند. یکی از جذابیت‌هایی که باعث محبوبیت این بازار شده است اهرم مالی در بازار آتی است.

اهرم مالی در بورس٬ فرصتی برای ثروت یا ورشکستگی؟

اهرم مالی در بازار آتی یکی از روش‌ها برای تکثیر سود و زیان است و شما می‌توانید آن را تقریباً در تمامی معاملات مشاهده کنید. به‌طور مثال گرفتن وام‌های بانکی نمونه‌ای برای نشان دادن استفاده از اهرم مالی است. با استفاده از این آیتم شما در حقیقت سرمایه خود را افزایش می‌دهید. اهرم مالی در بورس بدین شکل است که شما می‌توانید اوراقی به ارزش چندین برابر سرمایه خود بگیرید و بدین شکل با رسیدن به سود٬ سودی چندین برابری داشته باشید. اهرم مالی در بازار آتی یکی از آیتم‌های پیش‌فرض است که شما می‌توانید از آن استفاده کنید. اثری که اهرم مالی در بازار آتی بر روی معاملات شما می‌گذارد وابسته به فرمول زیر است:

اهرم مالی بازار آتی=(قرارداد ارزش)/(اولیه تضمین وجه)

ارزش قرارداد: همان مبلغی است که شما درواقع باید برای خرید اوراق یا کالا بپردازید.

وجه تضمین اولیه: مبلغی است که شما به بورس کالا برای امنیت قرارداد می‌دهید.

اهرم مالی بازار آتی: این عدد هم درصد پولی است که شما نسبت به ارزش قرارداد باید در واقعیت پرداخت کنید و هم ضریب سود و زیان شما نسبت به نتیجه معاملات شما با سرمایه بعد از اعمال اهرم مالی است.

باوجوداین توضیحات روشن است که اگر شما به سود دست پیدا کنید٬سود شما چندین برابر خواهد شد و اگر ضرر کنید یک ضرر چندین برابری را شاهد خواهید بود. با توجه به دانش و آگاهی که شما در معاملات خود به خرج می‌دهید اهرم مالی می‌تواند وسیله‌ای برای ثروتمند شدن شما باشد یا ابزاری برای ورشکستگی شما.

کاربرد اهرم مالی

اهرم مالی ممکن است در ابتدا برای شما بسیار جذاب جلوه کند و این احساس با توجه به‌تمامی ویژگی‌های مثبتی که این آیتم در اختیارتان می‌گذارد منطقی است در ادامه چند نمونه از کاربرد اهرم مالی را برایتان بازگو می‌کنیم.

ایجاد انگیزه: شاید از بهترین و بارزترین ویژگی‌های اهرم مالی ایجاد انگیزه برای سرمایه‌گذاری باشد. باوجوداین آیتم افراد برای سرمایه‌گذاری در بازارهای بورس به‌خصوص بازار آتی تشویق می‌شوند و بدین واسطه نقدینگی بازار رشد می‌کند و هم این‌که شرکت‌ها و تام‌هایی که قصد فروش محصولات و سهام خود را دارند و در این بازار اوراق به اشتراک می‌گذارند می‌توانند به رشد اقتصادی برسند. البته این ویژگی زمانی که باعث معاملات هیجانی شود برای سرمایه‌گذاران به‌شدت نابودگر خواهد بود.

رشد استعدادها: بسیاری از افراد هوش بسیار زیادی برای انجام معاملات دارند اما سرمایه کافی در دست ندارند که همین باعث می‌شود نتوانند آن‌طور که باید فعالیت کنند. از کاربرد اهرم مالی همین بس که به همه افراد اجازه می‌دهد سود کنند.

صعود و نزول توهمی: شاید این ویژگی چندان از نکات مثبت در خصوص اهرم مالی نباشد. به‌کارگیری اهرم مالی باعث می‌شود یک فضای متوهم ایجاد شود و بدین واسطه ارزش بازار سهام بورس به شکلی غیرمنطقی صعود کند و یا نزول پیدا کند؛ که این می‌تواند برای فعالان بورسی باعث بروز اشتباهات در معاملات شود و یک‌دفعه شما شاهد ورشکستگی‌های زیادی باشید.

جمع‌بندی

بازار آتی یکی از بازارهای بورسی است که می‌تواند بستری مناسب برای خریداران و فروشندگان و نوسان گیران برای انجام ارزش آتی چیست؟ معاملات بی‌ضرر وجود آورده است. این بازار دوسویه طراحی‌شده است و اگر سرمایه‌گذاران فعال در آن به‌اندازه کافی هشیار و خلاق باشند می‌توانند هم در هنگام صعود بازار و هم در هنگام نزول بازار به سود برسند.

اهرم مالی در بازار آتی یکی از آیتم‌هایی است که می‌تواند به سرمایه‌گذار اجازه بدهد تا سرمایه‌ای اندک اوراق بیشتری تهیه کند و همچنین سود بیشتری ببرد البته اهرم مالی در بازار آتی همان‌قدر که می‌تواند باعث سوددهی چند برابر شود می‌تواند باعث ضررهای چند برابری هم شود. مهم است که افراد با بینش و به‌دوراز هیجانات و تحلیل خط بازار اقدام به معاملات در بازار آتی و استفاده از اهرم مالی کنند.

ارزش فعلی PV

ارزش فعلی (PV) ارزش فعلی مبلغ آینده پول یا جریان نقدی با توجه به نرخ بازده مشخص شده است. جریان های نقدی آینده با نرخ تخفیف محاسبه می شوند و نرخ تنزیل بالاتر و یا پایین تر از ارزش فعلی جریان های نقدی آینده است. تعیین نرخ تنزیل مناسب، کلیدی است که به درستی ارزشیابی جریان های نقدی و چه درآمدی آینده را داشته باشد.

به ارزش فعلی نیز به عنوان ارزش تخفیف اشاره شده است. اساس این است که دریافت 1000 دلار در حال حاضر به ارزش بیش از 1000 دلار در پنج سال گذشته است؛ زیرا اگر شما اکنون پول داشته باشید، می توانید آن را سرمایه گذاری کنید و درآمد بیشتری را طی پنج سال دریافت کنید.

معادله محاسبه ارزش فعلی:

ارزش فعلی = FV / (1 + r) n

FV = ارزش آینده، r = نرخ، n = تعداد دوره ها

محاسبه ارزش فعلی در بسیاری از محاسبات مالی بسیار مهم است. به عنوان مثال، ارزش فعلی خالص، بازده اوراق قرضه، نرخ های نقطه ای و بازنشستگی همه به ارزش تخفیف یا ارزش فعلی تکیه می کنند. یادگیری چگونگی استفاده از یک ماشین حساب مالی در محاسبات ارزش فعلی می تواند به انتخاب شما کمک کند که آیا شما باید به عنوان یک مقدار نقدی آن را ارائه دهید؟

ارزش فعلی در اشاره به ارزش آینده و مقایسه ارزش فعلی با ارزش آتی (FV) بهترین استفاده را نشان می دهد، که اصل ارزش زمانی پول و نیاز به شارژ و یا پرداخت نرخ بهره مبتنی بر ریسک اضافی است. به عبارت ساده، ارزش امروز پول به ارزش بیشتر از همان پول در فردا است. ارزش آینده می تواند به جریان های نقدی آینده از سرمایه گذاری پول امروز و یا آینده مورد نیاز برای بازپرداخت پول به دست آورده امروز باشد.

نرخ تخفیف برای پیدا کردن ارزش فعلی

نرخ تنزیل مجموع مقدار زمان و نرخ بهره مربوطه است که ریاضیات ارزش آینده را در شرایط اسمی یا مطلق افزایش می دهد. در مقابل نرخ تنزیل مورد استفاده است، به کار کردن ارزش آینده از نظر ارزش فعلی یا وام دهنده حقوق صاحبان سهام اجازه ارائه حل و فصل در مقدار عادلانه از هر گونه درآمد در آینده و یا تعهدات مربوط به ارزش فعلی را می دهد. کلمه "تخفیف" اشاره به ارزش آینده با تخفیف برای ارزش فعلی است.

نمونه های ارزش فعلی

ارزش فعلی مبنایی برای ارزیابی منصفانه از هر گونه مزایای مالی و یا بدهی‌های آینده فراهم می کند. به عنوان مثال، یک تخفیف نقدی در آینده با تخفیف ارزش فعلی ممکن است یا ارزش خرید بالاتر از قیمت خرید ممکن است. همان محاسبات مالی که در هنگام خرید یک ماشین برای تامین مالی 0٪ اعمال می شود. با پرداخت برخی از منافع به جای قیمت پایین برچسب ممکن است برای خریدار بهتر از پرداخت سود صفر به قیمت بالای برچسب باشد. در حال حاضر پرداخت وام مسکن در برابر پرداخت های وام مسکن پایین تر تنها زمانی قابل درک است که ارزش فعلی پس انداز وام مسکن در آینده بیشتر از نرخ وام مسکن امروز باشد

سقوط نفت؛ قرارداد آتی چیست و چرا قیمت نفت منفی شد؟

آنها که در صدد توضیح این پدیده بی سابقه برآمده‌اند چاره‌ای نداشته‌اند مگر آنکه توضیح دهند این قیمت منفی مربوط به قراردادهای آتی نفت است و قیمت‌های آنی یا قراردادهای آنی (لحظه‌ای) را در برنمی گیرد، یا حتی در توضیحات خود تاکید می‌کنند که قیمت‌های نفتی محدود به قیمت‌های تحویل در ماه جاری و آتی است و نه ماه‌های بعدی.

قرارداد آتی یا قیمت آتی چیست؟

قراردادهای آتی یا قیمت آتی در مقابل قراردادهای آنی و قیمت آنی معنا پیدا می‌کند، در قرارداد آنی، خریدار و فروشنده کالا با هم توافق می‌کنند کالای موردنظر را در قیمتی مشخص در همان لحظه معامله کنند.

با این حساب قرارداد و قیمت آتی قراردادی است که در آن انجام دادوستد و قیمت گذاری مربوط به آینده می‌شود.

این قراردادها از گذشته‌های بسیار دور میان کشاورزان و صاحبان سرمایه یا سلف‌خران به صورت سنتی مرسوم بوده است.

کشاورزان برای آنکه بتوانند به سرمایه و درآمدی دست پیدا کنند باید تا پایان دوره کشاورزی و برداشت محصول خود صبر می‌کردند تا با فروش محصول خود، پول و درآمدی کسب کنند، اما آنها نیازهای آنی خود را نمی‌توانستند تا فصل درو محصولات به تاخیر بیندازند، از طرفی سرمایه داران یا مصرف‌کنندگانی همچون نانواها حاضر بودند برای آنکه از ریسک گرانی یا ابهام در آینده قیمت گندم در امان بمانند، محصول کشاورزان را در قالب یک قرارداد، پیش از فصل برداشت با قیمتی توافقی و بر اساس توافق تحویل در فصل برداشت، خریداری کنند.

در این دادوستد، به شکل آنی و لحظه‌ای محصولی دست به دست نمی‌شد اما کشاورزان با پیش فروش محصولات خود، در زمان حال، به بخشی از درآمد آتی خود میرسیدند که نیازهایشان را برطرف می‌کرد و نانواها یا سرمایه‌داران تعهد تحویل محصولی در آینده را با قیمت امروز به دست می‌آوردند.

در این نوع دادوستد هر دو طرف،‌ ریسک یا خطر خرید و فروش خود را به حداقل می‌رساندند، هرچند که در این میان کاهش یا افزایش قیمت در آینده به سود یا زیان یکی از طرفین تمام می‌شود.

مثلا زیان کشاورز اینجاست که مثلا یک بار گندم را امروز به قیمت هزار دلار پیش فروش کند، اما سه ماه دیگر قیمت گندم در بازار باری هزار و پانصد دلار باشد. یعنی پانصد دلار زیان برای کشاورز، و پانصد دلار سود برای نانوا. برعکس هم ممکن است گندم ارزش آتی چیست؟ ارزان شود، و نانوا بتواند یک بار گندم را به پانصد دلار بخرد. اما چون قرارداد بسته مجبور است به همان قیمت هزار دلار بخرد. اینجا سود برای کشاورز است.

بازار آتی سکه چیست؟ چطور در آن سرمایه گذاری کنیم؟

یکی از بهتر‌ین بازارهای سرمایه گذاری در ایران، بازار آتی است. بازار آتی سکه نیز طرفداران زیادی در بین معامله گران دارد. قرارداد آتی سکه توافق‌نامه‌ای است که در آن فروشنده تعهد می نماید در زمان معین تعداد مشخصی سکه را به خریدار تحویل دهد و خریدار نیز متعهد می‌شود که در زمان دریافت سکه مبلغی را که در روز قرارداد توافق شده پرداخت کند.

بازار آتی سکه به دلیل ویژگی‌های منحصربه‌فردی که نسبت به بازار بورس دارد فعالان در حوزه‌ی سرمایه گذاری را به سمت خود سوق می‌دهد؛ اما با ارزش آتی چیست؟ ارزش آتی چیست؟ وجود همه این ویژگی ها باز هم دلیل بر این نمی‌شود که بدون داشتن اطلاعات کافی وارد این بازار شد. برای ورود به این بازار باید با مفاهیم و موارد موجود در آن آشنا بود و از شیوه‌ی معاملات و قوانین حاکم بر بازار اطلاع داشت. در این مقاله با نحوه‌ی ورود به بازار آتی سکه و مفاهیم اصلی در آن آشنا خواهید شد. با ما همراه باشید.

مفاهیم و مواردی که برای ورود به بازار آتی سکه باید دانست:

نماد معاملاتی

هر سررسید با یک نماد مشخص در تابلو معاملات نشان داده می‌شود. هر نماد معاملاتی متشکل از نام کالا، ماه و سال قرارداد است و تمامی نمادهای معاملاتی باید به تصویب هیئت پذیرش رسیده باشند.

نمادهای معاملاتی قراردادهای آتی سکه طلا براساس سال و ماه قرارداد نامیده می‌شوند که بر این اساس هر نماد معاملاتی به صورت GCMMYY است و در آن GC مخفف سکه طلا (Gold Coins)، MM علامت اختصاری ماه قرارداد که به صورت حروف نمایش داده می‌شود و YY سال قرارداد است.

به عنوان مثال نماد معاملاتی GCDY98 نشان دهنده قرارداد آتی سکه طلا تحویل دی ماه ۹۸ است. براین اساس شما هر سررسید را با نام اختصاری آن می‌شناسید، درست مانند سهام که هر سهم با نماد خاص خود شناخته می شود. به طور معمول در نماد هر سهم حرف اول نشان دهنده صنعتی است که شرکت مورد نظر در آن فعالیت دارد و مابقی خلاصه‌ای از نام شرکت است. مانند “خساپا” که حرف “خ” نشان دهنده گروه خودرو و قطعات است و “ساپا” مخففی از نام شرکت است “سایپا”.

دارایی پایه و اندازه قرارداد

مهمترین موضوعی که باید در مورد آن اطلاعات داشته باشید دارایی پایه و اندازه‌ی قرارداد آتی است. دارایی پایه عبارت است از کالایی که در قالب قرارداد آتی معامله می‌شود، که در قرارداد آتی سکه دارایی پایه سکه‌ی طلا است. سکه‌های متفاوتی ازلحاظ کمی و کیفی در بازار موجود است به همین دلیل شرایط قابل‌ قبول سکه توسط بورس تعیین می‌شود.

اندازه‌ی قرارداد آتی یکی از مواردی است که در قرارداد ذکر می‌شود. سازمان بورس اندازه‌ی قراردادهای آتی سکه را تعیین می کند و هر سرمایه‌گذار می‌تواند مضرب صحیحی از آن را معامله نماید. اندازه‌ی قرارداد آتی سکه ۱۰ عدد سکه بهار آزادی می‌باشد. درواقع هر سرمایه‌گذار به ازای هر قرارداد، ۱۰ سکه‌ی طلا را خریداری کرده یا به فروش می‌رساند. به‌طور مثال اگر فردی ‌بخواهد ۵۰ سکه را خریداری کند باید ۵ قرارداد آتی سکه را بخرد.

مفهوم وجه تضمین اولیه در قرارداد آتی سکه طلا

مفهوم مهم دیگری که باید برای ورود به بازار آتی سکه دانست، مفهوم وجه تضمین است. وجه تضمین مبلغی است که خریدار و فروشنده به ‌منظور اطمینان از بدهی احتمالی واریز می‌نمایند و به‌نوعی ضمانت معامله محسوب می‌شود.

این مبلغ در حسابی که در اختیار بورس است نگهداری می‌شود و مقدار حداقل آن را نیز بورس تعیین می‌کند. درواقع وجه تضمین در سود و ضرر شما در آتی سکه تأثیرگذار نیست، اما برای اینکه سود بیشتری کنید طبیعتاً باید قراردادهای بیشتری داشته باشید و این امر مستلزم آن است که وجه تضمین بیشتری پرداخت کنید.

حداکثر حجم سفارش و سررسید در بازار قراردادهای آتی

مفهوم بعدی که باید به آن پرداخت، حداکثر حجم سفارش ارزش آتی چیست؟ و سررسید در بازار قراردادهای آتی است. حداکثر حجم سفارش به معنی تعداد مشخصی قرارداد در بازار آتی بوده و به‌نوعی محدودیت برای سفارش گذاری است. این مورد پارامتر به عواملی همچون نوسانات بازار و عمق بازار بستگی دارد و در تمام بازارهای مالی وجود دارد. دلیل وجود حداکثر حجم سفارش این است که امکان معامله را برای همه‌ فراهم کند و کسی که سرمایه‌ی زیاد دارد نتواند تمام بازار را در اختیار گیرد.

آخرین روز معاملات که در قرارداد آتی مشخص شده است را سررسید در بازار آتی گویند که این تاریخ توسط بورس تعیین می‌شود. سرمایه گذار می‌بایست سه روز قبل از آخرین روز معاملاتی آمادگی خود را برای تسویه نهایی به کارگزار اعلام کرده و می‌تواند تسویه کند یا موقعیت‌های خود را ببندد. در تسویه‌ی نهایی فروشنده‌ی سکه باید سکه‌ها را تحویل داده و خریدار نیز باید مبلغ سکه‌ها را بر اساس قیمت ذکر شده در قرارداد واریز نماید.

حد نوسان قیمت روزانه در قراردادهای آتی سکه

بازه قیمتی معاملات روزانه در قراردادهای آتی محدود به (۵%±) قیمت تسویه روز معاملاتی قبل است و امکان ثبت سفارش با قیمتی بالاتر و پایین تر از این بازه وجود ندارد.

کارمزد معاملات آتی سکه

در حال حاضر کارمزد اتخاذ هر قرارداد تعهدی خرید یا فروش در معاملات آتی شامل موارد زیر است:

• کارمزد کارگزار ⬅️ ۱۶۰۰ تومان
• کارمزد شرکت بورس کالا ⬅️ ۱۰۰۰ تومان
• حق نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار ⬅️ ۴۰۰ تومان
• جمع کارمزد هر قرارداد تعهدی خرید یا فروش ⬅️ ۳۰۰۰ تومان

بنابراین، کارمزد هر خرید و فروش در آتی سکه مجموعا برابر با ۶۰۰۰ تومان خواهد بود.

لازم به ذکر است دارندگان موقعیت تعهدی باز که وارد مرحله تحویل می شوند، علاوه بر کارمزد اتخاذ موقعیت (۳۰۰۰تومان) می بایست بابت هر قرارداد مبلغ ۵۰۰۰ تومان به عنوان کارمزد تسویه بپردازند.

مراحل یک روز معاملاتی در قراردادهای آتی سکه

به‌طورکلی فرایند یک روز معاملاتی در بازار آتی سکه شامل ۴ مرحله است:

1. پیش گشایش: بازار از دوره پیش گشایش آغاز می‌شود. در این دوره فرایند مچینگ صورت می‌گیرد؛ همین‌طور خریداران و فروشندگان قدرت یکدیگر را محک می‌زنند. در دوره پیش گشایش امکان انجام معامله وجود ندارد، درواقع فقط می‌توان سفارش گذاشت. این دوره همان نیم ساعت ابتدایی بازار را تشکیل می‌دهد؛ مثلاً اگر بازار ساعت ۱۰ صبح باز می‌شود، از همین ساعت تا حدود ساعت ۱۰:۳۰ دوره پیش گشایش خواهد بود.
2. دوره حراج تک‌نرخی: این دوره بلافاصله پس از فرایند مچینگ برای چند ثانیه اتفاق می‌افتد و طی این فرایند سفارش‌های سمت عرضه با سفارش‌های سمت تقاضا یکپارچه می‌شود.
3. دوره حراج پیوسته: بعد از فرایند مچینگ و حراج تک قیمتی، دوره حراج پیوسته بالاترین مقدار گردش بازار را به خود اختصاص می‌دهد. این دوره تا پنج دقیقه قبل از بسته شدن بازار ادامه می‌یابد. طی این دوره خریداران و فروشندگان با یکدیگر تعامل نموده و همین مهم باعث قیمت‌گذاری لحظه‌ای و تغییر سطوح عرضه و تقاضا و درنتیجه کشف قیمت خواهد شد.
4. دوره پایانی: پنج دقیقه پایانی بازار، همان دوره پایانی است. در این بازه زمانی نمی‌توان سفارش جدیدی وارد بازار کرد. درواقع شرایطی محیا می‌شود که کم‌کم در بازار بسته شود!

قیمت تسویه روزانه

سود یا زیان در بازار آتی سکه بر اساس قیمت تسویه روزانه محاسبه می‌شود. درواقع بالا یا پایین آمدن قیمت بر اساس قیمت تسویه سنجیده می‌شود. قیمت تسویه روزانه قیمتی است که در پایان هرروز توسط بورس کالا کشف می‌شود سود و زیان افراد به‌حساب افراد دارای تعهد باز لحاظ می‌شود.

دقت کنید اگر چهار سررسید باز داشته باشیم در پایان روز ۴ قیمت تسویه کشف خواهد شد. درواقع هر قرارداد به‌طور جداگانه یک قیمت تسویه منحصربه‌فرد دارد. مثلاً قیمت تسویه سررسید شهریور ۹۷ با نماد GCSH97 باقیمت تسویه سررسید آبان ارزش آتی چیست؟ ۹۷ با نماد GCAB97 متفاوت است.

گواهی آمادگی تحویل

سندی است که توسط خریدار و فروشنده “ قرارداد آتی ” و به منظور آگاهی اتاق پایاپای از آمادگی آن ها جهت تحویل کالا در قالب فرم‌های بورس ارائه می‌گردد.

در این راستا کلیه دارندگان موقعیت تعهدی باز، می‌بایست طی مهلت ارائه آمادگی تحویل ( دو روز کاری قبل از آخرین روز معاملاتی هر نماد) آمادگی خود را جهت تسویه نهایی به کارگزاری اعلام نمایند.

لازم به ذکر است که این فرآیند به طور معمول توسط کارگزاری برای مشتریانی که موقعیت ارزش آتی چیست؟ باز دارند انجام شده و گواهی آمادگی تحویل برای آن ها تنظیم می‌شود.

پس از اعلام آمادگی تحویل، مشتریان وارد دوره دو روزه‌ای می‌شوند که می‌توانند موقعیت‌های خود را ببندند و یا جهت تسویه نهایی اقدام نمایند.

درصورتی‌که تا پایان مهلت مقرر، مشتری دارای موقعیت باز، مدارک خود را ارائه نکند، مشمول جریمه های مقرر در مشخصات قرارداد آتی می‌شود،

گفتنی است باز نمودن موقعیت تعهدی جدید طی دوره مذکور به منزلۀ اعلام آمادگی تحویل کالای موضوع قرارداد از سوی مشتری نیز است.

جرایم:

جریمه عدم ارائه گواهی آمادگی تحویل از طرف دارندگان موقعیت تعهدی باز خرید و فروش به میزان یک درصد ارزش کل قرارداد بر اساس قیمت تسویه همان روز معاملاتی قرارداد آتی است.

جریمه عدم ارائه رسید انبار از طرف مشتریان فروشنده یک درصد ارزش قرارداد بر اساس قیمت تسویه آخرین روز معاملاتی است که به نفع خریدار کسر می‌گردد. همچنین در صورتی که قیمت بازار نقدی دارایی پایه از قیمت تسویه آخرین روز معاملاتی بیشتر باشد تفاوت این دو نرخ به نفع مشتری خریدار از فروشنده اخذ می‌گردد.

جریمه عدم واریز وجه ارزش قرارداد بر اساس قیمت تسویه آخرین روز معاملاتی از طرف مشتریان خریدار، یک درصد ارزش قرارداد است که به نفع فروشنده از حساب مشتری خریدار کسر می‌گردد. چنانچه قیمت بازار نقدی دارایی پایه از قیمت تسویه آخرین روز معاملاتی کمتر ارزش آتی چیست؟ باشد تفاوت این دو نرخ به نفع مشتری فروشنده از خریدار اخذ می‌گردد.

در تمامی موارد فوق کارمزد تسویه و تحویل هر دو سر معامله به نفع بورس از مشتری نکول کننده دریافت خواهد شد.

فرایند تحویل قرارداد آتی

چنانچه دارندگان موقعیت باز در یک سررسید مشخص، تا پایان جلسه آخرین روز معاملاتی، اقدام به بستن موقعیت‌های خود نکنند، وارد مرحله تحویل می‌شوند.

حدوداً ۲ روز مانده به زمان گواهی آمادگی تحویل، اطلاعیه فرآیند تحویل (برای قراردادی که در حال سررسید است) در سایت بورس کالا درج می‌گردد. مفاد ذیل در اطلاعیه مذکور قید خواهد شد و کلیه مشتریان (خریدار و فروشنده) دارای موقعیت تعهدی باز، موظفند بر اساس ضوابط اعلام شده اقدام نمایند.

این اطلاعیه‌ها حاوی اطلاعاتی از قبیل تعریف قرارداد، بورس کالا، بانک عامل، مشتری فروشنده، مشتری خریدار، سکه بانکی، اندازه هر قرارداد و فرایند تحویل است.

نتیجه‌گیری:

در انتها لازم به ذکر است که سرمایه گذاری در بازار آتی ، همچون سرمایه گذاری در سایر حوزه‌ها ممکن است به سود یا زیان سرمایه گذاران بیانجامد. اما مطالعه و افزایش سطح آگاهی می تواند ریسک حاکم بر این بازار را کاهش داده و بر جذابیت آن بیافزاید.

امیدواریم با ارائه این مقاله به شما عزیزانی که قصد سرمایه گذاری در بازار آتی سکه را دارید کمک کرده باشیم که با آگاهی بیشتری به آن وارد شوید.